Opnemen van gesprekken door patiënten. Handreiking voor artsen

Transcriptie

1 Opnemen van gesprekken door patiënten Handreiking voor artsen

2 Opnemen van gesprekken door patiënten Handreiking voor artsen 0 0 Februari 0,

3 Inhoudsopgave Inleiding... Uitgangspunten... Toelichting.... Patiënt mag gesprek opnemen.... Opname kan ondersteunend zijn voor gesprek.... Mogelijkheden om informatieoverdracht te verbeteren... Geïndividualiseerde methodes om informatieoverdracht te verbeteren... Algemene methodes.... Geheime opnames en hoe ze te voorkomen.... Zorgen van de arts.... Openbaar maken alleen met toestemming van arts.... Opzeggen behandelingsovereenkomst na openbaarmaking?.... Kunnen zorginstellingen heimelijke opnamen verbieden via hun huisregels?.... Artsen bij overheidsinstanties... Bronnen...

4 0 0 Inleiding Het opnemen van een gesprek mág en kan een goede zorgverlening ondersteunen, maar bespreek het wel. Zo zou je deze handreiking kunnen samenvatten. Een handreiking waar vraag naar is nadat de minister van VWS in 0 aan de Tweede Kamer liet weten dat zij het verstandig vindt als patienten de gesprekken met hun artsen opnemen. Ook overweegt de minister om een recht op het opnemen van gesprekken vast te leggen in de WGBO. Een op de drie artsen heeft wel eens meegemaakt dat een patiënt het gesprek met de arts heeft opgenomen. De verwachting is dat patiënten dit steeds vaker zullen willen doen. De behoefte om informatie nog eens rustig te kunnen naluisteren neemt eerder toe dan af en en de smartphone maakt opnemen makkelijker dan ooit. Patiënten onthouden door spanning, emoties en medisch taalgebruik niet alle informatie die een arts tijdens een gesprek geeft. De behandeling kan daar onder lijden. Iemand meenemen naar het gesprek en informatiemateriaal kunnen de patiënt ondersteunen, maar het opnemen van het gesprek kan dat ook. De patiënt kan het gesprek thuis nog eens naluisteren en aan anderen, zoals familieleden of een andere behandelaar, laten horen. Een geluidsopname kan patiënten helpen om grip te krijgen op hun ziekteproces, zich verder daarin te verdiepen en zich voor te bereiden op wat nog komt. Het kan ook misverstanden, extra vragen of herhaalconsulten voorkomen. Veel artsen begrijpen dat een geluidsopname de zorg voor de patiënt kan ondersteunen, maar tegelijk kan zo n opname ongemakkelijk voelen. Dit kan van invloed zijn op de wijze waarop arts en patiënt met elkaar communiceren. Maar ook vrezen artsen soms de verspreiding van de opname via social media, verstoring van de vertrouwensrelatie of juridisering van de artspatiëntrelatie. Zij willen daarom graag weten hoe het zit. Deze handreiking biedt artsen handvatten om het opnemen van gesprekken op een goede manier te integreren in de praktijk, op een manier die de patiënt helpt, past bij de arts en de zorg verder helpt. Juridische status geluidsopname gesprek met arts. Kamerbrief minister van VWS, maart 0. Kenmerk --MC. Raadpleging KNMG Artsenpanel Opnemen van consulten tussen oktober 0 en november 0 Overal waar in dit document patiënt staat, kan ook cliënt gelezen worden, zoals bijvoorbeeld het geval is bij verzekeringsartsen.

5 0 0 0 Uitgangspunten Het opnemen van gesprekken door patiënten mag, mits voor privégebruik en na de arts hierover te hebben ingelicht. Dit laatste is echter een kwestie van fatsoen en geen wettelijke verplichting. Een opname kan een waardevolle aanvulling zijn op de bestaande vormen van informatieoverdracht en goede zorg bevorderen: het helpt artsen en patiënten bij de gespreksvoering en het laten landen van informatie. Deze uitgangspunten werken we hieronder kort uit. Elk punt wordt nader toegelicht in de betreffende paragrafen.. Patiënten mogen het gesprek met u opnemen. Zij zijn niet wettelijk verplicht om u in te lichten of hiervoor toestemming te vragen, maar dit is wel zo fatsoenlijk. Bovendien stelt het u beiden in de gelegenheid om te kijken vanuit welke behoefte de patiënt het gesprek wil opnemen, zodat u samen kunt bekijken welke vorm het beste past. (par..). Beschouw het opnemen van gesprekken door patiënten als een ondersteuning en als een (extra) mogelijkheid om informatie over te dragen en de positie van de patiënt te versterken, doordat deze meer regie over de eigen gezondheid kan nemen. (par.. en.). U kunt patiënten actief uitnodigen om het gesprek op te nemen. Daarmee creëert u een open sfeer en straalt u vertrouwen uit. Zo kunt u voorkomen dat een patiënt die het niet durft te vragen heimelijk het gesprek opneemt. Wijst u er daarbij op dat de geluidsopname alleen voor eigen gebruik bedoeld is. U kunt de patiënt ook vragen of deze behoefte heeft aan andere middelen voor informatieoverdracht. (par.. en.). Bespreek de behoefte en eventuele zorgen van de patiënt die aanleiding zijn voor de geluidsopname, evenals uw eventuele zorg en ongemak. Samen kunt u kijken hoe deze zorgen het beste kunnen worden weggenomen. (par..). Laat de geluidsopname niet uw gebruikelijke gespreksvoering beïnvloeden. Bereid u op ieder gesprek op dezelfde zorgvuldige wijze voor. (par..). Een patiënt mag een geluidsopname alleen openbaar maken op internet als u daarvoor uitdrukkelijk toestemming heeft verleend. Als u zich zorgen maakt dat de patiënt de opname buiten de privésfeer of gezinsleven gebruikt, kunt u de patiënt vragen om een kopie van de opname, zodat u beiden over dezelfde opname beschikt. Veel (elektronische) patiëntendossiers bieden tegenwoordig de mogelijkheid om er geluidsopnames aan toe te voegen. (par..). Mocht de patiënt (delen van) de geluidsopname buiten de privésfeer of het gezinsleven gebruiken, bijvoorbeeld door openbaarmaking daarvan op sociale media, dan kunt u aan de patiënt vragen deze te verwijderen. Eventueel kan hiervoor ook de rechter ingeschakeld worden. Het enkel opnemen van het gesprek of het openbaar maken daarvan is geen reden de behandelingsovereenkomst met de patiënt op te zeggen. (par.. en.). Ga altijd na of binnen uw (overheids-)organisatie of binnen uw beroepsgroep specifieke regels bestaan voor het opnemen van gesprekken door patiënten. (par.. en.)

6 Toelichting. Patiënt mag gesprek opnemen Een patiënt mag een gesprek in de beslotenheid van de spreekkamer opnemen als hij zelf aan dat gesprek deelneemt en als de opname uitsluitend voor persoonlijke doeleinden wordt gebruikt. Het is geen wettelijke verplichting, maar wel een kwestie van fatsoen dat de patiënt de arts inlicht over de opname. Het is wel strafbaar als iemand die niet deelneemt aan een gesprek dat in een woning of besloten ruimte (bijvoorbeeld een ziekenhuis of spreekkamer van huisarts of bedrijfsarts) plaatsvindt dit gesprek opzettelijk opneemt, tenzij dit gebeurt in opdracht van een deelnemer aan dat gesprek.. Opname kan ondersteunend zijn voor gesprek Patiënten onthouden niet alle informatie die tijdens een gesprek wordt gegeven. Naarmate het gesprek langer geleden is, neemt de hoeveelheid informatie die wordt onthouden ook af. Er zijn verschillende oorzaken waarom informatie niet altijd goed wordt onthouden door patiënten. Patiënten bevinden zich in een nieuwe, vaak kwetsbare situatie, zijn ziek, overmand door emoties en onzeker over de toekomst. Ook spreken artsen soms een te technische taal of overschatten zij de mogelijkheden van de patiënt om informatie te begrijpen. Het opnemen van het gesprek, bijvoorbeeld met de telefoon, kan de patiënt meer controle over het gesprek en de eigen gezondheid geven en zorgt er ook voor dat de patiënt zich meer betrokken kan voelen bij de behandeling. Een ander positief effect kan zijn dat de patiënt de informatie beter onthoudt en ook beter kan reproduceren. Dit kan leiden tot betere zorg en meer gedeelde besluitvorming. Het blijkt ook dat patiënten tevredener zijn over het consult als zij dit opnemen. Het opnemen van gesprekken kan ook leiden tot een verminderd aantal vervolgvragen en -consulten. Daarnaast kan een opname nuttig zijn om naasten en mantelzorgers te informeren over de inhoud van het gesprek.. Mogelijkheden om informatieoverdracht te verbeteren Patiënten kunnen verschillende motieven hebben om het gesprek op te nemen. Vaak zal dit zijn omdat de patiënt de informatie graag zelf wil terugluisteren. Het kan ook zijn dat de patiënt het gesprek wil laten horen aan een naaste of mantelzorger, of een andere zorgverlener, zoals de huisarts. Het is belangrijk om de aard van de informatiebehoefte te bespreken, omdat afhankelijk van de specifieke behoefte van de patiënt gesproken kan worden over de beste methode van informatieoverdracht. Zo is de patiënt misschien beter geholpen met een samenvatting aan het eind van het consult, die de patiënt dan kan opnemen. In die samenvatting kan de arts de diagnose noemen, de eventuele voorgestelde behandeling en de verdere afspraken. Op die manier kan de arts ook nagaan of alle informatie is overgekomen. Het opnemen van het gesprek garandeert immers niet dat de patiënt alles begrepen heeft wat relevant is. Juist door alleen de kern op te nemen is voor de patiënt ook duidelijk welke informatie essentieel is uit het gesprek. De mogelijkheden tot informatieoverdracht kunnen onderverdeeld worden in middelen die specifiek zijn voor deze patiënt (zoals een tekening die de arts maakt tijdens het consult) en meer algemene vormen (zoals een folder of een website met algemene informatie). Over het algemeen zijn geïndividualiseerde methodes effectiever dan algemene methodes. Geïndividualiseerde methodes om informatieoverdracht te verbeteren De patiënt adviseren iemand mee te nemen naar het consult. De patiënt vooraf vragen laten formuleren (zoals het initiatief goede vragen van de Federatie Medisch Specialisten en Patiëntenfederatie Nederland). De patiënt adviseren aantekeningen te maken tijdens het consult. De goede vragen: ) Wat zijn mijn mogelijkheden? ) Wat zijn de voordelen en nadelen van die mogelijkheden? ) Wat betekent dat in mijn situatie?

7 Gebruik maken van visuele modellen om de aandoening of behandeling aanschouwelijk te maken. Tekeningen of schetsen maken om de aandoening of behandeling aanschouwelijk te maken. Gebruik maken van online patiëntengemeenschappen met mogelijkheid van interactie tussen arts en patiënt. De patiënt aan het eind van het consult laten herhalen wat de arts gezegd heeft. Schriftelijke samenvatting van consult maken en meegeven, toegespitst op deze patiënt. Geluidsopname van (delen van) het consult (laten) maken. Herhaaldelijk contact opnemen met de patiënt na consult, eventueel via . Algemene methodes De patiënt attenderen op (online) beslishulpen die kunnen helpen bij het nemen van een beslissing over een bepaalde behandeling. (Schriftelijke) informatiefolders over de specifieke ingreep of aandoening meegeven. De patiënt attenderen op online informatie, bijvoorbeeld op thuisarts.nl of een website gericht op een specifieke aandoening.. Geheime opnames en hoe ze te voorkomen Veel patiënten hebben de behoefte om het gesprek met de arts op te nemen, maar niet alle patiënten durven dat te doen en daarover de arts te informeren. Dat kan zijn omdat zij bang zijn dat de arts bezwaar zal maken, of omdat zij vrezen als lastige patiënt te worden gezien. Die terughoudendheid leidt ertoe dat patiënten soms heimelijk het gesprek met de arts opnemen. In het geheim gemaakte opnames kunnen de arts-patiënt relatie ernstig onder druk zetten. Het is voor de vertrouwensrelatie dan ook van groot belang dat patiënten van u uit ervaren dat zij gewoon een opname van het gesprek mogen maken. Dit bevordert u door een open communicatie met de patiënt en door expliciet duidelijk te maken dat de mogelijkheid bestaat om het gesprek op te nemen. Artsen kunnen patiënten ook actief uitnodigen het gesprek op te nemen. Dat kan bijvoorbeeld aan het begin van het consult, met het voorstel om aan het eind van het consult een op te nemen samenvatting te maken. Het kan ook door een aankondiging in de wachtkamer te plaatsen waarin de patiënt wordt uitgenodigd om het gesprek op te nemen. In die aankondiging kan aangegeven worden dat voorafgaande aan het gesprek de patiënt de arts dient in te lichten en dat de opnames niet voor andere doeleinden mogen worden gebruikt dan waarvoor arts en patiënt overeenstemming hebben verkregen. Een andere mogelijkheid is dat de arts zelf aanbiedt het gesprek op te nemen, om dat na afloop digitaal op te slaan in het elektronisch patiëntendossier, wat de patiënt dan ook thuis kan terugluisteren. In sommige instellingen bestaat hiervoor een mogelijkheid, bijvoorbeeld via een patiëntenportaal, maar op dit moment ontbreken in de meeste situaties hiervoor de technische faciliteiten en de juridische afspraken.. Zorgen van de arts Sommige artsen vrezen dat door de opname het consult langer kan duren, bijvoorbeeld omdat de patiënt rommelt met de telefoon, toestemming moet vragen, waarover discussie kan plaatsvinden en dergelijke. Opname kan leiden tot defensiever gedrag en voorzichtigere communicatie, omdat de opname een juridische rol zou kunnen gaan spelen. Het opnemen van een gesprek zou ook kunnen leiden tot verminderde directe communicatie tussen arts en patiënt, zo vrezen sommigen. Bij het terugluisteren van het gesprek wordt de non-verbale communicatie gemist, wat tot verschillende interpretaties van het gesprek kan leiden. Artsen kunnen een opname ook ervaren als een uiting van wantrouwen. Door het opnemen van het gesprek zouden patiënten zich ook op een andere manier kunnen gaan gedragen. Volgens sommigen kan dit leiden tot overdiagnostiek, overbehandeling en mogelijk ook hogere kosten. Hier zijn overigens geen aanwijzingen voor.

8 Deze zorgen zijn begrijpelijk, maar kunnen geen reden zijn het gesprek (vroegtijdig) te beëindigen of opname van het gesprek te weigeren. Bespreek de behoefte en eventuele zorgen van de patiënt die aanleiding zijn voor de geluidsopname, evenals uw eventuele zorg en ongemak. Samen kunt u kijken hoe deze zorgen het beste kunnen worden weggenomen. Laat de geluidsopname niet uw gebruikelijke gespreksvoering in negatieve zin beïnvloeden. Bereidt u daarom op ieder gesprek op dezelfde zorgvuldige wijze voor. Het Centraal Tuchtcollege heeft in 0 uitgesproken dat het niet inziet waarom een gesprek, waarvan men weet dat het door de gesprekspartner wordt opgenomen, inhoudelijk anders zou worden gevoerd dan een gesprek waarbij dat niet het geval is.. Openbaar maken alleen met toestemming van arts Het openbaar maken van een geluidsopname en delen met anderen buiten de beperkte kring van de privé-sfeer of het gezinsleven mag alleen als de arts daarvoor uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven. Een patiënt mag de opname dus niet zonder toestemming van de arts openbaar maken, dat wil zeggen toegankelijk maken voor een onbepaald aantal personen, bijvoorbeeld via internet of sociale media. Met het openbaar maken wordt immers inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de arts. Via Facebook is het mogelijk om berichten beperkt toegankelijk te maken voor vrienden in plaats van openbaar. Volgens de Hoge Raad is dat toch te beschouwen als openbaar maken als het om 0 of meer vrienden gaat. In dat geval is geen sprake meer van informatie die in de beslotenheid van de huiskamer aan een beperkte kring geadresseerden wordt toevertrouwd. Artsen zijn soms bang dat de opnames van het gesprek gebruikt zullen worden buiten de privésfeer. Hiervan zijn echter geen voorbeelden bekend. Goede voorlichting over het gebruik van opnames kan voorkomen dat patiënten het in hun gestelde vertrouwen mogelijk onbedoeld - beschamen. Toch is de mogelijkheid niet uitgesloten dat patiënten (delen van) de opname bewust openbaar maken. Een gesprek tussen arts en patiënt kan met beider instemming of nadat de arts daarover door de patiënt is ingelicht worden opgenomen met de bedoeling dat dit privé blijft, althans niet via sociale media voor een onbepaald aantal personen (derden) toegankelijk wordt gemaakt. Het ondanks deze afspraak openbaar maken kan dan onrechtmatig zijn. Zolang de opname gedeeld blijft binnen de beperkte kring van de privésfeer of het gezinsleven van de patient, is de Wet bescherming persoonsgegevens niet van toepassing. Zodra de patient de opname via internet of sociale media deelt met personen buiten die beperkte kring, dan is de Wet bescherming persoonsgegevens wel van toepassing op die wijze van openbaarmaking. Als de arts geen toestemming heeft gegeven voor de openbaarmaking, dan kan de arts een vordering instellen bij de (civiele) rechter tot het verbieden en verwijderen van de opname van internet of van de sociale media. Er zal dan echter ook schade, bijvoorbeeld reputatieschade, aangetoond moeten worden. Maar het is dus niet uitgesloten dat de arts met succes juridische actie kan ondernemen. Of een geluidsopname als bewijs in een juridische procedure mag worden gebruikt is aan de rechter. De rechter beslist of een geluidsopname als bewijsmiddel in een civielrechtelijke procedure wordt toegelaten. De arts hoeft daar geen toestemming voor te geven. De arts kan zich er eventueel wel op beroepen dat de geluidsopname een ontoelaatbare inbreuk op zijn privacy oplevert. In tuchtrechtprocedures is het de tuchtrechter die beslist of een geluidsopname als bewijsmiddel mag worden toegelaten in de procedure. Volgens het Centraal Tuchtcollege kan een patiënt CTG januari 0, zaaknummer c0., ECLI:NL:TGZCTG:0:. Toestemming zoals bedoeld in artikel sub a Wet bescherming persoonsgegevens. Wij gaan er van uit dat de patient geen andere grondslag (noodzaak) heeft, zoals bedoeld in artikel sub b t/m f van de Wet bescherming persoonsgegevens, om de opname openbaar te mogen maken. Vgl. HvJ EG november 00, zaak C-/0. ECLI:EU:C:00: (Lindqvist). HR juli 0, zaaknummer 0/0. ECLI:NL:HR:0:BQ00 ( Ruchtbaarheid geven op Hyves ).

9 goede redenen hebben een gesprek dat hij voert met zijn zorgverlener op te nemen, omdat dat hem in de gelegenheid stelt de inhoud van het gesprek op een later moment nog eens rustig te overdenken. Vanzelfsprekend getuigt het van fatsoen om de betrokken zorgverlener vooraf te informeren over de voorgenomen opname, maar als dat achterwege wordt gelaten staat dat aan het gebruik van die opname als bewijsmiddel in een tuchtprocedure in beginsel niet in de weg.. Opzeggen behandelingsovereenkomst na openbaarmaking? Als een patiënt zonder toestemming van de arts de opnames buiten de beperkte kring van de privésfeer gebruikt, bijvoorbeeld door ze te delen via social media, kan dit dan reden zijn de behandelingsovereenkomst op te zeggen? Naar alle waarschijnlijkheid niet. Een arts mag de behandelingsovereenkomst met een patiënt alleen opzeggen om gewichtige redenen. Dit geldt ook voor een zorginstelling waar een patiënt verblijft. Zo n reden kan zich voordoen als de patiënt zich onheus of agressief gedraagt jegens de arts of anderen, of ander grensoverschrijdend gedrag vertoont. Er zal sprake moeten zijn van een ernstig conflict tussen arts en patiënt zonder enig perspectief op herstel. Of een heimelijke geluidsopname door een patiënt hieronder valt, is niet met zekerheid te zeggen, maar dit ligt niet voor de hand. Waarschijnlijk zal een rechter het openbaar maken van het gesprek niet als een voldoende gewichtige reden beschouwen voor de opzegging van de behandelingsovereenkomst. Hiervoor zijn waarschijnlijk nog andere factoren van belang, zoals eerdere incidenten, waardoor een gesprek met de patiënt niet meer mogelijk is. Dan zou het dus kunnen dat het opnemen van het gesprek als zodanig niet, maar in combinatie met andere incidenten wel een gewichtige reden oplevert voor een arts om de behandelingsovereenkomst op te zeggen. Die gewichtige redenen zullen dus uit meer moeten bestaan dan alleen het opnemen van het gesprek zonder de arts te informeren. Als er gewichtige redenen zijn, dan mag de behandelingsovereenkomst alleen worden opgezegd als de arts een aantal zorgvuldigheidseisen in acht neemt. De arts moet herhaaldelijk hebben aangedrongen op verandering van het gedrag van de patiënt; de arts hanteert een redelijke termijn voor de opzegging van de behandelingsovereenkomst; de arts blijft medisch noodzakelijke hulp bieden en werkt zoveel mogelijk mee aan het zoeken naar een andere hulpverlener.. Kunnen zorginstellingen heimelijke opnamen verbieden via hun huisregels? Een zorginstelling kan in de huisregels opnemen dat het zonder instemming van de arts niet is toegestaan om het gesprek met de arts op te nemen. Ook kan daarin worden bepaald dat bij overtreding van deze huisregels, de toegang tot het ziekenhuis al dan niet tijdelijk kan worden ontzegd. Maar of zo n ontzegging juridisch stand houdt, zal afhangen van de concrete omstandigheden. Door deze vermelding in de huisregels op te nemen en te publiceren zal het waarschijnlijk mogelijk zijn om het gedrag van een groot aantal patiënten te sturen. Maar ze kunnen waarschijnlijk niet voorkomen dat sommige patiënten toch een opname zullen maken, zonder de arts hierover in te lichten of om toestemming daarvoor te vragen. Huisregels lijken primair bedoeld om verstoring van de orde in een ziekenhuis (of andere zorginstelling) te voorkomen. Een verbod op het opnemen van gesprekken (in de spreekkamer) door patiënten lijkt echter niet gericht op het voorkomen van de verstoring van de orde. Het is daardoor niet met zekerheid te zeggen of een rechter het opnemen van een gesprek door een patiënt zonder hiervoor toestemming te vragen aan de arts onrechtmatig acht, alleen omdat in de huisregels staat dat het niet mag. CTG januari 0, zaaknummer c0., ECLI:NL:TGZCTG:0:. Zie ook: KNMG, Richtlijn Niet-aangaan of beëindiging van de geneeskundige behandelingsovereenkomst (00).

10 . Artsen bij overheidsinstanties Uit par.. volgt dat zorginstellingen eigen (huis)regels kunnen opstellen voor het opnemen van gesprekken. Ook overheidsinstanties waar artsen werkzaam zijn kunnen dat. Voor artsen werkzaam bij overheidsinstanties, zoals UWV(Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen), gemeenten, Bureau Jeugdzorg, IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) en de GGD, is de handreiking van de Nationale Ombudsman voor het maken van geluidsopnamen van gesprekken met medewerkers van overheidsinstanties van belang (0). De kern daarvan is dat als een burger een opname wil maken van een gesprek met een medewerker van een overheidsinstantie, deze dat van te voren kenbaar moet maken, waarna de opname in principe niet mag worden geweigerd. Op basis daarvan hanteert het UWV sinds januari 0 de volgende beleidsregels voor het opnemen van gesprekken met verzekeringsartsen en andere medewerkers. Voorbeeld: UWV-beleid vanaf --0: Een verzekeringsarts van het UWV kijkt naar de gezondheidssituatie van de cliënt. Hij beoordeelt lichamelijke en psychische klachten. Waar heeft de cliënt nu last van en hoe zal dat verder gaan? En vooral: waarom kan de cliënt hierdoor niet werken? 0 Het UWV staat vanaf januari 0 cliënten toe om geluidsopnamen te maken van een gesprek met een verzekeringsarts of met een andere medewerker. Dit geldt zowel voor face-to-face als voor telefonische gesprekken met cliënten. Het maken van beeldopnames van een gesprek is niet toegestaan. De verzekeringsarts of andere medewerker van het UWV mag zelf geen geluidsopname maken, tenzij daar een goede reden voor is. Cliënten die geluidsopnamen willen maken, worden vooraf geïnformeerd over de spelregels van het UWV. De cliënt zal voor het gesprek worden gevraagd of hij kan instemmen met deze spelregels. Doet hij dat niet, dan kan het gesprek wel doorgaan, maar staat het UWV geen geluidsopname toe. Er is een speciaal protocol waarin de maatregelen staan die kunnen worden getroffen wanneer een cliënt misbruik maakt van de mogelijkheid een geluidsopname te maken. De spelregels bevatten ook een paar uitzonderingen. Bijvoorbeeld als een klant zich eerder niet aan de spelregels heeft gehouden of daar niet mee instemt, bij een verhoor met een opsporingsambtenaar van het UWV of ingeval van mediation. Bij mediation moeten beide partijen én de mediator instemmen met het maken van een geluidsopname. Concluderend staat in de Spelregels voor de overheid, die door de Nationale Ombudsman zijn opgesteld, dat een overheidsinstantie het maken van een geluidsopname toestaat, tenzij er zwaarwegende redenen zijn dit niet te doen. In dat geval biedt zij een alternatief aan. Ga daarom altijd na of binnen uw (overheids-)organisatie of binnen uw beroepsgroep specifieke regels bestaat voor het opnemen van gesprekken door patiënten.

11 Bronnen KNMG, Richtlijnen omgaan met medische gegevens (0) Eva Nyst, Gespreksopname geeft patiënt controle. Medisch Contact, maart 0 Minister van VWS, Kamerbrief over Juridische status geluidsopname gesprek met arts, maart 0 CTG januari 0, zaaknummer c0., ECLI:NL:TGZCTG:0:. Nationale Ombudsman, Spelregels geluidsopnamen. Rapport 0-. HR juli 0, zaaknummer 0/0. ECLI:NL:HR:0:BQ00 ( Ruchtbaarheid geven op Hyves ). KNMG, Richtlijn Niet-aangaan of beëindiging van de geneeskundige behandelingsovereenkomst (00) HvJ EG november 00, zaak C-/0. ECLI:EU:C:00: (Lindqvist).

12 Opnemen van gesprekken door patiënten Handreiking voor artsen is een uitgave van artsenfederatie KNMG Consultatieversie, februari 0, Utrecht