Oordeel Datum: 3 augustus Dossiernummer: Oordeel in de zaak van [... ] wonende te [... ], verzoekster.

Transcriptie

1 Oordeel Datum: 3 augustus 2012 Dossiernummer: Oordeel in de zaak van [... ] wonende te [... ], verzoekster tegen Stichting ROC Midden Nederland gevestigd te Utrecht, verweerster 1 Procesverloop 1.1 Bij verzoekschrift van 5 februari 2012, dat op 6 februari 2012, is ontvangen heeft verzoekster de Commissie Gelijke Behandeling, hierna: de Commissie, gevraagd te onderzoeken of verweerster jegens haar onderscheid op grond van godsdienst heeft gemaakt door haar niet aan te nemen op de kappersopleiding, omdat zij een hoofddoek draagt en met niemand handen wenst te schudden. 1.2 Daarna zijn de volgende stukken gewisseld: verweerschrift van 11 april 2012; aanvullend verweerschrift van 17 april 2012; aanvullend verzoekschrift van 27 april De Commissie heeft de zaak ter zitting behandeld op 12 juni 2012, waar verzoekster, die werd vergezeld door haar echtgenoot [... ], en verweerster, vertegenwoordigd door [... ], juridisch adviseur van het College van Bestuur van verweerster, die werd vergezeld door [... ], directeur Beauty College en [... ], intake coördinator, zijn verschenen. 2 Feiten 2.1 Verzoekster is moslima. Zij draagt uit godsdienstige overtuiging een hoofddoek.

2 2.2 Verweerster houdt een regionaal opleidingscentrum in stand, waar het Beauty College Utrecht deel van uitmaakt. Bij het Beauty College Utrecht wordt een opleiding tot junior kapper aangeboden. 2.3 Verzoekster heeft zich bij het Beauty College aangemeld voor de opleiding tot junior kapper middels een inschrijfformulier. Op 19 januari 2012 heeft zij een intakegesprek gehad met een docent haarverzorging. Deze docent, hierna: de docent haarverzorging, heeft de intake aangehouden, omdat verzoekster eerst een stageplaats diende te vinden. 2.4 Nadat verzoekster een stageplaats had geregeld, werd zij op 24 januari 2012 uitgenodigd voor een tweede intake gesprek met [... ], afdelingsmanager en [... ], intakecoördinator. In dat gesprek werd verzoekster verteld dat zij niet zou worden toegelaten tot de opleiding. 3 Beoordeling van het verzoek 3.1 Ter beoordeling ligt de vraag voor of verweerster jegens verzoekster (verboden) onderscheid heeft gemaakt op grond van godsdienst door haar de toegang tot de kappersopleiding te weigeren omdat zij een hoofddoek draagt. Verzoekster heeft desgevraagd ter zitting aangegeven, dat zij niet uit godsdienstige overtuiging geen handen schudt. De Commissie zal het niet schudden van handen daarom verder in de beoordeling buiten beschouwing laten. Wettelijk kader 3.2 Ingevolge artikel 7, eerste lid, onderdeel a, Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB), in samenhang met artikel 1 van deze wet, is het maken van onderscheid op grond van godsdienst verboden bij het aanbieden van of het verlenen van toegang tot goederen of diensten en bij het sluiten, uitvoeren of beëindigen van overeenkomsten ter zake, indien dit geschiedt door instellingen die werkzaam zijn op het gebied van onder meer onderwijs. De activiteiten van verweerster als aanbieder van middelbaar beroepsonderwijs vallen binnen het bereik van deze bepaling. 3.3 Het begrip godsdienst wordt, overeenkomstig het door de Grondwet en mensenrechtenverdragen gewaarborgde recht op vrijheid van godsdienst, ruim uitgelegd en omvat niet alleen het huldigen van een geloofsovertuiging, maar ook het zich ernaar kunnen gedragen (Kamerstukken II 1990/91, , nr. 5, p ; vergelijk Kamerstukken II 1975/76, , nr. 3, p. 29). Het dragen van een hoofddoek kan worden beschouwd als een uiting van een geloofsovertuiging en wordt daarmee beschermd door de AWGB. Hieraan doet niet af dat godsdienstige voorschriften op verschillende manieren worden nageleefd en dat over het dragen van een hoofddoek door moslims verschillend wordt gedacht (zie onder meer CGB 14 december 2011, , overweging 3.6). Onbetwist is dat verzoekster vanwege haar godsdienstige overtuiging een hoofddoek draagt. Zij klaagt erover dat zij vanwege het dragen van een

3 hoofddoek is afgewezen. De Commissie kan daarom haar verzoek toetsen aan de grond godsdienst. 3.4 Zowel direct als indirect onderscheid op grond van godsdienst is verboden. Van direct onderscheid is sprake indien een persoon op een andere wijze wordt behandeld dan een ander in een vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op grond van godsdienst. Van indirect onderscheid is sprake indien een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaalde godsdienst bijzonder treft. 3.5 De bewijslastverdeling tussen partijen is geregeld in artikel 10 AWGB. Op grond hiervan is het aan de verzoekende partij om feiten aan te voeren die het onderscheid kunnen doen vermoeden. Als de verzoekster hierin slaagt is het aan de verweerster om te bewijzen dat niet in strijd met de AWGB is gehandeld. De Commissie zal derhalve eerst beoordelen of verzoekster feiten heeft aangevoerd die onderscheid kunnen doen vermoeden. Vermoeden van onderscheid op grond van godsdienst? 3.6 Verzoekster heeft, zakelijk weergegeven, het volgende aangevoerd. Tijdens het eerste intake gesprek op 19 januari 2012 heeft de docent haarverzorging de zorg uitgesproken dat verzoekster moeilijkheden zou kunnen ondervinden bij het vinden van een stageplek, omdat zij een hoofddoek draagt. Tijdens het tweede intake gesprek op 24 januari 2012 heeft [... ] tegen verzoekster gezegd dat zij niet werd aangenomen, omdat zij voor het volgen van de opleiding bereid moet zijn haar hoofddoek af te doen. Toen verzoekster aan [... ] nogmaals vroeg of zij dus werd afgewezen vanwege haar hoofddoek, bevestigde hij dat. Na afloop van het gesprek escaleerde de situatie. Verzoekster heeft samen met haar man geprobeerd door te praten met [... ] over de reden van de afwijzing, maar hij weigerde dat. Uiteindelijk is de politie erbij gehaald en heeft de man van verzoekster aangifte van discriminatie gedaan tegen [... ]. Ook de politie lukte het niet het gesprek goed te laten verlopen, aldus verzoekster. 3.7 Verweerster heeft in reactie daarop aangegeven dat het vooral voor de praktijklessen binnen de opleiding tot junior kapper van belang is dat de leerling bereid is haar hoofddoek af te doen. Leerlingen kunnen dan op elkaar oefenen met het wassen van haar en dergelijke. Verweerster wijst er voorts op dat, zoals ook door de docent haarverzorging is aangegeven in zijn schriftelijke verklaring van 4 april 2012, naast het lopen van een stage ook de sociale en juiste beroepshouding vereist zijn voor de opleiding, waaronder vaardigheden als het omgaan met collega s en klanten. Mede gelet daarop heeft de docent haarverzorging zijn zorg geuit over de mogelijkheden van verzoekster om aan de opleiding te kunnen deelnemen. Ook wijst verweerster op het door haar overgelegde verslag dat [... ] heeft gemaakt van het gesprek van 24 januari 2012 met [... ]. Hierin staat dat [... ]aan verzoekster heeft gevraagd of zij zelf vindt dat het dragen van een hoofddoek past in de praktijksituatie van een kapsalon. [... ]

4 bevestigt ter zitting dat [... ]heeft gezegd dat als verzoekster niet bereid is haar hoofddoek af te doen in verband met de praktijklessen, zij niet tot de opleiding zal worden toegelaten. Tot slot heeft verweerster ter zitting toegelicht dat over het dragen van de hoofddoek eventueel afspraken hadden kunnen worden gemaakt, maar dat voor haar vooral een rol speelde dat verzoekster geen mannen wilde knippen, terwijl dit een vast examenonderdeel is van de opleiding. 3.8 Verzoekster betwist nadrukkelijk dat zij geen mannen wil knippen. Ter onderbouwing hiervan voert zij aan dat zij inmiddels voor een vergelijkbare opleiding is ingeschreven aan een ander regionaal opleidingscentrum. Verzoekster is zich ervan bewust en heeft er geen bezwaar tegen dat zij in het kader van die opleiding ook mannen zal moeten knippen. Verzoekster betwist eveneens dat haar hoofddoek alleen in verband met de praktijklessen aan de orde is gekomen. Zij stelt dat daarover in zijn algemeenheid is gesproken. 3.9 Met betrekking tot de afhandeling van de aanmelding van verzoekster voor de kappersopleiding, heeft verweerster ter zitting desgevraagd aangegeven dat zij de inschrijvingsprocedure niet heeft voortgezet na het gesprek van 24 januari Zij heeft over de inschrijving geen formeel besluit genomen. Evenmin heeft zij verzoekster geïnformeerd over het niet voortzetten van de procedure De Commissie overweegt dat het volgende is komen vast te staan. Verzoekster heeft zich aangemeld voor de opleiding middels een inschrijfformulier. Zij heeft twee intakegesprekken gevoerd met de school. Tijdens het tweede intakegesprek is een escalatie in de verhoudingen opgetreden die er in ieder geval mee te maken heeft dat het dragen van een hoofddoek door verzoekster niet zonder meer is toegestaan bij de beoogde opleiding. Verweerster heeft de toelatingsprocedure hierna niet verder voortgezet. De Commissie vat dit op als een feitelijke weigering om verzoekster in te schrijven voor de opleiding Gelet op het bovenstaande is de Commissie van oordeel dat feiten zijn komen vast te staan die kunnen doen vermoeden dat jegens verzoekster onderscheid is gemaakt op grond van godsdienst bij de weigering haar toe te laten tot de opleiding. De Commissie zal vervolgens beoordelen of verweerster heeft bewezen dat zij niet in strijd met de AWGB heeft gehandeld Verweerster heeft aangevoerd dat over het dragen van een hoofddoek tijdens de praktijklessen eventueel afspraken gemaakt hadden kunnen worden (3.7). De Commissie acht deze stelling op zich zelf niet onaannemelijk. Maar ook als de stelling vast zou komen te staan, is daarmee niet bewezen dat het dragen van een hoofddoek niet breder een rol heeft gespeeld bij de afwijzing. Hier komt bij dat dergelijke afspraken in werkelijkheid niet zijn gemaakt en dat dus niet toetsbaar is of deze niet ook (verboden) onderscheid maken op grond van godsdienst.

5 3.13 Voor wat betreft het niet voortzetten van de inschrijvingsprocedure onderkent verweerster dat haar deelnemersstatuut voorschrijft dat de beslissing tot afwijzing schriftelijk gemotiveerd aan de betreffende kandidaat wordt gestuurd, met daarin genoemd de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de afwijzing. Verweerster geeft hiervoor als reden dat zij in de veronderstelling was dat zij, ondanks de escalatie van het gesprek op 24 januari 2012, nog met verzoekster in gesprek was. Toen bleek dat verzoekster een verzoek om een oordeel bij de Commissie had ingediend, wilde verweerster de uitkomst daarvan eerst afwachten, alvorens eventueel het gesprek met verzoekster te hervatten. De Commissie overweegt hierover dat het voor risico van verweerster komt dat zij de feitelijke afwijzing niet heeft vastgelegd in een brief met motivering en vermelding van de bezwaarmogelijkheid. Als verweerster dit wel had gedaan, had duidelijk kunnen worden wat precies de rol is geweest die het dragen van een hoofddoek heeft gespeeld bij de afwijzing Het bovenstaande overziend komt de Commissie tot de conclusie dat verweerster het vermoeden dat het dragen van een hoofddoek een rol heeft gespeeld bij de weigering tot toelating tot de opleiding, niet heeft weerlegd. Daarmee staat vast dat verweerster ten aanzien van verzoekster indirect onderscheid op grond van godsdienst heeft gemaakt bij de weigering haar toe te laten tot de opleiding Het maken van indirect onderscheid kan onder omstandigheden objectief gerechtvaardigd zijn. Voor zover verweerster met wat zij in 3.7 naar voren heeft gebracht bedoelt een objectieve rechtvaardiging te geven voor het gemaakte onderscheid, oordeelt de Commissie dat verweerster in deze bedoeling niet is geslaagd. Over de praktijklessen heeft de Commissie in 3.12 al vastgesteld dat niet toetsbaar is of met eventuele afspraken daarover niet ook (verboden) onderscheid wordt gemaakt. De mogelijkheid van het maken van zulke afspraken kan daarom niet dienen als objectieve rechtvaardiging. Hetzelfde geldt voor de door de docent haarverzorging gemaakte en door verweerster overgenomen opmerking over het vereist zijn van de sociale en juiste beroepshouding. Het is niet toetsbaar wat deze eisen betekend zouden hebben voor verzoekster die om godsdienstige redenen een hoofddoek draagt. Nu verweerster voor het overige geen redenen heeft aangevoerd ter rechtvaardiging van het gemaakte onderscheid kan toetsing aan de eisen van een objectieve rechtvaardiging verder achterwege blijven. De Commissie oordeelt dan ook dat verweerster verboden onderscheid heeft gemaakt in de zin van artikel 7,eerste lid, onder a, AWGB, door verzoekster de toegang tot de opleiding te weigeren omdat zij een hoofddoek draagt Met betrekking tot de andere reden voor de weigering die door verweerster is aangevoerd, te weten dat verzoekster zou hebben aangegeven dat zij geen mannen wil knippen, overweegt de Commissie dat dit verder buiten beschouwing kan worden gelaten, nu verzoekster dit nadrukkelijk ontkent en het daarmee niet is komen vast te staan, en hierboven al is geoordeeld dat verweerster verboden onderscheid heeft gemaakt vanwege de hoofddoek. 4 Oordeel

6 De Commissie Gelijke Behandeling spreekt als haar oordeel uit dat Stichting ROC Midden Nederland jegens [... ] verboden onderscheid heeft gemaakt op grond van godsdienst bij de weigering haar toe te laten tot de opleiding. Aldus gegeven te Utrecht op 3 augustus 2012 door mr. E.J.M. Hofhuis, voorzitter, in tegenwoordigheid van mr. R. Kouwenhoven, secretaris. mr. E.J.M. Hofhuis mr. R. Kouwenhoven namens deze, mr. B.H.M. Werker Secretaris