Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Transcriptie

1

2 Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

3 Wat te vewachten? 1. Praktijkervaring en registratie 2. Whiplash-trial 3. Prognostische factoren

4 1. Patiëntgegevens Praktijk voor FT en MT, Heeswijk-Dinther Aantal WAD 1 en 2 Verwijzing Periode na het ongeval Klachten Functioneren Interventie Outcome

5 Aantal patiënten WAD 1 en (N = 361)

6 % verhouding verwijzing FT Spec 27% Huisarts 73%

7 Klachten > 6 weken (n = 264) n = < 4 d 4 d - 3w 3-6 w 6-12 w > 12 w

8 Voornaamste klachten vlgs. ICF Stoornissen in functies Nekpijn Hoofdpijn Duizeligheid Verminderde functie CWK Concentratiestoornis Beperkingen in dagelijkse activiteiten Participatieproblemen

9 Karakteristieken duizeligheid Vage omschrijving (gevoel van draaierigheid) Geen vertigo Atypische toe- en afname van duizeligheid Aspecifieke houding- en bewegingsafhankelijkheid Begeleidende symptomen (misselijkheid, oorsuizen)

10 Duizeligheid bij whiplashpatiënten (n = 264) Nooit Zelden (eens per maand of minder) Soms (eens per week) Vaak (meerdere malen per week) Zeer vaak (dagelijks) Paramedisch OnderzoeksCentrum

11 Voorkomen duizeligheid n = 264; T 0 : intake nooit zelden soms vaak zeer vaak

12 Functioneren (Neck Disability Index [NDI]) Vernon e.a., 1996; Stratford e.a., 1999; Heijmans et al., 2002 Pijn Zelfverzorging Tillen Lezen Hoofdpijn Concentratie Werk Autorijden Slaap Vrije tijd Psychometrie: goed Score: 0 50 Ernst-klassen functioneren. 0 4: geen. 5 14: mild : matig : ernstig : zeer ernstig Klinisch-relevant verschil: 10 punten (- 20%)

13 Functioneren (NDI): n = 264; T 0 ; gemiddeld 28 (SD 14)

14 Interventie Informeren en adviseren over aard van het letsel, beloop, herstel, functionele prognose, halskraag, active deelename Oefenen. Functies Oefeningen ter verbetering van evenwicht, balans, blikstabilisarie, beweeglijkheid CWK, coördinatie. Activiteiten Oefeningen ter verhoging van belastbaarheid, patiëntspecifieke activiteiten Stimuleren. Participatie in huishouden, hobby s, werk en recreatie

15 Outcome?

16 Voorkomen duizeligheid n = 264; T 0 T nooit zelden soms vaak zeer vaak T0 T1

17 Functioneren (NDI): n = 264; T 0 T 1 ; gemiddeld verschil = 13 (SD 5) T0 T1

18 Conclusie > 6 weken Vermindering van duizeligheid (klinisch relevant verschil) Verbetering van functioneren (klinisch relevant verschil) Matig verband tussen duizeligheid en functioneren (R s = 0.58*) Ongecontroleerd! Systematische literatuurstudie (Peeters et al., 2001)

19 2. Randomized Clinical Trial Onderzoeksopzet Uitkomstmaten Interventie huisarts / FT Uitkomsten Conclusie

20 Opzet onderzoek Huisarts 122 huisartsen en 3 EHBO s Fysiotherapeut

21 Uitkomstmaten Primaire uitkomstmaten Mate van nekpijn Mate van hoofdpijn Mate van duizeligheid Functioneel herstel Secundaire uitkomstmaten Beweeglijkheid nek Bewegingsangst Wijze van omgaan met klachten Behandelepisode Aantal contacten

22 Uitgesloten (n = 86) Aantal aangemelde whiplashpatiënten (n = 211) Meting 4 weken na het ongeluk (n = 125) Niet hersteld (n = 80) Hersteld (n = 45) Loting Fysiotherapie (n = 38) Huisartsbehandeling (n = 42) Follow-up metingen 12 weken (n = 38) 52 weken (n = 37) Follow-up metingen 12 weken (n = 42) 52 weken (n = 40)

23 Ernst duizeligheid 0: geen duizeligheid; 100: ondraaglijke duizeligheid Huisarts Fysio w 8w 12w 26w 52w

24 Functioneel herstel (NDI) 0: geen beperkingen; 50: zeer ernstige beperkingen huisarts fysio w 8w 12w 26w 52w

25 Behandelepidose en aantal contacten ,8 19, ,7 Huisarts Fysiotherapeut 5 3,9 0 Aantal behandelingen Periode (weken)

26 CONCLUSIE Korte en lange-termijn (12 resp. 52 weken): Geen significant verschil tussen de groepen; wel klinisch-relevante verschillen in beide groepen Duizeligheid: HA: T 0 T 5 = - 39; FT: T 0 T 5 = - 36 (0 100) Functioneel herstel: HA: T 0 T 5 = - 19; FT: T 0 T 5 = - 17 (0 50) Kosteneffectiviteitanalyse (submitted)

27 3. BELOOP Acuut Chronisch Welke factoren? (Hendriks et al., 2005)

28 Prognostische factoren voor vertraagd herstel na een whiplashongeval factor 4 weken 8 weken 52 weken vrouw X X Laag opl. X Onverwacht X Nekpijn X X X Laag-actief X X X Somatisatie X X Catastroferen X X X Vrees letsel X X X AUC 0,93 0,88 0,86 AUC: Area Under the Curve

29 Dank voor uw aandacht