Fact sheet Volwassenencriminaliteit en risicofactoren

Transcriptie

1 Fact sheet Volwassenencriminaliteit en risicofactoren nummer 1 juni 2012 Categorieën/doelgroepen First offender: een persoon van 18 jaar of ouder die voor het eerst in aanraking is gekomen met Justitie. Meerpleger: een persoon van 18 jaar of ouder die in het gehele criminele verleden 2 tot en met 10 processen-verbaal tegen zich zag opgemaakt, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Veelpleger: een persoon van 18 jaar of ouder die in het gehele criminele verleden meer dan 10 PV s tegen zich zag opgemaakt, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Zeer actieve veelpleger: een persoon van 18 jaar of ouder die over een periode van 5 jaren (waarvan het peiljaar het laatste jaar vormt) meer dan 10 PV s tegen zich zag opmaken, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. O+S heeft twee afzonderlijke indexen ontwikkeld om te laten zien hoe het gaat met de volwassenencriminaliteit en risicofactoren in Amsterdam. De volwassenencriminaliteit index geeft het aandeel unieke verdachte jarigen per buurt weer, gebaseerd op hun woonplaats. De risicofactorenindex laat zien in hoeverre in buurten risicofactoren aanwezig zijn die de kans op volwassenencriminaliteit verhogen. In 2011 is zowel de volwassenencriminaliteit- als de risicofactorenindex het hoogste in stadsdeel Zuidoost. In de stadsdelen Centrum en Zuid wonen relatief weinig volwassen verdachten van crimi naliteit. In stadsdeel Centrum werd in 2011 echter wel een groot deel van de criminaliteit gepleegd. Zeer actieve veelplegers namen in 2011 maar 7% van de misdrijven voor hun rekening. Veelplegers en zeer actieve veelplegers plegen wel relatief vaak een high impact delict. Figuur 1 Volwassenencriminaliteitindex per buurt, 2011 (gebaseerd op woonplek) veel criminaliteit volwassenen redelijk veel criminaliteit volwassenen redelijk weinig criminaliteit volwassenen weinig criminaliteit volwassenen

2 Toelichting volwassenencriminaliteit- en risicofactorenindex 2 De volwassenencriminaliteitindex heeft 2011 als basisjaar: per buurt is het aandeel verdachten geïndexeerd op het gemiddelde aandeel verdachten in Gegevens zijn afkomst uit Basisvoorziening Handhaving (BHV) van de politie Amsterdam-Amstelland. 1 De risicofactorenindex heeft eveneens 2011 als basisjaar, maar deze index wordt gebaseerd op de meest actueel beschikbare gegevens (zie tabel 2). 2 Dat is alleen niet het geval bij de risicofactor % jarigen, omdat dit als een voorspellende factor is bedoeld. We verwachten dat als er veel jeugdige verdachten in 2007 waren, de kans op meer volwassen verdachten in 2011 groter is door doorstroom (een gedeelte van hen zal in 2011 nog crimineel actief zijn). De indexcijfers worden per buurt 3 gepresenteerd met toevoeging van de kleuren rood, oranje, licht groen en donkergroen. Deze kleuren laten zien hoe de volwassenencriminaliteit of de risicofactoren in de buurt zich verhouden tot het gemiddelde in Amsterdam. Buurten met bijvoorbeeld veel volwassenencriminaliteit hebben een rode kleur, buurten met juist weinig volwassenencriminaliteit een donker groene kleur. Buurten die meer een middenpositie innemen, krijgen ofwel een oranje kleur toegekend (redelijk veel volwassenencriminaliteit) ofwel een licht groene kleur (redelijk weinig volwassenencriminaliteit). 4 Tabel 2 Factoren die deel uit maken van de risicofactorenindex 5 % niet-werkende werkzoekenden % minimahuishoudens % krappe behuizing % jarige verdachten in 2007 Figuur 3 Risicofactorenindex per buurt, 2011 (gebaseerd op woonplek) veel risicofactoren redelijk veel risicofactoren redelijk weinig risicofactoren weinig risicofactoren

3 Stand van zaken volwassenencriminaliteit Volwassenencriminaliteitindex hoogste in Zuidoost De volwassenencriminaliteitindex is in 2011 het hoogste in stadsdeel Zuidoost (173 punten). Van alle jarigen in Zuidoost werd in ,0% verdacht van het plegen van criminaliteit. In stadsdeel Centrum is de volwassenencriminaliteitindex juist relatief laag (69 punten). In dit stadsdeel werd in ,6% van de woonachtige volwassenen verdacht van het plegen van een misdrijf. Tabel 4 Volwassenencriminaliteitindex per stadsdeel, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen) stadsdeel code 2011 Centrum A 69 West E 93 Nieuw-West F 115 Zuid K 82 Oost M 87 Noord N 111 Zuidoost T 173 Amsterdam totaal 100 Standaarddeviatie = 34,2 Van de Amsterdamse plegers van criminaliteit zijn 222 een zeer actieve veelpleger (tabel 5). Dit is een persoon van 18 jaar of ouder die over een periode van vijf jaren (waarvan het peiljaar het laatste jaar vormt) meer dan tien Processen Verbaal tegen zich zag opmaken, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Het aantal zeer actieve veelplegers is het hoogste in stadsdeel Zuid. Dit komt ten dele doordat in de Stadionbuurt in Zuid een straat ligt met twee adressen die gebruikt worden als woonadres van thuis- en daklozen. 6 De Stadionbuurt staat ook op nummer 1 in de top tien van buurten met de hoogste score op de volwassenencriminaliteitindex (tabel 6). Van de ingeschrevene bewoners tussen de 25 en 55 jaar in deze buurt werden er in verdacht van een misdrijf (6,5%). Van deze 457 bewoners wonen er 407 daadwerkelijk in de Stadionbuurt, 50 hebben er een inschrijfadres. De volwassenencriminaliteit was ook hoog in de Punt (4,9% verdachten) en Bijlmer Centrum (4,8%). Van de verdachten uit Bijlmer Centrum is er ook een deel dat alleen een inschrijfadres in deze buurt heeft (41 van de 482 verdachten). 3 Tabel 5 Aantal en aandeel volwassen plegers van criminaliteit, per stadsdeel, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen); absoluut en procenten stadsdeel alle plegers zeer actieve veelplegers overige plegers totaal jarigen alle plegers zeer actieve veelplegers overige plegers Centrum ,6 0,0 1,6 West ,2 0,0 2,1 Nieuw-West ,7 0,1 2,6 Zuid ,9 0,1 1,8 Oost ,0 0,0 2,0 Noord ,6 0,0 2,5 Zuidoost ,0 0,1 3,9 Amsterdam ,3 0,1 2,3 Tabel 6 Top tien buurten met hoogste score op volwassencriminaliteitindex, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen) buurt code buurt code 1 Stadionbuurt K48 6 Holendrecht/Reigersbos/Amstel III/Bullewijk T92/T96 2 De Punt F83 7 Slotermeer-Noordoost F76 3 Bijlmer Centrum (D,F,H) T93 8 Volewijck N60 4 Bijlmer Oost (E,G,K) T94 9 Slotermeer-Zuidwest F77 5 Omval/Betondorp M57/M58 10 IJplein/Vogelbuurt N61

4 Tabel 7 Top tien buurten met hoogste aandeel zeer actieve veelplegers en hoogste aandeel overige plegers, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen) a % zeer actieve veelplegers % overige plegers buurt code buurt code 4 1 Stadionbuurt K48 1 Stadionbuurt K48 2 De Punt F83 2 Bijlmer Centrum (D,F,H) T93 3 Westlandgracht F87 3 De Punt F83 4 Bijlmer Centrum (D,F,H) T93 4 Bijlmer Oost (E,G,K) T94 5 Bijlmer Oost (E,G,K) T94 5 Omval/Betondorp M57/M58 6 Holendr./Reigersbos/Amstel III/Bullewijk T92/T96 6 Holendr./Reigersbos/Amstel III/Bullewijk T92/T96 7 Dapperbuurt M29 7 Slotermeer-Noordoost F76 8 Weesperzijde M27 8 Volewijck N60 9 Weesperbuurt/Plantage A08 9 Slotermeer-Zuidwest F77 10 Rijnbuurt K54 10 IJplein/Vogelbuurt N61 a) Schuin gedrukte buurten staan zowel in de top tien zeer actieve plegers als in de top tien overige plegers. Tabel 8 Door volwassenen gepleegde criminaliteit naar delictsoort, per stadsdeel, 2011; absoluut stadsdeel geweld vermogen vernieling overig onbekend totaal Centrum West Nieuw-West Zuid Oost Noord Zuidoost onbekend Amsterdam Pleegplaats volwassenencriminaliteit Ook wanneer apart gekeken wordt naar het aandeel zeer actieve veelplegers en de overige plegers neemt de Stadionbuurt de eerste plek in de top tien in (tabel 7). Naast de Stadionbuurt staan nog vier andere buurten zowel in de top tien zeer actieve veelplegers als in de top tien overige plegers. en vermogensmisdrijven gepleegd. Vernielingsmisdrijven komen veel minder vaak voor: 519 in Volwassenen plegen vooral criminaliteit in stadsdeel Centrum: misdrijven in Dit komt door het hogere aantal vermogens- en overige misdrijven. In stadsdeel Noord zijn in 2011 de minste delicten gepleegd: 955. Meeste misdrijven gepleegd in Centrum In 2011 hebben volwassenen tussen de 25 en 55 jaar misdrijven gepleegd in Amsterdam (tabel 8). 7 De meeste misdrijven vallen onder de categorie overige misdrijven, namelijk misdrijven. Het gaat hierbij vaak om rijden onder invloed van alcohol, overige delicten openbare orde 8, belediging en handel en bezit van harddrugs. In 2011 zijn er geweld- Tabel 9 laat zien dat in 2011 de meeste criminaliteit is ondernomen op de Burgwallen-Nieuwe Zijde: 851 misdrijven, gevolgd door Bijlmer Centrum (689) en Bijlmer Oost (507). Er staan slechts drie buurten in deze top tien die zich niet in Centrum of Zuidoost bevinden: de Spaarndammer en Zeeheldenbuurt en Landlust/ Sloterdijk (beide stadsdeel West) en Osdorp-Oost (Nieuw-West).

5 Tabel 9 Top tien buurten met de meeste door volwassenen gepleegde misdrijven, 2011; absoluut buurt code Burgwallen-Nieuwe Zijde A Bijlmer Centrum (D,F,H) T Bijlmer Oost (E,G,K) T De Weteringschans A Burgwallen-Oude Zijde A Holendrecht/Reigersbos/Amstel III/Bullewijk T92/T Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt B10/B11/E12/E Nieuwmarkt/Lastage A Landlust / Sloterdijk E36/E Osdorp-Oost F Figuur 10 Pleegplaats criminaliteit volwassenen, per buurt, 2011 veel meer dan gemiddeld meer dan gemiddeld minder dan gemiddeld veel minder dan gemiddeld Soorten plegers en gepleegde misdrijven Meeste misdrijven gepleegd door volwassenen die niet tot een doelgroep behoren De politie hanteert verschillende categorieën voor plegers van criminaliteit, zogenaamde doelgroepen. Figuur 11 geeft weer dat van de misdrijven die in 2011 in Amsterdam gepleegd zijn, relatief de meeste gepleegd zijn door volwassenen die nooit tot één van de onderscheiden doelgroepen behoord hebben: misdrijven. Zij worden gevolgd door de meerplegers, die van de misdrijven voor hun rekening hebben genomen. De zeer actieve veelplegers blijken maar voor een klein aandeel van de in 2011 in Amsterdam gepleegde misdrijven verantwoordelijk te zijn: 882 (7%). Zeer actieve veelplegers en veelplegers plegen relatief gezien veel vermogensmisdrijven. Bij meerplegers is er sprake van een relatief hoog aandeel geweldsmisdrijven (zie figuur 12).

6 Figuur 11 Aantal misdrijven van verschillende soorten plegers in Amsterdam, 2011 (n= misdrijven) 882 geen doelgroep meerpleger voorheen doelgroep veelpleger first offender zeer actieve veelpleger Figuur 12 Soorten misdrijven van verschillende soorten plegers in Amsterdam, 2011 (n= misdrijven) alle plegers zeer actieve veelpleger veelpleger meerpleger first offender voorheen doelgroep geen doelgroep % geweld vermogen vernieling overige High impact delicten Inbraak woning Straatroof Zware mishandeling Moord en doodslag Misdrijven met geweld Overval Tabel 13 High impact delicten, naar doelgroep, 2011 aantal % geen doelgroep 129 3,4 voorheen doelgroep 126 5,6 first offender 69 5,5 meerpleger 169 6,2 veelpleger 183 9,2 zeer actieve veelpleger 68 7,7 totaal 744 5,8 Veelplegers en zeer actieve veelplegers plegen vaker high impact delicten Een vraag die opkomt, is of bepaalde doelgroepen vaker high impact crimes voor hun rekening nemen. High impact delicten zijn delicten die een relatief grote invloed op hun slachtoffer hebben. Van de door veelplegers en zeer actieve veelplegers gepleegde misdrijven is een wat groter aandeel een high impact crime dan bij de andere volwassen plegers van criminaliteit (8-9% versus 3-6%). Omdat er meer meerplegers zijn dan zeer actieve veelplegers, worden er wel veel meer high impact delicten ondernomen door meerplegers dan door zeer actieve veelplegers (169 versus 68). De veelplegers nemen echter de meeste high impact delicten voor hun rekening in 2011: 183.

7 Relatie jeugd- en volwassenencriminaliteit Jeugdigen vaker van criminaliteit verdacht dan volwassenen Van de Amsterdamse volwassenen van jaar is in % verdacht van het plegen van een delict. Dat is beduidend minder vaak dan bij jongeren: 5% van jarigen verdacht van een delict in 2011 (zie de Fact Sheet Jeugdcriminaliteit en Risicofactoren nummer 4). Het aantal door volwassenen gepleegde delicten in Amsterdam ligt ook lager dan bij de jongeren: delicten versus delicten in Zowel het aandeel jeugdige als het aandeel volwassen verdachten is het hoogste in stadsdeel Zuidoost. In Zuid en Centrum wonen juist de minste verdachten van jeugd- en volwassenencriminaliteit. Vijf buurten staan zowel in de top tien van de jeugdcriminaliteitindex als in de top tien van de volwassenencriminaliteitindex: de Stadionbuurt, De Punt, Bijlmer Centrum, Bijlmer Oost en Volewijck. Er is een vrij sterke relatie tussen jeugd- en volwassenencriminaliteit. 9 In buurten en stadsdelen waar veel jeugdige verdachten van criminaliteit wonen, wonen ook veel volwassen verdachten van criminaliteit. 7 Tabel 14 Criminaliteit vergeleken tussen jeugdigen en volwassenen, 2011 indicator jarigen jarigen % verdacht van delict 5,1 2,3 aantal delicten gepleegd in Amsterdam hoogste % verdachten Zuidoost: 6,4% Zuidoost: 4,0% laagste % verdachten Centrum en Zuid: 3,0 en 3,6% Centrum en Zuid: 1,6 en 1,8% buurten in top 10 jeugd en volwassenen Stadionbuurt, De Punt, Bijlmer Centrum, Bijlmer Oost, Volewijck Stand van zaken risicofactorenindex Meeste risicofactoren in stadsdeel Zuidoost In 2011 is de risicofactorenindex het hoogste in stadsdeel Zuidoost, namelijk 128 punten (tabel 15). In Centrum en Zuid is het risico op criminaliteit van volwassenen lager dan gemiddeld: de risicofactorenindex ligt voor deze stadsdelen respectievelijk op 77 en 79 punten. Dit beeld komt overeen met die van de volwassenencriminaliteitindex: deze is ook het hoogste in Zuidoost en relatief laag in Centrum en Zuid. Tabel 16 laat de top tien buurten zien met de hoogste score op de risicofactorenindex. Zeven buurten met een hoge risicofactorenindex bevinden zich ook in de top tien buurten met de meeste volwassenencriminaliteit (tabel 6). De drie buurten die zich niet in de top tien volwassenencriminaliteit bevinden, blijken er net buiten te vallen: de Kolenkit (14), Nieuwendam-Noord (15) en de Indische Buurt Oost (13). Er is dus een sterke samenhang tussen de onderscheiden risicofactoren en de volwassenencriminaliteit. Tabel 15 Risicofactorenindex per stadsdeel, 2011 (gebaseerd op woonplek volwassenen) stadsdeel code 2011 Centrum A 77 West E 98 Nieuw-West F 112 Zuid K 79 Oost M 100 Noord N 118 Zuidoost T 128 Amsterdam totaal 100 Standaarddeviatie = 19,0

8 Tabel 16 Top tien buurten met hoogste score op de risicofactorenindex, 2011 (gebaseerd op woonplek) a buurt code buurt code 8 1 De Kolenkit E39 6 Bijlmer Centrum (D,F,H) T93 2 Nieuwendam-Noord N68 7 Bijlmer Oost (E,G,K) T94 3 Slotermeer-Noordoost F76 8 Indische Buurt Oost M32 4 Slotermeer-Zuidwest F77 9 Stadionbuurt K48 5 Volewijck N60 10 IJplein/Vogelbuurt N61 a) Schuin gedrukte buurten staan ook in de top tien buurten met hoogste volwassenencriminaliteitindex. Noten 1 Deze fact sheet, alsmede de achterliggende informatie zijn beschikbaar op de website volwassenencriminaliteitindex 2 De risicofactorenindex van 2011 is daardoor gebaseerd op gegevens uit 2010 en Zo zijn de minimagegevens uit 2010 afkomstig (deze komen pas op een later moment over 2011 beschikbaar). 3 Van de vier factoren zijn de z-scores gebruikt om de index te vormen, waardoor gecorrigeerd wordt voor verschillen in de standaarddeviaties van de factoren. Hierdoor telt elke factor evenredig mee in de risicofactorenindex. Om van de gemiddelde z-score weer tot een indexscore te komen, wordt gebruik gemaakt van de gemiddelde standaarddeviatie van de factoren (38). 4 Hiermee wordt buurtcombinatie bedoeld. Amsterdam bestaat uit 97 buurtcombinaties, waarvan sommige zijn samengevoegd voor de berekening van de indexen. In deze fact sheet zal voor de duidelijkheid worden gesproken over buurt. 5 Toekenning van kleuren vindt plaats op basis van de standaarddeviatie. De kleur oranje wordt toegekend indien de indexscore hoger is dan 100, maar de afwijking van het gemiddelde binnen één standaarddeviatie valt. De kleur rood wordt toegekend bij afwijkingen van meer dan één standaarddeviatie. Bij de kleuren licht- en donkergroen geldt hetzelfde principe, maar in dat geval is de indexscore lager dan In de volgende buurten heeft een hoog aantal criminele volwassenen een inschrijfadres: Stadionbuurt (50), Bijlmer Centrum (41), Bijlmer Oost (38), Holendrecht/ Reigersbos (25), Slotermeer-Zuidwest (19), Landlust (18), Indische Buurt West (16), Gein (15). Het gaat per buurt om ongeveer 8-12% van alle verdachten. 7 Deze volwassenen kunnen ook buiten Amsterdam en de regio Amsterdam-Amstelland woonachtig zijn. 8 In de delictgroep overige delicten openbare orde valt een gevarieerd pallet aan kleine incidenten, zoals een lastig persoon waarbij de hulp van de politie wordt ingeroepen. 9 De Pearson Correlatie tussen de jeugd- en de volwassenencriminaliteit in buurten is 0.72 (0 = geen enkele samenhang, 1.00 = 100% samenhang). Colofon Directie Openbare Orde en Veiligheid Amstel PN Amsterdam Telefoon Fax info@bestuursdienst.amsterdam.nl Oudezijds Voorburgwal GL Amsterdam Telefoon Fax algemeen@os.amsterdam.nl Opdrachtgever Bestuursdienst Directie Openbare Orde en Veiligheid Auteurs drs. Jolijn Broekhuizen en drs. Josca Boers (j.broekhuizen@os.amsterdam.nl)