studiedag 5 mei 2017 beheer van historische dreven Jan Moereels gemeente Brasschaat

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "studiedag 5 mei 2017 beheer van historische dreven Jan Moereels gemeente Brasschaat"

Gerarda Jonker
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 studiedag 5 mei 2017 beheer van historische dreven Jan Moereels gemeente Brasschaat Bernard Castelein

2 historische achtergrond Bernard Castelein

3 ontstaan rond 1800 door het samenvoegen van de Vagevuurhoeve (aan de overkant van Miksebaan en later omgevormd tot school) de Hemelhoeve de Helhoeve (later kasteel) Kadasterplan 1830 begin 19 de eeuw ontstaan gemeentepark

1872: Helhoeve gesloopt en vervangen door een kasteel naar

grasvelden en een vijver bouw remise, hovenierswoning, twee

de kerk en aan de inkom van het dorp) met conciërgewoning

4 1872: Helhoeve gesloopt en vervangen door een kasteel naar Frans model, in een park met bosaanplantingen, dreven, grasvelden en een vijver bouw remise, hovenierswoning, twee boswachterswoningen en twee monumentale hoofdingangen (aan de kerk en aan de inkom van het dorp) met conciërgewoning Melkerij Peerdsbos Kasteel van Brasschaet eind 19 de eeuw bouw kasteel

gemeentepark Brasschaat plan van 22 juli 1955 1950

5 gemeentepark Brasschaat plan van 22 juli aangekocht door de gemeente en opengesteld voor publiek

6 dreven slingerpaden bosgedeelten slingervijver historische zichtassen gebouwen / historisch waardevolle gebouwen parkeerplaats laarsebeek stadion voetbalterrein hockeyterrein zwembadcomplex plein bestaande structuur bij opmaak RUP

7 goedkeuring RUP op 27 juli 2009 erkend als eerste erfgoedlandschap in Vlaanderen Bernard Castelein

kerk als landmark historisch waardevolle parkconstructies recreatieve pool

8 versterkte drevenstructuur slingerpaden bosgedeelten met hoge natuurwaarden missing link slingervijver versterkte historische zichtassen kasteel / hoeve / kerk als landmark historisch waardevolle parkconstructies recreatieve pool recreatieve ontwikkelingen sport- en speelvelden in boskamers erfgoedlandschap gewenste structuur

9 opmaak landschapsbeheersplan langetermijnvisie Bernard Castelein plan van aanpak 1. onderzoek en inventarisatie huidige toestand 2. formuleren beheerdoelstellingen: waardering op basis van cultuurhistorische-, landschappelijke-, ecologische en belevingswaarden 3. beheerstrategieën: behoud door beheer, door inrichting, restauratie & reconstructie 4. beheersmaatregelen: eenmalige werken, omvormingsbeheer & regulier beheer 5. monitoring

10 behoud en versterking van de drevenstructuren Bernard Castelein

11 ferrariskaart

12 buurtwegenatlas

13 1840 kadaster en toponymen

14 1897 plan du Parc du Château de Brasschaet

15 luchtfoto

16 luchtfoto

17 2002 satellietfoto infrarood

18 luchtfoto

19 Historiek Historische kaarten geven aan dat het gemeente park en zijn dreven aangelegd zijn omstreeks 1870, dit heeft enkele gevolgen: Verwachtte leeftijd van de dreefbomen 140 jaar Heel wat oorspronkelijke bomen verdwenen Vervangen door jongere exemplaren (grote diversiteit in leeftijd en grootte) Gezondheidstoestand gaat vaak ook samen met leeftijd: In elke dreef wel enkele bomen in mindere toestand Dode takken Schorsschade

20 Vernieuwing dreven Om dreefeffect te behouden Niet: individuele bomen vervangen Wel: volledige kap en heraanplant van de dreef Wanneer dreef <50% uit originele leeftijdsklasse bestaat wordt hij omgevormd Bij het verjongen van de dreven zijn volgende zaken zeker belangrijk: Plaatsen en verbanden van de bomen Zoveel als mogelijk de oorspronkelijke boomsoort gebruiken Orde, plantafstand, zo min mogelijk afwijken van het origineel In vele dreven zijn de bomenrijen ongelijkjarig, dit is niet in alle dreven even storend o.a. om deze reden krijgen dreven een verschillende prioriteit

21 Prioriteit dreven 1 Veel bezoekers Open gedeelte van het park dreef bepaalt in grote mate het landschap Prioritair qua beheer Strengere criteria 2 dreven: Graaf Reussensdreef & Hemeldreef 2 Ook hier word druk gewandeld en gefietst Omgeving dreef laat toe dat enkele onderbrekingen in uniformiteit niet altijd storend is Kwaliteit dreef blijft belangrijk Hemelhoevedreef, Koestraat, Hemeldreef (gedeelte in bossen), Donkerdreef 3 Minder bezochte dreven in het bosgedeelte van het gemeentepark Omvorming wanneer beeld van dreef verloren gaat

Veiligheid dreven Beste moment om dreef te vervangen afhankelijk van: Leeftijd Structuurvariëteit binnen één dreef Fysieke toestand van de dreef

23 Veiligheid dreven Beste moment om dreef te vervangen afhankelijk van: Leeftijd Structuurvariëteit binnen één dreef Fysieke toestand van de dreef Veiligheid is zeer belangrijk in de beslissing om over te gaan tot maatregelen: Individuele bomen op regelmatige tijdstippen controleren Dode takken verwijderen

24 Hemeldreef Huidige toestand Reeds zichtbaar op de Ferrariskaarten uit 1770 Opnieuw aangeplant als dubbele dreef bij aanleg park 1870 Gelijkjarigheid was zeer belangrijk voor de toenmalige kasteeleigenaars en landschapsarchitecten Momenteel: dreef met veel diversiteit in leeftijd en structuur Drevenaspect is verwaterd Waarschuwingsborden voor vallende takken Landschapsbeheerplan Alle bomen gefaseerd vervangen Bomen met hogere plantmaat, nl cm omtrek Meteen dreveneffect

25 VOOR

26 NA

27 Graaf Reussensdreef Huidige toestand Dreven rond de vijvers en nabij het kasteel Ook hier was gelijkjarigheid zeer belangrijk voor de toenmalige eigenaars Drevenaspect is verwaterd Waarschuwingsborden voor vallende takken Soms zelfs bepaalde stukken van de dreef afsluiten voor veiligheid Landschapsbeheerplan Alle bomen gefaseerd vervangen Bomen met hogere plantmaat, nl cm omtrek Meteen dreveneffect

28 VOOR

29 NA

30 Rooiplan Aanplantingsplan 391 te rooien bomen 436 aan te planten bomen 208 gewone beuk 201 zomereik 27 purperen beuk

31 bedankt voor uw aandacht Bernard Castelein

Vergelijkbare documenten

DREVEN IN DOMEIN OUDE GRACHT

DREVEN IN DOMEIN OUDE GRACHT een methodiek voor inventarisatie van dreven in de landschappelijke ankerplaats Oude Gracht Onderzoeksgroep Natuur, Bos en Landschap Michael Cassaert - Sofie Verreydt 1. voorstelling