EKO-tellingen in de supermarkt november 2009

Transcriptie

1 EKO-tellingen in de supermarkt 5 november Voor het twaalfde opeenvolgende jaar heeft Milieudefensie het aantal biologische en producten in de schappen van de supermarkt geteld. Sinds 2006 wordt in samenwerking met Solidaridad ook het fairtrade aanbod onderzocht. Met de EKO-tellingen in honderden supermarkten verspreid over heel Nederland, stimuleren Milieudefensie en Solidaridad de verbreding van het assortiment duurzame producten in de supermarkt. Naast het aanbod in speciaalzaken is de afzet via supermarkten erg belangrijk voor een verdere groei van de biologische en fairtrade sector. Milieudefensie en Solidaridad willen met de jaarlijkse tellingen inzicht krijgen in de beschikbaarheid van duurzaam geproduceerd voedsel in de winkelschappen en bijdragen aan het stimuleren van de groei van dit aanbod. Door het onderzoek jaarlijks te herhalen ontstaat een trendbeeld. Naast de speciaalzaken spelen de supermarkten en de voedingsmiddelenindustrie een cruciale rol bij het vergroten van de markt voor biologisch en fairtrade voedsel. Biologische producten - herkenbaar aan diverse keurmerken 1 - zijn met respect voor dier, natuur en milieu geproduceerd. De boer krijgt een eerlijke prijs en er wordt géén gebruik gemaakt van landbouwgif, kunstmest en gentech. Fairtrade producten 2 zijn onder eerlijke voorwaarden gekocht in ontwikkelingslanden. Producenten kunnen daardoor investeren in kwaliteit en verbetering van leefomstandigheden. EKO-tellingen: de methode Meer dan 180 vrijwilligers hebben aan de hand van een speciale telkaart het aantal biologische en fairtrade producten per supermarktfiliaal geteld. Alleen producten die daadwerkelijk in het schap lagen zijn meegeteld. De tellingen vonden plaats tussen 21 augustus en 30 september, in totaal zijn dertig verschillende supermarktketens met minimaal vijf vestigingen in Nederland geteld. De getelde supermarkten zijn willekeurig gekozen door de vrijwilligers. In totaal zijn er 523 filialen geteld, 13% van alle supermarkten in Nederland. Dit is een record aantal tellingen. Winnaar EKO-Award en Fair Trade-Award Plus aan de Arnhemseweg in Amersfoort wint voor het vierde achtereenvolgende jaar de EKO- Award voor het grootste aanbod aan biologische producten. De supermarkt heeft 918 biologische producten in de schappen liggen. Dit zijn er 53 meer dan vorig jaar. Met 165 verschillende fairtrade producten sleept Jumbo aan de Beren in Groningen voor de tweede keer de Fair Trade-Award in de wacht. Dit zijn er dertig meer dan vorig jaar. 1 2 Getelde keurmerken: het EKO-keurmerk, het AB of Agriculture Biologique, het Bio-garantielabel, het EU-logo voor biologische landbouw en het Duitse Bio-Siegel Getelde fairtrade logo's: Max Havelaar fairtrade en Fair Trade Original

2 Biologisch aanbod in de supermarkt stijgt Gemiddeld liggen er 78 biologische producten in de Nederlandse supermarkt. Daarmee is het aantal EKO-producten in supermarkten op het hoogste punt ooit beland. Veel supermarkten verdienen hiervoor zeker een compliment! Wel moet hierbij worden opgemerkt dat de stijging van 8% gestaag is (zie meerjarentrend). De verschillen tussen de supermarktketens en zeker ook tussen filialen onderling is erg groot. Dit toont aan dat er nog veel groei mogelijk is. De noodzaak voor een groter aanbod duurzame producten wordt in Nederland onderkend. Het gaat de goede richting op, maar vergeleken met het buitenland ligt er nog een uitdaging, het tempo moet omhoog. Zo is het marktaandeel in 2007 van Oostenrijk (nummer één biologische producten in de EU) 6,0%. In Nederland was het marktaandeel 2,0% (bron: Bio-Monitor jaarrapport 2008/Biologica).

3 Aanbod Fair Trade stijgt in Het aanbod fairtrade producten in Nederlandse supermarkten stijgt dit jaar van negen naar vijftien producten, een spectaculaire stijging van bijna 70%. Ook bij het aanbod van fairtrade producten zijn de onderlinge verschillen tussen de supers groot. Zo zijn er maar liefst vijf ketens die veel meer fairtrade producten aanbieden dan het landelijk gemiddelde van vijftien. De stijging van het aantal fairtrade producten is vooral te danken aan de Verkade chocoladeproducten, dat gemaakt is van cacao, wat onder fairtrade voorwaarden is ingekocht.

4 Plus blijft beste biologische supermarktketen Plus blijft de aanvoerder van de ranglijst supermarktketens met de meeste biologische producten. Gemiddeld zijn bij Plus supermarkten 175 biologische producten te vinden, zestien producten minder dan vorig jaar. Plus krijgt hierdoor meer concurrentie van Jumbo en Super de Boer. Het verschil met Jumbo (nummer twee) is elf producten. In 2008 was het verschil tussen Plus en Jumbo nog 44. Het aanbod biologische producten van Super de Boer is spectaculair gestegen naar 162 producten en hebben hiermee de Albert Heijn uit de top drie verstoten. De keten heeft gemiddeld 63 producten (ofwel 64 procent) meer in de schappen liggen dan vorig jaar. Een groot compliment voor Super de Boer! Uiteraard is het voor de consument belangrijk dat hij bij de meeste filialen terecht kan voor een goed aanbod biologische producten. De spreiding binnen de ketens kent grote verschillen. Bij Albert Heijn bijvoorbeeld is de breedte van het biologisch assortiment terug te vinden in vrijwel alle winkels. Het maximum aanbod is dan wel lager, maar het gemiddelde is hoog. Bij Plus is sprake van een voorlopersgroep van grote filialen met veel biologische producten, terwijl de meeste winkels relatief weinig biologisch aanbieden. Dit kan ook een verklaring zijn van de spontane daling van het aanbod biologische producten van de Plus. Ranking biologisch (zie bijlage 1) (2008) Supermarktketen Producten (producten2008) 1 (1) Plus 175 (191) 2 (2) Jumbo 164 (147) 3 (6) Super de Boer 162 (99) 4 (3) Albert Heijn 135 (131) 5 (9) Vomar 98 (80) 6 (4) Coop 94 (128) 7 (7) Bas van der Heijden 93 (96) 8 (5) Dekamarkt 91 (104) 9 (8) Supercoop 88 (95) 10 (10) Dirk van den Broek 85 (78) 11 (11) C (76) 12 (13) Boni 47 (43) 13 (15) Em-Té 36 (33) 14 (-) Poiesz 27 (-) 15 (-) Golff 24 (-) 16 (14) MCD 19 (34) 17 (16) Spar 8 (32) 18 (17) Lidl 6 (6) 19 (19) Aldi 4 (4) 20 (18) Nettorama 3 (5) 21 (20) AH to go 2 (2)

5 Jumbo grootste aanbod Fair Trade Jumbo scoort wederom het best met een aanbod van gemiddeld 48 fairtrade producten. Daarbij zet Jumbo de groei sterk door met een stijging van twaalf producten; maar liefst 33%. Jumbo laat hiermee de nummer twee, Plus, ver achter zich, ondanks dat zij het aanbod van fairtrade producten flink heeft uitgebreid. In de getelde filialen werden gemiddeld 26 fairtrade producten aangetroffen. Dat is negen meer dan vorig jaar. Super de Boer daalde vorig jaar flink van negentien naar dertien producten, maar heeft met 25 producten dit jaar een hoop goed gemaakt. Dit betekent dat de voormalige nummer twee, Albert Heijn, uit de top drie verstoten is. Dirk van den Broek laat zien dat het ook voor prijsstunters mogelijk is om steeds meer duurzame en eerlijke producten aan te bieden. Het verschil tussen Lidl (negen producten) en Aldi (nul producten) onderstreept dit nog eens. Ranking Fair Trade (zie bijlage 2) (2008) Supermarktketen Producten (producten2008) 1 (1) Jumbo 48 (36) 2 (3) Plus 26 (15) 3 (4) Super de Boer 25 (13) 4 (2) Albert Heijn 23 (17) 5 (5) Dirk van den Broek 21 (11) 6 (12) Vomar 17 (4) 7 (5) Bas van der Heijden 16 (11) 8 (17) MCD 15 (1) 8 (7) Supercoop 15 (10) 10 (9) Dekamarkt 14 (8) 11 (11) C (7) 11 (8) Coop 13 (9) 13 (17) Nettorama 11 (1) 13 (-) Golff 11 (-) 13 (12) Em-Té 11 (4) 16 (9) Lidl 9 (8) 17 (12) Boni 8 (4) 17 (16) Spar 8 (3) 19 (-) Poiesz 5 (-) 20 (19) AH to go 0 (0) 20 (19) Aldi 0 (0)

6 Meerjarentrend biologisch van de grootste Nederlandse supermarktketens Meerjarentrend Fair Trade van de grootste Nederlandse supermarktketens

7 Top tien filialen biologische producten Plus overheerst wederom de top 10 met vijf filialen. Plus aan de Arnhemseweg in Amersfoort vertoonde na een daling van 119 producten in 2008 een opvallende stijging van 53 producten in. Plus aan de Vechtstraat in Groningen klimt van de derde naar de tweede plaats door een stijging van 44 producten ten opzichte van Hierdoor laat zij Jumbo aan de Boumaboulevard in Groningen net achter zich. Top tien filialen fairtra de produ cten Jumbo maakt met vijf filialen de dienst uit in de top tien filialen van fairtrade producten. Het winnende Jumbo-filiaal aan de Beren in Groningen zet een uitstekend record neer van maar liefst 165 producten. Dit zijn er dertig meer dan in Ook de rest van de top tien laat een duidelijke stijging zien. Gemiddeld stijgt het aantal fairtrade producten in de top tien van 66 producten in 2008 naar 76 producten in. Een compliment voor deze tien supermarkten!

8

9 Bijlage 1: gemiddeld aantal biologische producten per supermarktketen # Supermarktketen Getelde filialen Totaal aantal filialen in NL % onderzocht EKOproducten (gemiddeld) TOTAAL % 77.8* % (77.8)* 100% (72.2)* 94% (68.2)* 80% (58.0)* 84% (60.4)* 94% (68.2)* 1 Plus % % 100% 120% 79% 58% 58% 2 Jumbo % % 100% 107% 77% 80% 80% 3 Super de Boer % % 100% 79% 79% 77% 94% 4 Albert Heijn % % 100% 91% 90% 105% 126% 5 Vomar % % 100% 148% 132% 131% 170% 6 Coop % 94 74% 100% 36% 68% 60% 70% 7 Bas van der Heijden % 93 96% 100% 64% 68% 58% 22% 8 Dekamarkt % 91 87% 100% 83% 76% 88% 87% 9 Supercoop % 88 92% 100% 89% 8% Dirk van den Broek % % 100% 101% 117% 122% 71% 11 C % 69 91% 100% 77% 62% 66% 74% 12 Boni % % 100% 119% 41% 48% 61% 13 Em-Té % % 100% 97% 149% 187% 215% 14 Poiesz % 27 99% 100% 135% 85% 181% 211% 15 Golff % 24 97% 100% 88% 107% 141% 251% 16 MCD % 19 54% 100% 135% - 85% 125% 17 Spar % 8 24% 100% 89% 84% 62% 56% 18 Lidl % 6 97% 100% 129% 37% 21% - 19 Aldi % 4 97% 100% 140% 13% 5% 13% 20 Nettorama % 3 59% 100% 84% 87% 76% 38% 21 AH to go % 2 115% 100% 109% 273% 238% 179% * Zie opmerkingen in Bijlage 2

10 Bijlage 2: gemiddeld aantal fairtrade producten per supermarktketen # Supermarktketen Getelde filialen Totaal aantal filialen in NL % onderzocht fairtradeproducten (gemiddeld) TOTAAL % 15.2* % (15.2)* 100% (9.0)* 89% (8.0)* 70% (6.3)* 1 Jumbo % % 100% 73% 51% 2 Plus % % 100% 93% 80% 3 Super de Boer % % 100% 145% 129% 4 Albert Heijn % % 100% 75% 56% 5 Dirk van den Broek % % 100% 62% 39% 6 Vomar % % 100% 117% 244% 7 Bas van der Heijden % % 100% 48% 36% 8 MCD % % 100% 112% - 8 Supercoop % % 100% 82% 46% 10 Dekamarkt % % 100% 72% 59% 11 C % % 100% 86% 70% 11 Coop % % 100% 72% 67% 13 Nettorama % % 100% 114% 98% 13 Golff % % 100% 328% 279% 13 Em-Té % % 100% 90% 82% 16 Lidl % 9 112% 100% 58% - 17 Boni % 8 210% 100% 121% 95% 17 Spar % 8 260% 100% 77% 69% 19 Poiesz % 5 202% 100% 94% 75% 20 AH to go % 0 100% Aldi % 0 100% * Het landelijk gemiddelde wordt bepaald aan de hand van de gemiddelden van de individuele supermarktketens én aan de hand van het aandeel filialen van die keten binnen Nederland. Hiermee wordt het landelijk gemiddelde gecorrigeerd voor ketens die in de steekproef over- dan wel ondervertegenwoordigd zijn. Het cijfer dat hier uit komt dient als volgt geïnterpreteerd te worden: Het landelijk gemiddelde is het aanbod aan fairtrade producten die de consument gemiddeld tegenkomt als hij een willekeurige Nederlandse supermarkt binnenstapt. * Sommige ketens die voorgaande jaren nog in de top twintig stonden komen nu niet meer in het overzicht voor. Dit komt omdat we voor een significante score alleen die ketens meetellen waarvan minstens tien filialen óf 10 procent van de filialen zijn geteld. Omdat onze vrijwilligers de filialen willekeurig kiezen, kunnen we hier weinig invloed op uitoefenen.