Vierjaarlijkse beoordeling representativiteit van het Productschap Zuivel

Transcriptie

1 Bestuurskamer Vierjaarlijkse beoordeling representativiteit van het Productschap Zuivel 1. Inleiding Artikel 5 van het Besluit advisering representativiteit bedrijfslichamen schrijft voor dat de beoordeling van de representativiteit van het organisatorische draagvlak van een bedrijfslichaam in elk geval geschiedt, voorafgaand aan de instelling en vervolgens telkens na het verstrijken van een periode van vier jaar. Na de instelling van het Productschap Zuivel per 25 juni 2003 zijn inmiddels vier jaar verstreken, zodat een hernieuwde beoordeling van het organisatorisch draagvlak dient plaats te vinden. 2. Korte schets van het productschap Het Productschap Zuivel verenigt de ondernemers en werknemers in de zuivelsector. Deze sector kenmerkt zich doordat daarin de productie en handel van melk, melk- en zuivelproducten plaatsvindt. De melk is zowel van runderen als geiten afkomstig. Binnen het productschap worden vier geledingen onderscheiden: - veehouderij en boerderijzuivelbereiding; - melk-, melkproducten- en zuivelproductenindustrie; - groothandel in melk, melk- en zuivelproducten; - detailhandel in melk, melk- en zuivelproducten. Het Productschap Zuivel kent geen commissies ex artikel 88a Wet bo. Ten behoeve van de ondernemingen, werknemers en de private organisaties in de zuivelsector beoogt het Productschap Zuivel een ondersteunende rol te vervullen. Het stelt zich daarbij ten doel het bevorderen van een duurzame concurrentie positie en de kwaliteit van ondernemerschap arbeid en product. Bovendien stelt het productschap zich ten doel voedselveiligheid, diergezondheid en milieukwaliteit te bevorderen. Ten aanzien van de taken van het Productschap heeft de afgelopen jaren een verschuiving van het zwaartepunt van werkzaamheden plaatsgevonden van markt naar diergezondheid en melkveehouderij en van industrie en handel naar de primaire sector. Qua financiering ligt de nadruk op onderzoek en innovatie. Daarnaast houdt het productschap zich ook actief bezig met medebewind op het gebied van de uitvoering van Europese regelgeving. Aan ondernemerszijde kent het Productschap Zuivel de volgende benoemingsgerechtigde organisaties: Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland Nederlandse Zuivelorganisatie Vereniging Gemeenschappelijk Zuivelsecretariaat Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel

2 2 Aan werknemerszijde betreft het de volgende organisaties: FNV Bondgenoten CNV Bedrijvenbond CNV Dienstenbond 3. Beoordelingskader Aan ondernemerszijde gelden de volgende kwantitatieve criteria. Voor de bepaling van de sociaal-economische grootte komen volgens artikel 9 van de Verordening representativiteit als maatstaf in aanmerking: het aantal ondernemers; de omzet van de ondernemingen; het totale aantal personen werkzaam in deze ondernemingen; zo nodig kunnen voorts als maatstaf in aanmerking worden genomen: o het aantal zelfstandige ondernemingen of vestigingspunten; o de betaalde lonen; o of de verwerkte hoeveelheid grondstof. Als voldoende representatieve organisatorische vertegenwoordiging aan ondernemerszijde wordt ingevolge artikel 5 van het Besluit advisering representativiteit bedrijfslichamen aangemerkt: een of meer ondernemersorganisaties die ten minste 55 procent vertegenwoordigen van alle ondernemers binnen de werkingssfeer van het bedrijfslichaam, berekend aan de hand van één van de bovengenoemde maatstaven; een of meer ondernemersorganisaties die meer dan 50 procent vertegenwoordigen van alle ondernemers binnen de werkingssfeer van het bedrijfslichaam, berekend aan de hand van twee van de bovengenoemde maatstaven. Als voldoende representatieve organisatorische vertegenwoordiging aan werknemerszijde wordt aangemerkt: een of meer werknemersorganisaties die ingevolge de Verordening representativiteit organisaties als (kwalitatief) representatief zijn te beschouwen. indien een of meer andere als representatief te beschouwen werknemersorganisaties bezwaar maken, worden de hierboven bedoelde werknemersorganisaties slechts als voldoende representatieve vertegenwoordiging aangemerkt als zij gezamenlijk meer leden binnen de werkingssfeer van dat bedrijfslichaam hebben dan die andere organisaties gezamenlijk. Bij de totstandkoming van het instellingsbesluit van het Productschap Zuivel is vastgesteld dat de onder 2. genoemde dragende organisaties aan werknemerszijde als (kwalitatief) representatief zijn te beschouwen. Daarin heeft zich geen wijziging voorgedaan. Aangezien er voorts ook geen bezwaren bekend zijn van werknemersorganisaties, kan worden volstaan met een oordeel over de representativiteit aan ondernemerszijde. 4. Waarborgen Het proces van gegevensverzameling is gecoördineerd door het secretariaat van het Productschap Zuivel, waarbij door de organisaties die beschikken over benoemingsrechten voor het bestuur van het productschap gegevens aangeleverd zijn met betrekking tot hun leden. Tevens is ten aanzien van de ledengegevens gebruik gemaakt van bij het productschap bekende gegevens die uit objectieve bronnen zijn verkregen.

3 3 Het is van belang dat een externe accountant hierbij een verklaring opstelt. Deze verklaring bevat een beschrijving van het ingestelde onderzoek, de bevindingen en de daaruit te trekken conclusies. Als alternatief of aanvulling hierop is het ook mogelijk een gerenommeerd onderzoeksbureau in te schakelen of direct te putten uit objectieve statistische bronnen, bijvoorbeeld afkomstig van het CBS. Naast gegevens van de organisaties die beschikken over benoemingsrechten, dient ook een inschatting gemaakt te worden van bijvoorbeeld de totale omzet van alle ondernemingen die vallen binnen de werkingssfeer van (de betreffende geleding van) het schap. Hiertoe kan ook een opdracht gegeven worden voor het in kaart brengen van de gehele markt of kan uit objectieve, statistische bronnen geput worden. Door het Productschap Zuivel is een verklaring overgelegd van de interne accountant die onderzoek heeft gedaan naar het organisatorisch draagvlak binnen de vier geledingen van het Productschap Zuivel. Bovendien is een rapport overgelegd van een externe accountant, die in opdracht van het productschap de bevindingen van de interne accountantsdienst heeft gecontroleerd. 5. Representativiteitsgegevens De representativiteit van het Productschap Zuivel is berekend per geleding. Omdat de grondslag voor de berekening van de vier geledingen niet in alle gevallen dezelfde is, is het niet mogelijk om de representativiteit van het gehele productschap in één cijfer uit te drukken. 5.1 Geleding veehouderij en boerderijzuivelbereiding In deze geleding is de betrokken organisatie Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO Nederland). Door de regionale organisaties, die onderdeel uitmaken van LTO Nederland, zijn ledengegevens overgelegd. Deze gegevens zijn door het productschap vergeleken met de beschikbare gegevens over de melkquota, waarover wordt beschikt ingevolge de uitvoering van de EU-melkquoteringsregeling. Op deze wijze wordt een objectieve en betrouwbare meting verkregen, omdat alle melkveehouders een bij het productschap geregistreerd melkquotum hebben. Het productschap geeft wel een knelpunt aan bij deze methode van het berekenen van de representativiteit. Er zijn geen melkquota gesteld voor de productie van geitenmelk. Daardoor is de geitenmelksector niet in de berekening betrokken. Het productschap geeft evenwel aan dat de melkgeitenhouderij in vergelijking met de melkveehouderij zo klein is dat dit nauwelijks invloed heeft op het totaalbeeld. Ter illustratie: er zijn melkveehouders ten opzichte van circa 400 melkgeitenhouders. Representativiteit veehouderij en boerderijzuivelbereiding Maatstaf : melkquota in het peiljaar 2006/2007 Totale quotum leden LTO Nederland kg. Totale quotum van alle melkveehouders kg. Representativiteit in hele procenten 70 % Tabel 1

4 4 5.2 Geleding melk-, melkproducten- en zuivelproductenindustrie De betrokken organisatie in deze geleding is de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO). NZO heeft het productschap opgave gedaan van haar leden. Door het productschap zijn deze gegevens gekoppeld aan de beschikbare gegevens ten aanzien van de in Nederland voor verwerking beschikbare hoeveelheid melk (grondstof) per onderneming. Ondernemingen doen hiervan jaarlijks een opgave aan het productschap. Deze opgaven zijn voorzien van een accountantsverklaring. Het totaal aantal ondernemingen is door het productschap vastgesteld aan de hand van gegevens van de kamers van koophandel en de in het kader van de EU-quoteringsregeling jaarlijks door het productschap opgestelde lijst van erkende kopers van melk. Voor de berekening van de representativiteit is niet gekozen voor omzet als criterium. Dat komt omdat het voor NZO en het productschap niet mogelijk is om ten aanzien van de beschikbare omzetcijfers een onderscheid te maken tussen de binnen- en buitenlands geproduceerde melk- en zuivelproducten. Representativiteit melk-, melkproducten- en zuivelproductenindustrie Maatstaf : hoeveelheid voor verwerking beschikbare melk in het peiljaar 2006 Totale hoeveelheid grondstof leden NZO kg. Totale hoeveelheid grondstof in de geleding kg. Representativiteit in hele procenten 98 % Tabel Geleding groothandel in melk, melk- en zuivelproducten In deze geleding zijn de betrokken organisaties de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO) en de Vereniging Gemeenschappelijk Zuivelsecretariaat (Gemzu). Voor deze geleding is gebruik gemaakt van omzetgegevens om de representativiteit vast te stellen. De totale omzetwaarde is geraamd op basis van gegevens die bij het productschap en Eurostat bekend zijn. De Gemzu-leden hebben voor een groot deel opgave gedaan van hun omzet, waarna dit gegeven geëxtrapoleerd is naar een omzet voor Gemzu als totaal. De leden van NZO zijn ook lid van Gemzu, zodat een afzonderlijke opgave van de NZO-leden niet noodzakelijk was. Representativiteit groothandel in melk, melk- en zuivelproducten Maatstaf : omzet in het peiljaar 2006 Totale omzet leden NZO en Gemzu 7 miljard Totale omzet in de geleding 7,2 miljard Representativiteit in hele procenten 97 % Tabel 3

5 5 5.4 Geleding detailhandel in melk, melk- en zuivelproducten De Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) is in deze geleding de betrokken organisatie. Ook voor deze geleding is gebruik gemaakt van omzet als criterium om de representativiteit van de betrokken organisatie vast te stellen. Voor de verzameling van gegevens heeft CBL gebruik gemaakt van het bedrijf IRI Nederland (Information Resources, Inc.). Dit bedrijf verzamelt en analyseert marktinformatie. Representativiteit detailhandel in melk, melk- en zuivelproducten Maatstaf : zuivelgerelateerde omzet in het peiljaar 2005 Totale zuivelgerelateerde omzet leden CBL 3,6 miljard Totale zuivelgerelateerde omzet in de geleding 3,8 miljard Representativiteit in hele procenten 95 % Tabel Samenvattend overzicht Wanneer de resultaten van de representativiteitsmeting in de vier geledingen naast elkaar worden gezet ontstaat het volgende overzicht: Geleding representativiteit veehouderij en boerderijzuivelbereiding 70 % melk-, melkproducten- en zuivelproductenindustrie 98 % groothandel in melk, melk- en zuivelproducten 97 % detailhandel in melk, melk- en zuivelproducten 95 % Tabel 5 6. Oordeel De Bestuurskamer is van oordeel dat het organisatorische draagvlak van het Productschap Zuivel, zoals verenigd in de dragende organisaties, voldoet aan de criteria, zoals opgenomen in de Verordening representativiteit organisaties en het Besluit advisering representativiteit bedrijfslichamen. 5 september 2007