Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie

Transcriptie

1 Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie Wilma J.M. van Langen, Titus A.A. Beentjes, Betsie G.I. van Gaal, Maria W.G.Nijhuis-van der Sanden, Peter J.J. Goossens

2

3 Inhoud Onderzoeksvraag Illness Management & Recovery Methode Bevindingen Conclusie

4 Onderzoeksvraag Welke elementen uit de IMR training hebben volgens cliënten een positief effect op hun herstel?

5 Illness Management and Recovery (IMR) Herstelprogramma met 5 evidence-based componenten*: psycho-educatie cognitief therapeutische interventies terugvalpreventie strategieën sociale vaardigheidstraining training copingvaardigheden Wekelijkse groepsbijeenkomsten gedurende ± 9 maand * Mueser et al., 2006

6 IMR modules Werken aan hersteldoelen Kennis krijgen over psychiatrische stoornissen Stress-kwetsbaarheid model Sociale steun Bewust omgaan met medicatie Omgaan met verslaving Voorkomen van een terugval Omgaan met stress Omgaan met problemen en symptomen Zorg managen Gezond leven Illness Management and Recovery Evidence-based Practices kit SAMHSA (2009) Nederlandse vertaling Saxion, Enschede (2014)

7 Methode kwalitatief onderzoek unit voor ambulante cliënten met psychotische stoornissen 2 IMR trainers: 1 psychiatrisch verpleegkundige, 1 ervaringsdeskundige 3 verschillende IMR groepen (1, 13, 19 mnd. geleden IMR afgerond)

8 Inclusie/exclusie criteria Inclusie: schizofrenie of andere psychotische stoornis EPA IMR groepsprogramma afgerond aanwezigheid van minimaal 70% Exclusie: moeilijkheden met communiceren door psychotische stoornissen of middelengebruik

9 Bevindingen Welke elementen uit de IMR training hebben volgens de cliënten een positief effect op hun herstel? het leren van doelvaardigheden het herkennen en voorkomen van een terugval door zelfmanagement het open kunnen praten over ziekte-ervaringen het oefenen van vaardigheden het IMR werkboek

10 Het leren van doelvaardigheden Ik heb daar echt geleerd dat je een doel ook anders kunt stellen, kleiner Ik was altijd iemand die tienjarenplannen had en dan dacht ik er niet na over hoe ik dat doel zou gaan bereiken.. dat je weer verder kon, dat gaf zelfvertrouwen

11 Het herkennen en voorkomen van een terugval door zelfmanagement Toen heb ik een terugval gehad omdat ik mezelf toen écht overvraagd heb. Ja, dat doe ik nou niet meer gehad omdat Als het minder gaat heb ik dat eerder door dat ik dan een strategie heb, dan moet ik aan de bel trekken.. zeker als ik kleurtjes ga zien, dan weet ik van oh nou moet ik even rustig aan doen

12 Het open kunnen praten over ziekte-ervaringen Je kreeg tips en trucs, ervaringen kon je onderling delen... daar leerde je ook van Wat ik had meegemaakt vond ik allemaal heel raar, dat kon ik niet plaatsen maar op een gegeven moment hoorde je vergelijkbare verhalen en op een of andere manier is het dan iets minder raar, omdat je niet de enige was die anders is geweest...het is fijn dat je eens een keer open kon praten... Dat je nou eindelijk eens een keer kon zeggen van wat je hebt meegemaakt en hoe dat gaat want daar heb je het eigenlijk met andere mensen niet gauw over

13 Het oefenen van vaardigheden Ik vond het prettig dat je iedere keer praatte over je persoonlijke doelen, hoe het was gegaan, hoe je het aan kon pakken, hoever je ermee was door dat tennissen voelde ik me ook steeds beter dat mag ik graag doen en dan had ik ook weer een vooruitzicht Door te zien hoe anderen de dingen aanpakten, leerde ik zelf ook

14 Het IMR werkboek De informatie over de medicijnen was erg handig. Ik kon het lezen in het werkboek en erover discussiëren met de psychiater. Ik heb begrepen dat het risico op een terugval veel groter is als ik mijn medicijnen niet neem. IMR werkboek In het werkboek stonden ervaringen met de ziekte beschreven. Het is soms moeilijk om uit te leggen wat er met me gebeurde, maar nu. door het werkboek is het makkelijker voor me om over mijn ervaringen te vertellen. We hebben over de informatie gepraat, over wat ik zelf had meegemaakt, mijn ervaringen.

15 Casus

16 Conclusie Volgens cliënten zelf zijn voor hun herstel de volgende elementen uit de IMR training belangrijk: het leren van doelvaardigheden zelfmanagement vaardigheden zoals terugvalpreventie het open kunnen praten over ziekte-ervaringen met lotgenoten oefenen schriftelijke informatie

17 Publicatie Article in Press How the Illness Management and Recovery Program Enhanced Recovery of Persons With Schizophrenia and Other Psychotic Disorders: A Qualitative Study Wilma J.M. van Langen, Titus A.A. Beentjes, Betsie G.I. van Gaal, Maria W.G. Nijhuis-van der Sanden, Peter J.J. Goossens

18 Vragen?

19

20 INTERNATIONAL ONDERZOEK KWANTITATIEF - RCT Hasson-Ohayon, Roe & Kravetz Israël, 2007 Levitt, Mueser, DeGenova, Lorenzo, Bradford- Watt, Barbosa, Karlin, Chernick US/New York, 2009 Färdig, Lewander, Melin, Folke & Frediksson Sweden, 2011 Salyers, McGuire, Kukla, Fukui, Lysaker, Mueser US, 2014 kennis over de ziekte doelvaardigheden ziektemanagement psychosociaal functioneren ernst van de symptomen opnames middelengebruik ziektemanagement psychosociaal functioneren suïcidale ideatie ernst symptomen ziektemanagement kwaliteit van leven gebruik crisisdiensten geen verschil gevonden tussen IMR groep en problem solving groep

21 IX METHOD & KWALITATIEF ONDERZOEK oe, Hasson-Ohayon, Salyers, & Kravetz srael, 2009 Herstel door IMR in: Cognitieve vooruitgang (concentratie) Copingsvaardigheden/ zelfmanagement Sociale vaardigheden Unieke elementen IMR: kennis over de ziekte en medicatie (47, 2%) sociaal support in the IMR groep (44,4%) coping and zelfmanagement (36,1%) programma structuur (36,1%) hoop (11,1%) cguire, Luther, White D., White L.M., cgrew and Salyers, 2014 Essentiële elementen van IMR volgens hulpverleners: Oriëntatie op herstel Doelvaardigheden IMR werkboek