V o c a a l V r o u w e n e n s e m b l e T w e n t e. 7 december Kerstconcert en Stiftswandeling

Transcriptie

1 Ladies only V o c a a l V r o u w e n e n s e m b l e T w e n t e 7 december Kerstconcert en Stiftswandeling Deze route laat u de mooie plekjes van het Stift zien. Op de helft van de route kunt u kiezen tussen een lange en een korte variant. De aanwijzingen voor de wandelroute vindt u hier blauw gedrukt. Korte informatie over het Stift en de gebouwen op de route staan in zwart afgedrukt. Rond half vier lokt de roep van de fraaie alpenhoorns u terug naar de Stiftskerk, alwaar het concert van Ladies Only om uur begint. De Ladies wensen u veel plezier! U start met uw rug naar het restaurant de Stiftsschuur. Aan uw linkerkant ziet u de stiftshuizen, daar gaat de route langs. Indirect zijn de Stiftshuizen de voortzetting van de Westvleugel van het middeleeuwse klooster. Van de huidige gerestaureerde Stiftshuizen zijn het middelste, hoge pand en het rechter losstaande pand (ooit spijker of voorraadschuur) in het begin van de 19de eeuw gesloopt en pas in 1974 weer helemaal opgebouwd. Het linkerpand daarentegen is wel altijd blijven staan. Dit huis was een belangrijk huis, want dit was de woning van de Vrouwe van Weerselo, de "priorin" van de protestante Stiftsdames, ten onrechte ook wel aangeduid als abdis, vandaar abdis huis. Het gebouw hoorde wel bij de gebouwen die rond 1730 verkocht werden.

2 Het kwam in handen van de familie Bentinck-Weleveld, zoals de wapensteen boven de ingang aangeeft. De verweerde en deels afgehakte wapensteen is bij een restauratie in 1936 geheel vernieuwd. In 1806 kocht ds. G.W. Stork het Stiftshuis van de familie Du Tour van de Bellinkhof, ook geschreven als Bellinckhave, die -evenals zoveel andere edelen in de Franse tijd- in de problemen was geraakt. Dominee Stork ging in het huis wonen, dat daardoor de pastorie van het Stift wordt genoemd. Ook zijn opvolger J.H. Stork gebruikte de pastorie tot aan zijn dood. Tussen 1900 en 1920 werd het bewoond door enkele huisartsen en daarna tot 1933 werd het bewoond door de directeur van de zuivelfabriek. Na een flinke restauratie werd het aan enkele diaconale instellingen verhuurd. Na de Tweede Wereldoorlog is het in de jaren '50 en het begin van de jaren '60 een vormingscentrum van de Nederlands- Hervormde Kerk geweest. Tenslotte heeft het tot 1974 een aantal jaren leeg gestaan. In 1974 werd alles gerestaureerd. De Stiftshuizen staan er nu dus weer in hun 18de eeuwse allure. In die tijd waren ze door de adellijke families particulier bewoond. Tegenwoordig wordt het Stiftshuis particulier bewoond. Volg het pad langs de huizen en ga aan het eind linksaf. U gaat nu achter de tuinen van de stiftshuizen langs. Als u de begraafplaats aan de rechterkant ziet gaat u tussen de twee beuken door rechtsaf. Houd de begraafplaats nu aan uw linkerhand en loop richting de Bornsestraat. Tot na de middeleeuwen werd er op het Stift begraven in de kerk en op het kloosterkerkhof. Het kloosterkerkhof lag tussen de kerk en de put, aan de voorkant van de

3 kerk. Het gewone kerkhof lag aan de achterkant, tussen de kerk en de school. Sinds het midden van de 19de eeuw ligt de begraafplaats in het voormalige bosgebied buiten de gracht. U gaat tussen de weilanden door richting de straat. Daar slaat u linksaf. Links ligt de kosterij, al sinds mensenheugenis woont op deze plaats de koster van het Stift. De route vervolgt een stukje langs de weg en u gaat de eerste weg links in. Deze weg gaat over in een zandweg. Na ongeveer 200 meter komt u langs een Mariakapel. Een Mariakapel is een kapel, gewijd aan Maria, de moeder van Jezus. Zij neemt een hele belangrijke plaats in, in de Rooms-katholieke Kerk. Een Mariakapel is een apart gebouwtje, waar Maria wordt geëerd en waar je tot Maria kunt bidden en haar kunt aanroepen bij ziekte, zorgen, pijn en verdriet en steun in het algemeen. De bezoekers vragen om "kracht" en "genade", steken een kaarsje aan en plaatsen bloemen. Als u de lange route wilt volgen gaat u hier rechtsaf. Lange route: U volgt hier het zandpad, u houdt links aan op de T-splitsing en komt vanzelf het dorp Weerselo in. Daar gaat u links tussen de hekjes door. De eerste weg links is een zandpad, hier gaat u ook weer in. Als u rechts een pad tussen de weilanden ziet, slaat u daar in. U kunt de route vervolgen vanaf #. Als u de korte route volgt gaat u linksaf. Het eerste pad (tussen de weilanden) gaat u links in. #Als u de weg tussen de weilanden gevolgd hebt gaat u meteen linksaf, voor de voormalige burgemeesterswoning langs.

4 In 1811 ontstond de gemeente Weerselo. De eerste burgemeester (toen schout) werd beëdigd in de Stiftskerk. Eerst was er een gehuurde ruimte op het Stift voor het gemeentehuis, later was het gevestigd in de huurwoning van de burgemeester, een verbouwd los hoes uit ongeveer naast de burgemeesterswoning. Tot 1955 is het gemeentehuis hier gevestigd geweest, daarna is het verhuisd naar het dorp. U gaat nu vanzelf het Stiftse bosje in. Als het seizoen ernaar is zijn hier heerlijke bramen of vlierbloesem/bessen te plukken. Als u het bosje weer uit bent, gaat u rechtsaf, achter de stiftsschool langs. Het is niet precies bekend in welk jaar de Stiftsschool werd gebouwd. In 1975 wordt melding gemaakt van een school, waarvan wordt aangenomen, dat deze op dezelfde plek stond als het huidige gebouw. Het zal een Markenschooltje zijn geweest voor de kinderen van het omringende platteland. Tot ver in de 19de eeuw was het een eenmansschool, ook al beliep het aantal leerlingen meer dan honderd. De privaten waren nog in de lokalen. In het begin van de 20ste eeuw, toen een leerlingenaantal van 120 à 130 niet meer ongebruikelijk was beschikte de school over drie lokalen. Na de financiële gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs kreeg het dorp Weerselo een eigen katholieke lagere school. Het aantal leerlingen van de Stiftsschool liep daardoor tot een kwart of minder terug. Net in deze tijd werd ook de elektrificatie van de gemeente Weerselo tot stand gebracht. Twee van de drie klaslokalen van de Stiftsschool werden toen ingericht voor het Gemeentelijk Elektriciteitsbedrijf, waarvan één als garage. Het schoolgebouw is in 1976 geheel verbouwd en gerestaureerd, er werden twee klaslokalen en een

5 directeurskamer gemaakt. Omdat het aantal leerlingen terugliep was de gemeente genoodzaakt om de school in juli 2001 te sluiten. Het pand is in het voorjaar van 2003 verkocht aan de Stichting Vrienden van het Stift in Weerselo. U volgt het kleine smalle paadje tussen de bomen door rechts/rechtdoor en slaat aan het einde linksaf. U komt nu langs verschillende monumentale panden. U slaat de eerste weg links weer in. Aan de linkerkant ziet u de Stiftskerk. Het centrale gebouw op Het Stift is in alle opzichten de Stiftskerk. Niet alleen vanwege haar omvang, ouderdom en religieuze betekenis, maar ook omdat zij alle eeuwen door, in alle episodes uit de geschiedenis van Het Stift, actief heeft gefunctioneerd. In de Middeleeuwen als klooster- en parochiekerk, daarna als Stiftskerk van de Hervormde gemeente. In deze laatste hoedanigheid functioneert zij nog steeds. De betekenis van de overige gebouwen is over het algemeen maar tot een bepaald tijdvak beperkt gebleven. Toen Hugo van Buren rond 1140 zijn commune vestigde, had Weerselo al een kapel. Deze zal van hout geweest zijn. Sinds 1178 was deze kapel, inmiddels kloosterkerk geworden, officieel toegewijd aan de Heilige Remigius, de bisschop die Clovis doopte en die daarom ook wel genoemd wordt de apostel van de Franken. Het zou heel goed mogelijk kunnen zijn dat in deze periode de kerk al van steen was. In de muren van de huidige kerk zijn brokken ijzeroer verwerkt. De kerk heeft nu vier traveeën. Elk gedeelte van een kerk, dat door een afzonderlijk gewelf wordt overspannen, heet een travee. De aquarel van Schouwman uit de 18de eeuw leert ons, dat de kerk oorspronkelijk vijf traveeën heeft gehad. De

6 meest westelijke travee, 6,20 m lang, is echter rond 1800 afgebroken, maar de funderingen ervan zijn nog aanwezig. Naast de kerk ziet u weer het restaurant waar de wandeling begonnen is. Nog tijd voor een kopje koffie, een hapje eten of een drankje? Ook na afloop van het concert zal het restaurant de Stiftsschuur nog geopend zijn. Wie weet ontmoeten we elkaar dan! Op de plaats waar nu Restaurant De Stiftsschuur staat heeft waarschijnlijk vroeger een kapittelhuis gestaan. De kapittelzaal was een zaal voor ontvangst of om in te vergaderen. Het kapittel huis diende al ver voor de Franse tijd als schuur; als paardenstalling en wagenschuur om precies te zijn. Op de tekening van Tavenier uit circa 1786 heeft de schuur een dubbel puntdak, niet bepaald een kapittelhuis. Het is best mogelijk dat de benaming kapittelhuis voor de schuur van 1820 berust op verkeerd begrepen termen of aanduidingen. In 1820 werd de schuur eigendom van ds. Stork sr. Hij zal hier zijn paard en wagen gestald hebben en zijn gereedschappen hebben opgeborgen. In is de oude schuur gerestaureerd, verbouwd en verfraaid door de architect en heemkundige Jan Jans. Hierna werd de Stiftsschuur gebruikt als recreatieruimte. Mijnheer Buisman, de toenmalige beheerder van Het Stiftshuis, dat een pension was, had in de schuur een bar ingebouwd. 's Avonds kon men daar dan koffie, koeken, frisdrank of een pilsje kopen, tv kijken, een spelletje doen of een kaartje leggen. Iedere vrijdag werd er een bonte avond georganiseerd. In de wintermaanden kwamen er geen gasten. de Stiftsschuur werd dan gebruikt voor toneelopvoeringen, de kerstviering van de zondagsschool, bruiloften etc.. Sinds 1967 is de

7 Stiftsschuur in gebruik als gelijknamig restaurant. De eerste eigenaresse van de schuur was mevrouw Aaltje Huizink-es, die later nog jaren op Het Stift heeft gewoond en in 2005 op 93-jarige leeftijd overleed. Nu wordt de Stiftsschuur nog steeds als restaurant gebruikt. Een heerlijke plek waar u kunt genieten van pure gerechten en eerlijke smaken en kunt genieten van de rust van deze nostalgische plek.