Goed van Start Mies van den Hemel
|
|
- Tessa van den Broek
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 CD-rom in het boek Mies van den Hemel Met bijdragen van Ingrid La Haye en Wim Schuur Een aanpak voor groep 5-8 Met tips voor toepassing in groep 1-4 Regels opstellen én handhaven, samen met je groep Een gezamenlijk project van Bazalt, HCO, RPCZ en IJsselgroep
2 Colofon Auteur: Adviezen: Redactie: Fotografie: Mies van den Hemel Dook Kopmels en Ingrid La Haye Bazalt Wouter Mahu (met dank aan Protestants Christelijke/Rooms-Katholieke Basisschool Het Vlot in Vlissingen) Vormgeving, illustraties: Studio groenling, Middelburg Druk: PrintSupport4U, Meppel ISBN: Bazalt Educatieve Uitgaven 3e druk 2014 Bazalt Educatieve Uitgaven 2010 Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd of doorgegeven in welke vorm dan ook zonder schriftelijke toestemming van Bazalt. Voor het bestellen van meer exemplaren of informatie over workshops, trainingen en implementatieondersteuning aansluitend bij deze uitgave, kunt u terecht bij een van onderstaande organisaties: Bazalt Postbus AT Rotterdam T Educatieve Uitgeverij (088) Dienstverlening (088) E info@bazalt.nl I: HCO Postbus AM Den Haag T (070) E info@hco.nl I: IJsselgroep Postbus GG Apeldoorn T: E: info@ijsselgroep.nl I: RPCZ Postbus AJ Vlissingen T (0118) E info@rpcz.nl I:
3 Inhoudsopgave Strip 4 Voorwoord 7 Deel 1: Informatief 9 10 redenen om te gaan 10 Meer bouwstenen voor een goede start 12 Hoe een klas een echte groep wordt 15 Goed voorbereid zijn 20 Deel 2: gaan 23 De klassenvergadering 24 Inleiding 24 Planning 25 Overzicht van werkbladen en instructies op de cd-rom 26 Klassenvergadering 1 27 Klassenvergadering 2 33 Klassenvergadering 3 39 Klassenvergadering 4 47 Klassenvergadering 5 53 Deel 3: Suggesties om de aanpak te verankeren 63 De weekevaluatie 64 Oefenen en herhalen van regels 64 De regel van de week 65 Op zoek naar mooie voorbeelden 65 Herinnering aan Verwachtingen 66 Reflectiemiddelen 66 Literatuur 67
4 De eerste schooldag Welkom allemaal! Dit wordt onze klas. Ik wil dat iedereen daar graag komt De eerste klassenvergadering We ruimen altijd goed op Bedenk... Wat gaat er goed bij ons in de groep? We bedenken leuke spelletjes Wat gaat er goed? Samenspelen Luisteren naar de meester We lachen veel Opruimen Rustig werken We helpen elkaar De tweede klassenvergadering: regels Welke regels hebben we nodig om te zorgen dat het zo goed blijft gaan? Omgaan met elkaar Omgaan met spullen Iets vragen Hoe we beginnen en... Hoe we door de klas lopen 4
5 Iets aan de meester vragen: Vinger opsteken Kaart met? neerleggen Teamvraag Omgaan met schriften en boeken: Niet mee gooien Op stapels leggen Goed open leggen Rustig aan een ander geven De derde klassenvergadering: hoe gaan we met elkaar om Hoe gaan we om met elkaar? 4 regels: Elkaar respecteren Elkaar helpen Aardig zijn voor elkaar Willen samenwerken Hoe doe je dat dan? De vierde klassenvergadering: contract opstellen De vijfde klassenvergadering: consequenties 4 consequenties: Beter nadenken Sorry zeggen Herstellen Niet mee mogen doen Na de herfstvakantie: 5
6 De klassenvergadering Inleiding In het eerste hoofdstuk beschreven we 10 redenen om te gaan. In dit hoofdstuk is de focus specifiek gericht op de klassenvergadering als werkvorm. Klassenvergaderingen organiseren is een uitstekende manier om problemen te voorkomen. Klassenvergaderingen komen tegemoet aan behoeftes van leerlingen. Leerlingen krijgen de kans om mee te denken over oplossingen waar iedereen het mee eens kan zijn. De leraar die klassenvergaderingen organiseert zegt daarmee: Dit is niet mijn klas, dit is onze klas en ik wil graag rekening houden met wensen, behoeftes en meningen van mijn leerlingen. Door het gebruik van klassenvergaderingen leren leerlingen om op een verantwoordelijke manier om te gaan met hun behoeftes en hun standpunten. Door klassenvergaderingen te organiseren bereidt de leraar zijn leerlingen op een natuurlijke manier voor op deelname aan een democratische samenleving. Natuurlijk is de leraar de eindverantwoordelijke in de besluitvorming. Dat neemt niet weg dat we leerlingen inspraak kunnen geven en over onderwerpen mee kunnen laten denken die hun aangaan. Het betrekken van leerlingen bij het opstellen van regels en procedures raakt het wezen van de democratie. Het belang van de input van leerlingen hierbij wordt ondersteund door onderzoek en theorie (Curwin en Mendler 1988). Voordelen van klassenvergaderingen Leerlingen leren hoe op een democratische manier te komen tot beslissingen. Leerlingen voelen zich serieus genomen. Leerlingen krijgen een gevoel van controle. Leerlingen nemen verantwoordelijkheid voor beslissingen die ze mede genomen hebben. Leerlingen leren vaardigheden om tot overeenstemming te komen. Leerlingen leren vaardigheden om te plannen en te evalueren. Leerlingen leren sociale vaardigheden in de praktijk. De betrokkenheid bij de groep wordt vergroot. Er ontwikkelt zich een groepsidentiteit. De leraar ervaart steun van de leerlingen. De leraar ervaart minder ordeverstorend gedrag in zijn klas. De leraar ervaart een positief leerklimaat in zijn klas. Coöperatieve klassenvergaderingen De leraar wil dat zijn leerlingen verantwoordelijkheid gaan dragen voor wat er in de groep gebeurt. Die leraar wil de opvattingen en ideeën van al zijn leerlingen kennen. De vergadering wil hij zo organiseren dat iedereen actief en betrokken is. Belangrijk vindt hij het dat zijn leerlingen met elkaar in overleg zijn. Door het coöperatief vormgeven van de klassenvergaderingen met didactische structuren komt hieraan tegemoet. Doelgroep De klassenvergaderingen van, uitgewerkt in dit hoofdstuk, zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor de groepen 5-8. Leraren van de groepen 1-4 die het van harte eens zijn met de 10 redenen om te gaan (hoofdstuk 1) zijn de mening toegedaan dat jongere kinderen dit ook kunnen, mits aangepast. Voor toepassing in de groepen 1-4 zijn per vergadering tips opgenomen onder het kopje Jongere kinderen kunnen dit ook. Wat ik merk is dat de leerlingen ook op andere momenten meer mee denken. Leraar groep 5/6 24
7 Opbouw klassenvergaderingen De klassenvergaderingen van kennen een vaste opbouw en structuur: 1. De voorbereiding De leraar bereidt zich voor door enerzijds natuurlijk de benodigdheden klaar te hebben en anderzijds door zich goed bewust te zijn van waarom hij dit belangrijk vindt. 2. De introductie De leraar introduceert het onderwerp en de opbouw van de klassenvergadering bij de leerlingen. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van de dia s op de cd-rom. 3. Interactieve uitwisseling van ideeën tussen leerlingen De leerlingen werken coöperatief in tweetallen en in viertallen. Dit op zo n manier dat iedereen een gelijke bijdrage levert aan de gestelde opdracht. 4. Groepsoverzicht/standpunt Doel van de laatste fase is steeds duidelijk te hebben hoe de hele groep erover denkt. Afhankelijk van het onderwerp van de vergadering kan dit uitgedrukt worden in een teamwerkstuk, een groepsbesluit, een contract. Planning Samen met uw leerlingen de toon zetten voor de gang van zaken in de groep vraagt de intentie en inzet om in het begin van het schooljaar tijd te investeren in klassenvergaderingen. Komen tot regels en routines waar iedereen achter staat, gaat gepaard met veel interactie en input van de groep. Week Klassenvergadering Resultaat 1 Nr. 1: Wat gaat er goed bij ons in de groep? Weten wat er goed gaat en hoe dat komt. Weten wat er beter kan. Zichtbaar op posters. 2 Nr. 2: Regels om de gang van zaken goed te laten verlopen. Er zijn regels en afspraken. De noodzaak daarvan is duidelijk voor iedereen. Gewenst gedrag is duidelijk. 3 Nr. 3: Hoe gaan we met elkaar om? Er zijn regels en afspraken. De noodzaak daarvan is duidelijk voor iedereen. Gewenst gedrag is duidelijk. 4 Nr. 4: Contract opstellen Leerlingen nemen verantwoordelijkheid voor afspraken. Zichtbaar op contract. 5 Nr. 5: Consequenties Begrip consequenties is bekend. Duidelijk is waarom dat soms nodig is. Type consequenties zijn bekend. Procedure voor toepassing van consequenties is helder. 25
8 Klassenvergadering 1 Wat gaat er goed bij ons in de groep? 27
9 Klassenvergadering 1 Wat gaat er goed bij ons in de groep? Waar gaat het over? Wanneer doen? Hoe lang? Wat gaat er goed bij ons in de groep Tweede schoolweek 35 minuten (+ later 30 minuten Team Werkstuk) Waarom?...We weten dat kinderen die verbondenheid ervaren het beter doen. In een klimaat waar je je verbonden voelt ga je beseffen dat je ertoe doet en daaruit put je groeikracht... (Blum,R.W en Rinehart, M. 1998). Dat vinden we de moeite waard om aandacht aan te besteden. De leerlingen hebben elkaar na de vakantie opnieuw leren kennen. Het is weer even wennen. Sommigen zijn vol verwachting van wat er allemaal komen gaat, anderen zijn wat afwachtend. Heel geleidelijk zijn er interactiepatronen aan het ontstaan en groeit de verbondenheid. Resultaat Duidelijkheid over wat er allemaal al goed gaat in deze groep. De aandacht van de leerlingen wordt gericht op alles wat er allemaal al goed gaat, waar ze zich prettig bij voelen. De leerlingen weten hoe het komt dat het goed gaat. Ze kunnen aangeven hoe het komt dat het goed gaat, wat hun eigen bijdrage daaraan is. De leerlingen weten wat er nog beter kan en hebben ideeën over hoe daar voor te zorgen. Voorbereiding Voor meer informatie over goed voorbereid zijn verwijzen we naar deel 1, Goed voorbereid zijn (pagina 20). Zorg dat de leerlingen in groepjes van vier zitten. Zorg ervoor dat de leerlingen en u vertrouwd zijn met de didactische structuren waarmee de klassenvergadering is opgebouwd. -- TweeVergelijk -- Doe mee & Vertel -- Genummerde Koppen Bij Elkaar 28
10 Opbouw van deze vergadering 1. Introductie. 2. Inventariseren wat er allemaal goed gaat in de groep met behulp van de didactische structuren: -- TweeVergelijk -- Doe Mee & Vertel 3. Team Werkstuk: Wat goed gaat in beeld gebracht. -- Genummerde Koppen Bij Elkaar Wat heb je nodig? Voor stap 1, De introductie: Dia 1: De opbouw van klassenvergadering 1 Voor stap 2, De inventarisatie: Dia 2: De stappen van de didactische structuur TweeVergelijk Dia 3: De stappen van de didactische structuur Doe Mee & Vertel Werkblad TweeVergelijk Voor stap 3, Het Team Werkstuk: A3 papier Stiften en/of verf Dia 4: De stappen van de didactische structuur Genummerde Koppen Bij Elkaar Gebruik Werkblad TweeVergelijk op de cd-rom 29
11 Klassenvergadering 1 De vergadering: Ad 1: Introductie van de klassenvergadering (5 minuten) Introduceer in uw eigen woorden onderstaande essentie: Dit is niet mijn klas, dit is onze klas. Ik wil dat onze klas een plaats is waar iedereen zich op zijn gemak voelt, waar iedereen graag komt. We zijn nu ruim een week weer op school. Ik ben benieuwd hoe jullie het vinden in deze klas. Dat wil ik heel graag van jullie weten. Waar ben je tevreden over? Waardoor voel je je prettig hier? Ik vind dat er heel veel goed gaat in onze klas. Ik zie bijvoorbeeld leerlingen die elkaar helpen en leerlingen die iets aardigs zeggen. In deze vergadering wil ik van jullie te weten komen wat er allemaal goed gaat. Dat doen we zo: Introduceer op het (digi)bord: De opbouw van de vergadering: dia 1. Ad 2: Inventariseren Wat gaat er goed bij ons in de groep? Instructie opdracht aan groepjes van vier leerlingen Introduceer op het (digi)bord: De stappen van TweeVergelijk: dia 2. Demonstreer de stappen samen met een leerling. Elk groepje van vier wordt verdeeld in twee tweetallen. Regel efficiënt dat elk tweetal één werkblad krijgt (zie ). DenkTijd (30 seconden) Ieder kind krijgt de tijd om na te denken over wat er goed gaat en waardoor dat komt. TweeVergelijk (15 minuten) Stappen 1. Wat gaat er allemaal goed in onze groep en hoe komt het dat het goed gaat? (2 minuten) Bedenk met zijn tweeën wat er allemaal goed gaat in onze groep en hoe dat komt. Bijvoorbeeld: We kunnen s morgens goed beginnen omdat we rustig binnen komen. De boekenkast is netjes omdat we de boeken steeds terug zetten. We hebben het leuk op het plein omdat iedereen mee mag doen enzovoort. 2. Noteer (in steekwoorden) om de beurt iets wat goed gaat (5 minuten) Schrijf wat je bedenkt kort op. Tweetallen bedenken antwoorden en werken samen op één blaadje: Leerling A schrijft een bedacht antwoord op en geeft daarna de lijst aan leerling B. Leerling B schrijft ook een bedacht antwoord op en geeft daarna de lijst weer terug aan leerling A, enzovoort. 3. Twee tweetallen vergelijken (5 minuten) Na 5 minuten vraagt de leraar om aandacht en laat de twee tweetallen uit een team van vier leerlingen de antwoorden als volgt vergelijken: (demonstreer met een leerling) Eerst noemt een leerling van het ene tweetal iets van hun lijst. Heeft het andere tweetal het ook dan vinken ze het af. Hebben ze het niet en zijn ze het er mee eens dan schrijven ze het erbij. Daarna noemt een leerling van het andere tweetal iets van hun lijst enzovoort. Ze gaan zo verder tot er niets meer te noemen valt. Zo ontstaat er per groepje van vier leerlingen een gezamenlijke lijst van wat er goed gaat. 30
12 4. Bedenk dan samen nog meer ideeën (3 minuten) Na 5 minuten vraagt de leraar om aandacht met een StilteTeken en geeft nu de opdracht aan de leerlingen om na de vergelijking met z n vieren nog meer ideeën bedenken. Check voordat begonnen wordt of alles duidelijk is. Geef indien nodig ter plekke nog toelichting (laat niet de hele groep wachten). De tijd is een indicatie. Doe Mee & Vertel (15 minuten) Introduceer op het (digi)bord: De stappen van Doe Mee & Vertel: dia 3. Demonstreer de stappen samen met een team. Stappen 1. Alle teams hebben hun lijst die tijdens de vorige activiteit TweeVergelijk tot stand is gekomen. 2. De leraar kiest een team uit, dat als eerste antwoord geeft op de vraag Wat gaat er goed bij ons in de groep? De leerling die namens het team antwoordt, is degene met het langste haar (de grootste voeten, langste naam of iets dergelijks). Met de klok mee is vervolgens het volgende team aan de beurt. Ook daar antwoordt de leerling met het langste haar enzovoort. 3. De andere teams kijken steeds op hun eigen lijst: vinken af, of voegen toe. 4. Een team gaat zitten als alle punten van hun lijst afgevinkt zijn. De leraar of een leerling noteert alle antwoorden op het (digi)bord. Van alles wat genoemd wordt, ontstaat nu een lijst van de hele groep. De leraar maakt daarvan later een lijst: Dit gaat goed in onze groep! Ad 3: Team Werkstukken Wat gaat er goed bij ons in de groep? (kan ook op een later tijdstip) De leraar bespreekt de lijst. Er gaan al heel veel dingen goed in onze groep. Elk team kiest één van de dingen van de lijst uit om daarover een poster te maken. Dat doen we als volgt: Introduceer op het (digi)bord: De stappen van Genummerde Koppen Bij Elkaar: dia 4. Demonstreer de stappen samen met een team. Genummerde Koppen Bij Elkaar (5 minuten) Stappen 1. De leraar laat de lijst zien en geeft de opdracht: Bedenk drie dingen van de lijst waarover jullie een poster willen maken. 2. De leerlingen van een team steken de koppen bij elkaar om te overleggen. Daarbij komen ze van hun stoel. Ze zorgen dat iedereen hetzelfde antwoord kan geven. 3. Dan gaan ze weer zitten. 4. De leraar wijst een team aan. 5. De leerling met de grootste voeten (of iets dergelijks) noemt één van de drie dingen die zijn team bedacht heeft. 6. De leraar zorgt zo dat elk team tot een keuze komt. Team Werkstuk (30 minuten) Stappen 1. Elk team maakt van een van de items op de Wat gaat er goed bij ons in de groep lijst een poster. 2. Presenteren aan elkaar. 3. Ophangen in de klas. De leerlingen zaten direct op het goede spoor, ze werkten in groepjes met een eigen taak en rolverdeling en iedereen kon meedenken/meepraten. Leraar groep 6 31
13 Alleen positieve zaken worden benoemd als uitgangspunt. Klassenvergadering 1 En verder... Leraar groep 8 Tips van gebruikers Soms vragen leerlingen of we het ook niet moeten hebben over wat niet goed gaat in de groep. Om te zorgen dat niet alle aandacht gericht wordt op wat er niet goed gaat, maak ik daar direct Wat kan er beter? van. In dat geval geef ik aan dat we daar in een volgende vergadering op terug komen. Mijn ervaring is dat de leerlingen bij de formulering Wat kan er beter? sneller na gaan denken over mogelijke oplossingen. In klassenvergadering 2 en 3 komen we daar dan op terug. Het demonstreren van de stappen van de didactische werkvormen met een tweetal of een team werkt veel beter dan alleen verbaal instructie geven. Om te zorgen dat er echt wat van terecht komt, moet je de klassenvergaderingen vooraf goed inplannen. Jongere kinderen kunnen dit ook Belangrijk is om bewust te blijven van wat we willen bereiken. Dat is vooral de aandacht richten op wat er goed gaat. In een groep 3 lukte het met deze aanpassingen prima: Er wordt gestart met de hele groep. Samen worden eerst een paar voorbeelden bedacht. De leerlingen komen vaak eerst vooral met voorbeelden op het gebied van rekenen en lezen. Door wat bij te sturen komen de procesvoorbeelden wel los. Bijvoorbeeld: We lopen rustig naar onze plaats. De didactische structuur TweeVergelijk vervangen door TweePraat: dia 5. TweePraat: De leerlingen werken in tweetallen. Wat gaat er goed bij ons in de klas? 1. DenkTijd (30 seconden) 2. Om de beurt noemen de leerlingen iets aan elkaar Doe Mee & Vertel aangepast: 1. Om de beurt mogen de tweetallen iets opnoemen van wat ze bedacht hebben. 2. De leraar noteert. Elk tweetal maakt een tekening over iets wat ze bedacht hebben. De tekeningen worden in de klas opgehangen. Deze werkwijze spreekt mij aan omdat je kinderen erbij betrekt. Je bent bezig met preventie en kijkt op een positieve manier naar kinderen. Leraar groep
14 De uitgave bestellen? De uitgave is te bestellen via onze webwinkel. Vanaf 20,- gratis verzending - anders 1,99 Bestellen vanuit België? Abimo is onze distributeur in Vlaanderen. In de praktijk aan de slag? Wij kunnen u daarbij helpen! De Bazalt Academie biedt opleidingen voor onderwijsprofessionals die direct aan de slag willen met nieuw opgedane kennis en inzichten: Uiteraard verzorgen wij ook trainingen, coaching en implementatietrajecten op maat! Meer informatie: info@bazalt.nl. Wilt u meer previews ontvangen meldt u dan aan voor de wekelijkse ing. aanmelden
Samen met je leerlingen actief werken aan positieve groepsvorming
Geheel herziene uitgave A UGUSTUS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 OKTOBER 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Nadere informatieEen verhaal over het overwinnen van pesten op school. auteur Erin Frankel illustraties Paula Heaphy
Een verhaal over het overwinnen van pesten op school auteur Erin Frankel illustraties Paula Heaphy Colofon Vertaling en bewerking: HELDER tekst & educatie Projectleiding: Nicole Hendriks DTP: Studio groenling,
Nadere informatieCoöperatief Vergaderen
Coöperatief Vergaderen Een complete aanpak voor actief vergaderen met betrokken deelnemers Dr. Spencer Kagan Met Betty de Jaeger en Dook Kopmels Inhoud Hoe dit boek tot stand kwam 4 Voorwoord 5 Hoofdstuk
Nadere informatieInhoud In deze preview vindt u verschillende activiteiten uit verschillende Bazalt uitgaven om te werken aan de sociale verbondenheid in uw klas.
Gedragsmanagement Inhoud In deze preview vindt u verschillende activiteiten uit verschillende Bazalt uitgaven om te werken aan de sociale verbondenheid in uw klas. Bouwen aan Klasklimaat: Binnen-Buitenkring
Nadere informatieColofon. Bij dit boek is een lesplan ontwikkeld, dat u kunt downloaden op Studio Karmel
3 Bij dit boek is een lesplan ontwikkeld, dat u kunt downloaden op www.bazalt.nl/lesplan-hetmeisje Colofon Vertaling en bewerking: Projectleiding: DTP: Drukwerk: HELDER tekst & educatie Nicole Hendriks
Nadere informatieCoöperatief Vergaderen
Coöperatief Vergaderen Een complete aanpak voor actief vergaderen met betrokken deelnemers Dr. Spencer Kagan Met Betty de Jaeger en Dook Kopmels Inhoud Hoe dit boek tot stand kwam 4 Voorwoord 5 Hoofdstuk
Nadere informatieCoöperatief leren (CLS) Volgens Dr. Spencer Kagan Verwerkt door Peter Steurs en Natascha Vansteelant
Coöperatief leren (CLS) Volgens Dr. Spencer Kagan Verwerkt door Peter Steurs en Natascha Vansteelant 7 Sleutels tot succes Sleutel 1: Didactische structuren Sleutel 2: Teams Sleutel 3: Management Sleutel
Nadere informatieBenadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen
Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen 6.7 Speel met de hele groep het Complimentenspel of Complimentenbingo. Om het opstandige, agressieve kind goed gedrag aan te leren, is het
Nadere informatieStijgen/Dalen. Effectief rekenonderwijs
Effectief rekenonderwijs Stijgen/Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag 2. Is het antwoord op jou van toepassing; ga je staan. Is het niet bij jou van toepassing: blijf je zitten. Kan ook met voorwerp/
Nadere informatieDiscussiëren Kun Je Leren:
Chantal Deken Discussiëren Kun Je Leren: discussielessen voor groep 3 t/m 8; sluit aan bij referentieniveaus Mondelinge taal; versterkt 21 e -eeuwvaardigheden als communiceren en samenwerken; compleet
Nadere informatieCoöperatief Vergaderen
Coöperatief Vergaderen Een complete aanpak voor actief vergaderen met betrokken deelnemers Dr. Spencer Kagan Met Betty de Jaeger en Dook Kopmels Coöperatief Vergaderen Een complete aanpak voor actief vergaderen
Nadere informatieen een buitenkring. Voor de leerkracht Van groep 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8 Stappen: Coöperatief leren
Binnen en buitenkring - onderwerp bedenken - nadenken over de organisatie Interpersoonlijk: Klasbouwer, Sociale vaardigheden oefenen en informatie uitwisselen, denkvaardigheden De kring Binnen buiten kring
Nadere informatieDe golf spoelt op het strand. 1. golf 2. strand
Coöperatieve werkvormen voor spellingonderwijs Schud & pak : - Maak een stapel kaartjes met (werk)woorden in een ondersteunende zin De golf spoelt op het strand. 1. golf 2. strand - - Zet leerlingen in
Nadere informatieStructuren. Coöperatief leren
Structuren Coöperatief leren Mix En Koppel 1. Leerlingen mixen (muziek) 2. Leerlingen zoeken een maatje, stellen een vraag die past bij de kaart. 3. Maatje antwoordt, lln. bedankt of coacht. 4. Wissel
Nadere informatieGroep 5 - Les 2: Regels in onze groep AANGEPASTE LES
Groep 5 - Les 2: Regels in onze groep AANGEPASTE LES Doel blok 1: Leskern: Woordenschat: Materialen: Groepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwoordelijk voor voelen.
Nadere informatieGroep 4 - Les 2: Regels in onze groep AANGEPASTE LES
Groep 4 - Les 2: Regels in onze groep AANGEPASTE LES Doel blok 1: Leskern: Woordenschat: Materialen: Groepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwoordelijk voor voelen.
Nadere informatieaugustus 2012 Kwaliteitskaart Coöperatief leren
augustus 2012 Kwaliteitskaart Coöperatief leren Coöperatief leren WEB P a g i n a [ 2 ] 1. Inleiding Samenwerken is een belangrijke vaardigheid die leerlingen nodig hebben om goed te kunnen functioneren
Nadere informatieLesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie
Nadere informatieChecklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding
Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieStartboekje. Naam: Groep:
Startboekje Naam: Groep: LES 1 samen met de leerkracht 1 1 luister - lees - wijs aan 1 2 3 de juf de meester de pen 4 5 6 het potlood de streep het rondje 7 8 9 het gum de lijm de kwast 1O 11 12 de schaar
Nadere informatieToelichting op het SCOL normeringsonderzoek
Inhoud: Toelichting op het SCOL normeringsonderzoek Omschrijving en aanwijzingen voor het scoren van de nieuwe categorieën en vragen in de SCOL Omschrijving en aanwijzingen voor het scoren van de nieuwe
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatiewerken aan leren leren
Opbrengstgericht werken aan leren leren werkvormen leren leren CED-Groep en Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs LECSO Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht
Nadere informatieWorkshop Coöperatief leren voor beginners
Workshop Coöperatief leren voor beginners Onderwijsdag Scholengroep Holland Maandag 1 april 2019 Presentatie: Cissy van Eede Doelen voor de workshop Je hebt kennis gemaakt met: De uitgangspunten voor het
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieJULIA COOK. FEEDBACK IS FANTASTISCH... denk ik. Julia Cook. Illustraties: Kelsey De Weerd. Leer omgaan met kritiek en complimenten!
JULIA COOK FEEDBACK IS FANTASTISCH... denk ik Julia Cook Leer omgaan met kritiek en complimenten! Illustraties: Kelsey De Weerd Colofon Wow, Max! Wie? Vertaling en bewerking: Projectleiding: DTP: Drukwerk:
Nadere informatieCoöperatief leren Wat is coöperatief leren? Waarom is coöperatief leren belangrijk? Coöperatieve werkvormen
Coöperatief leren Wat is coöperatief leren? Coöperatief leren is een onderwijsleersituatie waarin de leerlingen in kleine groepen op een gestructureerde manier samenwerken aan een leertaak met een gezamenlijk
Nadere informatieVrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Letteren Afdeling Nederlands Tweede Taal De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam
De deur uit is ontwikkeld door de Vrije Universiteit Amsterdam Afdeling Nederlands Tweede Taal, mede op initiatief van het Amsterdams Buurvrouwen Contact (ABC). De ontwikkeling was mogelijk dankzij een
Nadere informatieMINUTEN BEWEGEN. Onderwijs Maak Je Samen. www.5minutenspelletjes.nl
MINUTEN BEWEGEN www.5minutenspelletjes.nl 12 Jongleren met ballonnen Benodigdheden een aantal ballonnen 1-2 3-4 Je kunt deze activiteit klassikaal doen, of in jes. Ga in een kring staan en gooi een aantal
Nadere informatieMINUTEN CREATIEF DENKEN
MINUTEN CREATIEF DENKEN www.5minutenspelletjes.nl 16 1-2 3-4 Kijk, ik vlieg! Vaardigheid en attitude verbeelden, uitstel van oordeel. Benodigdheden geen Ga met de hele in een kring staan of zitten. Bij
Nadere informatieLes 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar
Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen
Nadere informatiePrettige en niet prettige aanrakingen
Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,
Nadere informatieTraining. Vergaderen
Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12
Nadere informatieSEPTEMBER 2013 EEN NIEUWE NAAM NIEUWE LEERLINGEN. Onderwijsgroep LeerTij en Kapriom gaan vanaf heden verder onder de naam: ONDERWIJSGROEP PERSPECTO
EEN NIEUWE NAAM Onderwijsgroep LeerTij en Kapriom gaan vanaf heden verder onder de naam: ONDERWIJSGROEP PERSPECTO Perspecto wijst naar het perspectief dat de organisatie biedt aan de leerlingen, en het
Nadere informatieLesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten
Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging
Nadere informatieMijn doelen voor dit jaar
Mijn doelen voor dit jaar Een nieuw schooljaar betekent nieuwe kansen. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar maken veel mensen goede voornemens. Dat gaan wij nu ook doen: het maken van voornemens of
Nadere informatieSeksueel grensoverschrijdend gedrag
Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis
Nadere informatieEFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS
Het vermogen om effectief te communiceren in de klas vraagt om betrokkenheid, interactie, een positieve sfeer, verwachtingen van de leraar en uitdagingen. Effectieve communicatie in de klas versterkt het
Nadere informatieLesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS
Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS Lesidee: Wat is weg? Speel dit spel met een klein groepje. Leg steeds vijf tot acht kaarten open op tafel. Geef de cursisten even de tijd om alle foto s in
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2
Leskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME
Nadere informatieLesbeschrijving Nederlands
Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt
Nadere informatieSchooljaar : Leerlijn Coöperatieve werkvormen binnen groepsplannen
Schooljaar 2014-2015: Leerlijn Coöperatieve werkvormen binnen groepsplannen Workshop 1: Achtergrond en klassenmanagement 8 oktober 2014 13.30 16.00 uur Willeke Beuker Elselien Boekeloo Mia O Niel De Leerlijn
Nadere informatieOnzeLes Samen met leerlingen elke dag een beetje beter Mei 2016
OnzeLes Samen met leerlingen elke dag een beetje beter Mei 2016 AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Gebruik van dit materiaal alleen met uitdrukkelijke toestemming van stichting leerkracht Overzicht Doel sessie
Nadere informatieTraining. Coachend begeleiden
Training Coachend begeleiden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Bertine Pruim Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Factor-E Coachend begeleiden
Nadere informatieDaarna wil ik een les gaan geven over het formuleren van vragen, zodat kinderen hier inzicht in krijgen hoe ze dit goed kunnen doen.
Plan van aanpak 1. Welk gebied heb je samen met de kinderen gekozen? De kinderen hebben door middel van stemmen voor het land Italië gekozen. Ik heb daarna enkele kinderen gevraag waarom ze voor dit land
Nadere informatieSpeak up! Wat is JA en wat NEE?
Les 3 Speak up! Wat is JA en wat NEE? Deze derde les gaat over het leren inzien en uitspreken van je wensen en grenzen bij intimiteit en seks. Hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Het belangrijkste daarbij
Nadere informatieStudenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING De studenten gaan in verschillende groepjes de weg van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen. Als(gast)docent
Nadere informatieGEDRAGSMANAGEMENT IN DE KLAS
GEDRAGSMANAGEMENT IN DE KLAS Pocketboek Peter Hook en Andy Vass Colofon Vertaling: Marijke Overdorp Vertalingen Bewerking: Lambert Pennings, Co Pappelendam en Marije Heijdenrijk Projectleiding: Judith
Nadere informatieLesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Dienstverlenen is niet zomaar helpen, je hebt een doel.
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieEn, wat hebben we deze les geleerd?
Feedback Evaluatie Team 5 En, wat hebben we deze les geleerd? FEED BACK in de klas En, wat hebben we deze les geleerd? Leerkracht Marnix wijst naar het doel op het bord. De leerlingen antwoorden in koor:
Nadere informatieChina. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les
China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep
Nadere informatieInstapmodule Niveau A2
Instapmodule Niveau A2 Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het s(b)o september 2013 www. nieuwsbegrip.nl Gebruikswijzer Inleiding Deze instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het Nieuwsrekenen
Nadere informatieHANDLEIDING TALENTENQUIZ
HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe
Nadere informatieNieuwsbrief De Vreedzame School
Nieuwsbrief De Vreedzame School Algemeen Onze school werkt met het programma van de Vreedzame School. Dit programma wil een bijdrage leveren aan een positief sociaal klimaat en de vorming van actieve en
Nadere informatieScholing 8 december. Wat kan je helpen? Wat helpt niet?
RKBS DE ARENBERG December 2015 Scholing 8 december Ja dan krijg je een lijst en denk je.uhm hier ken ik niet eens de helft van. De kunst is dan om daar kansen en mogelijkheden in te zien en niet je handdoek
Nadere informatieGeef een. Over rapportgesprekken en eigenaarschap
Over rapportgesprekken en eigenaarschap Geef een Het is voor een kind heel fijn om te weten waar het staat, hoe het daar gekomen is, waar het naartoe gaat werken én hoe het daar kan komen. Renée van Eijk
Nadere informatieNederlands in Uitvoering
Leerjaar 2 Uitvinders Een informatieve tekst lezen Algemene modulegegevens Leerjaar: 2 Taaltaak: Een informatieve tekst lezen Thema: Uitvinders (sector Techniek) Leerstijlvariant: ERVAAR BEKIJK - DENK
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieGroep 8 Les 2: Kritisch denken over onze regels AANGEPASTE LES
Groep 8 Les 2: Kritisch denken over onze regels AANGEPASTE LES Doel blok 1: Leskern: Woordenschat: Materialen: Groepsvorming en een positief sociaal klimaat. Leerlingen voelen zich mede verantwoordelijk
Nadere informatieDalton (samenwerking/ samenwerkend leren) en Coöperatief leren
Dalton (samenwerking/ samenwerkend leren) en Coöperatief leren Vijf basiskenmerken van coöperatief leren: 1. Positieve wederzijdse verantwoordelijkheid. De leerlingen moeten het gevoel hebben elkaar nodig
Nadere informatieBuitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2 J Dit
Nadere informatieLeidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet.
Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Verwonderen.. Werkvorm Welk plaatje voelt warmer of kouder aan? Noteer dit Controleer met infrarood thermometer Wat gaat
Nadere informatietraining: Engels in het basisonderwijs
training: Engels in het basisonderwijs >Inhoud > Inhoud 2 > Over deze training 3 > Kerndoelen Engels 6 > Taalverwerving 11 > Lesactiviteiten Engels 14 > Theoriebron 1: kerndoelen 25 > Theoriebron 2: taalverwerving
Nadere informatieActieplan coöperatieve werkvormen.
Planning Actieplan coöperatieve werkvormen. Planperiode Schooljaar 2016-2017 Versie 1 Datum 7-9- 2016 1. Algemene gegevens Opdrachtgever Bert Hardeman Organisatie- of resultaatgebied Visie en beleidsvorming
Nadere informatieProgramma Individuele professionalisering
Programma 2016-2017 Individuele professionalisering Programma individuele professionalisering 2016-2017 Vlissingen : 5/10 Etten-Leur : 21/9 Tijd: 13.30-15.30 uur Doelgroep: Leraren Prijs: 95,- Omvang:
Nadere informatieLes 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Nadere informatieMarzano (2003) Scholen maken het verschil
Programma Effectieve directe instructie Opfrismiddag 20 oktober 2010 Dortie Mijs Wat is het IGDI-model? Verdieping op twee aspecten: - Doelen formuleren - Werken met IGDI in een combinatiegroep Voorbereiden
Nadere informatieWelke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren?
Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 X 2 X X 3 X X X 4 X X X X 5 X X X X X 6 X X X X X X 7 X X X X X X X 8 X X X X X X X X ö 1. D e n k e n D e
Nadere informatieGroep 6 - Les 2: Regels in onze groep AANGEPASTE LES
Groep 6 - Les 2: Regels in onze groep AANGEPASTE LES Doel blok 1: Leskern: Woordenschat: Materialen: Groepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwoordelijk voor voelen.
Nadere informatiedatum: 7 november 2013 aantal leerlingen: 22 tijd: 13:00-15:05 groep: 3
Lesvoorbereiding Onderbouw Circuitles Zakelijke gegevens naam student: Anouk Bluemink stageschool: RKS De Leer Hengelo (gld) Iselinge klas: VR2B mentor/mentrix: Ria Menting datum: 7 november 2013 aantal
Nadere informatieDe leerlingen leren dat gedachten invloed hebben op gevoelens
Gebied 4 Beseffen hoe gedachten emoties beïnvloeden Activiteit 4.1 Ik denk en voel Individueel Tweetallen Groepje Hele groep Doel van de activiteit De leerlingen leren dat gedachten invloed hebben op gevoelens
Nadere informatieDoel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve leertijd en sociale vaardigheden.
Ontwikkelingslijn: Ontwikkelingsveld 2: Eigenaar: Coöperatief leren Tandemleren Inge Kiers Doel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve
Nadere informatieInformatie avond groep 7
Informatie avond groep 7 Technisch Lezen: Net als vorig jaar hebben wij 3x per week Estafette lezen. Maandag-, woensdag- en vrijdagochtend het eerste half uur. Kinderen lezen hierbij op eigen niveau. Begrijpend
Nadere informatieWat is Kraak kracht? Kraak kracht
Wat is? Met de kaarten van Kraak Kracht evalueert u Kraak de Klas. U gaat door middel van de vragen die op de kaarten staan in gesprek met de leerlingen over de vaardigheden die ze hebben gebruikt. U kunt
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en
Nadere informatieDe macho en het muurbloempje
Onderwijsbehoefte Zorgverbreding Team De macho en het muurbloempje Tamara Wally Over de auteur Tamara Wally, MSc. is onderwijs- en ontwikkelingspsycholoog. Zij is werkzaam bij de CED- Groep. Zij geeft
Nadere informatieSociale en recreatieve activiteiten
Sociale en recreatieve activiteiten Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Richard Prins Inhoudelijke redactie: Patricia Streng Eindredactie: Astrid
Nadere informatieBreuknotatie, breuken in verschillende verschijningsvormen
Titel Breukenkwartet Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Lesactiviteit Breuknotatie, breuken in verschillende verschijningsvormen Per viertal een kopie van de
Nadere informatieLeerlingen leren hoe ze zelf (zonder hulp van de leerkracht) conflicten constructief kunnen oplossen.
Les 12 Drie petjes Doel blok 2: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren hoe ze zelf (zonder hulp van de leerkracht) conflicten constructief kunnen oplossen. Met behulp van Aap en Tijger maken
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Spriet de slak Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Spriet de slak Groep
Nadere informatieGebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag
Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.
Nadere informatieGoedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties!
4 Wat werkt - Pedagogisch handelen & klassenmanagement Beknopte uitgave Goedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties! Toepasbaar onderzoek Kan ik ervoor zorgen dat het gedrag van mijn
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op school? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieGroep 8 Basisles: Verschil in energiebronnen
Leerkrachtinformatie Deze basisles kunt u op verschillende manieren organiseren: A. Klassikaal (35 minuten) U verzorgt en begeleidt de les. U gebruikt hierbij deze Leerkrachtinformatie en het Werkblad
Nadere informatieGroepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwoordelijk voor voelen,
VSO / BLOK 1 WE HOREN BIJ ELKAAR LES 4A ^ 4a Wie doet wal? Voorbeeldles VSO/Blok 1 We horen bij elkaar Les 4 a+b: Wie doet wat? Doel blok 1: Groepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatieHUISWERKBELEID 1. AANLEIDING
HUISWERKBELEID 1. AANLEIDING In het schooljaar2013-2014 staat onder andere een beleidsplan over huiswerk centraal. Met dit nieuwe beleidsplan krijgen de leerkrachten een afgewogen werkinstrument ter beschikking.
Nadere informatieVoor een veilige school. Handleiding en lessen. Goed Gedrag. Goed Gedrag. Bij deze handleiding hoort de usb-kaart. Goed Gedrag
Voor een veilige school Goed Gedrag Handleiding en lessen Goed Gedrag Bij deze handleiding hoort de usb-kaart Goed Gedrag Inhoudsopgave Woord vooraf... 2 De twintig kijkplaten... 4 De twintig posters...
Nadere informatieSpelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl
Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen
Nadere informatieLoopbaanoriëntatie -begeleiding
Ik, leren en werken Loopbaanoriëntatie en -begeleiding Loopbaanlogboek voor fase 2 Voorbereiding Colofon Auteur: Edu Actief b.v. Redactie: Edu Actief b.v. Vormgeving: Edu Actief b.v. Illustraties: Edu
Nadere informatieInformatievaardigheden en 21 e eeuwse profielen
Informatievaardigheden en 21 e eeuwse profielen Presentatie door: 20 februari 2019 Swaan Smit Help! De Noord-West Pacifische boominktvis wordt met uitsterven bedreigd! Check deze website! Informatievaardigheden
Nadere informatieIn je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
Nadere informatieTraining Netwerken Forum 12-5-2014
Training Netwerken Forum 12-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Inleiding 6 Opdracht Je eigen netwerk 7 Theorie 8 Opdracht In gesprek
Nadere informatiePLEINGEIN SPELENDERWIJS IN GESPREK OVER HET SCHOOLPLEIN
PAGINA 2 PLEINGEIN SPELENDERWIJS IN GESPREK OVER HET SCHOOLPLEIN HANDLEIDING VOOR DE SPELLEIDER PAGINA 2 PLEINGEIN Het SAT is het team van kinderen waarmee jullie gaan samenwerken om een Gezond Schoolplein
Nadere informatieHandleiding Les 1. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak. Voorbereiding. week november 2013 Handleiding niveau A, les 1 en 2
Handleiding Les 1 ze schrijfles is de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre instrueren. Het is een instructieles: leerlingen maken kennis met de instructiestrategie KLUNS. U doet voor hoe je een
Nadere informatieWAT IS DALTONONDERWIJS?
WESTERKIM EN DALTON DALTONONDERWIJS Westerkim vindt het belangrijk rekening te houden met de mogelijkheden van het kind en de verschillen tussen kinderen. Aandacht voor ieder kind, zelfstandigheidsbevordering,
Nadere informatie