september Mededelingenblad 07 jaargang 44 heemkundige kring De Oude Vrijheid Sint-Oedenrode

Transcriptie

1 september Mededelingenblad 07 jaargang 44 heemkundige kring De Oude Vrijheid Sint-Oedenrode Wij melden u het droevige nieuws dat zijn overleden onze heemleden Jan van Deursen Sint-Oedenrode Sint-Oedenrode en Anneke Lathouwers Sint-Oedenrode Eindhoven Wij wensen hun nabestaanden veel sterkte...

2 foto: heem-natuurgroep Wandeling door Balsvoort - Kampina De heem-natuurgroep wandelt op zondag 03 september as. door een gedeelte van het natuurgebied Kampina en wel door de oude, voormalige landbouw-enclave Balsvoort. Vóór 1986 was Balsvoort een klein gehucht van 5 boerderijen en lag aan de rand van de Kampina. Op de plek waar de boerderijen zijn gesloopt heeft de vereniging Natuurmonumenten een stukje van de historie teruggebracht door er contouren van één van de gebouwen te plaatsen, waarvan de muurtjes in bezit zijn genomen door insecten en kleine zoogdieren. Verder zijn er weer akkers, poelen, houtwallen en een boomgaard opgeknapt om het mozaïeklandschap terug te brengen. Men vindt er ook een bank welke memoreert aan de gebroeders Schut die, vanwege hun verzetsactiviteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog, zijn geëxecuteerd. Deze mooie wandeling zal ook mooie natuurbelevingen opleveren zoals bijvoorbeeld planten als de gagel. Iedereen die mee wil wandelen kan zich om uur op de Markt aansluiten bij de groep, vanwaar carpoolend naar de Kampina wordt gereden. Om uur keert de groep weer huiswaarts. 2

3 Film Op dinsdag 19 september zal tijdens de lezingenavond in ieder geval de nieuwe film over Meierijstad, getiteld 'Stroomopwaarts', worden vertoond. Het is een door de heemkundekringen van Meierijstad gemaakte film die op een ludieke wijze een impressie geeft van de gefuseerde dorpen. Gemeente Meierijstad houdt op 24 september as. Open Dag en wil dan de film aan iedereen vertonen. De kringen hebben echter besloten dat allereerst de leden een kans moeten krijgen de film te zien. Mogelijk wordt ook nog een film over de stoomtram vertoond. De eerder geplande lezing over heksen en -vervolging is doorgeschoven naar dinsdag 17 oktober. Vooruitblik voor: zondag 01 oktober: dinsdag 17 oktober: heem-natuur heem 3

4 De Knoptoren is al heel lang een inspiratiebron voor schilders en tekenaars. Wat zou het mooi zijn om al die voorstellingen eens bij elkaar te zien! De Stichting Knoptoren, die als doel het behoud van de Knoptoren heeft, gaat een poging wagen. Op zondag 26 november van tot uur nodigen wij iedereen uit die een 'Knoptoren (geschilderd, getekend, geborduurd enz.) heeft om daarmee naar de Knoptoren te komen. Aanwezige fotografen zullen dan een perfecte foto maken en de gegevens van de voorstelling worden zo compleet mogelijk genoteerd. En volgend jaar, als de Stichting Knoptoren 10 jaar bestaat, gaan wij een boek uitgeven met alle 'Knoptorens. Ideaal zou zijn om alle 'Knoptorens IN de Knoptoren te exposeren maar dat is organisatorisch niet mogelijk: de Knoptoren wordt verhuurd om inkomsten te genereren en een tentoonstelling zou dat onmogelijk maken. Maar met een boek leggen we alles vast voor iedereen, voor nu en voor later! w.g. Gerdien van den Brand bestuurslid Stichting Knoptoren 4

5 Nieuws van de bestuurstafel * Schenkingen: heemlid Wim van Rooij heeft het heem een plakboek en nog enkele boekjes van eigen hand geschonken. Het plakboek bevat krantenknipsels over Mgr. Bekkers en andere belangrijke personen die in het verleden Rooi hebben bezocht. De boekjes hebben als titel: 'Grepen uit de Rooise historie' (uitgave 2016); 'Grepen uit de Rooise Historie i.v.m. de fusie van de gemeenten Sint- Oedenrode, Schijndel en Veghel tot Meierijstad' (uitgave 2017), alsmede een aanvulling op bovengenoemd boekje. * 09 en 10 september: 'Open Monumentendagen'. Er kan o.a. worden deelgenomen aan een door RCE gemaakte fietstocht langs toponiemenbanken. Deze fietstocht wordt gekoppeld aan de fietstochten welke de heemkundekringen van Schijndel en Veghel/Erp houden; * 17 september: voor de jaarlijkse interessante heemreis kunt u zich nog inschrijven. Bij voldoende zitplaatsen kunnen ook niet-leden hieraan deelnemen; * 21 september: leden van heemkundige kring Erp (Erthepe) komen een tegenbezoek aan Sint-Oedenrode brengen; * 24 september: gemeente Meierijstad houdt een 'Open Dag'. Nadere mededelingen volgen o.a. in de MooiRooikrant; * 13, 14 en 15 oktober: Nationale Archeologiedagen. Hierover volgen t.z.t. nadere gegevens; * 05 november: in samenwerking met de H. Odaparochie zal aandacht worden besteed aan het voormalig pauselijk zouavenleger. Zie ook pagina's 6 en 7; * de recent gestarte nieuwe werkgroep Geschiedenis/Genealogie is enthousiast begonnen. Uiteraard kunt u zich nog aansluiten. Dringende oproep: Het bestuur doet een dringende oproep aan leden en niet-leden om zich beschikbaar te stellen voor het digitaliseren van allerlei documentaties. Ook wil het bestuur al geruime tijd een ICT-werkgroep instellen. Hiervoor zoeken we nog kandidaten... 5

6 ROOISE HISTORIE: PAUSELIJKE ZOUAVEN (zoeaven) UIT SINT-OEDENRODE: Inleiding In de tweede helft van de vorige eeuw is Italië zo ongeveer het kruitvat van Europa. Eén van de grootste slachtoffers is paus Pius IX ( ). Tot aan het midden van de vorige eeuw bestaat Italië uit een half dozijn middelgrote staten - waaronder de Kerkelijke Staat, welke heel Midden-Italië beslaat - plus nog een handvol kleine gebiedjes. In de eerste helft van de negentiende eeuw ontstaat in Italië een sterk nationaal bewustzijn, dat tot uiting komt in een streven naar staatkundige eenheid van het land. Als gevolg hiervan dreigt de katholieke kerk een groot gedeelte van haar grondgebied in Italië kwijt te raken. Om zijn troepen aan te vullen doet de paus een beroep op alle katholieke jongeren hem te hulp te komen. Hier begint de geschiedenis van de pauselijke zouaven (of zoeaven), een legertje van ongeveer man, waaronder ruim Nederlanders. Ook zeventien inwoners van ons dorp nemen tussen 1866 en 1870 deel aan de strijd, waaronder Willem van der Hagen, bekend als Wilhelmke Pap. Wilhelmke Pap, gefotografeerd als zouaaf 6

7 Deel 1: de geschiedenis - Italië van 1850 tot 1870 Op 21 september 1870 werd het zouavenleger van paus Pius IX ontbonden. Een goede reden om het resultaat van mijn naspeuringen naar het wel en wee van de Rooise zouaven voor 'Heemschild' op papier te zetten. De ouderen onder ons weten nog wel wat zouaven zijn. Zij hebben in hun jeugdjaren misschien ooit als zouaaf uitgedost, in de kindsheid-processie meegelopen. Ook kennen zij uit hun geschiedenisboekjes vast nog wel het legendarische verhaal van Pieter Janszoon Jong, de held uit Lutjebroek, die in 1867 als zouaaf in dienst van het pauselijke leger, in de slag bij Monte Libretti met de kolf van zijn geweer meer dan veertien Garibaldisten velde. foto: Pieter Janszoon Jong uit Lutjebroek Jongeren weten echter nog nauwelijks wat zouaven waren. Daarom zal ik eerst trachten duidelijk te maken wie dat waren en hoe deze, meestal eenvoudige jongens, ertoe kwamen helemaal naar Rome te gaan om soldaat in het pauselijk leger te worden. Begin 1860 bestaat Italië uit drie delen: in het noorden het koninkrijk Sardinië, Lombardije, Parma, Modena en Toscane; in het midden de Kerkelijke Staat (rood) en in het zuiden het koninkrijk der twee Siciliën. (bron: Heemschild mw. Bep van Lieshout-Happe ) wordt vervolgd; red. 7

8 De werkgroep archeologie is wekelijks op donderdag tussen en uur aanwezig in het heemhuis. U bent te allen tijde welkom! Inlichtingen activiteiten werkgroep archeologie: dhr. Hans Hendriks, t: e: hanshendriks.a371@kpnmail.nl Inlichtingen lezingen/activiteiten heem-natuurgroep: mw. Jeanne Soetens, t: e: jeannesoetens49@hetnet.nl en dhr. Bert Vervoort, t: e: l.vervoort3@chello.nl Inlichtingen secretariaat/lezingen heem: mw. Tilly van den Tillaar, t: e: tillyvandentillaar@hetnet.nl en voor activiteiten heem dhr. Bert de Graaf, t: / e: bertduvel13@gmail.com Alle lezingen zijn vrij toegankelijk voor heemleden en -gezinsleden. Aan introducees en belangstellenden wordt een bijdrage van 2,00 gevraagd. Postadres: Kerkdijk-Noord 4, 5491 AR Sint-Oedenrode w: / e: secretariaat@oudevrijheid.nl redactie med.blad: mw. A. van den Brand, t: Penningmeester: dhr. Johan van Bakel, t: e: j.bakel11@upcmail.nl Rabobank Hart van De Meierij: rek.no. IBAN: NL07 RABO of ING-bank: rek.no. IBAN: NL86 INGB t.n.v. penningmeester hk.k. De Oude Vrijheid ISSN: Inschrijving K.v.K. s-hertogenbosch onder nummer