Onderhavig advies licht toe hoe de NAR de uitvoering van het principeakkoord van 23 januari 2012 ziet.

Transcriptie

1 Intro In het regeerakkoord van 1 december 2011 werd overeengekomen om, in overleg met de sociale partners, de kwaliteit en de jobkansen in de uitzendarbeid te verbeteren en de regelgeving inzake tijdelijk werk te vereenvoudigen en te moderniseren. Op 23 januari 2012 werd in de Nationale Arbeidsraad (NAR) een principeakkoord bereikt over de modernisering van het reglementaire en het conventioneel kader inzake uitzendarbeid. Onderhavig advies licht toe hoe de NAR de uitvoering van het principeakkoord van 23 januari 2012 ziet. Het nieuwe motief instroom Enkel voor uitzendarbeid De Wet van 24 juli 1987 regelt de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en de terbeschikkingstelling van werknemers ten behoeve van gebruikers. In de zin van deze wet heeft tijdelijke arbeid volgende doelen: voorzien in de vervanging van een vaste werknemer beantwoorden aan een tijdelijke vermeerdering van werk uitvoeren van een uitzonderlijk werk Alleen in de bovenstaande gevallen mogen de uitzendbureaus dan uitzendkrachten ter beschikking van gebruikers stellen, en alleen dan mogen deze gebruikers uitzendkrachten tewerkstellen. Enkel in het kader van uitzendarbeid wenst men een nieuw motief "instroom" in te voeren. Het is hierbij de bedoeling dat iemand, na een tewerkstelling als uitzendkracht, vervolgens bij de gebruiker vast in dienst wordt genomen. Met vaste indienstneming bedoelt men een indienstneming met een arbeidsovereenkomst in de zin van de Wet van 3 juli Gedurende de periode van uitzendarbeid kan de gebruiker kennis maken met de competenties van de uitzendkracht en de uitzendkracht kan kennis maken met de werkomgeving van de gebruiker. Modaliteiten in cao-nar De modaliteiten van uitzendarbeid onder het motief instroom zouden geregeld worden in een NAR-cao. Definitie van het nieuwe motief instroom Volgens de ontwerp-cao is tijdelijke arbeid tevens "de activiteit die op grond van een overeenkomst voor uitzendarbeid wordt uitgeoefend en die tot doel heeft een uitzendkracht ter beschikking te stellen van een gebruiker voor de invulling van een vacante betrekking, met de bedoeling om na afloop van de periode van terbeschikkingstelling de uitzendkracht vast in dienst te laten nemen door de gebruiker voor diezelfde betrekking." Voorafgaande informatieverstrekking en raadpleging De gebruiker moet de vakbondsafvaardiging informeren en raadplegen vooraleer beroep te doen op het motief instroom. Hiermee wil men vermijden dat steeds weer een beroep wordt gedaan op het motief instroom voor dezelfde werkpost en dezelfde functie (het zogenaamde carrouseleffect). Dit betekent niet dat de vakbondsafvaardiging vooraf moet instemmen. Hoeveel uitzendkrachten voor dezelfde job? Het ontwerp van cao voorziet regels voor het beroep op het motief instroom: Per werkpost maximaal drie pogingen Per uitzendkracht maximaal 6 maanden Per werkpost maximaal 9 maanden motief instroom. De periodes van activiteit wanneer de uitzendkracht de arbeidsovereenkomst eenzijdig verbreekt, of wanneer de uitzendkracht wordt ontslagen om dringende reden, komen niet in aanmerking voor deze 9 maanden. This information is provided via our website and is explicitly subject to the websitedisclaimer:

2 Daarnaast bevat ze bepalingen voor een correcte toepassing van de regels: De vakbondsafvaardiging wordt geïnformeerd over de naleving van de regels. De gebruiker deelt aan het uitzendbureau mee om de hoeveelste uitzendkracht het gaat onder het motief instroom voor dezelfde betrekking. Het uitzendbureau neemt deze informatie op in de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid. De gebruiker die hierover foutieve informatie verschaft, waardoor het maximum aantal uitzendkrachten wordt overschreden, wordt beschouwd als verbonden door een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur met de uitzendkracht. Duur van de overeenkomst uitzendarbeid instroom De overeenkomst voor uitzendarbeid onder het motief instroom moet schriftelijk worden vastgesteld voor minstens een week en hoogstens 6 maanden. Niet-naleving van deze bepalingen leidt tot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur. Tewerkstellingsgarantie Het ontwerp maakt een onderscheid tussen: 1. Werknemers die een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd hebben beëindigd om te worden tewerkgesteld als uitzendkracht onder het motief instroom. Zij genieten een tewerkstellingsgarantie van een maand vanwege het uitzendbureau. 2. De andere uitzendkrachten met een instroomovereenkomst. Zij genieten een tewerkstellingsgarantie die gelijk is aan de minimumduur van de proefperiode zoals voorzien in het eenheidsstatuut. (door de wetsbepalingen die zullen aangenomen worden n.a.v. het arrest nr. 125/2011 van 7 juli 2011 van het Grondwettelijk Hof - dit arrest oordeelde dat het onderscheid tussen arbeiders en bedienden in strijd is met het gelijkheidsbeginsel. Ten gevolge hiervan werkt men momenteel aan een eenheidsstatuut). Het uitzendbureau dat de overeenkomst voor uitzendarbeid onder het motief instroom vóór het verstrijken van de termijn van de tewerkstellingsgarantie en zonder dringende reden verbreekt, moet aan de uitzendkracht een vervangingswerk verschaffen indien de termijn van de tewerkstellingsgarantie niet is bereikt. Bij niet-naleving hiervan is het uitzendbureau een vergoeding verschuldigd ten belope van het loon voor dezelfde periode. Indienstneming door de gebruiker Arbeidsovereenkomst onbepaalde duur Het is de bedoeling dat de gebruiker na afloop van de periode van terbeschikkingstelling de uitzendkracht in dienst neemt met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd voor diezelfde betrekking. Hiervan kan worden afgeweken in de gevallen bepaald door een bestaand gebruik dat bevestigd wordt door een akkoord gesloten op sectorniveau. Meetellen voor anciënniteit De NAR wenst dat de periode van terbeschikkingstelling in het kader van uitzendarbeid onder het motief instroom in aanmerking wordt genomen bij de berekening van de anciënniteit bij de werkgever, voor zover het gaat om een aanwerving voor dezelfde betrekking, maar ongeacht latere functiewijzigingen. Deze regeling verschilt van de regeling inzake het in rekening brengen van de anciënniteit als uitzendkracht met het oog op de berekening van de opzeggingstermijn overeenkomstig de huidige artikelen 65/4 en 86/2 4 van de Arbeidsovereenkomstenwet. Proeftijd inkorten De NAR wenst tevens dat de periode van terbeschikkingstelling in het kader van uitzendarbeid onder het motief instroom de proeftijd inkort wanneer er in de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur een proeftijd is voorzien. De periodes die in mindering moeten gebracht worden zijn de periodes van activiteit waarin de werknemer met een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid voor instroom heeft gepresteerd. Hiertoe behoren dus ook de periodes van schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, maar niet de periodes tussen verschillende arbeidsovereenkomsten. This information is provided via our website and is explicitly subject to the websitedisclaimer:

3 Geen aanwerving door gebruiker De uitzendkracht, die na een tewerkstelling als uitzendkracht instroom, niet in dienst wordt genomen door de gebruiker, heeft recht op een mondelinge verklaring hiervoor. Op zijn verzoek kan die uitleg hem schriftelijk worden bezorgd. Regeling opeenvolgende dagcontracten Enerzijds wil men ondernemingen die nood hebben aan flexibiliteit, de mogelijkheid bieden beroep te doen op dagcontracten. Anderzijds wil men dit soort contracten regelen om oneigenlijk gebruik ervan te vermijden. Wat zijn opeenvolgende dagcontracten? Onder opeenvolgende dagcontracten voor uitzendarbeid verstaat men de arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid bij eenzelfde gebruiker met een maximumduur van 24 uur die elkaar onmiddellijk opvolgen, of hooguit gescheiden worden door een feestdag en/of door de gewone inactiviteitsdagen die binnen de onderneming van de gebruiker gelden voor de categorie van werknemers waartoe de uitzendkracht behoort Toegestaan indien nood aan flexibiliteit bewezen Opeenvolgende dagcontracten voor uitzendarbeid zijn toegestaan voor zover de nood aan flexibiliteit voor het gebruik van dergelijke opeenvolgende dagcontracten kan worden bewezen door de gebruiker. "Nood aan flexibiliteit" betekent volgens de ontwerp-cao "wanneer het werkvolume bij de gebruiker grotendeels afhankelijk is van externe factoren of het werkvolume sterk fluctueert of gekoppeld is aan de aard van de opdracht." Wanneer de gebruiker de nood aan flexibiliteit niet kan bewijzen, is het uitzendbureau aan de uitzendkracht bovenop het loon een vergoeding verschuldigd die overeenstemt met twee weken loon. Informatieverstrekking, raadpleging en betwistingen Het ontwerp maakt een onderscheid naargelang er bij de gebruiker al dan niet een ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging is. Gebruiker met ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging De ondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, de vakbondsafvaardiging, moet elk semester geïnformeerd en geraadpleegd worden over het gebruik van opeenvolgende dagcontracten voor uitzendarbeid. De meest gerede partij kan bezwaren aanhangig maken bij het PC van de gebruiker. Pas hierna is een procedure voor de rechtbank mogelijk. Gebruiker zonder ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging Het uitzendbureau deelt aan het Fonds voor bestaanszekerheid voor de uitzendkrachten de namen mee van de gebruikers zonder ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging die een beroep hebben gedaan op opeenvolgende dagcontracten voor uitzendarbeid. Deze mededeling gebeurt uiterlijk aan het eind van de kalendermaand volgend op die gedurende welke de terbeschikkingstelling van de uitzendkracht een aanvang heeft genomen. Binnen de zes weken volgend op het einde van elke kalendermaand worden deze namen meegedeeld aan de werknemersvertegenwoordigers in de raad van beheer van het Fonds. Indien het Fonds flagrant misbruik zou vaststellen, kan het dossier voorgelegd worden aan het PC van de gebruiker. Pas hierna is een procedure voor de rechtbank mogelijk. This information is provided via our website and is explicitly subject to the websitedisclaimer:

4 Aanpassing regeling informatie en controle De voorgestelde regels i.v.m. de informatieverstrekking en controle zouden gelden ongeacht het motief van de uitzendarbeid (dus niet enkel voor instroom). Men maakt een onderscheid naargelang er bij de gebruiker al dan niet een ondernemingsraad of een vakbondsafvaardiging is. Ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging De gebruiker bezorgt om de 6 maanden globale informatie aan de ondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, aan de vakbondsafvaardiging, over het aantal uitzendkrachten en hun prestaties, uitgesplitst per motief. Die informatie heeft betrekking op de periode van 1 januari tot 30 juni en op de periode van 1 juli tot 31 december. Geen ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging Het uitzendbureau informeert maandelijks het Fonds voor bestaanszekerheid voor de uitzendkrachten over de identiteit en het PC van de gebruikers alle opdrachten, uitgesplitst per motief, behalve het motief vervanging van een vaste werknemer wegens schorsing van de arbeidsovereenkomst. Die mededeling gebeurt uiterlijk de 20ste van de maand of de eerstvolgende werkdag. Afschaffing 48-uren regel In de uitzendreglementering is voorzien dat de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid schriftelijk wordt gesloten uiterlijk binnen de twee werkdagen nadat de uitzendkracht in dienst treedt. Om misbruiken te voorkomen denken de partners eraan om hiervan af te stappen. De arbeidsovereenkomst zou vóór de indiensttreding moeten worden getekend. De afschaffing van de 48-urenregel voor de vaststelling van arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid zal gefaseerd gebeuren. Het principeakkoord voorziet in de oprichting van een technische werkgroep in samenwerking met de RSZ. De eerste fase zou eind 2014 voltooid moeten zijn. Kritische bedenkingen Tewerkstellingsgarantie instroomcontracten De minimumduur voor een overeenkomst voor uitzendarbeid onder het motief instroom bedraagt een week. Maar het uitzendbureau moet de uitzendkracht, die een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd heeft beëindigd om te worden tewerkgesteld als instromer, minstens een maand werk garanderen. Deze tewerkstellingsgarantie lijkt een belangrijke drempel voor het nieuwe type uitzendcontract: Welke werknemer zal een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur opzeggen voor dergelijk contract? De facto bedraagt de minimumduur van de overeenkomst in dit geval een maand en geen week. Als de gebruiker niet tevreden is van de uitzendkracht en hem geen maand in dienst wenst te houden, is het uitzendbureau de dupe. Zij zal immers vervangingswerk moeten aanbieden of een vergoeding moeten betalen. This information is provided via our website and is explicitly subject to the websitedisclaimer:

5 Opeenvolgende dagcontracten De bedoeling om de opeenvolgende dagcontracten nog slechts toe te laten indien het echt nodig is, is uiteraard nobel. Onnodige precaire statuten wenst niemand. Maar het voorstel om dit doel te bereiken, zal mogelijk aanleiding geven tot een aantal praktische moeilijkheden: De NAR licht wel toe wat men verstaat onder "nood aan flexibiliteit", maar legt niet uit hoe of aan wie dit moet bewezen worden. Wanneer de gebruiker de "nood aan flexibiliteit" niet kan bewijzen, is opnieuw het uitzendbureau de dupe. Zij moet in dat geval aan de werknemer bovenop het loon een vergoeding betalen ten belope van twee weken loon. Informatieverstrekking De uitzendbureaus krijgen er, volgens dit advies, vrij zware administratieve verplichtingen bovenop wanneer de gebruiker geen ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging heeft. Zo zal het uitzendbureau maandelijks het Fonds voor bestaanszekerheid voor de uitzendkrachten moeten informeren over: de opeenvolgende dagcontracten alle opdrachten, uitgesplitst per motief (behalve vervanging) This information is provided via our website and is explicitly subject to the websitedisclaimer: