Carpale tunnelsyndroom (CTS)

Transcriptie

1 1/6 Plastische Chirurgie Carpale tunnelsyndroom (CTS) Inleiding Het carpale tunnel syndroom is een aandoening waarbij een zenuw in de pols bekneld zit. De plaats van de beknelling is de zogenaamde carpale tunnel (zie Afbeelding 1). Door deze tunnel lopen een belangrijke zenuw (de nervus medianus) en negen buigpezen van de onderarm naar de hand. Het syndroom ontstaat wanneer in deze tunnel een drukverhoging en een zwelling optreden. Dan ontstaat er druk op de zenuw. Hierdoor ontstaan er gevoelloosheid, tintelingen en pijn in de arm, hand en vingers. Afbeelding 1 Wat is de oorzaak? De oorzaak van de beklemming is meestal onbekend. Er kan sprake zijn van een zwelling van het glijweefsel van de pezen; dit staat bekend als tenosynovitis. Botbreuken en artrose (slijtage) kunnen ook de tunnel vernauwen. Het vasthouden van vocht tijdens de zwangerschap kan soms een zwelling veroorzaken in de tunnel en symptomen oproepen van het carpale tunnel syndroom. Deze vorm van het carpale tunnel syndroom verdwijnt meestal weer na de bevalling. Bij sommige ziekten komt de aandoening vaker voor. Dit zijn bijvoorbeeld schildklierafwijkingen (hypothyreoïdie), reumatische aandoeningen en suikerziekte. Wat zijn de klachten? Symptomen van het carpale tunnel syndroom zijn gewoonlijk: pijn, gevoelloosheid, tintelingen of een combinatie van deze drie in één of beide handen. De gevoelloosheid of het tintelen komt meestal voor in de duim, wijs-, middel- en ringvinger. De symptomen treden vooral s nachts op, maar kunnen ook tijdens activiteiten overdag opgemerkt worden, zoals bijvoorbeeld bij het autorijden of het lezen van een krant. Patiënten merken soms dat ze minder kracht hebben en dat ze dingen laten vallen. In ernstige gevallen kan het gevoel permanent afwezig zijn en kunnen de spieren van de duimmuis verdwijnen zodat de duimmuis slinkt.

2 2/6 Hoe wordt het syndroom vastgesteld? Op grond van uw ziektegeschiedenis kan de plastisch chirurg vermoeden dat u last heeft van het carpale tunnel syndroom. Vaak zal hij een elektromyogram of kortweg EMG (dit is een zenuwgeleidingsonderzoek) laten maken om deze diagnose te bevestigen. Als uw plastisch chirurg denkt dat er een zenuwbeknelling bestaat op een andere plaats dan de pols, dan stuurt hij u door naar de neuroloog voor verder onderzoek. In sommige gevallen laat de plastisch chirurg bloedonderzoek doen om uit te sluiten dat een andere aandoening de oorzaak is van de symptomen. Ook wordt soms een röntgenfoto gemaakt om uit te sluiten dat botafwijkingen de oorzaak van de klachten zijn. Wat is de behandeling? Een operatie is niet altijd noodzakelijk. Soms is een verandering van werkzaamheden voldoende om de klachten te doen verdwijnen. Ook het dragen van een nachtspalk kan de klachten verlichten. Ontstekingsremmende medicijnen die worden geslikt of geïnjecteerd in de carpale tunnel, kunnen bijdragen aan het verminderen van de zwelling in de carpale tunnel. Als uw symptomen ernstig zijn of niet verbeteren, kan een operatie nodig zijn om de ruimte binnen de carpale tunnel te vergroten. De operatie Voor de operatie Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt moet u dit melden aan de plastisch chirurg. Hij zal u vragen om drie tot tien dagen voor de operatie met deze medicijnen te stoppen. U krijgt hierover instructies van de plastisch chirurg. Indien u bloedverdunners via de trombosedienst gebruikt mag dit alleen in overleg met de Trombosedienst worden gestopt. De operatie De operatie wordt over het algemeen in dagbehandeling uitgevoerd, onder locale verdoving (waarbij alleen de hand en de pols wordt verdoofd). Hierdoor hoeft u dus NIET nuchter te zijn. Maar in sommige gevallen voeren wij de ingreep uit onder zogenaamde plexus anesthesie (verdoving van de hele arm d.m.v. een prik in de oksel). Dan moet u wel nuchter zijn voor de operatie. De arts bespreekt dit met u van te voren. Tijdens de operatie wordt het genoemde dak van de tunnel, dat gevormd wordt door een stevige band, doorgesneden (zie Afbeelding 2). Afbeelding 2 De huidsnede en dus ook de plaats van het litteken van deze operatie kunnen verschillen. Het doel is echter hetzelfde, namelijk de tunnel vergroten en de druk op de zenuwen verminderen. De operatie duurt ongeveer een kwartier. Aan het eind van de operatie wordt uw hand verbonden met een drukverband.

3 3/6 Na de operatie De eerste week moet u de vingers al goed oefenen om stijfheid tegen te gaan. Het is belangrijk dat de hand, in de eerste week na de ingreep, niet omlaag hangt of bengelt. Voor adviezen verwijzen wij u naar de bijlage in deze folder. Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen of wilt u meer informatie? Belt u dan gerust naar de polikliniek Plastische Chirurgie in Winterswijk. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van uur bereikbaar op telefoonnummer Geheimhouding en recht op privacy Alle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder De rechten en plichten van de patiënt. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op: Deze brochure is samengesteld door de Maatschap Plastische, Reconstructieve- en Handchirurgie. De tekst is gebaseerd op voorlichtingsmateriaal van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie.

4 4/6 Bijlage Nabehandeling van CTS Inleiding U bent geopereerd geholpen aan een carpaal tunnel syndroom (CTS). Hierbij geven wij u een aantal adviezen voor een optimaal herstel. Na de operatie Aansluitend aan de operatie heeft u een (zwachtel)verband om uw pols gekregen. Dit verband blijft zitten tot de eerste controle, ongeveer een week na de operatie. Het verband mag niet nat worden. De verdoving is meestal na 4 tot 8 uur uitgewerkt. Totdat de hechtingen verwijderd zijn mag u niet auto rijden. U bent dan niet verzekerd. De nabehandeling de eerste dagen Gebruik de eerste paar dagen Paracetamol 500 mg. 3 tot 4 maal daags. Begin hiermee voordat de verdoving is uitgewerkt. Stop met de tabletten of verminder deze als u minder of geen pijn meer hebt. Gebruik géén Aspirine. Houd de eerste 7 dagen de hand hoog. (Hand op dezelfde hoogte als uw schouder) door de eigen kracht van uw schouder, de boven- en onderarm. U mag uw elleboog van de geopereerde arm met de gezonde hand ondersteunen. Oefenen Oefent u uw schouder, elleboog en alle niet aangedane vingers 5 x per uur elke dag tenzij u andere instructies gekregen heeft. De spieractiviteit zorgt ervoor dat het bloed en lymfevocht teruggepompt worden uit de arm. Hou de geopereerde hand 5 x keer per uur helemaal boven uw hoofd omhoog; draai hierbij met de schouder, maak de elleboog recht en krom. Twee dagen na de operatie begint u (terwijl het verband erom zit) met bewegingsoefeningen van de hand. Om zwelling tegen te gaan en om snelle terugkeer van de functie te bevorderen is het verstandig de vingers en duim heel langzaam en rustig te buigen (maak een vuist) en te strekken (maak alle vingers recht, ook de duim). Herhaal deze oefeningen 5 x per uur, behalve s nachts. Vergeet niet de hand omhoog te blijven houden en ook de schouder en elleboog te blijven bewegen. Hierdoor kan het bloed uit de geopereerde hand terug naar het hart stromen. Hiermee voorkomt u stuwing in de hand en de spierpomp zorgt voor een betere afvoer van (lymfe)vocht. Leg uw hand s nachts op 2 kussens. Als de eerste dagen de vingers fors opzwellen, zit mogelijk het verband te strak. U mag in dat geval zelf het verband iets losser maken. Neem in geval van twijfel contact op met de polikliniek Plastische Chirurgie van het ziekenhuis.

5 5/6 Na de eerste controle (5 tot 7 dagen) Na ongeveer 5 tot 7 dagen komt u terug op de polikliniek voor wondinspectie en het verwijderen van de hechtingen (soms moeten deze wat langer blijven zitten). Dit is in principe niet pijnlijk. Na de eerste controle hoeft geen verband meer gebruikt te worden. U moet voorkomen, dat de wond vuil wordt. Vanaf nu gaat u 3 tot 4 maal per dag 20 minuten met de hand oefenen in een bakje, teiltje of emmertje met lauw/warm water. U mag daarbij onder water in een spons of zacht balletje knijpen als oefening. Omdat de hand weer nat mag worden, mag u vanaf dat moment ook weer douchen of in bad zonder bescherming van uw hand. Het verdere verloop Gedurende de eerste weken zult u merken, dat u iedere dag meer met de hand kunt doen. Als gouden regel geldt, dat alles wat geen pijn doet, mag en alles wat wel pijn doet niet goed is en voorkomen moet worden. Vrijwel alle normale dagelijkse werkzaamheden zijn na 3 tot 4 weken weer mogelijk. Toch kan het wel 3 tot 4 maanden duren, voordat bepaalde zware handelingen mogelijk zijn zoals het uitwringen van een dweil of het open draaien van een vastzittende deksel van een jampot. Ook herstelt de kracht pas volledig na 3 tot 4 maanden. Gedurende enige maanden kunt u wat drukpijn op het litteken hebben. Soms is het nodig fysiotherapie in te schakelen; echter meestal gaat het herstel zo snel en voorspoedig, dat dit niet nodig is. Houding hand Door de hand omhoog te houden en door de spieren te gebruiken, kunt u pijn en zwelling voorkomen. Houd de hand altijd boven het niveau van het hart. De zwaartekracht zorgt ervoor dat bloed en lymfevocht teruglopen. Dit voorkomt stuwing en stilstand van het vocht in de hand. Zolang u kloppende pijn heeft, houdt u de hand continu omhoog. Tips Als u rond loopt of staat, ondersteun dan de elleboog zo, dat u de hand gemakkelijk boven uw hart houdt. Als u in de stoel of aan tafel zit, leg dan een boek of een kussen onder de elleboog zodat u de hand gemakkelijk boven uw hart houdt. Houd de hand ook s nachts omhoog en leg de hand op 2 kussens. Om het verband tijdens het douchen droog te houden kunt u een plastic zakje over de hand doen. Houd de hand wel goed omhoog.

6 6/6 Niet doen! Bij kloppende pijn houdt u de hand weer meteen omhoog. Tip voor s-nachts: Rol 2 handdoeken in 2 kussentjes met wat ruimte ertussen voor uw arm. Maak de kussentjes met grote veiligheidsspelden aan elkaar vast. Vragen Bij vragen kunt u contact opnemen met de polikliniek Plastische Chirurgie in Winterswijk. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van uur bereikbaar op telefoonnummer Bij problemen binnen 24 uur na de operatie kunt u s avonds en s nachts contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp, Foldernummer: plc 174 versie februari 2017