Economische outlook Nederlandse regio s 2 e kwartaal 2011

Transcriptie

1 Economische outlook Nederlandse regio s 2 e kwartaal 2011

2 Verwachtingen in West-Nederland positiefst De productie van industriële bedrijven in Nederland groeide in april 2011 met 0,8% nauwelijks ten opzichte van een jaar eerder. De verwachtingen van de Nederlandse bedrijven voor het 2 e kwartaal 2011 zijn gemiddeld positief. De meest positieve verwachtingen voor het 2 e kwartaal 2011 heeft de sector basismetaalindustrie in West-Nederland. De meest negatieve verwachtingen heeft de sector dienstverlening voor het vervoer in het Noorden. Nederland Economische situatie Het volume van het bruto binnenlands product (BBP) was in het 1 e kwartaal ,2% groter dan een jaar eerder. Het is de sterkste groei in drie jaar. Ten opzichte van het voorgaande kwartaal groeide de economie in het 1 e kw. met 0,9%. Het consumentenvertrouwen lag in het 1 e kw op -7 (4 e kw. 2010: -10). Het vertrouwen van ondernemers in de industrie groeide lichtjes van 1 in het 4 e kw naar 3 in het 1 e kwartaal De zakelijke dienstverleners waren in mei iets minder optimistisch. De kapitaalmarktrente bedroeg in het 1 e kw. en in mei ,4%. De inflatie lag in het 1 e kw bij 2,0% en kwam in mei uit op 2,3%. De productiegroei van industriële bedrijven steeg in het 1 e kw gemiddeld met 6,1% ten opzichte van een jaar eerder. In mei was dat 0,8%. De werkloosheid daalde in april en kwam uit op 392 duizend. Het aantal uitkeringen steeg van 305 duizend (gemiddelde over het 4 e kw. 2011) met ca. 2,5% naar 312 duizend in februari Het aantal vacatures en het aantal uitzenduren zijn in het eerste kwartaal verder toegenomen. Outlook t/m augustus 2011 De Nederlandse industrie heeft voor de periode tot en met augustus 2011 positieve productieverwachtingen. Figuur 1. Outlook productie industrie voor de maand Het aantal dienstverleners dat in de periode tot eind augustus 2011 meer omzet verwacht is weer gestegen. De verwachting voor personeelsbehoefte (uitzendbureaus) is zeer positief. De indicator voor de economische bedrijvigheid (vervoer) is positief. Figuur 2. Outlook omzet zakelijke dienstverlening voor de maand Vraag: 'Verwacht u dat de ontvangst van opdrachten/orders in de komende drie maanden zal toenemen, gelijk blijven of afnemen?' Het saldo is het gewogen percentage ondernemers met een verwachte toename van de orderontvangst minus het gewogen percentage ondernemers met een verwachte afname van de orderontvangst. Outlook 2011 De ramingen van de procentuele verandering van het BBP voor Nederland in 2011 zijn: CPB: 2%, DNB: 2,2%, IMF: 1,5%, OESO: 2,3%. Onderaan in figuur 3 wordt de prognose van het CPB getoond. Uit het kwartaalonderzoek CFO survey van Deloitte onder corporate CFO s blijkt dat na een periode van groeiend optimisme bij de CFO s, deze groei in het eerste kwartaal van 2011 geen stand houdt. Toch verwacht nog steeds een groot aantal CFO s het komende jaar een toenemend positieve cashflow. Daarbij is het wel opmerkelijk dat nu maar liefst 22% van deze CFO s een groei verwacht van meer dan 20%. Figuur 3. Prognose BBP en inflatie. Vraag: 'Verwacht u dat de productie in de komende drie maanden zal toenemen, gelijk blijven of afnemen?' Het saldo is het gewogen percentage ondernemers dat een toename meldt minus het gewogen percentage ondernemers dat een afname meldt 2

3 Macrogegevens regio s Situatie algemeen De toegevoegde waarde aan het BBP lag in 2010 het hoogst in West-Nederland. Er werd met 51% van de werkzame bevolking een toegevoegde waarde van 47% gecreëerd. In Oost-Nederland werd met 18% van de werkzame beroepsbevolking 21% toegevoegde waarde gegenereerd. De productiviteit per persoon ligt er dus hoger. Figuur 4. Bijdrage van regio s aan BBP 2010 (buitenring) en werkzame beroepsbevolking 4e kw (binnenring). sectoren Voor een omzetverdeling over de Nederlandse regio s zie de figuren 7 t/m 10: Figuur 7. top-10 sectoren in Noord-Nederland. In 2010 is de bijdrage aan het BBP in alle regio s gestegen. West-Nederland kwam het best door de crisis, Zuid-Nederland het slechtst. Figuur 5: Toegevoegde waarde aan het BBP en volumemutaties tegenover voorgaande jaar. Figuur 8. top-10 sectoren in Oost-Nederland. Figuur 9. top-10 sectoren in West-Nederland. De werkloosheid steeg in het 1 e kwartaal van 2011 in alle regio s behalve in Zuid- Nederland. Het percentage aan werklozen is in Noord-Nederland is al jaren hoger dan in geheel Nederland. Figuur 6: Werkloosheid per landsdeel. Figuur 10. top-10 sectoren landsdeel Zuid. 3

4 Economische positie regio s Het CBS meet in de Nederlandse regio s via een enquête onder ondernemers (>5 werkzame personen) de economische situatie van de verschillende sectoren in het laatste kwartaal m.b.t. de volgende aspecten: orderpositie binnen- en, productiecapaciteit en voorraden. Situatie begin 2 e kwartaal 2011 Onvoldoende orders vormden het grootste probleem voor de bouwbedrijven in Noord- Nederland. De productiecapaciteiten in de dienstverlening voor het vervoer (overslag, bevrachters, ) werden door de meeste ondernemers in deze sector als te groot omschreven. Tabel 1. Oordeel over situatie in Noord-Nederland. Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid -44 Chemie, aardolie, rubber Detailhandel 8 Groothandel Diensten voor vervoer IT-services Elektr.+opt. app. Mach. en apparaten De cijfers zijn het saldo pos./neg. antwoorden in %. De kleuren dienen ter rangschikking van de cijfers: blauw: laagste cijfer (hier: -44), groen: hoogste cijfer (hier: 84). Wit: geen gegevens. Vraag: 'De orderpositie beoordelen wij, gelet op de tijd van het jaar', als (te) groot, normaal of (te) klein?'. In het westen ging in de basismetaalindustrie de orderpositie flink omlaag van -4 (1 e kwartaal 2010) naar-82. Tabel 3. Oordeel over situatie in West-Nederland. In het oosten waren de producenten van machines en apparaten nog het positiefst. De basismetaalindustrie kampte met te grote voorraden en een te lage orderpositie uit het. Tabel 2. Oordeel over situatie in Oost-Nederland. Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid -34 Chemie, aardolie, Detailhandel 11 Groothandel Diensten voor vervoer IT-services Elektr.+opt. app Mach. en apparaten In het zuiden hadden producenten van elektrische en optische apparaten (TV, monitor, ) te veel voorraden en productiecapaciteiten in het begin van het 2 e kwartaal. Tabel 4. Oordeel over situatie in Zuid-Nederland. Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid -33 Chemie, aardolie, rubber Detailhandel 6 Groothandel Diensten voor vervoer IT-services Elektr.+opt. app Mach. en apparaten Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid -23 Chemie, aardolie, rubber Detailhandel 15 Groothandel Diensten voor vervoer IT-services Elektr.+opt. app Mach. en apparaten

5 Belemmeringen 2 e kwartaal 2011 Het CBS meet via een enquête onder Nederlandse bedrijven (>5 werkzame personen) de belemmeringen die ondernemers in het huidige kwartaal zien aan de hand van de volgende aspecten: financiële beperkingen, onvoldoende vraag, productiemiddelen, tekort aan arbeidskrachten. In de sectoren basismetaal en elektrische en optische apparaten ligt het aantal belemmeringen het hoogst in West- Nederland. Vooral de financiële beperkingen in de sector basismetaal zijn in West- Nederland problematisch. Figuur 13. Belemmeringen in West-Nederland. Gemiddeld zijn de belemmeringen in Noord-Nederland het laagst. In de sectoren detailhandel, groothandel en dienstverlening voor het vervoer zijn de belemmeringen het minst in Noord- Nederland. In Noord-Nederland is de grootste belemmering de onvoldoende vraag in de sector bouwnijverheid. Figuur 11. Belemmeringen in Noord-Nederland. In de sectoren IT-services en machines en apparaten zijn de belemmeringen het kleinst in Zuid-Nederland. Vooral de onvoldoende vraag in de bouwnijverheid is hier problematisch. Figuur 14. Belemmeringen in Zuid-Nederland. Gewogen percentage ondernemers die aan het begin van het kwartaal aangeven onvoldoende vraag / als belemmering te ondervinden bij hun activiteiten. In de sectoren chemie, aardolie, rubber, IT-services, detailhandel en dienstverlening voor het vervoer zijn de belemmeringen het grootst in Oost- Nederland. Daarentegen ligt het aantal belemmeringen in de sectoren basismetaal, bouwnijverheid en elektrische en optische apparaten in Oost-Nederland het laagst. Problematisch is in Oost-Nederland vooral de onvoldoende vraag in de IT-services. Figuur 12. Belemmeringen in Oost-Nederland. 5

6 Verwachtingen 2 e kw Om de verwachting van ondernemers (>5 werkzame personen) in kaart te brengen meet het CBS in een enquête o.a. de volgende aspecten: omzet binnen- en, prijzen en personeelssterkte. In de dienstverlening voor het vervoer (overslag, bevrachters, ) zijn in alle landsdelen de verwachtingen voor de omzet in heel positief, maar voor de personeelssterkte en de productie heel negatief. In de sectoren bouwnijverheid, chemie, aardolie, rubber, IT-services, detailhandel, dienstverlening voor het vervoer, elektrische en optische apparaten zijn de verwachtingen het laagst in Noord-Nederland. Figuur 15. Verwachtingen in Noord-Nederland. 5) In de sectoren basismetaalindustrie, chemie, aardolie, rubber en machines en apparaten zijn de verwachtingen het laagst in West-Nederland. In de sector detailhandel zijn de verwachtingen het best in West-Nederland. Figuur 17. Verwachtingen in West-Nederland. Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid Chemie, aardolie, Detailhandel Groothandel Diensten v. vervoer IT-services Elektr.+opt. app. Mach. en apparaten Saldo pos./neg. antwoorden in %. De kleuren dienen ter rangschikking van de cijfers: blauw: laagste cijfer (hier: -90), groen: hoogste cijfer (hier: 84). Wit: geen gegevens. Vraag: 'Het niveau van de productie/ [ ] zal in het komende kwartaal vergeleken met h et afgelopen kwartaal toenemen, gelijk blijven of afnemen?' In de sectoren bouwnijverheid, chemie, aardolie, rubber, IT-services, detailhandel, dienstverlening voor het vervoer, en groothandel zijn de verwachtingen het best in Oost- Nederland. Figuur 16. Verwachtingen in Oost-Nederland. Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid Chemie, aardolie, Detailhandel Groothandel Diensten v. vervoer IT-services Elektr.+opt. app Mach. en apparaten In de sectoren basismetaalindustrie, dienstverlening voor het vervoer, machines en apparaten zijn de verwachtingen het best in Zuid-Nederland. In de sector groothandel zijn de verwachtingen het laagst in Zuid- Nederland. Figuur 18. Verwachtingen in Zuid-Nederland. Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid Chemie, aardolie, Detailhandel Groothandel Diensten v. vervoer IT-services Elektr.+opt. app Mach. en apparaten Alle bedrijven Basismetaalindustrie Bouwnijverheid Chemie, aardolie, Detailhandel Groothandel Diensten v. vervoer IT-services Elektr.+opt. app Mach. en apparaten

7 Verwachtingen voor het hele jaar 2011 De meest negatieve economische verwachtingen voor 2011 hebben de bedrijven in Noord-Nederland, vooral de bouwnijverheid. Figuur 19. Outlook 2011, Noord-Nederland. West-Nederland heeft de op één na beste economische verwachtingen voor 2011, vooral in de sector basismetaal. Figuur 21. Outlook 2011, West-Nederland. Vraag: 'Volgend jaar [2011] zal omzet/ investering/ personeel, vergeleken met dit jaar [2010], naar verwachting toenemen, gelijk blijven of afnemen?'. De meest positieve economische verwachtingen voor 2011 hebben bedrijven in Zuid-Nederland, vooral producenten van elektrische en optische apparaten. Figuur 22. Outlook 2011, Zuid-Nederland. De economische verwachting voor 2011 is in Oost-Nederland beter dan in het noorden. Hier heeft de bouwnijverheid de minst negatieve verwachtingen. Figuur 20. Outlook 2011, Oost-Nederland. Bronnen: Deloitte: CFO Survey Q CBS. CPB. ECB. DNB. OESO, Company.info Drs. Günter Wiedemann, 4monitoring.org 7