FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN"

Transcriptie

1 FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN Dr. Ir. Leen Bastiaens Hernieuwbare componenten VITO Not for distribution 1

2 INLEIDING DUURZAME GRONDSTOFFEN Petroleum gebaseerde grondstoffen Duurzame grondstoffen Waarom nodig? Post-petroleum tijdperk Groeiende populatie stijgende voedselvraag Druk op milieu reduceren Opties? Niet-petroleum gebaseerde producten Hergebruik nevenstromen circulaire economie Biogebaseerd Algen & insecten hebben potentieel als grondstof voor o.a. voerder, voedsel, chemicaliën, materialen VITO Not for distribution 2

3 INLEIDING ALGEN INSECTEN VITO s ambitie: Bijdragen tot uitrol van algen/insecten-gebaseerde waardeketen in Vlaanderen (en daarbuiten) Schakel tussen algen/insecten kweek en eindgebruikers VITO Not for distribution 3

4 INLEIDING ALGEN ALS BRON VAN WAARDEVOLLE COMPONENTEN Proteins Omega-3-fatty acids Lipids Carotenoids VITO Not for distribution 4

5 INLEIDING ALGEN WAARDEKETEN Water & zout hergebruik Rechtstreeks gebruik biomassa Consument wetgeving Lipids Colorants Proteins Carotenoids Carbohydrates Keuze algen species Algen groei Pre-concentratie & oogst Preservatie & logistiek Bioraffinage (ruwe extracten + zuivering) Formulaties & Toepassingen Core VITO (incl. medium recycling) VITO Not for distribution 5

6 MEDIUM RECYCLE 1500L reactor L reactor 2 300L reactor 1 300L reactor 2 VITO Not for distribution 6

7 ALGEN OOGST KLASSIEKE & INNOVATIEVE TECHNOLOGIE VITO Not for distribution 7

8 ALGEN BIORAFFINAGE VAN ALGEN Direct valorisation of disrupted call biomass BIOREFINERY Multiple fractions from 1 biomass VITO Not for distribution 8

9 ALGEN BIOMASSA VITO Not for distribution 9

10 ALGEN FRACTIES VOORBEELD: PHYCOCYANINE UIT SPIRULINA VITO Not for distribution 10

11 ALGEN FRACTIES VOORBEELD: PORPHYRIDIUM Crude extraction of Polysaccharides Extraction of phycoerythrine VITO Not for distribution 11

12 ALGEN FRACTIES VOORBEELD: POLYSACCHARIDEN UIT ZEEWIEREN (ULVA) Extracten van polysacchariden CTAQUA Proteïnen VITO Not for distribution 12

13 VOORBEELD: BIORAFFINAGE NANNOCHLOROPSIS Functional proteins MAF Lipids fraction enriched in carotenoids/epa Disruption Remaining fraction Biorefinery VITO Not for distribution 13

14 TECHNOLOGY Algae harvest equipment Spray-drying Freezedrying preservation 30 L reactor Centrifuge Cell disruption unit Supercritical CO 2 extraction Preservation 14 & Disruption & Biorefinery of algae 6 L reactor

15 30L REACTOR ATEX area for extractions Available 30 L reactor VITO Not for distribution 15

16 ECONOMISCHE ASPECTEN 1. Focus on hoogwaardige componenten nodig voor economisch leefbare valorisatie 2. Fractionatie & omzettingen kunnen waarde creëren (af te wegen teen de kosten) Voorbeeld: Spirulina Fractionatie tot ruwe extracten Opzuivering & conversie? 1-10 µm Filamenten ( µm) Eenvoudig disrupteerbaar Cultivatie in open pond/pbr 26 Euro/kg DS 50 Euro/kg DS Factor <1 Euro/kg DS algen: 5,7 Functionele proteïnen (60%) 0,2 TAGs (40%) 0,8 suikers (15%) 6,7 Euro/kg DS (total) Factor >10 - > 20 Euro/kg DS algae: 20 Functionele peptide (40%) 0,1 Vetten (10%) >500 Phycocyanine (5%) 1,9 Carotenoide (0,6%) >522 Euro/kg DS (total) 16

17 BESLUITEN ECO-EFFICIËNTIE VAN ALGEN FRACTIONATIE Eco-efficiëntie = het streven om hetzelfde product tegelijk goedkoper en milieuvriendelijker te maken Economisch: Kosten opbrengsten Voor fractionatie functie van: Prijs grondstof (algen) Prijs eindproducten Nodige processtappen Ecologisch: Start bij kweek Oogst heeft impact Hergebruik van medium Processtappen fractionatie Water balansen Keuze solventen Energie 17

18 BESLUITEN ALGEN & INSECTEN Veelbelovende duurzame & hernieuwbare grondstoffen Waardeketens nog in ontwikkeling Uitdagingen: wetgeving; technologie; productontwikkeling; mind set; Eco-efficiëntie VITO Not for distribution 18

19 ALGEN STATUS ALGEN GEBASEERDE ECONOMIE ,1 0,01 /t Quantities needed (kt/y) VITO Not for distribution 19

20 NEXT STEPS 20

21 ACKNOWLEDGEMENTS VITO collega s & partners Co-funded projects: IDEA-project ( ) Biosea project ( ) InDIRECT project ( ) ENOP project ( ) Miracles project ( ) Sunbuilt ( ) This project has received funding from the Bio Based Industries Joint Undertaking under the European Union s Horizon 2020 Research and Innovation Programmeunder grant agreement No VITO Not for distribution 21

CichOpt: optimaal gebruik en valorisatie van biomassastromen van Cichorium

CichOpt: optimaal gebruik en valorisatie van biomassastromen van Cichorium CichOpt: optimaal gebruik en valorisatie van biomassastromen van Cichorium Witloof Biënnale Etten-Leur 28-29 september 2018 Anna Twaragowska Bart Van Droogenbroeck This project is funded in the frame of

Nadere informatie

Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u?

Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u? Inhoud» Wat is Sunbuilt?» Timing van het project» Wat wordt geïnvesteerd?» Wat is de meerwaarde voor u? 2 Wat is SUNBUILT?» EFRO investeringsproject:» Promotor: VITO» Copromotor K.H.Kempen/Thomas More»

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE KCPK DOORWERTH 1 FEBRUARI 2017 SIA 2020: VISIE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE "Papiersector is aanjager van een biomassa gebaseerde circulaire economie. We halen

Nadere informatie

Activiteiten Colruyt Group

Activiteiten Colruyt Group Activiteiten Colruyt Group Waarom meedoen aan de Blauwe Cluster? Meerwaarde creëren Ecologie Maatschappij Economie = onze verantwoordelijkheid opnemen Geloof in duurzaam ondernemen Lange-termijngroei en

Nadere informatie

Urban Farming Long Term future with Algae?

Urban Farming Long Term future with Algae? Urban Farming Long Term future with Algae? Wie zijn wij? Leidende positie in Europa. Sinds 2000 succesvol actief op het gebied van het kweken k en verwerking van algen. Structuur Ingrepro Ingrepro B.V.

Nadere informatie

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial

Nadere informatie

Inleiding. Het project - Het traject naar de visie. Benny Pycke Sioen Industries 7 mei 2018

Inleiding. Het project - Het traject naar de visie. Benny Pycke Sioen Industries 7 mei 2018 Inleiding Het project - Het traject naar de visie Benny Pycke Sioen Industries 7 mei 2018 Programma Visie & Aanbevelingen (20 ) Toelichting: Vlaams Minister Joke Schauvliege SeaConomy projectresultaten

Nadere informatie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017 EWI-focus Biogebaseerde industrie in Vlaanderen 22 maart 2017 Sessie 1 Financiering van de bio-economie in Vlaanderen Nieuwe investeringen aantrekken Overheid & FIT: Vlaanderen als vestigingsplaats BBE

Nadere informatie

Agenda. 14:40 15:10 Pauze

Agenda. 14:40 15:10 Pauze Agenda 13:00 13:10 Opening dagvoorzitter Harold Pauwels - NEN 13:10 13:20 Introductie HyLAW door Robert Smaak Min IenW - Afdelingshoofd voertuigen en brandstoffen) 13:20 13:40 Wat is HyLAW door Françoise

Nadere informatie

Bio-based Industries Joint Undertaking (BBI JU) Dieter BRIGITTA Project Manager BBI JU EWI Biogebaseerde industrie in Vlaanderen (22 maart 2017)

Bio-based Industries Joint Undertaking (BBI JU) Dieter BRIGITTA Project Manager BBI JU EWI Biogebaseerde industrie in Vlaanderen (22 maart 2017) Bio-based Industries Joint Undertaking (BBI JU) Dieter BRIGITTA Project Manager BBI JU EWI Biogebaseerde industrie in Vlaanderen (22 maart 2017) Table of contents Bio-Based Industries (BBI) BBI JU: organisatie

Nadere informatie

Een Duurzame Vlaamse Bio- Economie. Tine Schaerlaekens Advisor Innovation Policy, essenscia vlaanderen Program Manager, FISCH

Een Duurzame Vlaamse Bio- Economie. Tine Schaerlaekens Advisor Innovation Policy, essenscia vlaanderen Program Manager, FISCH Een Duurzame Vlaamse Bio- Economie Invalshoek CHEMIE Tine Schaerlaekens Advisor Innovation Policy, essenscia vlaanderen Program Manager, FISCH Studienamiddag Bio-Economie, 09/11/2015 Inleiding GOALS Food

Nadere informatie

Bio-economie en circulaire economie

Bio-economie en circulaire economie Bio-economie en circulaire economie Dirk Van Gijseghem, Departement LV Dimitri Strijbos, Vlaanderen Circulair EWI-focus 24 22 maart 2017 1. Bio-economie en Circulaire economie 2. Europees beleid 3. Vlaams

Nadere informatie

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Prof. dr ir R. Rabbinge Prov. Gelderland / Arnhem, 19 oktober 2015 1 Bio-fuel in historisch perspectief ethanol Energie uit Bieten en Bintjes, Chemisch

Nadere informatie

Co-Designing Citizen Observatories deel 2 van Stap 1 Samen komen tot een specifiek doel

Co-Designing Citizen Observatories deel 2 van Stap 1 Samen komen tot een specifiek doel Co-Designing Citizen Observatories deel 2 van Stap 1 Samen komen tot een specifiek doel Inge Liekens (Vito) Stijn Vranckx (Vito) Onno Giller(IHE Delft) co-design workshop, 15 januari, Antwerpen Ground

Nadere informatie

Van licht naar gewicht - België 17/01/2017

Van licht naar gewicht - België 17/01/2017 G e n e r a t i e f p a p r i k a s t e l e n o n d e r b e l i c h t i n g : e e n u i t d a g i n g Liesbet Van Herck 17 januari 2017 W a a r o m b e l i c h t i n g Belichting neemt toe in glastuinbouw

Nadere informatie

VERKENNING van de BioBased Economy

VERKENNING van de BioBased Economy VERKENNING van de BioBased Economy Biobased of Biowaste? Vereniging van Ver(s)kenners Martijn Wagener 28-nov-2013 Indeling Introductie Virida! Wat is de Biobased Economy?! Principes: cascadering en raffinage!

Nadere informatie

Masterclass Duurzaam Ondernemen

Masterclass Duurzaam Ondernemen Masterclass Duurzaam Ondernemen Gijsbrecht Gunter Projectmanager Mobiel: 06 52 123 146, e-mail: gijsbrechtgunter@impulszeeland.nl Terneuzen, 10 november 2011 Inhoudsopgave 1 Wat is Biobased Economy 2 Agenda

Nadere informatie

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage René van Ree & Bert Annevelink Informatiebijeenkomst Innovatieagenda Energie, 3 november 2009 Inhoud presentatie introductie begrip bioraffinage Nederlandse

Nadere informatie

VLAAMS ALGENPLATFORM 2009-2012

VLAAMS ALGENPLATFORM 2009-2012 VLAAMS ALGENPLATFORM 2009-2012 Samen op weg naar een Vlaamse algeneconomie Annick Verween Universiteit Gent Technology Developer Inhoud Vlaamse algeneconomie Markt in beeld Hype vs realiteit Algen in Vlaanderen

Nadere informatie

ENERGiE BOEKHOUDING. Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt

ENERGiE BOEKHOUDING. Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt ENERGiE BOEKHOUDING Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt JOINT ENGAGEMENT FOR ENERGY This project has received funding from the European Union s Horizon 00 research and innovation programme under

Nadere informatie

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN ROADMAP 2017-2020 EN JAARPLAN 2018 MICHIEL ADRIAANSE VISIE EN IMPACT Visie: - Oudpapier blijft voornaamste grondstof voor PKI Nl - Hoeveelheid & samenstelling oudpapier verandert

Nadere informatie

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy Het petrochemisch tijdperk? een kort interval in de geschiedenis van de mensheid! De wereldoliereserves

Nadere informatie

Algen: een groene grondstof voor Vlaanderen?

Algen: een groene grondstof voor Vlaanderen? Algen: een groene grondstof voor Vlaanderen? Workshop - Gent, 8 december 2009 Een organisatie van Vlaams Algenplatform Programma 9.30-9.35 Verwelkoming Annick Verween, diacel (UGent) 9.35-9.50 Visie van

Nadere informatie

Mest en digestaat als kweekvijver

Mest en digestaat als kweekvijver Mest en digestaat als kweekvijver Presentatie thema op ACRRES bijeenkomst 20-11- 2018 Rommie van der Weide Inhoud Waarom? ACRRES Alternatieve (aquatische) biomassa Biobased opwerken mest en digestaat Uitdagingen!

Nadere informatie

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen Maureen Rutten-van Mölken SELFIE tweede nationale workshop 29 maart 2018 Agenda 12:00 12:30u Inloop met koffie, thee en broodjes 12:30 12:45u Voorstelrondje 12:45

Nadere informatie

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%

Nadere informatie

Subsidies Biobased Economy

Subsidies Biobased Economy Subsidies Biobased Economy Amsterdam, 23 juni 2014 Astrid Hamer Subsidies Weinig gebruikt door bedrijven (spec. BBE) Wijs ze erop. WBSO regio Overzicht regelingen BBE door RVO.nl RDA SDE+ NL EU MIT: MKB

Nadere informatie

FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER

FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER Chemical industry 2012 Labour creation Trade balance 89.700 direct 150.000 indirect Chem & life sc > 25 billion All

Nadere informatie

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites!

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Evi Michels - UGent AVEC LE SOUTIEN DU FONDS EUROPÉEN DE DÉVELOPPEMENT RÉGIONAL, DE L OVAM, DE LA PROVINCE WEST-VLAANDEREN ET DE LA

Nadere informatie

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens (1) Vlaamse strategie voor de bio-economie Interdepartementale werkgroep voor de bio-economie opgestart in 2012 Informatie-uitwisseling

Nadere informatie

De Vlaamse bio-economie strategie, heden en toekomst. Eva Van Buggenhout en Dirk Van Gijseghem, Departement LV

De Vlaamse bio-economie strategie, heden en toekomst. Eva Van Buggenhout en Dirk Van Gijseghem, Departement LV De Vlaamse bio-economie strategie, heden en toekomst Eva Van Buggenhout en Dirk Van Gijseghem, Departement LV Bio-economie@ILVO, 18 november 2016 Overzicht 1. Wat is bio-economie? 2. De Vlaamse bio-economie

Nadere informatie

Grensoverschrijdend. Interoperabel ticketing

Grensoverschrijdend. Interoperabel ticketing Grensoverschrijdend Interoperabel ticketing Bas van Os en Bas van Weele Dag van de Rail Utrecht, 21 juni 2017 Inhoud Probleem en oplossing Account-BasedReizen en EUROPEAN Travellers Club Waarom? vanuit

Nadere informatie

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme for research, technological development and demonstration under grant agreement no 612789 RICHES Renewal, Innovation

Nadere informatie

BIJDRAGE VAN FISCH AAN VMP CHEMIE EN KUNSTSTOFFEN IN EEN GESLOTEN KRINGLOOP

BIJDRAGE VAN FISCH AAN VMP CHEMIE EN KUNSTSTOFFEN IN EEN GESLOTEN KRINGLOOP FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY BIJDRAGE VAN FISCH AAN VMP CHEMIE EN KUNSTSTOFFEN IN EEN GESLOTEN KRINGLOOP LEENTJE CROES, PROGRAM MANAGER Chemical industry2012 Labour creation Trade

Nadere informatie

Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk

Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk B r u g t u s s e n m a r k t e n k e n n i s i n d e r e g i o v o o r d e b i o b a s e d e c o n o m y Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk Prof. dr. Gert-Jan Euverink 14 11-2012

Nadere informatie

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 Circulaire economie en de rol van groen Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 DBC leden DBC netwerk en geassocieerde leden DBC Missie Het vollediger tot economische waarde brengen

Nadere informatie

Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen

Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen Wageningen UR: Food & Biobased Research WFBR: 200 medewerkers Biobased Products: drie samenhangende programma s

Nadere informatie

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009 Rikus Oortwijn Concept oplossing algentechnologie Concept Solution Residual water stream Bio-Reactor Carbon (CH4) Energy Water pre-treatment Nitrogen (N)

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Jan Peter Nap Hanze Research Energy De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Energietransitie 2 Er staat veel op het spel Klimaatverandering - CO 2, opwarming, milieu, afspraken

Nadere informatie

WONING-ENERGIERENOVATIE OVER GRENZEN EN REGIO S HEEN

WONING-ENERGIERENOVATIE OVER GRENZEN EN REGIO S HEEN WONING-ENERGIERENOVATIE OVER GRENZEN EN REGIO S HEEN Onestopshop-oplossingen voor particuliere woningeigenaars This project has received funding from the European Union s Horizon 2020 research and innovation

Nadere informatie

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018 Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen DCRF Jaarcongres-26Sep2018 This project has received funding from the Innovative Medicines Initiative

Nadere informatie

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020 Gerard Blom & Patrick Essers Contents Koepelvisie Strategic Board Delta Region Strategische Innovatie Agenda Innovatiethema

Nadere informatie

1 jaar FISCH: time to party?

1 jaar FISCH: time to party? 1 jaar 1 jaar FISCH: time to party? 1 jaar FISCH: eerder een meiboomviering Het staat symbool voor voorspoed en vruchtbaarheid voor de bewoners van het huis. Deze traditie vindt zijn oorsprong in het feit

Nadere informatie

Actualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017

Actualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017 Duurzaam gebruik van en waardecreatie uit hernieuwbare grondstoffen voor de biogebaseerde industriële productie zoals biomaterialen en groene chemicaliën in Vlaanderen Actualisering van de studie van 2012

Nadere informatie

VMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes

VMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams

Nadere informatie

This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement

This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement 844902 Inhoud Aanleiding Doelstelling Aanpak SURE2050 concreet: Consortium

Nadere informatie

De waarde van biomassa

De waarde van biomassa De waarde van biomassa Betaalbaar beheer en onderhoud 1 oktober2015 Mireille Götz Programmamanager Omdat wij niet denken aan onze toekomstige generaties, zullen zij ons nooit vergeten Biobased Economy

Nadere informatie

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken Klik om de stijl te bewerken Bio-economie Noord-Nederland opgaves Eisse Luitjens Alumnikring Noord WUR 30 april 2015 Missie & Visie Missie De NOM is de permanente katalysator van economische ontwikkeling

Nadere informatie

Wie zit er op mijn ei te wachten?

Wie zit er op mijn ei te wachten? Wie zit er op mijn ei te wachten? Charon Zondervan, programmaleider Healthy Food 20 mei 2015 Programma Eieren en gezondheid... (g)een logische combinatie Waar liggen de kansen? Innoveren OK, maar wat te

Nadere informatie

Rijkswaterstaat werkt Circulair in 2030

Rijkswaterstaat werkt Circulair in 2030 werkt Circulair in 2030 Kansen en uitdagingen Evert Schut Sr. adviseur dienst WVL Programma Wat is circulaire economie? Rijksbrede ambities en aanpak circulaire economie Ambities en aanpak RWS Kennisagenda

Nadere informatie

Platform voor valorisatie van nevenstromen. Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe

Platform voor valorisatie van nevenstromen. Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe Platform voor valorisatie van nevenstromen Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe Het Historiek ProjectSYMBIOSE SYMBIOSE 1 Sept. 2012 Aug. 2014 SYBIOSE 2.0 Sept. 2014 Dec.2015 Het Project (sinds sept. 2012)

Nadere informatie

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen

Nadere informatie

Circulaire economie kans voor de regio

Circulaire economie kans voor de regio Circulaire economie kans voor de regio 7 oktober 2015 Early Morning Toast Stichting kiemt Arnhem Michiel Westerhoff, Manager Strategie en Ontwikkeling Recentere geschiedenis van het afvalscheiden 7 maart

Nadere informatie

This project has received funding from the European Union's Seventh Programme for research, technological development and demonstration under grant

This project has received funding from the European Union's Seventh Programme for research, technological development and demonstration under grant This project has received funding from the European Union's Seventh Programme for research, technological development and demonstration under grant agreement No 608702 1. Hoeveel zonnepanelen zijn

Nadere informatie

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen OPEN PRODUCTIE CONCEPT BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen Ambitie OMC 1. Ter beschikking stellen infrastructuur 2. Ter beschikking stellen van productietechnologieën/-methoden 3. Ontwikkeling van nieuwe

Nadere informatie

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme

Nadere informatie

Wat heeft FERTINNOWA te bieden aan de Vlaamse telers?

Wat heeft FERTINNOWA te bieden aan de Vlaamse telers? Wat heeft FERTINNOWA te bieden aan de Vlaamse telers? Els Berckmoes 13 september 2018 PCS This project has received funding from the European Union s Horizon 2020 research and innovation FERTINNOWA? Type

Nadere informatie

Minder afval met duurzame luiers voor Rotterdamse moeders! Minder afval, minder CO2 uitstoot en chemicaliën, lagere kosten, en een gezonde toekomst

Minder afval met duurzame luiers voor Rotterdamse moeders! Minder afval, minder CO2 uitstoot en chemicaliën, lagere kosten, en een gezonde toekomst Minder afval met duurzame luiers voor Rotterdamse moeders Minder afval, minder CO2 uitstoot en chemicaliën, lagere kosten, en een gezonde toekomst voor kindjes en de planeet PROBLEEM BESCHRIJVING WEGWERPLUIERS

Nadere informatie

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës CO 2 Een waardevolle grondstof Peter Simoës 4 april 2018 AEB anno 2018 AEB lost al bijna 100 jaar afvalvraagstukken op voor Amsterdam. Sinds 2014 als verzelfstandigd bedrijf. Missie AEB: Voor een schone

Nadere informatie

Innovatieve ketensamenwerking & onderwijs

Innovatieve ketensamenwerking & onderwijs Innovatieve ketensamenwerking & onderwijs 2e docentendag CBBE 24-06-2015 Gert-Jan van Delft HAS Hogeschool samen-vatting Innovatie, onderwijs, ketensamenwerking en BBE overzicht Ketens in BBE perspectief

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage Hernieuwbare brandstoffen in transport en de bredere betekenis van bioraffinage Nederland als internationaal tankstation 962 PJ 1124 PJ Onderdeel van Klimaatakkoord 1990 wegvervoer 2018 scheepvaart scheepvaart

Nadere informatie

Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen. Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015

Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen. Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015 Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015 Oproep Vlaamse roadmapping voor KETs, IWT, juni 2013 Wat: één van

Nadere informatie

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach Biobased economy vanuit ketenperspectief Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach 1 Van lineair naar circulair 2 Van ketens naar netwerken Productie biomassa

Nadere informatie

Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers

Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers This project has received funding from the European Union's Seventh Programme for research, technological development and demonstration under grant

Nadere informatie

EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN. Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen

EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN. Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen Digitaal kennisplatform bio-economie een initiatief van de POM Oost-Vlaanderen als provinciale antenne

Nadere informatie

UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS

UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS VG activiteiten Grondstofvoorziening Maximale verwaarding grondstoffen Efficiënte vezelbehandeling SHEET 2 GRONDSTOFVOORZIENING: HET BIO-FIB PROJECT

Nadere informatie

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl Rob van Haren ism met werkgroep biocascadering Costa Due (prov Groningen): Ad Pot (Cosun), Frans Goudriaan (HTU), Anita Westenbroek (NVP), Sjef

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS GRENZELS BIBASED NDERWIJS Met onderwijs naar duurzame toekomst Inspiratiedag@HGENT 1 februari 2019 Ruben Guisson ruben.guisson@vito.be Project Manager Team Biobased Economy VIT NV Boeretang 200 2400 Mol

Nadere informatie

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen Benny Pycke Sioen Industries 20 september 2018 Vlaams-Nederlandse zeewierbijeenkomst, Scheveningen Context PUSH PULL Probleemstelling Volumes? Vicieuze

Nadere informatie

Online availability of training material on Energy Performance Contracting

Online availability of training material on Energy Performance Contracting Online availability of training material on Energy Performance Contracting Belgium Co-funded by the European Union Energy Performance Contracting Plus 2 Factor4 Lange Winkelstraat 26 2010 Antwerpen Belgium

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN. Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013

SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN. Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013 SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013 Het eco-systeem De scheikundige industrie is de grootste Vlaamse economische

Nadere informatie

Toekomstige Biobased Materialen. Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products

Toekomstige Biobased Materialen. Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products Toekomstige Biobased Materialen Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products Geld verdienen met biomaterialen 23 november 2011 Groene grondstoffen in non-food toepassingen Zo oud als de mensheid!

Nadere informatie

Initiatie Fieldlab Circulaire Bouw & Infra Twente Agenda voor Twente: Innovatietafel circulaire economie & duurzaamheid

Initiatie Fieldlab Circulaire Bouw & Infra Twente Agenda voor Twente: Innovatietafel circulaire economie & duurzaamheid Initiatie Fieldlab Circulaire Bouw & Infra Twente Agenda voor Twente: Innovatietafel circulaire economie & duurzaamheid Programmawerksessie Agenda 09.00 uur: welkom door gedeputeerde M. van Haaf 09.10

Nadere informatie

Algen voor de productie van voeding, biobrandstoffen en chemicaliën. Packo Lamers 29 Oktober 2012

Algen voor de productie van voeding, biobrandstoffen en chemicaliën. Packo Lamers 29 Oktober 2012 Algen voor de productie van voeding, biobrandstoffen en chemicaliën Packo Lamers 29 Oktober 2012 Even voorstellen: VWO in Veenendaal (CLV) Toen naar Wageningen: 5 jr Studie Bio(proces)technologie 4 jr

Nadere informatie

Praktijkgericht onderzoek Hogeschool Rotterdam. Bijeenkomst Platform BioDelta Zuid Holland

Praktijkgericht onderzoek Hogeschool Rotterdam. Bijeenkomst Platform BioDelta Zuid Holland Praktijkgericht onderzoek Hogeschool Rotterdam Bijeenkomst Platform BioDelta Zuid Holland 24 juni 2014 Hogeschool Rotterdam 32.000 studenten 12 instituten 9 locaties 89 opleidingen 5 kenniscentra Vijf

Nadere informatie

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig?

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? WP5 Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? Dr. Anne Snick EWI KVAB KBS Focus op RRI 6 september 2016 R&I is Responsible... maar waarvoor? DOEL van RRI = antwoorden

Nadere informatie

Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt

Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt Hoorzitting Vlaams parlement Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt sw@essenscia.be 1 De essenscia-sectoren Basischemie Farma en life sciences Chemische producten voor de landbouw Zepen,

Nadere informatie

CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER

CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER Sander Hakkennes Creatieve project inrichter Realiseren van duurzame en inspirerende werkomgevingen. CIRCULAIR INRICHTEN REDEFINE YOUR OFFICE KANTOOR IN DE BUITENLUCHT BUROOTJE

Nadere informatie

Food Tech Brainport...

Food Tech Brainport... Metropoolregio Eindhoven- Regionaal Platform Heeze, 12 april 2017 Food Tech Brainport... Food Tech Brainport is een internationaal expertisecluster voor technologie, product- en marktinnovaties. Het centrum

Nadere informatie

Biomassa als grondstof voor bioraffinage

Biomassa als grondstof voor bioraffinage Biomassa als grondstof voor bioraffinage 1. Mogelijke toepassingen van biomassa Biomassa kent tal van toepassingen. Al eeuwenlang wordt het door de mens gebruikt als bron van voedsel, als voeder voor dieren,

Nadere informatie

Kunststofketenproject. Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017

Kunststofketenproject. Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017 Kunststofketenproject Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017 Het KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 Vermindering milieudruk verpakkingsketen Kennisfunctie

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15 Lokale Bioraffinage De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15 Marieke Bruins De afgelopen eeuw was er een belangrijke trend in de agrarische

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Microalgen: van belofte naar een duurzaam industrieel proces

Microalgen: van belofte naar een duurzaam industrieel proces Microalgen: van belofte naar een duurzaam industrieel proces Biodiesel productie uit microalgen 23 November 2011, Anne Klok MSc Slim materiaal en energie gebruik: terug naar de natuur! Energie van de toekomst:

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

ILVO heldere ambities

ILVO heldere ambities Bio-economie @ heldere ambities Hilde Muylle Studie- en Netwerkevent - 18 november 2016 Landbouw en bio-economie Landbouw = met natuurlijke hulpbronnen en biologische processen biomassa produceren Voeding

Nadere informatie

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Circulaire Economie en Duurzaamheid In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Componenten van Duurzaamheid LANG- DUURIG- HEID GEZONDE LEEF- OMGEVING MILIEU

Nadere informatie

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013 Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013 Overzicht presentatie Ankerpunt: Biopark Terneuzen Ontwikkelingsproces Passende ontwikkelingsopties

Nadere informatie

Geokunststoffen en de bijdrage aan de circulaire economie

Geokunststoffen en de bijdrage aan de circulaire economie Geokunststoffen en de bijdrage aan de circulaire M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com NGO De Nederlandse Geotextielorganisatie, de NGO, bevordert de kennis en toepassing

Nadere informatie

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert 1 Fossiele grondstoffen worden steeds duurder Petroleumprijs in dollar per vat Hernieuwbare grondstoffen: opbrengst per ha stijgt voortdurend

Nadere informatie

VLAIO Infosessie ERA-NET SUSFOOD 10 januari Voorstelling lopend SUSFOOD project: SUNNIVA

VLAIO Infosessie ERA-NET SUSFOOD 10 januari Voorstelling lopend SUSFOOD project: SUNNIVA Voorstelling lopend SUSFOOD project: SUNNIVA Sustainable food production through quality optimized raw material production and processing technologies for premium quality vegetable products and generated

Nadere informatie