Inkijkexemplaar. (c) Baby- en kindergebaar Baby- en kindergebaar

Transcriptie

1 (c kijk )B e x ab em y- p en laa ki r nd er g In eb aa r

2 2013 Baby- en kindergebaar Illustraties gebarentekeningen: Liedee Illustratie kaft: Studio Neeltje Foto s: Marieke Zwartscholten Uitgegeven door: Baby- en kindergebaar, 2017 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt worden, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Baby- en kindergebaar.

3 Welkom Wat leuk dat je ook wilt gaan gebaren met jouw kind. In dit woordenboek vind je 55 gebaren uitgelegd. Woorden die het meest worden gebruikt door ouders en opvoeders bij het gebaren met baby s, dreumesen en peuters. Ben je nog niet zo bekend met gebaren? In dit boek staan, naast de gebarentekeningen, ook handige tips, veel gestelde vragen en een duidelijke uitleg om de tekeningen nog beter te begrijpen. Wil je na het lezen van dit boek nog meer weten? Neem dan vooral contact op. Je vragen worden met plezier beantwoord. Wij wensen je heel veel plezier met het gebruik van de gebaren. Met vriendelijke groet, Team Baby- en kindergebaar 2

4 Inhoudsopgave Welkom Blz. 02 Inhoudsopgave Blz. 03 Wat zijn babygebaren? Blz. 05 Voordat je begint Blz. 06 Legenda Blz. 07 Gebaren Activiteiten Blz. 09 Algemeen Blz. 10 Buiten spelen Blz. 12 Dieren Blz. 14 Eten/drinken Blz. 17 Personen Blz. 10 Vervoersmiddelen Blz. 20 Verzorging Blz. 21 Gebarentips Blz. 23 Veel gestelde vragen Blz. 24 Meer informatie Blz. 26 3

5 Lex gebaart: Poes 4

6 Wat zijn babygebaren? Vooraf: overal waar babygebaren staat, wordt gebarentaal bedoeld voor jonge kinderen; baby s, peuters en kleuters. Babygebaren een speciale manier van communiceren tussen jou en je kind. Je ondersteunt je gesproken taal met simpele gebaren uit de Nederlandse Gebarentaal. Vanaf ongeveer acht maanden oud willen kinderen al veel vertellen, maar kunnen nog niet (goed) praten. Hun motoriek is echter al wel zo ontwikkeld, dat vormen maken met hun handjes, het maken van gebaren, wel tot de mogelijkheden behoort. Zo kunnen ze jou vertellen wat ze willen, zien, denken, voelen of bezig houdt. Je blijft gewoon tegen je kind praten, maar ondersteunt 1 of meerdere woorden uit een zin met een gebaar. Aangezien kinderen alles na willen doen wat ze zien en horen, zullen ze proberen zowel het gebaar als het gesproken woord na te doen. Het gebaar zal eerder lukken, omdat deze eerder binnen hun fysieke mogelijkheden ligt. Maar omdat jij blijft praten, zullen ze blijven proberen het woord ook uit te spreken. Als het uitspreken lukt, verdwijnt het gebaar. Door het gebruik van babygebaren bied je jouw kind de mogelijkheid om al op jonge leeftijd met jou te communiceren, wat jullie band nog specialer maakt. 5

7 Voordat je begint Starten met babygebaren vergt niet heel veel voorbereiding. Maar het is goed om een paar dingen te weten. 1. Begin met een paar gebaren, een stuk of 6. Uitbreiden kan altijd nog. Kies gebaren van woorden die veel en vaak voorkomen. 2. Er zijn 2 soorten gebaren, de oudergeoriënteerde gebaren en kindgeoriënteerde gebaren. Oudergeoriënteerde gebaren zijn gebaren die wij, als ouders/opvoeders, handig vinden om aan ons kind te leren. Denk aan gebaren rondom eten, verschonen en slapen. Kindgeoriënteerde gebaren zijn gebaren die een kind handig vindt, omdat het dingen zijn die ze leuk vinden. Hij wil je er over vertellen. Denk hierbij aan gebaren voor dieren, speelgoed of vervoersmiddelen. Als je gaat beginnen met gebaren, neem dan een combinatie van beide soorten gebaren. 3. Verwacht niet direct resultaat. Kinderen kunnen vanaf de leeftijd van 8 maanden terug gebaren, maar of dat ook gebeurt, hangt van een aantal factoren af. Denk aan: hoeveel en welke mensen gebruiken de gebaren? Hoeveel gebaren worden er gebruikt? In welke ontwikkelingsfase zit je kind? (als hij bijvoorbeeld druk is met leren lopen, dan heeft hij geen energie over om gebaren te leren) 6

8 Legenda 7

9 Mijntje gebaart: hond m.b.v. de gebarenkaarten 8

10 Activiteiten: Bal Maak je handen rond. Zet je vingertoppen tegen elkaar, alsof er een bal tussen past. Liedje zingen Beweeg je wijsvingers vanuit je mond schuin naar voren. Boek Zet je handen plat tegen elkaar. Vouw ze open, zoals je een boek open slaat. Muziek Dirigeer met je wijsvingers als de dirigent van het orkest. 9

11 Pop Hou je hand gebogen voor je. Beweeg je arm op en neer. Algemeen: Helpen Hou je handen rechtop naast je. Beweeg ze van open naar dicht. Spelen Zet je handen naast je hoofd. Draai ze heen en weer. Sorry Maak een vuist. Wrijf een rondje ter hoogte van je hart. 10

12 Waar Hou je handen plat naast je. Trek je schouders iets op. Beweeg je handen een klein beetje van links naar rechts. Werken Maak twee vuisten. Timmer met de ene vuist op de andere vuist. Zoeken Zwaaien (dag zeggen) Spreid je wijs- en middelvinger. Beweeg met je platte hand Zet ze voor je ogen. Beweeg heen en weer. ze kronkelend naar voren, alsof je ogen overal willen kijken. 11

13 Buiten spelen: Buiten Draai met je wijsvinger een lusje en wijs dan naar buiten. Jas Beweeg twee vuisten van buiten naar binnen. Alsof je je jas aantrekt. Glijbaan Doe met je platte hand de vorm van het glijgedeelte na. Schoen Maak 2 vuisten met je duimen er op. Zet ze voor je buik en draai ze naar binnen. 12

14 Schommel Maak twee vuisten. Maak daarmee een schommelbeweging. Zandbak Laat eerst het zand door je vingers gaan. Teken dan de bak. Wipwap Zet je handen plat naast je. Beweeg ze, onafhankelijk van elkaar, omhoog en omlaag. Zoals een wipwap. 13

15 Dieren: Eend Zet je handen in je zij. Beweeg ze heen en weer als de zwemvliezen van de eend. Hond Zet je handen plat voor je. Beweeg ze op en neer als een hond die op zit. Koe Konijn Zet je handen, open, Je wijs- en middel naast je hoofd. Beweeg vingers wrijven tegen ze van open naar dicht. je neus aan, als een Zo beeld je de oren én de konijn die zijn neusje horens van een koe uit. wast. 14

16 Poes Zet beide wijsvingers en duimen op elkaar onder je neus. Je andere vingers staan recht omhoog. Beweeg je handen naar buiten toe. Varken Zet je hand om je neus en mond. Tik twee keer tegen je gezicht. 15 Schaap Pluk met je vingers aan de denkbeeldige wol van de vacht. Vis Beweeg met een rechtopstaande hand kronkelend naar voren.

17 Mads gebaart: eend 16

18 Vogel Je handen zijn de vleugels. Zet ze naast je lijf en wapper ze heen en weer. Eten / drinken: Drinken Doe alsof je een beker vast hebt. Neem een slok uit de beker. Eten Doe alsof je een lepel vast hebt. Stop daarmee iets in je mond. 17

19 Klaar Beweeg twee rechte handen van boven naar beneden. Nog meer Beweeg je wijsvinger van beneden naar boven. Lekker Beweeg je platte hand naast je wang heen en weer. Op Vouw je hand van open naar dicht. 18

20 Personen: Mama Oma Tik met je platte hand Maak een O met je twee keer tegen je wang. platte hand om je mond. Tik daarna één keer met je platte hand op je wang. Opa Papa Maak met je wijsvinger een Tik met je wijsvinger O om je mond. Tik daarna twee keer tegen je één keer met je wijsvinger op je kin. kin. 19

21 Vervoer: Auto Maak twee vuisten. Beweeg Ze heen en weer alsof je stuurt. Fiets Maak twee vuisten. Draai ze in rondjes voor je buik. Als de trappers van je fiets. 20 Boot Zet je vingertoppen van beide handen tegen elkaar aan. Beweeg je handen naar voren als een boot die vaart. Trein Zet je platte handen naast je en beweeg je onderarmen in rondjes.

22 Vliegtuig Vouw je middelste drie vingers naar binnen. Beweeg je hand omhoog, als een vliegtuig. Verzorging: Luier Zet je duimen en wijsvingers tegen elkaar aan. Beweeg dan omhoog als de vorm van een luier. Plassen Zet je wijsvinger voor je buik. Draai kleine rondjes. 21

23 Poepen Zet je vingertoppen tegen je wang. Draai vanuit je pols een rondje op je wang. Speen Zet je vingertoppen als een propje tegen je lippen. Slapen Leg je hoofd op je platte hand. Wassen Draai met een platte hand rondjes voor je gezicht. 22

24 Gebarentips Eenmaal druk aan het gebaren valt het misschien niet mee om dit consequent vol te houden. Of je bent al maanden bezig, maar een kind vertoont nog geen tekenen van een eerste gebaar. Wellicht heb je wat aan deze tips en hou je het gebaren op deze manier voor iedereen leuk. 1. Herken gebaarmomenten. Kinderen leren nu eenmaal het beste als het betrokken is bij de situatie en aandacht heeft voor wat je zegt. Maak het gebaar op het moment dat je er ook iets mee doet. Vind je kind iets interessant, introduceer dan een gebaar dat past bij de situatie (ziet je kind een vogel vliegen en kijkt hij daar gefascineerd naar, maak dan het gebaar voor vogel). 2. Herken het gebaar van je kind. Als kinderen leren praten zijn de eerste woordjes nog lang niet perfect. Eerst zegt een kind ba en daarna zal het pas echt bal worden. Zo gaat dat ook met gebaren. Je kind doet wel een beweging die lijkt op het gebaar, maar perfect is het nog niet. Wees daarop bedacht. Herken in de bewegingen gebaren, ook al zijn ze nog niet helemaal zoals ze moeten zijn. Zie je jouw kind een gebaar maken, herhaal het dan zelf correct, zoals je dat ook met gesproken taal zou doen; Ooh, wil je een boek lezen, terwijl je het gebaar voor boek maakt. 3. Wat goed werkt en ook nog eens erg leuk is, is het gebaar maken met de handjes van je kind of met jouw handen op het lijfje van je kind. Je kind voelt het gebaar en zal het hierdoor beter onthouden. 23

25 Veel gestelde vragen In dit hoofdstuk een aantal veel gestelde vragen en antwoorden rondom babygebaren. Mocht jouw vraag er niet tussen staan, neem dan gerust contact met ons op. Verstoort het gebruik van babygebaren de spraakontwikkeling van mijn kind? Dit is iets wat veel ouders en opvoeders zich afvragen. Maar wees gerust, het gebruik van gebaren belemmert de ontwikkeling van de spraak niet. Sterker nog, het kan je kind juist helpen eerder te gaan praten. Je biedt de gebaren aan als ondersteuning van de gesproken taal. Een kind leert door te imiteren en zal dus zowel het gebaar als het gesproken woord na proberen te doen. Zodra je kind in staat is de woorden uit te spreken, zullen de gebaren verdwijnen en zullen ze zich steeds meer alleen in gesproken woorden gaan uitdrukken. Wat zijn de voordelen van babygebaren? Er zijn een heleboel voordelen. De belangrijkste en meest genoemd door ouders die baby- of kindergebaren gebruiken zijn: - Het verrijkt de relatie tussen ouder/opvoeder en kind - Een kind kan op jonge leeftijd met je communiceren - Het vermindert frustraties en misinterpretaties - Een kind krijgt meer zelfvertrouwen Daarnaast is het ontzettend leuk en erg bijzonder om te weten wat er in het hoofd van een kind omgaat. 24

26 Wanneer gaat mijn kind gebaren? Ieder kind is anders. Vanaf 6 maanden zijn kinderen in staat om de gebaren te herkennen en op te slaan. Vanaf 8 maanden is een kind in staat om een gebaar terug te maken. Dat wil niet zeggen dat ieder kind dan ook een gebaar maakt. Dit heeft te maken met een aantal factoren. - Hoe vaak en hoe veel komt hij in aanraking met gebaren (gebaart iedereen in de omgeving van het kind mee)? - Heeft hij tijd en aandacht voor de gebaren of is hij druk met andere dingen (bijvoorbeeld met leren lopen)? Hoe intensiever er in de omgeving van het kind gebaart wordt, hoe groter de kans dat een kind het sneller oppakt en overneemt. Laat dus iedereen in de omgeving (opa s, oma s, vrienden) mee gebaren! Wij gebruiken een ander, eigen gebaar, mag dit? Natuurlijk mag dat. De babygebaren in dit boekje zijn onderdeel van de officiële Nederlandse Gebarentaal, maar soms heb je voor iets al een eigen gebaar of zijn er situaties te bedenken die vragen om een eigen gebaar. 25

27