Wanneer je bekend bent met een allergie voor jodium of contrastmiddel is het belangrijk dat je dit vóór de CT-scan zegt tegen de laborant.

Transcriptie

1 CT-scan

2 2

3 Inhoudsopgave CT-scan...5 Wat is een CT-scan...5 Vóór de CT-scan...7 Contrastvloeistof...7 Wat is een infuus?...7 Hoe wordt de CT-scan gemaakt?...8 Na de CT-scan...9 Uitslag...9 Voor ouders: voorbereiding en begeleiding...9 Wil je meer weten? Heb je nog vragen? Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar

4 De dokter heeft besloten dat er een CT-scan (cee-tee-sken) gemaakt moet worden. Je gaat hiervoor naar de afdeling radiodiagnostiek, routenummer De CT-scan wordt gemaakt door een radiodiagnostisch laborant(e). Allergie jodium/contrastmiddel Wanneer je bekend bent met een allergie voor jodium of contrastmiddel is het belangrijk dat je dit vóór de CT-scan zegt tegen de laborant. Zwanger Wanneer je zwanger bent of denkt te zijn, is het belangrijk dat je ons dit vertelt voordat het onderzoek begint. Het is namelijk beter om de baby niet aan röntgenstralen bloot te stellen. Voor ouder(s): Bij verhindering dient u de afdeling radiodiagnostiek tenminste 24 uur van te voren te berichten, daar wij anders genoodzaakt zijn dit verzuim in rekening te brengen. Mocht er iets zijn dat u wilt weten of mocht u iets niet begrijpen, vraag of belt u ons dan. Wij zijn er voor om u te helpen. Het telefoonnummer van de afdeling radiodiagnostiek is (0341)

5 CT-scan CT-scan staat voor ComputerTomografie. Tomo is een Grieks woord voor, het betekent hier: een foto van een deel, van een plakje. Grafie betekent hier: het zichtbaar maken van foto s op het beeldscherm van een computer. Wat is een CT-scan Bij een CT-scan wordt er een serie foto s gemaakt van de binnenkant van je lichaam: röntgenfoto s. Van die foto s maakt de computer plaatjes, waarop de dokter je organen of lichaamsdelen van alle kanten kan bekijken. Van binnen en van buiten. De dokter vertelt aan jou van welk deel van je lichaam hij een CT-scan maakt. 5

6 Het scan apparaat maakt de foto s met behulp van röntgenstralen. Dat zijn een soort sterke lichtstralen. Met het blote oog zie je röntgenstralen niet. Maar ze gaan dwars door je kleren en je huid heen. Hier voel je niets van. Van botten kan je goed röntgenfoto s maken, omdat ze hard en stevig zijn. Je ziet dan een mooie witte afdruk op de röntgenfoto. In je lichaam zitten ook delen die zacht en soepel zijn, bijvoorbeeld de organen in je buik. Als je een gewone röntgenfoto van je buik maakt, zie je niet veel. Alles is dan grijs, omdat röntgenstralen door organen heen gaan. Het kan zijn dat er dan contrastvloeistof wordt gebruikt, om die delen van je lichaam ook zichtbaar te maken. Een CT-scan is alleen een onderzoek. Je wordt er niet beter van. Er worden een heleboel foto s gemaakt. Die foto s kun je vergelijken met plakjes kaas. Als je ze op elkaar legt, heb je weer een hele kaas. Op al die foto s bij elkaar kan de dokter je lichaam van binnen bekijken. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten. Een CT-scan maken doet geen pijn. Bij een CT-scan worden heel veel röntgenstralen gebruikt. We willen daarom zo weinig mogelijk mensen in de kamer. Eén van je ouder(s) mag met jou mee tijdens het maken van de CT-scan. 6

7 Vóór de CT-scan De volgende dingen zijn belangrijk om te weten: Metalen voorwerpen kunnen de CT-scan verstoren, draag dus geen sieraden en doe je riem af. Tijdens het maken van een CT-scan moet je heel stil liggen. Soms wil de dokter contrastvloeistof gebruiken om je organen of lichaamsdelen beter te kunnen zien op de CT-scan. Als dat nodig is, krijg je een infuus. Wat een infuus is, staat verderop uitgelegd. Contrastvloeistof Als de dokter wil dat er een CT-scan met contrastvloeistof wordt gemaakt, dan krijg je een infuus. Het infuus blijft tijdens het onderzoek zitten. Wat is een infuus? Je krijgt een prik in je arm. Na die prik blijft er een dun, plastic buisje in je bloedvat zitten. Dit noemen we een infuus. Via dat buisje nemen we regelmatig wat bloed af. Een prik kan pijn doen. Daarom kun je iets krijgen wat je huid verdooft op de plek waar je de prik krijgt: bananenspray. Dit is een spray die we op de plaats spuiten waar de prik komt. Dit voelt alleen een beetje koud aan. Na een minuut of twee is de huid verdoofd en voel je minder van de prik. Bananenspray heet zo omdat het een beetje naar banaan ruikt. 7

8 Hoe wordt de CT-scan gemaakt? De scan wordt gemaakt door een laborant. De laborant vertelt steeds wat hij/zij doet. Je mag altijd vragen stellen als je meer wilt weten. De foto s worden gemaakt met een groot apparaat. In het midden zit een grote ronde opening. Je ligt op je rug op een lange smalle onderzoekstafel. De tafel schuift langzaam door een soort grote ring. Het lijkt een korte tunnel. In de ring zit het fotoapparaat. Stukje voor stukje, foto voor foto, schuift de tafel er doorheen. De grote ring draait om jou heen. Je hoort een zoemend geluid als het apparaat foto s maakt. Je ziet rode lichtjes. Een van je ouder(s) mag naast de tafel staan, dicht bij jou in de buurt. De laborant zit achter een raam. Via een microfoon kan hij of zij met je praten. De laborant ziet de foto s op een beeldscherm. Je kunt de foto s zelf niet zien. Als het nodig is, spuiten we via het infuus contrastvloeistof in en starten we met het maken van de foto s. Door het inspuiten van de contrastvloeistof krijg je misschien een warm gevoel door je hele lichaam. Soms krijg je ook een rare smaak in je mond. Of je hebt het gevoel dat je moet plassen. Dit gaat allemaal weer over. 8

9 Na de CT-scan Als je een infuus hebt gekregen, dan wordt deze er na de CT-scan uitgehaald. Daarna mag je terug naar de afdeling of naar huis. Uitslag De uitslag van de CT-scan krijg je van de dokter die de CT-scan heeft aangevraagd. De dokter bespreekt met jou en je ouders wat er op de CT-scan te zien is. Voor ouders: voorbereiding en begeleiding Hoe kunt u uw kind voorbereiden? Hieronder staan algemene adviezen. U kunt zelf inschatten wat bij uw kind past. Kies een rustig moment voor de voorbereiding. Bijvoorbeeld niet vlak voor het slapen gaan. Zorg dat er tijd is voor uw kind om vragen te stellen. Begin bij jonge kinderen niet te vroeg met voorbereiden. Ze hebben een ander tijdsbesef dan volwassenen. Jonge kinderen leven in het hier en nu. Een paar dagen van tevoren is meestal vroeg genoeg. Zorg wel dat er voldoende tijd is om er nog eens op terug te komen. Herhaling is belangrijk. Bij oudere kinderen kunt u wat eerder beginnen. 9

10 Laat uw kind de informatie navertellen aan uzelf of aan anderen. Zo merkt u of alles begrepen is. Wat vertelt u en hoe? Kies woorden die uw kind begrijpt, vertel zo eenvoudig mogelijk. Sluit aan bij zijn/haar belevingswereld. Vraag wat uw kind al weet over het onderzoek. Leg geen nadruk op nare dingen, maar vertel er wel eerlijk over. Vertel alleen over wat uw kind bewust meemaakt tijdens het onderzoek. Dus over alles wat het ziet, voelt, hoort, ruikt en proeft. Hoe kunt u uw kind begeleiden? Ga met uw kind mee naar het onderzoek. Of vraag een ander vertrouwd persoon om mee te gaan. Dat geeft steun en veiligheid. U kunt voor afleiding zorgen. Bespreek thuis al hoe u dat het beste kunt doen. Neem lievelingsspeelgoed, een knuffel, (voor)leesboek of mobiele telefoon mee om muziek te luisteren of spelletjes op te doen. U mag verwachten dat we tijdens het onderzoek duidelijk vertellen wat er gebeurt. Stel gerust vragen als u of uw kind iets niet begrijpt. 10

11 Een goede voorbereiding zorgt voor minder spanning en onverwachte situaties. Toch kan uw kind zich anders gedragen dan u verwacht of gewend bent. Uw kind kan stil worden, of juist druk, of huilerig. Thuis of tijdens het onderzoek. Geef hier aandacht aan en maak het bespreekbaar. Uw kind voelt zich daardoor gesteund. Wil je meer weten? Kijk dan op: (hier staat ook een filmpje over het onderzoek) Heb je nog vragen? Schrijf ze op, dan kun je ze niet vergeten. Telefoonnummer van de kinder- en tienerafdeling is: (0341)

12 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar Een opname in het ziekenhuis kan vervelend zijn. Je krijgt te maken met verschillende artsen, assistenten en verpleegkundigen. Je hoort ook allerlei medische termen. Wij willen je zo goed mogelijk informatie geven over de opname. Lees daarom deze folder goed door. Als je weet wat er gaat gebeuren of hoe de dingen gaan, ben je meestal minder zenuwachtig. Je ouder(s) lezen deze folder ook. Vraag of ze kunnen uitleggen wat je niet snapt. Ben je ouder dan 12 jaar? Dan moet de dokter ook aan jou vragen of je het goed vindt wat hij/zij gaat doen. Jij en je ouder(s) moeten allebei toestemming geven voor een behandeling of onderzoek. Als jij en je ouder(s) het niet met elkaar eens zijn, dan zal de arts met jullie in gesprek gaan om te kijken of jullie tot een gezamenlijke overeenstemming kunnen komen. Als dit niet lukt zal gekeken worden door de arts of de onderzoeken en behandelingen uitgesteld kunnen worden tot na je 16e levensjaar. Wanneer de behandeling of onderzoek niet kan worden uitgesteld, beoordeelt de arts of jij voldoende in staat bent de beslissing zelf te nemen. Dat neemt de arts mee in zijn uiteindelijke besluit. Lees er meer over op: 12

13 Ben je 16 jaar of ouder? Dan beslis je zelf. Alleen jouw toestemming is nodig. De arts mag informatie alleen met jouw toestemming geven aan je ouder(s). Het advies is wel om je ouder(s) te betrekken bij de besluiten die je neemt, omdat een keuze soms moeilijk is en grote gevolgen kan hebben. Lees er meer over op:

14 14

15 Uitgave: Patiëntencommunicatie Vormgeving: PR&Communicatie Harderwijk, november 2017 CAZ KI

16 Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan DG Harderwijk Postbus AC Harderwijk Telefoon (0341)