Lunchgesprek: Armoede in Gent

Transcriptie

1 Lunchgesprek: Armoede in Gent

2 Armoede in Gent 1. Kaderingarmoederapporten 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? 3. Armoede in Gent 4. Besluit

3 1. Kadering armoederapporten 2009: oprichting cel armoedebestrijding, eerste Indicatorenrapport Armoede: In 2012/2015: updates van het Indicatorenrapport

4 1. Kadering armoederapporten Het belang van het kwalitatieve:

5 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? Armoede definiëren: Een probleem van lage inkomens, waarbij een leefbaar inkomen een noodzakelijke (doch niet de enige) voorwaarde is om minimaal te kunnen participeren aan het maatschappelijk leven (Storms & Van den Bosch, 2009; Van Lancker, 2013). Armoede kan de dag van vandaag worden omschreven als (Bouverne-De Bie, 2003; Roets, 2013): 1. Een gebrek aan middelen 2. Sociale uitsluiting 3. (Een socialisatie in) een cumulatie van uitsluitingen Armoede verwijst in deze definitie naar het gebrek aan zowel materiële als immateriële (of sociale) maatschappelijke hulpbronnen (Lister, 2004).

6 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? 2 centrale concepten: de armoedegrens en het armoederisico. Armoedegrens: 60% van het mediaan inkomen op individueel niveau. Uitgedrukt in Euro s. Armoederisico: is hier enkel op basis van het inkomen. Is het risico dat je onder de armoedegrens leeft. Uitgedrukt in percentages. Beiden gebaseerd op de EU-SILC enquête

7 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? EU-SILC: Statisticson incomeandliving conditions, enquête naar inkomens en levensomstandigheden. Jaarlijkse enquête bij 6000 gezinnen ( personen) Mensen zonder wettig verblijf, dak-en thuislozen en collectieve huishoudens zijn niet opgenomen (omdat ze ontbreken in het Rijksregister) In 2010: Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting initieert project om EU- SILC af te nemen bij 275 dak-en thuislozen en bij 170 mensen zonder wettig verblijf.

8 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? Armoedegrens: Eigenschappen: ieder jaar wijzigt deze grens, en de grens is aangepast aan de gezinssituatie netto per jaar of afgerond netto per maandvoor een alleenstaande (EU-SILC 2017) netto per jaar of afgerond netto per maandvoor een huishouden bestaande uit twee volwassenen en twee kinderen (jonger dan 14 jaar). (EU-SILC 2017)

9 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? Armoederisico: Eigenschappen: ieder jaar wijzigen deze percentages. Traditioneel wordt het armoederisico voor een aantal vooraf gedefinieerde groepen berekend. Bekend voor België en de gewesten. België: 15,9% in 2017 Zo wordt het armoederisico berekend voor: m/v 5 leeftijdscategorieën 14 huishoudtypes (alleenstaand, koppel met en zonder kinderen, enz) Eigenaars / huurders Werkenden / werklozen Gepensioneerden Naar opleidingsniveau Naar werkintensiteit (zie verder)

10 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? Voornaamste vaststelling bij het armoederisico en de armoedegrenzen: enkel financieel! Europa: samengestelde maat: de AROPE indicator: At Risk Of Poverty and/or Social Exclusion of Risico op armoede en sociale uitsluiting Bestaande uit 3 deelindicatoren: 1. Armoederisico (monetaire armoede) 2. Materiële deprivatie 3. Lage Werkintensiteit (LWI)

11 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? Materiële deprivatie: (Bron: EU-SILC) Mensen met een 'ernstige materiële deprivatie' missen minstens 4 van de 9 volgende elementen en zijn niet in staat om: 1) huur of courante rekeningen te betalen, 2) hun woning degelijk te verwarmen, 3) onverwachte uitgaven te doen (van ), 4) om de twee dagen vlees, vis of een proteïnerijk alternatief te eten, 5) een week vakantie per jaar te nemen buiten hun huis, 6) zich een eigen wagen, 7) wasmachine, 8) kleurentelevisie of 9) telefoon aan te schaffen. België: 5,1% in 2017

12 2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten? Lage werkintensiteit: (Bron: EU-SILC) Een persoon met een zeer lage werkintensiteit is een persoon van 0 tot 59 jaar, wonende in een huishouden waarin volwassenen (studenten niet meegerekend) tijdens het referentiejaar gemiddeld minder dan een vijfde van hun tijd aan het werk waren. België: 13,5% in 2017 Totaal AROPE indicator voor de Belgische bevolking: België: 20,3% in 2017

13 3. Armoede in Gent Aan de hand van kwantificeerbare indicatoren Set van indicatoren, opgedeeld in: bevolkingsgroepen met een (verhoogd) armoederisico (20) bevolkingsgroepen met een expliciete armoedeproblematiek (8) Doel is realiteit vereenvoudigen en overzichtelijk maken Niet de maatregelen van het Gentse armoedebeleid worden in beeld worden gebracht, maar wel de armoedetoestandwaar het Gentse beleid iets aan wil veranderen. Voortbouwend op het Indicatorenrapport 2009, 2012 en 2015 Voornamelijk voor de periode

14 3. Armoede in Gent Deze actualisering moet ons in staat stellen om een antwoord te bieden op de volgende vragen: Welke evoluties zien we in de bevolkingsgroepen met een verhoogd armoederisico en de bevolkingsgroepen met een expliciete armoedeproblematiek? Stijgt of daalt de armoede in Gent?

15 3. Armoede in Gent Demografie Inkomen en arbeid Moeilijk te registreren kansengroepen Onderwijs, gezondheid en huisvesting Budget- en schuldhulpverlening Energie Kinderarmoede

16 3. Armoede in Gent: Demografie Alleenstaanden Aandeel alleenstaande huishoudens en eenoudergezinnen (%), Gent AR alleenstaanden: tot 25,4% voor alleenstaande man 65+ jaar (EU-SILC 2017) AR alleenstaande ouder met minstens 1 afhankelijk kind: 39,7% (EU-SILC 2017) Bron: Bevolkingsregister, Stad Gent, 2018

17 3. Armoede in Gent: Demografie Herkomst Bevolking naar herkomst, verschillende categorieën (%), Gent AR Turkse herkomst: 33% Marokkaanse herkomst: 54% Oost-Europese herkomst: 36% Niet-Europese herkomst: 37% (Data EU-SILC 2009!) Bron: Kruispuntbank Sociale Zekerheid, 2018

18 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Geïndexeerde fiscale inkomens Aandeel belastingplichtigen met een netto inkomen tot , Geïndexeerde fiscale inkomens (%), Gent Bron: Algemene Directie Statistiek, 2018

19 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Aandeel personen met overmatige schuldenlast Aandeel personen met overmatige schuldenlast, Gent Bron: Stadsmonitor 2018

20 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Werkloosheidsdruk Europese, Turkse en Marokkaanse herkomst Werkloosheidsdruk Europese, Turkse en Marokkaanse herkomst (%), Gent AR werklozen: 49,1% (2017) Bron: VDAB, bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2018

21 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Werkloosheidsdruk bij jarigen Werkloosheidsdruk bij jarigen (%), Gent AR werklozen: 49,1% (2017) Bron: VDAB, bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2018

22 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Langdurige werkloosheidsdruk (+2 jaar) Langdurige werkloosheidsdruk (%), Gent AR werklozen: 49,1% (2017) Bron: VDAB, bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2018

23 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Begunstigden op RMI en RMH (zonder medische kaart) Aandeel begunstigden op RMI en RMH (zonder medische kaart) per 1000 inwoners, Gent Bedragen leefloon: Cat1: 595,13 Cat2: 892,70 Cat3: 1.230,27* (*vanaf 1/7/18) Bron: OCMW Gent, 2018 Armoedegrenzen vs leefloon 1 volwassene vs 892,70 2 volwassenen: vs 1.190,26 2 volwassenen (koppel) + 1 kind vs 1.230,27 1 volwassene + 1 kind: vs 1.230,27

24 3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden (GIB) en de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) AR 65+: 16,0% (EU-SILC 2017) Aandeel gerechtigden (>= 65 jaar) op een Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden (GIB) en de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) per 1000 inwoners >= 65 jaar, Gent Bron: Rijksdienst voor Pensioenen, Bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2018

25 3. Armoede in Gent: Moeilijk te registreren kansengroepen Mensen zonder wettig verblijf Aantal personen met minstens 1 medische kaart, Gent Bron: OCMW Gent, 2018

26 3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en huisvesting Onderwijs AR volgens opleidingsniveau: Laag 27,2% Midden 14,4% Hoog 6,4% (EU-SILC 2017) Aandeel (%) van de leerlingen met schoolse vertraging in het vierde leerjaar van het gewoon lager onderwijs, Gent Bron: Stadsmonitor 2018

27 3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en huisvesting Gezondheid: Aandeel personen dat zich over het algemeen gezond voelt Bron: Stadsmonitor 2018

28 3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en huisvesting Gezondheid Aandeel rechthebbenden op een verhoogde tegemoetkoming (%), Gent Bron: IMA Atlas, 2018

29 3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en huisvesting Huisvesting Aandeel (meldingen van) opgestarte procedures uithuiszettingen per 1000 huishoudens, Gent Bron: Jaarverslag OCMW Gent, 2018

30 3. Armoede in Gent: Energie Afgesloten toegangspunten elektriciteit en gas Aandeel afgesloten toegangspunten elektriciteit en aardgas per 1000 toegangspunten, op 31/12 Bron: Stadsmonitor 2018

31 3. Armoede in Gent: Hulp Budget- en schuldhulpverlening Aandeel gezinnen in budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldbemiddeling, Gent Bron: Vlaams Centrum Schuldenlast, verwerking: Data en Informatie, 2018

32 3. Armoede in Gent: Kinderarmoede Aandeel geboorten in kansarme gezinnen (%), Gent 2013: 22,7% 2014: 22,6% 2015: 22,2% 2016: 21,6% 2017: 22,8% Bron: Kind en Gezin, 2018

33 4. Besluit Welke evoluties zien we in de bevolkingsgroepen met een verhoogd armoederisico? Stijgt of daalt de armoede in Gent? Bevolkingsgroepen met een verhoogd armoederisico: 4 van de 19 kennen een daling 3 zijn stabiel gebleven 12 zijn er toegenomen, waarvan 2 stabiel of gedaald de laatste 2 jaar Bevolkingsgroepen met expliciete armoedeproblematiek 3 daling 5 toegenomen Armoede neemt toe

34 Links: De powerpoint-presentatie en het rapport vindt u onder: trijding/armoede-in-cijfers.html

35 Bedankt voor uw aandacht!