Werkstuk Zorg en welzijn Astma

Transcriptie

1 Werkstuk Zorg en welzijn Astma Werkstuk door een scholier 4731 woorden 24 maart ,4 45 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn Kern: 1. Wat is astma 2. Verschillende soorten astma 3. De symptomen van astma 4. Hoe ontstaat astma 5. Kan astma genezen 6. Medicijnen bij astma 7. Inhaleren 8. Astma aanval 9. Prikkels 10. Werking van de longen Wat is astma Astma is een chronische ontsteking van de longen. Chronisch betekent dat het blijvend is en dus niet meer weggaat. Bij astma zijn de slijmvliezen in de longen altijd geïrriteerd, wat veel klachten kan veroorzaken door kort ademig te zijn, piepend geluid te hebben tijdens het ademen en hoesten. Als je astma hebt, zijn je longen extra gevoelig voor prikkels waar anderen normaal nooit last van hebben. Voorbeelden van zulke prikkels zijn onder anderen: rook, uitlaatgassen, huisstofmijt of huisdieren. Bij astma reageren de longen heftig op die prikkels, waardoor mensen met astma het benauwd kunnen worden of moeten hoesten. Als dit acuut opkomt dus als het plotseling in 1 keer opkomt dagen, heet dat een astma-aanval. Niet iedereen reageert op dezelfde prikkels en ook verschilt het per persoon hoe erg de astma is. Er zijn ook nog is verschillende soorten astma Moeilijk ademen Bij astma gebeurt er van alles in de longen zodra ze in contact komen met de prikkels waar je eventueel gevoelig voor bent. De slijmvliezen van je neus, keel en longen zwellen op. De slijmvliezen produceren meer vocht en slijm dan normaal. De spiertjes die om de luchtwegen heen zitten, raken verkrampt en trekken samen. Zo worden dus de luchtwegen smaller met als gevolg dat ademen moeilijker wordt. Zo raken je longen overvol met lucht, die niet voldoende wordt ververst. Al deze reacties samen vormen een astmaaanval. Bij een astma-aanval kan je tot 80% minder lucht in- of uitademen dan normaal. Het is in principe niet gevaarlijk maar kan erg beangstig zijn. Astma is chronisch Pagina 1 van 9

2 Astma is een chronische ziekte maar toch geeft het niet de hele tijd klachten. Dat komt doordat de longen bij astma altijd al een beetje ontstoken is. Je kan het niet vergelijken met een longontsteking want, bij een longontsteking zijn de longen ontstoken door een bacterie en dus te genezen met medicijnen. Klachten van astma kunnen soms weken tot maanden blijven hangen, bijv. nadat je de griep hebt gehad. Ook zijn er periodes dat je weinig tot helemaal geen last hebt van astma. Verschillende soorten astma Niemand heeft altijd dezelfde klachten bij astma. Oorzaak: der isniet 1 soort astma maar wel meerdere soorten. Zo zijn er onder andere: allergische astma, intrinsiek astma, inspanningsastma en ernstige astma. Soms heeft iemand wel meerdere vormen van astma tegelijk. Allergisch astma Allergisch astma is een soort die het vaakst voorkomt. Bij deze vorm van astma krijg je het benauwd als je de prikkels inademt waarvoor je allergisch voor bent. Dat kan bijvoorbeeld zijn: stuifmeel, huisstofmijt of huidschilfers van (huis)dieren. Wat nog meer bij allergisch astma een aanval kan uitlokken zijn bepaalde voedingsstoffen of bestanddelen van medicijnen. Het lichaam maakt dan de stof histamine aan, die de allergische reactie oproept. Zoals net ook genoemd niet iedereen met allergisch astma is allergisch voor dezelfde prikkels en ook niet in dezelfde mate. Sommige mensen met allergisch astma reageren ook op niet allergische prikkels zoals kou, mist en vochtige lucht. Intrinsiek astma Bij intrinsiek astma zijn het de niet allergische prikkels die de klachten opleveren. Het word daarom ook wel de niet allergisch astma genoemd. Stoffen zoals uitlaatgassen, rook, benzine, parfum of schoonmaakmiddelen zijn dan de boosdoeners. Zelfs al zou iemand uren geleden parfum hebben opgespoten, kan je der als nog benauwd van worden. Ook kunnen weersomstandigheden bij intrinsiek astma problemen opleveren. Het gaat dan vooral om kou, mist en vochtige lucht. Inspanningsastma Bij inspanningsastma kan het zijn dat je benauwd raakt door inspanning, bijv. bij het sporten of als je een sprintje trekt naar de bus toe. Inspanningsastma treed op als je te snel in beweging komt. Bij inspanningsastma is het dan ook belangrijk om rustig aan te beginnen met een activiteit, zodat de longen kunnen wennen aan de overgang van rust naar inspanning. Stress en hevige emoties kunnen, bij inspanningsastma de klachten verergeren. De temperatuur en de vochtigheid van de lucht kan ook een invloed hebben bij inspanningsastma. Koude en vochtige lucht zijn vaak vervelend voor mensen met inspanningsastma. Ernstig astma Van de verschillende soorten astma komt ernstig astma het minste voor. Zo n ongeveer heeft er 1 op de 10 mensen met astma er last van. Ernstig astma is met medicatie moeilijk onder controle te houden, waardoor je waarschijnlijk veel klachten hebt. sommige mensen met ernstig astma moeten hierdoor regelmatig voor behandeling naar het ziekenhuis toe. De symptomen van astma Bij astma zijn er constant kleine ontstekingen in de longen. Die veroorzaken de symptomen van astma. De belangrijkste kenmerken zijn: benauwd zijn, hoesten, piepend ademen, kortademig zijn. Benauwd zijn Pagina 2 van 9

3 Benauwd zijn is een van de bekendste symptomen van astma. Daarom ook dat als je een astma aanval hebt, dat je het gevoel hebt dat je stikt. Dit komt omdat de longen overvol raken met lucht, die de longen niet goed meer kan verversen. Benauwd zijn is een naar gevoel, maar is in principe niet gevaarlijk. Als je benauwd bent, ga dan rustig zitten en maak je luchtwegen vrij van strakke kleding. Er zijn verschillende medicijnen die te gebruiken zijn bij benauwdheid, maar gebruik de medicijnen die de arts heeft voor geschreven en ook heeft voor gedaan. Hoesten Ook zijn er sommige mensen die met astma veel hoesten. Het kan dan ook voorkomen dat er slijm meekomt met het hoesten: door de overprikkeling maken de slijmvliezen in de neus en longen meer slijm aan dan normaal. Hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam om te zorgen dat het slijm loskomt zodat je het kan uitspugen of kan doorslikken. Wat je nou benauwd maakt is het slijm dat in de luchtwegen blijft zitten. Piepend ademen Piepend ademen is ook een van de meest voorkomende symptomen van astma. Dit komt omdat de luchtpijp en de bronchiën oftewel de vertakkingen van de lichtpijp naar de longen toe zich vernauwen, doordat de spiertjes er rond om heen zich gaan verkrampen. Er is dan minder ruimte voor de lucht om er doorheen te gaan. Het hoeft niet alleen een piepend geluid te zijn het kan ook raspend of een zagend geluid zijn wat je kan horen met ademhalen, ook dat is een symptoom van astma. Dit gebeurt als je neus of keel overdag dicht zit. Kortademig zijn Als je astma hebt, kan je ook wel eens last hebben van kortademigheid. Kortademig zijn betekent ook wel dat je snel buitenadem bent en dat je dan de neiging hebt om naar lucht te happen. Wie kortademig is, is en gaat vaak hijgen. Dit komt omdat het voelt alsof het onderste deel van de longen dichtzit en dat je daardoor korte ademhalingen neemt. Hoe ontstaat astma Ongeveer heeft een half miljoen mensen in Nederland last van astma. Waarom sommige mensen het wel krijgen en anderen niet, is nog niet duidelijk. De wetenschappers zoeken nog steeds naar de oorzaak van astma. In veel gevallen is gebleken dat astma erfelijk is. Astma kan op elke leeftijd ontstaan, al zie je wel veel bij mensen dat ze het al vanaf kinds af aan hebben. Uit onderzoek is gebleken dat de erfelijkheid een oorzaak van astma is. Als één van de ouders van het kind astmatisch of allergisch is, is de kans 50% dat het kind ook prikkelbare luchtwegen heeft. Als beide ouders astma of last van allergieen hebben, dan is de kans ruim 70% dat het kind hier ook last van zou krijgen. Een kind dat ouders heeft die geen astma of allergisch zijn hebben maar 5% tot 10% kans om er last van te krijgen. Allergie ontwikkelen Als een kind met een vergrootte kans voor astma of allergieen regelmatig in contact komt met allergische prikkels (allergenen) zoals de huisstofmijt of huisdieren, dan kan het kind langzaam een allergie ontwikkelen. Een kind zou dus pas na een aantal jaren allergisch kunnen gaan reageren bijv. op huisdieren. Allergische reacties/klachten verschillen vaak per persoon en per allergie. Zo kunnen niesbuien, jeukende ogen, gezwollen oogleden, een droge hoest en een verstopte neus voorkomen. Wie last heeft van een allergie, heeft ook een grotere kans op om ook astma te gaan ontwikkelen. Ongeveer Pagina 3 van 9

4 zo n 8 van de 10 mensen die last hebben van astma hebben ook last van een allergie. Een andere oorzaak van astma Als astma niet in de familie zit is het dus ook niet erfelijk, soms is er een andere oorzaak van astma. Zo hebben te vroeg geboren kinderen en kinderen van wie de moeder rookte tijdens de zwangerschap vaker kans op astma en of allergieën. Ook een laag geboortegewicht kan bijdragen aan astma of allergieen. Het is niet duidelijk of dat ook echt een oorzaak van astma is, maar er lijkt wel een verband te zijn. Sommige mensen hebben zogenaamde beroepsastma. Het vaak en lang inademen van chemische stoffen, zoals verf of asbest, zijn dan vaak bij hen de oorzaak. Kan astma genezen Astma is een chronische longziekte die is meestal wel goed onder controle te houden met medicijnen, maar is niet te genezen. Dus astma is een blijvende ziekte waar je de rest van je leven mee te maken hebt. Als je de diagnose astma hebt gekregen, kan dat schrikken zijn geweest voor je. Het besef alleen al dat astma niet te genezen is en dat je dus een chronische ziekte hebt, kan hoeft niet perse heftige emoties oproepen. Sommige mensen kunnen hier verdrietig, boos of juist bang van worden. Die gevoelens zijn heel normaal en die nemen na een tijdje vaak wel weer af. Je leert langzaam om te gaan met astma. Prikkels vermijden, aanvallen bestrijden, voldoende bewegen en goed omgaan met medicijnen, je zult na verloop van der tijd er als een deskundige mee kunnen omgaan. Oud worden met astma Van astma genezen kan dus niet, maar de prognose is over het algemeen goed. Tegenwoordig kunnen mensen goed oud worden die last hebben van astma, op welke leeftijd je de ziekte ook kan krijgen. De huisarts of de longarts stelt na de diagnose, samen met jou een behandelplan op. Zij helpen je eventuele leefstijlveranderingen en bij het gebruik van medicijnen tegen astma. Als je vragen hebt over astma kan je altijd terecht bij je huisarts of bij de longarts. Uit eindelijk vind je zelf een manier hoe jij vind dat je prettig omgaat en leeft met astma. Medicijnen bij astma Mensen met astma krijgen door de huisarts of de longarts medicatie voorgeschreven. Deze medicijnen voor astma worden meestal via de mond ingeademd ook wel geïnhaleerd met een zo gehete puffer, zodat de medicatie direct in de longen terecht komt. Een puffer heet eigenlijk officieel een inhalator en is gevuld met een geneesmiddel. Wat voor geneesmiddel der in zit licht aan de soort astma en de ernst die je hebt. net zoals er verschillende soorten astma zijn, zijn er ook verschillende soorten medicijnen daarvoor. Luchtwegverwijders Als je benauwd bent of een astma aanval krijgt, kan je een puffer met luchtwegverwijders gebruiken. Deze medicijnen bij astma zorgen ervoor dat de spiertjes om de luchtwegen te verslappen, zodat de luchtwegen weer snel wijder worden. Luchtwegverwijders zijn een tijdelijke oplossing omdat ze niks doen aan de ontsteking van de longen. Je hebt 2 soorten luchtwegverwijders een kortwerkende die binnen 5 minuten werkt, en nog maximaal 6 uur effect heeft. Deze kortwerkende puffer kan je dan ook preventief nemen als, je verwacht dat je klachten zult krijgen. De andere is de langwerkende luchtwegverwijder hebben zo n 12 uur effect. Gebruik de luchtwegverwijders nooit vaker dan dat de arts heeft voorgeschreven. Ontstekingsremmers Pagina 4 van 9

5 De meeste mensen krijgen met astma een puffer met ontstekingsremmers voorgeschreven. Zoals de naam al zegt, bestrijden ze de ontsteking in de longen. Daardoor reageren de longen minder erg op de prikkels en heb je minder last dan de astma. Als je ontstekingsremmers gebruikt duur het eerst een aantal weken voordat de medicijnen gaan werken. Het is belangrijk als de arts deze medicatie voorschrijft om ze dan ook te gaan gebruiken. Ontstekingsremmers zijn onderhoudsmedicijnen en moeten dan ook voor langere tijd en dagelijks en volgens het voorschrift te gaan gebruiken. Dit noemt men therapietrouw, deze therapietrouw is erg belangrijk voor een goede werking van de middelen. Combinatiemedicijnen Ontstekingsremmers en luchtwegverwijders worden vaak ook weleens samen gevoegd en noemt men dan combinatiemedicijnen. Deze beide medicijnen worden dan ook samengevoegd in een puffer. De combinatiemedicijnen zorgen dus voor bescherming en verwijding van de longen. Overige medicijnen Als de diagnose astma is vastgesteld, dan krijg je een oproep voor de jaarlijkse griepprik. Daarnaast kan je medicijnen krijgen voor verschillende allergieen, zoals voor: huisstofmijt, hooikoorts of huisdieren. Soms kan bij astma een antibioticumkuur nodig zijn. Bijwerkingen De medicijnen bij astma hebben geen bijwerkingen. Dit komt door dat je deze medicijnen inhaleert met een puffer. Door de medicijnen te inhaleren vanuit de puffer komt het meteen in de longen terecht, dat is ook de enige plek waar de medicijnen nodig zijn. Zijn er toch bijwerking opgetreden, dan moet je contact opnemen met je arts. Ook wanneer je contact moet opnemen met de arts is, als je weinig resultaat merkt van de medicatie die je gebruikt. Zij gaan dan kijken als je het beste een andere medicijn kan gebruiken of een andere puffer. Een handige tip als je een ontstekingsremmer hebt gebruikt spoel dan altijd even goed je mond en keel of eet wat eventueel, om zo keelklachten te voorkomen. Inhaleren Als je medicijnen gebruikt voor astma, die moet je goed inademen met behulp van een inhalator. Er zijn verschillende soorten inhalators en inhalatietechnieken. Alleen als je goed inhaleert, komen er voldoende medicijnen uit de inhalator in je longen terecht. Het is dan ook belangrijk dat je goed leert inhaleren. De huisarts, longarts en/of longverpleegkundige zal je de instructies geven en dit goed laten oefenen. Wie ook kan helpen is de apotheker. Voor elke inhalator is een andere inhalatietechniek nodig. Poederinhalators Een poederinhalator is een apparaatje waaruit je de poeder de longen inademt. De hoeveelheid medicijn dat je binnen krijgt licht helemaal aan jezelf met hoe goed je inhaleert. Als je het idee hebt dat je te weinig poeder in je longen terechtkomt overleg dan met je huisarts of de longarts. Verstuivers Verstuivers worden ook wel sprays of aerosols genoemt. Om dit medicijn te kunnen inhaleren moet je bovenop de verstuiver drukken en gelijk inademen. Dit is niet gemakkelijk voor iedereen, de timing van de 2de handeling moet vrijwel gelijk der achteraan uitgevoerd worden. In de meeste gevallen kan een voorzetkamer helpen met inhaleren met de verstuiver veel gemakkelijker maken. Vooral kinderen maar ook ouderen maken veel gebruik van een voorzet kamer, maar ook is dit aan te raden bij volwassenen. Ademgestuurde inhalator Pagina 5 van 9

6 Bij de ademgestuurde inhalator is een verstuiver die de medicijnen precies op tijd vrijgeeft. Dat is namelijk bij het begin van een ademteug. Bij deze inhalator is er geen voorzetkamer nodig. Vernevelaar Een vernevelaar is een apparaat dat een vloeibaar astmamedicijn omzet in een nevel ook wel een soort mist damp genoemd, die je vervolgens kan inhaleren. Deze vernevelaars zijn vaak alleen nodig als er sprake is van ernstige astma of als je niet op een andere manier zou kunnen inhaleren. Astma aanval Een astma aanval is erg vervelend en is niet altijd te voorkomen. Toch zijn er een aantal dingen die je kunt doen om een aanval te kunnen voorkomen. Door een astma aanval te voorkomen kun je als aller eerst het zoveel mogelijk vermijden van prikkels die de klachten kunnen verergeren. Hierbij kun je denken aan huisstofmijt, huidschilfers van (huis)dieren, bepaalde geuren, parfum en tabaksrook. Met meeroken veroorzaakt bij veel mensen met astma klachten op. Daarnaast kan je een astma aanval voorkomen door de medicijnen goed te gebruiken. Daarom is het ook belangrijk dat je aan de voorgeschreven dosering houdt, zodat de medicijnen de longen zo goed mogelijk kan beschermen. Verwacht je dat je in aanraking komt met bepaalde prikkels, dan kan je een astma aanval voorkomen door een luchtwegverwijder te gaan gebruiken. Ook moet je proberen voldoende te gaan bewegen om je conditie van je longen te verbeteren. Een half uur sporten of bewegen per dag is de norm. Astma aanval bestrijden Toch lukt het helaas niet altijd om een astma aanval te voorkomen. Krijg je onverwacht een astma aanval, probeer dan vooral rustig te blijven. Als je in paniek raakt dan maak je de klachten alleen maar erger. Vanwege dat hevige emoties ook invloed hebben op astma. Je moet erop leren vertrouwen dat een astma aanval over gaat. Ga staan of ga zitten en neem je medicijnen zoals de dokter heeft gezegd dat je ze moet innemen. Luchtwegverwijderde medicijnen helpen vaak binnen een aantal minuten bij een astma aanval. Als de medicijnen na 20 minuten nog niet helpen inhaleer dan opnieuw het medicijn in. Als de benauwdheid daarna nog steeds blijft, bel dan de dokter. Met hem kan je altijd overleggen hoe vaak je de luchtwegverwijder mag gaan gebruiken bij een astma aanval. Vertellen over astma Het zou best wel vervelend kunnen zijn, om te vragen aan anderen als ze rekening willen houden met je astma. Toch is het verstandig om dit wel te doen. Ook is het handig om te vertellen over je astma en wat er eventueel gebeurt als je een astma aanval krijgt. Dit geeft ook een stuk vertrouwen en helpt de angst voor een astma aanval te verminderen. Als je de omgeving hebt vertelt waar je niet goed tegen kunt, kunnen zij hier ook rekening mee houden. Prikkels met astma zijn je longen overgevoelig voor bepaalde prikkels. Het is dus belangrijk dat je weet tegen welke prikkels je niet tegen kunt, en die zoveel mogelijk vermijd. Niet iedereen die last heeft van astma heeft last van de zelfde prikkels, dat verschilt per persoon waar ze last van hebben. De een krijgt bijv. last van huisstofmijt en huisdieren en de ander bijv. alleen maar van pollen. Dus het is belangrijk dat je ontdekt welke alledaagse dingen de klachten bij je veroorzaken. Om er achter te kunnen komen kun je dit laten testen bij de huisarts, maar bij niet allergische prikkels, zoals koud Pagina 6 van 9

7 weer of rook moet je dat zelf ervaren als je daar tegen kunt of niet. Houd goed bij wat je bijv. de afgelopen uren hebt gedaan want, soms kan je pas uren of een dag later pas een reactie krijgen op bepaalde prikkels. Prikkels vermijden Om te zorgen dat je zo min mogelijk last hebt van je astma, is het belangrijk om de prikkels waar je niet tegen kunt te vermijden. De ene prikkel is gemakkelijker te vermijden dan de ander, en er zijn zelfs prikkels die helemaal niet te vermijden zijn. Hier volgt per prikkel wat je er tegen zou kunnen doen. Huisstofmijt Huisstofmijt is een extreem klein spinachtig beestje dat vooral in textiel leeft. Als dat textiel ook nog is warm en vochtig, dan heeft de huisstofmijt het erg naar zijn zin. De overgevoeligheid voor huisstofmijt komt door zijn ontlasting. Verstopte neus, keelklachten en jeukende ogen kunnen verschijnselen zijn dat je allergisch kunt zijn voor huisstofmijt. Heb je last van deze allergie dan kun je het beste je huis saneren, zodat je zo min mogelijk in aanraking komt met deze prikkel. Saneren betekent dat je je huis vrij maakt van: tapijt, kleedjes, gordijnen en stofnesten. Zo kan je bijv. laminaat of vinyl gebruiken in plaats van tapijt. En vervang bijv. een stoffen bank voor een leren bank. Voor je beddengoed zijn er speciale hoezen te koop, die de huisstofmijten zeg maar tegen houden. Tot slot is het ook belangrijk om je huis te ventileren, zet 24 uur per dag de ventilatieroosters open of een raam op een kier. Huisdieren Ben je allergisch voor huisdieren, dan kan je juist niet tegen de huidschilfers. Mensen denken vaak dat het om de haren gaan van de dieren, maar dat is verzonnen. Verschijnselen zijn: benauwdheid, jeukende ogen, niezen, hoesten en soms zelfs huiduitslag. Dit kan na een paar minuten ontstaan, of zelfs uren nadat je bij een dier in de buurt bent geweest. Ben je allergisch voor huisdieren dan is het belangrijk dat je zelf geen huisdieren in huis neemt. Helaas kan dit vaak betekenen dat je, je huisdier weg moet doen, waar je erg aan gehecht kunt zijn. Heeft er een dier in je huis geleefd of even rond gelopen die bijv. met visite mee is gekomen. Dat je dan het hele huis goed van boven naar beneden schoonmaakt zodra het dier weg is. Je kan zelfs nog last krijgen van je allergie omdat, de huidschilfers van dieren zich ook op muren, boeken en op het plafonds kan bevinden. In dat geval is het beste om het hele huis af te nemen met een natte doek om zo de schilfers te kunnen verwijderen. Ga je op visite bij iemand die huisdieren heeft kan je bij de drogist of via de huisarts medicijnen krijgen die de allergie afremmen. Geuren Voor de ander kan het een lekker geurtje zijn, terwijl dat voor jou een astma aanval kan betekenen. Sommige mensen met astma kunnen heftig reageren op geuren, zelfs nadat iemand uren geleden parfum heeft opgespoten. Verschijnselen zijn: verstopte neus, hoesten, niezen of een kriebelende keel. Er zijn ook mensen die last kunnen krijgen van jeukende ogen of benauwdheid. De klachten verschilt bij iedereen ook hoe ze der op kunnen reageren. Niet alleen parfum en deodorant maar ook de geuren van koken, schoonmaken of klussen in huis zijn prikkels waarop je kan reageren. Met koken zet dan de afzuigkap aan om zo min mogelijk last te hebben van de geur en met schoonmaken en klussen zet een raam open of ga na dat je klaar bent even het huis uit. Tegenwoordig zijn er overal wel parfumvrije producten gebruik die producten zo voorkom je ook al een Pagina 7 van 9

8 hele hoop reacties op die prikkels. Roken Als je astma hebt en je rookt er ook nog is bij, is dat erg slecht voor je. Door het roken worden de longklachten alleen maar erger, ook geldt dat voor meeroken terwijl je daar eigenlijk niks aan kan doen. De rook van de sigaret geeft rookdeeltjes af die blijven hangen in kleding en meubels, dus het is belangrijk dat er niet in je directe omgeving wordt gerookt. Ook niet als er een raam open staat want dat heeft ook geen zin voor iemand met astma. Niet alleen rook van sigaretten kunnen prikkels veroorzaken maar ook, de geur van een openhaard, kaarsen, wierook, een kampvuur, vuurkorf of zelfs van een barbecue. Als je daar niet onderuit kan komen ga dan zo ver mogelijk van de plek zitten waar de rook vandaan komt. Ook is het verstandig en als het kan om zo min mogelijk in de rokerige omgeving te zijn. Wat je in ieder geval daarna kan doen als je thuiskomt, is een douche nemen en de rookdeeltjes uit je haren te wassen en je kleding in de was gooien. Het weer Er zijn genoeg mensen die in eerste instantie niet stil staan, dat het weer veel invloed heeft op de longen van iemand met astma. Natuurlijk heeft niet iedereen met astma last van het weer, maar over het algemeen prikkelt koude en vochtige lucht de longen. Als je met dit soort weersomstandigheid buiten actief bent, kunnen je klachten worden verergerd. Mensen met spanningsastma is dit extra vaak het geval dat het voorkomt. Wat je in ieder geval kan doen is een sjaal voor je mond houden, zodat de lucht eerst word opgewarmd voor dat het in je longen terecht komt. Is er een periode dat er veel luchtvervuiling is dat spreek je over smog. Smog kan ervoor zorgen dat je meer last heb van je longen. Als er veel smog is wees dan zo min mogelijk buiten actief te zijn en lucht je huis vroeg in de ochtend of voor middernacht. Dan is de hoeveelheid smog het laagst. Hooikoorts Als je last heb van astma en van hooikoorts, ben je allergisch voor stuifmeel. Dat kan verschillende soorten stuifmeel zijn van: bloeiende bomen, grassen, pollen, onkruid en van bloemen. Als je last heb van hooikoorts betekent niet dat je reageert op alle soorten stuifmeel. Vaak ben je allergisch voor een of meerdere soorten. Klachten bij hooikoorts zijn: een loopneus, een verstopte neus, jeukende ogen, tranende ogen, niezen en een kriebelende gevoel in de keel. Je zult niet last hebben van alle symptomen hier boven genoemd dat verschilt per persoon wel welke symptomen je krijgt. De mensen met astma en hooikoorts hebben vaker last van astma aanvallen dan de mensen die geen last hebben van hooikoorts. Er zijn verschillende manieren om de prikkels zo veel mogelijk te vermijden of te verminderen. Is door via de huisarts medicijnen tegen de hooikoorts te vragen of bij de drogist bijv. een neusspray te halen. Als je je huis wilt luchten doe dit dan alleen in de vroege ochtend en in de late avond. De hoeveelheid stuifmeel is dan het laagst. Wil je liefst op andere momenten van de dag je raam graag open er zijn zo geheten hooikoorthor dit zou eventueel kunnen helpen. Ook als je de was droogt het liefst niet buiten, vanwege dat de stuifmeel aan de kleding kan blijven plakken. Als je naar buiten gaat kijk als je een zonnebril kan dragen. Bij een aantal mensen helpt dat en veroorzaakt de stuifmeel minden snel klachten aan de ogen. Werking van de longen De longen zorgen ervoor dat we goed kunnen ademen. Als je gezonde longen hebt gaat ademhalen vanzelf zonder dat je der bij nadenkt, waardoor je ook zou vergeten hoe belangrijk de longen zijn. Dankzij Pagina 8 van 9

9 je longen krijgt je lichaam elke 4 seconde zuurstof. Dus een goede werking van de longen is dus onmisbaar. Bronchiën De lucht die je inademt, komt via je mond of je neus in de luchtpijp terecht. De luchtpijp is een stevige buis dat bestaat uit kraakbeenringen, zodat de buis eigenlijk altijd open is. De luchtpijp splits zich in 2 takken, dat noem je de bronchiën. De bronchiën gaan elk naar een long toe. De bronchiën splitsen zich vervolgens ook weer in steeds meer kleiner wordende takjes, je kunt het vergelijken met een broccoli als je die omdraait. Aan de uiteinde van de kleinste bronchiën zitten de longblaasjes. Longblaasjes de longblaasjes bepalen voor een goot deel de werking van je longen. Ze bezitten ook nog een enorm oppervlak van zo n 70 vierkante meter. De longblaasjes zorgen voor de uitwisseling van zuurstof en van de afvalstoffen. Dat doen ze via een heel netwerk van hele kleine bloedvaatjes, die om de longblaasjes heen liggen. Via die bloedvaatjes komt de ingeademde zuurstof in het bloed terecht. Het bloed vervoert de zuurstof daarna door het hele lichaam heen. Het bloed geeft de afvalstoffen in dit geval de koolstofdioxide terug aan de longblaasjes. En de koolstofdioxide adem je dan vervolgens weer uit. Slijmvlies De longen zijn zacht en sponsachtig, dat is wat ze zo kwetsbaar maakt. Om ze te kunnen beschermen zijn je keel, neus en de mond met een slijmvlies bedekt. Als je met het ademen schadelijke stoffen en bacteriën binnen krijgt, blijven die groot deels kleven aan het slijmvlies. Ook de bronchiën en de longen zelf zijn van binnen bedekt met een slijmvlies. De trilhaartjes in het longslijmvlies vervoeren het vuil dat er toch binnen is gekomen naar de keel. Daar word het slijm opgehoest of doorgeslikt, het in geslikte slijm gaat met de ontlasting mee naar buiten dus het blijft niet in je lichaam zitten. Zo proberen de longen zichzelf toch schoon te houden en irritaties te voorkomen. Pagina 9 van 9