Introductie. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties;
|
|
- Mathilda Timmermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 IUSES Toolkit
2 Introductie Met deze experimentele toolkit kunnen experimenten uitgevoerd worden op het gebied van energie efficiency, energiebesparing en duurzame energie. Hij is ontwikkeld voor docenten en leerlingen om op een directe en interactieve manier met deze onderwerpen bezig te gaan. Aan de hand van de verschillende instrumenten, animaties en handboeken uit deze kit kunnen gebruikers een aantal experimenten uitvoeren over verschillende thema s die met energie te maken hebben. Het doel hiervan is om voor een aantal onderwerpen (zoals warmtestromen of energieverbruik) aan de hand van een of twee experimenten de gevolgen van ons dagelijks gedrag beter te kunnen begrijpen. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties; Handboek over Transport, met animaties; Handboek over Industrie, met animaties; Draaiboek voor docenten; Handleiding bij het gebruik van de experimentele toolkit; Oefening over energieverbruik (Excel bestand); Oefening over een energieplan voor een gebouw (Excel bestand). De bestanden kunnen daarnaast gedownload worden van
3 Materialen in de kit Aantal Materialen Technische eigenschappen 6 Panelen Thermisch isolatiemateriaal voor huizen (Stiferite) Opmerkingen In plaats van dit materiaal kun je ook een doos van p o l y s t y r e e n 1 Photovoltaïsch paneel 1,5 W, 6 V Te koop via internet 1 LED lamp Kleur: rood Inclusief weerstand 1 Gloeilamp met E10 fitting 4,8 V; 0,3 A Te koop via internet 1 Losse aansluitklem voor luidsprekers Meestal gebruikt voor aansluiting snoeren op luidsprekers Te k o o p i n elektronica winkels 4 K a b e l s m e t krokodillenbekjes Voor het testen van circuits en het maken van tijdelijke verbindingen Te koop via internet 2 Elektriciteitsdraden Te koop via internet 1 Digitale thermometer -40 tot +200 C Te koop via internet 1 Energiemeter 230 V, 50 Hz, 16 A, 3680W Te koop via internet 1 Windmolen Op zonne-energie Te koop via internet 1 Doos Kartonnen doos 1 DVD De bestanden op de DVD zijn ook te downloaden van de p r o j e c t w e b s i t e ( 2
4 Experimenten De hieronder beschreven instructies helpen bij het toetsen, beschrijven en begrijpen van een aantal principes die te maken hebben met energie besparen en duurzame energie: EXPERIMENT N 1: HET BOUWEN VAN EEN ISOLERENDE DOOS Benodigde materialen: de Stiferite panelen (6), dubbelzijdig plakband; Niet in de kit: schaar (1). Maak een doos van de zes Stiferite panelen; plak ze aan elkaar met dubbelzijdig plakband. Denk eraan dat je één paneel los moet kunnen halen, terwijl de andere panelen vast blijven zitten. Dus zorg ervoor dat je alleen het bovenste paneel eraf kunt halen. EXPERIMENT N 2: SMELTEN VAN IJS Benodigd materiaal: de Stiferite doos, digitale thermometer (1); Niet in de kit: een klein bord, ijsklontjes van gelijke grootte (2), klok (1). Neem één ijsklontje en leg hem op een bord in de doos. Doe de doos dicht met het losse paneel en meet hoeveel tijd het kost voordat het ijsklontje gesmolten is. Maak ondertussen met de punt van de thermometer een gaatje in het losse paneel van de doos en meet iedere minuut de temperatuur in de doos. Maak hier later een grafiek van Neem nog een ijsklontje van dezelfde grootte als hiervoor en herhaal het experiment zonder de doos dicht te maken. Meet de temperatuur in de doos in het klaslokaal. Ga vervolgens naar een koudere omgeving en meet daar ook iedere minuut de temperatuur. Maak een grafiek en bekijk hoe snel de temperatuur daalt. Herhaal dit experiment met een kartonnen doos. Maak een nieuwe grafiek en vergelijk deze met de vorige. Wat concludeer je aan de hand van dit experiment? Noot: tape het gaatje na afloop van deze experimenten dicht. EXPERIMENT N 3: HET LICHT AAN DOEN ZONDER STEKKER Benodigde materialen: photovoltaïsch paneel (1), gloeilamp met E10 fitting (1), LED (1), losse aansluitklem voor luidsprekers (1), kabels met krokodillenbekjes (4); Niet in de kit: een kunstlichtbron. 3
5 Verbindt met behulp van de elektriciteitsdraden en de krokodillenbekjes het photovoltaïsche paneel aan de verschillende lampjes (één per keer). Zet de het photovoltaïsche panel aan door er de kunstlichtbron op te richten, en probeer het daarna ook eens met natuurlijk licht (de zon): Kijk of het lampje dat verbonden is met het paneel aangaat. Wat zouden redenen kunnen zijn als het lampje niet aangaat (een slechte verbinding tussen draden en lamp, niet genoeg licht op het photovoltaïsche paneel, gebroken lampjes)? Noot: LED staat voor light emitting diode. Een diode geleidt elektrische stroom goed in de ene richting, maar nauwelijks in de andere. Het (langere) positieve pootje en het (kortere) negatieve pootje moeten daarom op de juiste manier verbonden worden aan de aansluitklem. De rode klem is de positieve pool en de zwarte klem is de negatieve pool. Als je de polen omdraait, gaat de LED niet branden. EXPERIMENT N 4: THERMISCHE ISOLATIE (I) Benodigde materialen: de Stiferite doos, gloeilamp met E10 fitting (1), kabels met krokodillenbekjes (4), digitale thermometer (1); Niet in de kit: 4,5 V platte batterij met klemmen (1), pen en papier, stopwatch (1) Doe de gloeilamp verbonden met een 4,5 V batterij (met de kabels met krokodillenbekjes) in de Stiferite doos. Doe de doos dicht met het losse paneel en steek de digitale thermometer door het paneel, met het display naar buiten. Schrijf de begintemperatuur in de doos op en meet de temperatuur na een bepaald 4
6 tijdsinterval (ten minste 15 minuten). Herhaal dit experiment met de doos open en met de doos dicht. Wat zie je? Wat moet je doen om een groter temperatuursverschil te krijgen? Maak voor ieder experiment een grafiek waarin je de temperatuur afzet tegen de tijd. EXPERIMENT N 5: THERMISCHE ISOLATIE (II) Benodigde materialen: de Stiferite doos, LED (1), kabels met krokodillenbekjes (4), digitale thermometer (1); Niet in de kit: 4,5 V platte batterij met klemmen (1), pen en papier, pen (1), stopwatch (1). Herhaal het vorige experiment, maar dan met de LED lamp in plaats van de gloeilamp. Schrijf de variaties in temperatuur op voor hetzelfde tijdsinterval als hiervoor, en vergelijk de resultaten met het vorige experiment. Wat zijn de verschillen en waarom? EXPERIMENT N 6: PHOTOVOLTAISCH PANEEL EN VERWARMING (I) Benodigde materialen: photovoltaïsch paneel (1), LED (1), kabels met krokodillenbekjes (4); Niet in de kit: lamp, met een gloeilamp van tenminste 60 W. Zoals je hebt kunnen zien in experiment 4 warmt de gloeilamp de omgeving op. Zou deze thermische energie genoeg zijn om een LED lamp aan te zetten? Probeer dit uit door de gloeilamp van 60 W als lichtbron te gebruiken: zet hem dicht bij het photovoltaïsche paneel dat verbonden is met de LED lamp en ga na of deze aangaat of niet. EXPERIMENT N 7: PHOTOVOLTAISCH PANEEL EN VERWARMING (II) Benodigde materialen: photovoltaïsch paneel (1), LED (1), kabels met krokodillenbekjes (4); Niet in de kit: lamp, met een spaarlamp van tenminste 11W (dit komt overeen met een gloeilamp van 60 W). Herhaal experiment 6 waarbij je de gloeilamp vervangt door een spaarlamp met hetzelfde vermogen. Gaat de LED lamp die verbonden is met het photovoltaïsche paneel aan? 5
7 Geeft de lamp meer of minder warmte af? EXPERIMENT N 8: PHOTOVOLTAISCH PANEEL EN VERWARMING (III) Benodigde materialen: photovoltaïsch paneel (1), LED (1), kabels met krokodillenbekjes (4); Niet in de kit: lamp met een LED lamp van ten minste 7 W (dit komt overeen met een 60 W gloeilamp). Herhaal experiment 6 waarbij je de gloeilamp vervangt door een LED lamp. Gaat de LED lamp die verbonden is met het photovoltaïsche paneel aan? Geeft deze lamp meer of minder warmte af aan de omgeving dan in de vorige twee experimenten? EXPERIMENT N 9: PHOTOVOLTAISCH PANEEL EN ZONLICHT Benodigde materialen: photovoltaïsch paneel (1), gloeilamp met E10 fitting (1), kabels met krokodillenbekjes (4). Bij een van de vorige experimenten heb je gezien dat het photovoltaïsche paneel zonlicht omzet in elektrische energie. Ga nu naar buiten en richt het photovoltaïsche paneel naar de zon, en roteer het paneel daarna. Blijft de gloeilamp die aan het paneel verbonden is branden? Wat concludeer je uit dit experiment? EXPERIMENT N 10: VERSCHILLENDE MATERIALEN, DEZELFDE TEMPERATUUR? Benodigde materialen: de Stiferite doos, dubbelzijdig plakband; Niet in de kit: panelen van karton, plastic of een ander materiaal. Gebruik de panelen om ten minste twee verschillende dozen te bouwen (bijvoorbeeld van karton of van plastic). Herhaal dan alle bovenstaande experimenten. Wat voor verschillende resultaten levert dit op? EXPERIMENT N 11: THERMISCHE ISOLATIE (III) Benodigde materialen: de Stiferite doos, objecten en gereedschap uit de vorige experimenten; Niet in de kit: een Stanleymes of iets dergelijks (1). Maak in twee panelen die tegenover elkaar zitten een raam en een deur (die open en dicht kunnen), zodat de doos eruit ziet als een huis. 6
8 Welke resultaten behaal je als je de eerdere experimenten herhaalt, met de deur of het raam (of allebei) open? Let op! Snijd de ramen en deur er precies uit, zodat je ze er later weer in kan plakken en de doos kan hergebruiken. Wees voorzichtig met het stanleymes. EXPERIMENT N 12: METEN VAN ENERGIEVERBRUIK Benodigde materialen: energiemeter (1), bestand met oefening van de DVD; Niet in de kit: apparaten. Meet het energieverbruik van verschillende apparaten door gebruik te maken van de energiemeter. Probeer het totale verbruik te bepalen in verschillende omgevingen, situaties, gewoontes in je dagelijks leven (op school, thuis of ergens anders), door gebruik te maken van de tabellen in het Excel bestand op de DVD. EXPERIMENT N 13: ZONNE- EN WINDENERGIE Benodigde materialen: onderdelen van de windmolen op zonne-energie. Volg de instructies om de windmolen te bouwen, ga na of hij werkt en bespreek met je klasgenoten hoe de energie wordt omgezet en hoe energie wordt bespaard. Noot: Het elektrische motortje met de kleine PV cel kunnen ook op andere manieren gebruikt worden (bijvoorbeeld als plafondventilator in het Stiferite huis, etc.) 7
9 8
E n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science
1 2 3. 9 8 7 E n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science N. B. De OPITEC bouwpakketten zijn gericht op het onderwijs. 1 Wat je nodig hebt: Voor de motorhouder: Voor de ventilator: 1 grote houten schijf
Nadere informatieGroep 7 - Les 2 Achter de schermen
Leerkrachtinformatie Groep 7 - Les 2 Achter de schermen Lesduur: 45 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen kennen de functie en toepassing van de kleuren van stroomdraden. De leerlingen kunnen eenvoudige
Nadere informatieEnergieverbruik Thema Onderwerp Leeftijd Vervoer Verwarming/Koeling Warm & koud water Verlichting. Algemene duurzame ontwikkeling Hernieuwbare energie
ZONNEOVEN Energieverbruik Thema Onderwerp Leeftijd Vervoer Verwarming/Koeling Warm & koud water Verlichting Algemene duurzame ontwikkeling Hernieuwbare energie Wiskunde Wetenschap Aardrijkskunde Taalvaardigheid
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
WELKOM! Een bezoeker die een science center binnenkomt, moet gelijk in de stemming komen om van alles te ontdekken. Dat kan doordat er iets verrassends gebeurt. Daar gaan jullie op een heel speciale manier
Nadere informatie2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN
WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig omgaan met energie 2.1: LET OP DE LAMPEN 2.2: LETTEN OP
Nadere informatie2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN
WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten om en om, kies steeds een andere kleur. Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig
Nadere informatieGroep 8 - Les 4 Duurzaamheid
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen
Nadere informatieWERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK?
WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten volgens het schema op het bord. Schrijf hieronder welke opdrachten jullie gaan doen. Eerste
Nadere informatieLESMODULE OVER WINDENERGIE
YOUNG ENERGY PROJECT - STUDENTEN LESMODULE OVER WINDENERGIE Inhoudsopgave Instructiebladen Les 1 Module windenergie, Instructieblad 1.1 4 Les 1 Ontdek, Instructieblad 1.2 5 Les 2 Onderzoek, Instructieblad
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
DE WILLIE WORTEL QUIZZZ Gaat er bij jou ook een lampje branden? Dan heb je het goede antwoord op de vraag gegeven. Maak een knotsgekke elektroquiz. Daarvoor gaan jullie zelf de quizvragen en antwoorden
Nadere informatieeen eigen lamp op veel manieren*
let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! Klooikoffer voor ouders & kinderen die samen aan de slag willen een eigen lamp op veel manieren* klooikoffer #1: de striptang! * bijvoorbeeld
Nadere informatieGroep 6 - Les 3 Kan deze stroomkring ook?
Leerkrachtinformatie Groep 6 - Les 3 Kan deze stroomkring ook? Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten het verschil tussen parallel en serieschakeling. De leerlingen kunnen het geleidend
Nadere informatie2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN
ERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten om en om, kies steeds een andere kleur. Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig
Nadere informatieElektriciteit! Om van te bibberen! Of niet? Klas: Namen: Elektriciteit Om van te bibberen! Of niet? Stephanie Vermeulen (2 BALO WPL) 1
Elektriciteit! Om van te bibberen! Of niet? Klas: Namen: 5... Elektriciteit Om van te bibberen! Of niet? Stephanie Vermeulen (2 BALO WPL) 1 1. Taakverdeling! Iedereen in de groep krijgt een taak! Wie doet
Nadere informatieElektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit
Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt
Nadere informatieHet klimaat. Tip. Gebruik kleine bekers, dan heb je minder klei nodig.
Het klimaat GROEP 5-6 47 65 minuten 1, 23, 42 en 50 Zet voor de activiteit Verandert de waterspiegel? de bekers, de schoteltjes, de klei en de kannen water klaar. Maak een dag van tevoren ten minste 12
Nadere informatieIN HET BASISONDERWIJS. De Zenuwspiraal. www.techniekinhetbo.nl
De Zenuwspiraal De onderdelen die je gaat gebruiken: Naam van het onderdeel: Plankje (20 x 0 cm) Aantal in de doos: Waar is het voor? Het plankje is de ondergrond van de zenuwspiraal. Je maakt hier alle
Nadere informatieeen spectroscoop 5 min.
Licht GROEP 7-8 69 60 minuten 1, 42 en 44 De leerling: weet wat een spectroscoop is weet dat wit licht uit meerdere kleuren bestaat weet dat de kleuren van licht een verschillende golflengte hebben een
Nadere informatieGroep 7 - Les 1 Stroom in huis
Leerkrachtinformatie Groep 7 - Les Stroom in huis Lesduur: 45 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen ontdekken en beschrijven de werking van een stekker en stopcontact. De leerlingen kunnen het gebruik
Nadere informatieDit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatieSTROOMKRING. STAP 1 Lees eerst de hele tekst door en bekijk de tekeningen en het montagepaneel.
1 WAT GA JE DOEN? Je gaat met stroom werken. Jullie gaan ontdekken wat je met schakelingen en stroom kunt doen en welk effect dat heeft op een lampje. Jullie moeten zelf de draden goed monteren en aansluiten.
Nadere informatieBouwbeschrijving Wave Lights badge
Bouwbeschrijving Wave Lights badge Onderdelen Deze onderdelen heb je nodig: 9 + 4 weerstanden 2 diodes 3 drukknoppen 3 condensatoren 1 IC 1 IC-voet 2 batterijen 1 batterijhouder met plakband 1 printje
Nadere informatieVALENTIJN OPDRACHTENKRANT 2 TECHNIEK IN DE BASISSCHOOL. An Jacobs
OPDRACHTENKRANT 2 VALENTIJN TECHNIEK IN DE BASISSCHOOL An Jacobs timmeren houten sleutelhanger duo-zenuwspiraal hartendief sleutelhanger valentijn - 14 februari Op veertien februari is het weer valentijn!
Nadere informatieweet dat een zonnepaneel net als een batterij energie levert weet waar een auto aan moet voldoen om op zonnepanelen een auto die op zonneenergie
Gebruik de zon GROEP 7-8 72 65 minuten 1, 42, 44 en 45 De leerling: weet dat de zon gebruikt kan worden om bruikbare elektrische energie op te wekken kan voorbeelden noemen waarbij energie van de zon gebruikt
Nadere informatieDit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatieeen eigen lamp op veel manieren*
let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! Klooikoffer voor ouders & kinderen die samen aan de slag willen een eigen lamp op veel manieren* klooikoffer #1: de striptang! * bijvoorbeeld
Nadere informatieTijd. 10 min. 55 minuten
Tijd GROEP 5-6 50 55 minuten 1, 23, 32, 44, 45 en 51 De leerling: weet hoe dag en nacht ontstaan weet dat de tijd niet overal op de wereld hetzelfde is weet met welke instrumenten je tijd kunt meten kent
Nadere informatieEnergie in de school
Energie 5 en 6 6 Energie in de school Onderzoek in de school Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: onderzoeken hun omgeving op verwarming, verlichting, elektrische apparaten en isolatie. ervaren
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright
Nadere informatie1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad
1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad Timing: 1 á 2 lestijden De les in het kort: De leerlingen
Nadere informatieThema Energie-gebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer
HET ENERGIEHUIS Thema Energie-gebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting Elektrische
Nadere informatieEen beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting
Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Waarom leren over energiezuinige verlichting in je huis? Het is uitgewezen dat we ongeveer 90% van ons leven binnenshuis doorbrengen. Een goed verlichte
Nadere informatieVrij Technisch Instituut Grote Hulststraat Tielt tel fax
De elektrische installatie in een woning heeft heel wat elektrische circuits. Een elektrisch circuit of een elektrische stroomkring is opgebouwd uit een stroombron, een verbruiker, een schakelaar en geleiders.
Nadere informatieDag 1. Klussen in huis. Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen
Dag 1 Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen Klussen in huis Jij en je partner werken als grafisch ontwerpers bij het bedrijf Veza voor Veiligheidszaken. Een klant heeft jullie ingehuurd om een symbool
Nadere informatieOm een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt.
Samenvatting door een scholier 983 woorden 8 april 2011 6,8 988 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Natuurkunde H5 par 1 t/m 5 samenvatting Par. 1 Een stroomkring maken Om een lampje te laten branden
Nadere informatieWie wijs is met ENERGIE. ...is een. School. planning connecting respecting the future. ggrontmij
Wie wijs is met...is een ENERGIE Energieke School Goeiemorgen lieve kinderen! Sjaan (van nr. 36) Annet (van nr. 34) Wat gaan wij jullie vertellen: Energieke School, De Energie-wedstrijd Onderzoeken Lesprogramma
Nadere informatieLeerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A
Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 7: : Thema 7 1 Introductieles De leerling kan vertellen welke apparaten/ in huis op elektriciteit werken en kd.7 wat de relatie
Nadere informatieThemadag Energie op school
De hele school doet mee aan Energie op school. De focus ligt op besparing door gedragsverandering. Leerlingen bedenken hoe je met zijn allen het energieverbruik kunt terugbrengen en ze ontwikkelen een
Nadere informatieEnergie. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Klas: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1
Energie Jouw werkbladen In de klas Naam: Klas: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Energie op aarde Energie, fossiele brandstoffen, groene
Nadere informatieBouw zelf een windmolen
Bouw zelf een windmolen Met dit bouwplan is een windmolen maken niet moeilijk! Bouw thuis of op school een echte windmolen die een klein lampje (LED) laat branden. Aan het einde van de beschrijving vind
Nadere informatieEnergie : elektriciteit : stroomkringen
Energie : elektriciteit : stroomkringen De netspanning is uitgevallen! Pas dan merk je wat elektriciteit voor ons betekent. Geen licht, geen computer, geen playstation, het eten op het elektrisch fornuis
Nadere informatieINLEIDING FOCUS eerste graad
INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende
Nadere informatieOpdracht 1. Zoek in reclameblaadjes foto s van zaklampen en plak ze hier onder.
Opdracht 1. Zoek in reclameblaadjes foto s van zaklampen en plak ze hier onder. Materiaal: Een led is een speciaal soort lampje. Een lampje dat zeer weinig energie verbruikt. Hierdoor is het een milieuvriendelijke
Nadere informatieLees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2
Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen
Nadere informatieMaakopdracht: Een tol met een motortje
Informatie leerkracht Thema: spelen met motortjes aakopdracht: Een tol met een motortje Groep: 6, 7 In een batterij zit energie Deze energie kun je gebruiken om een motortje te laten draaien otortjes gebruiken
Nadere informatieHandleiding workshop Spookhuis bouwen Spanning & Sensatie 20 november 2015
Handleiding workshop Spookhuis bouwen Spanning & Sensatie 20 november 2015 Foto: Maarten Takens Het is donker. Voorzichtig betreedt je het spookhuis. Een krakende vloer, piepende deuren en vreemde geuren
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en
Nadere informatieLessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8
Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.
Nadere informatieTemperatuur Les 8 Leerkrachtenhandleiding. Basis
Leerkrachtenhandleiding Inleiding Deze les maken de leerlingen een automatische ventilator. Ze ervaren dat temperatuur niet altijd goed gemeten kan worden met de hand. Lesdoelen De leerlingen zijn in staat
Nadere informatieINLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!
INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende
Nadere informatie1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring
1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan
Nadere informatieDe leerlingen die al vertrouwd zijn met het bouwen van een elektrische stroomkring. die het verschil tussen een geleider en een isolator kennen.
Doelgroep De leerlingen die al vertrouwd zijn met het bouwen van een elektrische stroomkring. die het verschil tussen een geleider en een isolator kennen. Lesdoelen De leerlingen kunnen geleiders en isolatoren
Nadere informatieMAAK JE EIGEN ZONNEBOILER
MAAK JE EIGEN ZONNEBOILER Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting
Nadere informatieDe lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.
De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk
Nadere informatieLeskist groene energie Pagina 11
Leskist groene energie Pagina 11 Bouw een windmolen; en die moet zo hard mogelijk draaien. Omdat de ene plek op aarde warmer is dan de andere waait het altijd wel. Die wind kan een molen doen draaien.
Nadere informatieLeerlingenbundels Technologische Opvoeding
Leerlingenbundels Technologische Opvoeding 1 Thema: Energie Naam:... Klas: Datum:... Nr.:. 2 1 Energie experimenten Science 1.1 Inleidende opdracht rond energie Als je zegt: "Ik heb vandaag geen energie.
Nadere informatieLicht in de ruimte. lesidee voor bovenbouw PO. colofon: info@ruimtevaartindeklas.nl www.ruimtevaartindeklas.nl
Licht in de ruimte lesidee voor bovenbouw PO colofon: auteur: Wendy van den Putte, Science Center NEMO, Amsterdam info@ruimtevaartindeklas.nl www.ruimtevaartindeklas.nl Inhoud Lesopzet... 3 Materialenlijst...
Nadere informatieGroep 6 - Extra opdrachten
Leerkrachtinformatie Groep 6 - Extra opdrachten Lesduur: 90 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen kunnen een elektrisch circuit maken dat goed werkt. De leerlingen kunnen met verschillende materialen
Nadere informatieOnderzoeken welke onderdelen noodzakelijk zijn om een PV-installatie autonoom te laten werken.
Experiment 5 5 Onderdelen van een autonome PV-installatie Onderzoeken welke onderdelen noodzakelijk zijn om een PV-installatie autonoom te laten werken. grondplaat 1 zonnemodule 1 halogeenlamp 1 motor
Nadere informatieBasisplaat. Bouw de basisplaat voor je elektrospel. Dit is de onderste plaat waarop alles zal gemonteerd worden.
Basisplaat Het is me Wat t / Kwist t Bouw de basisplaat voor je elektrospel. Dit is de onderste plaat waarop alles zal gemonteerd worden. 1. Neem een stevig stuk karton in A4-formaat. 2. Vouw een A4-papier
Nadere informatieEnergiebespaar Tips!
Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.
Nadere informatieKernvraag: Hoe maken we dingen warmer?
Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Welke kleur wordt heter? Neem twee stukjes doek, een witte en een zwarte. Houd je ene hand onder het
Nadere informatieENERGIE BESPAREN. Je kunt de koffer natuurlijk nog aanvullen met andere interessante materialen of foto's.
ENERGIE BESPAREN De energiekoffer 1 Hoe ga je zelf aan de slag? Koop een koffer aan en vul ze met: een spaardouchekop een bruismondstuk en doorstroombegrenzer spaarlampen een tijdschakelklok/timer een
Nadere informatieENERGIE RONDGANG OP SCHOOL
ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO 2 -zuinig vervoer Verlichting
Nadere informatieBOUW VOORSCHRIFT MODEL ZONNEBOOT. De flexibele zonnecel zet zonlicht om in elektrische stroom,
UW COMMENTAAR IS WELKOM MODEL ZONNEBOOT BOUW VOORSCHRIFT De flexibele zonnecel zet zonlicht om in elektrische stroom, De as is verbonden met een schroef, die het water naar achteren duwt, die door de elektromotor
Nadere informatieHelp waar zijn de krijtjes, oftewel MIJN BORD DOE HET NIET!
Help waar zijn de krijtjes, oftewel MIJN BORD DOE HET NIET! Digitale borden hebben prachtige mogelijkheden, maar ook een aantal nadelen. Het samenspel van pen, bord, pc, allerlei bekabeling, aansluitpunten
Nadere informatiePlek onder de zon. docentenhandleiding
Plek onder de zon docentenhandleiding Uitgave: ANMEC Plek onder de zon docentenhandleiding Tekst: Lay-out: Mirella Vierveijzer, Dieuwke de Vries (stagiaire opleiding PABO aan de Hogeschool Utrecht) Jolanda
Nadere informatieeen eigen lamp op veel manieren*
let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! Klooikoffer voor ouders & kinderen die samen aan de slag willen een eigen lamp op veel manieren* klooikoffer #1: de striptang! * bijvoorbeeld
Nadere informatieHandleiding voor het ombouwen van de dashboardverlichting naar LEDs
Handleiding voor het ombouwen van de dashboardverlichting naar LEDs Het is niet dat ik de bestaande dashboard verlichting van een K verkeerd vind, maar ik vond de kleur groen nou niet bepaald passen bij
Nadere informatiewww.praktischtechniek.nl
D. Bekijk nu de andere zaklampen. Vul de tabel in. Werken alle zaklampen? Ja / nee Omdat: Welke zaklamp schijnt het langst? Techniekkit: Noord Nederland Domein: Energie omzetting Competentie: Ontwerpen
Nadere informatieGroep 7 - Les 3 Wat als het misgaat?
Leerkrachtinformatie Groep 7 - Les 3 Wat als het misgaat? Lesduur: 50 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten waarom er voorzichtig moet worden omgegaan met elektrische stroom. veiligheid, stroom,
Nadere informatieStroomkring XL handleiding voor leerkrachten
Stroomkring XL Inleiding Dagelijks verbruiken we elektriciteit. Maar toch is elektriciteit een heel abstract begrip. Waar komt elektriciteit vandaan? En wat gebeurt er precies wanneer we thuis de schakelaar
Nadere informatieWindturbine. Bouwplan
Windturbine Bouwplan Bouwplan Om onderstaande windturbine te maken kun je de aanwijzingen volgen die op deze pagina s staan. Deze turbine wordt een Savonius windturbine genoemd. Natuurlijk kan je bij elke
Nadere informatieZuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen
10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen Hier vergelijk je de verschillende producten van de verschillende energieleveranciers. Zo kun je zien wat
Nadere informatieHoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school.
Startactiviteit groep 1/2 Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Subdoelen 1. Leerlingen en leraren worden zich bewust van welke apparaten
Nadere informatieZet de verwarming een graadje lager
TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit)
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit) Samenvatting door een scholier 1671 woorden 2 december 2012 5,6 55 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Natuurkunde H2 elektriciteit
Nadere informatieNME centrum Betuwe LES 2
NME centrum Betuwe LES 2 COLOFON Deze handleiding hoort bij het project Energie?Zuinig! Dit project is een combinatie van de Leskist Energie? Natuurlijk Duurzaam! en het landelijke project Energieke Scholen
Nadere informatieZet de verwarming een graadje lager
TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT Ben je uit huis of ga je slapen, draai de verwarming
Nadere informatieGastlessen Duurzaam Energie Gebruik
Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik 17 en 19 november 2009 Strabrecht College, Geldrop HAVO/VWO-2 Het doel Het doel van deze gastlessen is om de leerlingen bewust te maken van energieverbruik. De gastles
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatieHier brandt de lamp. Klas:.. Hier brandt de lamp Blz 1 / 13 Cremers François, Boutsen Ingrid, Kenens Hilde
Hier brandt de lamp. Naam: Klas:.. Hier brandt de lamp Blz 1 / 13 Opdracht 1. Wat werkt met elektriciteit. 1. Welk toestel heeft elektriciteit nodig om de kunnen werken? Zet een kruisje onder JA of NEEN.
Nadere informatieBasisles Energietransitie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Energietransitie Werkblad Basisles Energietransitie Werkblad 1 Wat is energietransitie? 2 Waarom is energietransitie nodig? 3 Leg in je eigen woorden uit wat het Energietransitiemodel
Nadere informatieElektriciteit. Inlage
Elektriciteit Inlage Proef 1 Batterijen - Werkblad 1 - Potlood - Verschillende batterijen Bekijk de verschillende batterijen. Maak nu je werkblad. Proef 2 Brandend lampje - 1 Lampje (nr. 14) - Hittedraad
Nadere informatieNederlandstalige Handleiding - Vliegende Helium Vis
Nederlandstalige Handleiding - Vliegende Helium Vis Deel A: Montage Bevestig het touw aan de vis en aan de doos. Aan de achterkant van de vis vindt u een opening: hier plaatst u de tuit van de heliumcilinder
Nadere informatieThuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen
Thuis Slim Advies Haal meer winst uit energie Zon Wind Water Gratis tips om energie te besparen Gratis tips om energie te besparen. Haal meer winst uit energie Voorwaarden van verspreiding Je mag dit E-book
Nadere informatieWindmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas:
Namen: Klas: Windmolenpark Houten Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten Ontwikkeld door: Geert Veenstra Gerard Visker Inhoud Probleem en hoofdopdracht Blz 3 Samenwerking
Nadere informatieDRAWDIO. Welk gereedschap heb je nodig? BBZZZ.. 1. Soldeerbout 2. Tang 3. Soldeerdraad. Een pen waarmee je muziek tekent!
DRAWDIO Een pen waarmee je muziek tekent! Handleiding BBZZZ.. Maak je eigen Drawdio! Deze handleiding helpt je bij het maken van je eigen Drawdio. LET WEL OP! Een soldeerbout wordt heel heet! Vraag een
Nadere informatieEnergiebespaar Tips!
Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.
Nadere informatieBlad 1. Het simulatiespel Bijlage - Simulatiespel 100 gele kaartjes = energiepunten. Digibord Afbeelding van technische tekening
Les in het kort De leerlingen onderzoeken op welke manieren je twee of meer lampjes op één batterij kunt aansluiten (parallel of serie) en welk effect dat heeft op de felheid van de lampjes. Ze gaan uitproberen
Nadere informatieWa W rm r t m e Inlage
Inlage Proef 1 nattigheid - 1 Erlenmeyer (nr. 10) - 1 Rubberen stop (nr. 18) - Heet water Doe wat heet water in de erlenmeyer. Doe de stop erop en kijk wat er gebeurt. Kun je dit beschrijven? Proef 2 Frisse
Nadere informatieRGB licht Les 2 Leerkrachthandleiding. Basis. Materialen
RGB licht Les 2 Leerkrachthandleiding Basis Inleiding In deze les ontdekken leerlingen wat de CloudProfessor (CPF) kan. Daarnaast ontdekken ze de functies van verschillende onderdelen van deze CPF. Aan
Nadere informatieModule Installatiehandleiding E46 Module
Module Installatiehandleiding E46 Module Versie 1.0 Inhoudsopgave 1 Installatie... 3 1.1 Benodigdheden... 3 1.2 Voorbereiden... 4 1.3 Aansluiten... 11 1.4 Afwerken... 20 P a g i n a 2 24 1 Installatie
Nadere informatieVolg het stappenplan en maak je eigendansmat. De dansmat kan je aansluiten op de computer en met Scratch bouw je een programma.
Beschrijving Volg het stappenplan en maak je eigendansmat. De dansmat kan je aansluiten op de computer en met Scratch bouw je een programma. Materiaal Oud toetsenbord Dun snoer (8m) Aluminiumfolie Groot
Nadere informatieDoelgroep. Lesdoelen. Materialen. Mogelijke evaluatie. Elektriciteit / Kwis t / Het ontdekdoosje OBSERVATIE VAN DE LERAAR
Doelgroep Elektriciteit / Kwis t / Het ontdekdoosje Leerlingen die al vertrouwd zijn met het bouwen van een elektrische stroomkring. Leerlingen die het verschil tussen een geleider en een isolator kennen.
Nadere informatieDeel 2 Word elektrisch inspecteur!
1 Behaal je diploma Alvorens je één van jouw 5 favoriete toestellen aan een onderzoek mag onderwerpen, moet je bewijzen dat je iets kent van elektriciteit. Logisch toch? Je laat toch ook niet om het even
Nadere informatieHallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school.
Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Dat gaan we samen doen. Ik hoop dat je veel plezier beleeft aan deze opdracht!
Nadere informatie