NORMEN EN RICHTLIJNEN BETREFFENDE HET TECHNISCH TEKENEN HOUT

Transcriptie

1 INHOUDSTAFEL VOORWOORD 2 1. PAPIERFORMATEN 3 2. POLOOD 4 3. LIJNSOORTEN Lijnpatronen Lijndikten en toepassingen lijndikte toepassingen 5 4. OPBOUW tekening teksten en maten kader en titelhoek 9 5. PROJECTIEMETHODE ISO symbool AANZICHTEN en DOORSNEDEN Plaatsen van bematingen Doorsnede Definitie Aanduiding van de doorsneden Schikking van de doorsneden Arceringen Algemeen Soorten arceringen MAATAANDUIDING BESLAG EN HULPMATERIALEN PRINTEN 18 Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 1

2 VOORWOORD Deze bundel is tot stand gekomen door de nauwe samenwerking van leerkrachten hout van onze school. Het is een werkinstrument voor leerlingen en leerkrachten. Deze bundel geeft een overzicht van de noodzakelijke normen en richtlijnen die je nodig hebt in de houtsector. De noodzaak van een éénvormige en duidelijke normalisatie wordt al jaren door leerkrachten en TA s aangevoeld. Wij hopen met deze bundel aan deze nood tegemoet te komen. Een speciale dank gaat uit naar de verslaggever die tevens ook de drijvende kracht is geweest om deze bundel te realiseren. 02/10/03 Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 2

3 1. PAPIERFORMATEN De papierformaten worden in de volgende genormaliseerde standaardafmetingen ingedeeld: A0 A1 A2 A3 A4 841 mm x 1188 mm 594 mm x 841 mm 420 mm x 594 mm 297 mm x 420 mm 210 mm x 297 mm Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 3

4 2. POTLOOD Naast het tekenen met behulp van de computer zal er toch regelmatig met het potlood gewerkt worden. Hierbij denken we vooral aan het schetsmatig voorbereiden van de tekening. Op de meeste potloden staat een code. De code bestaat uit een letter en een cijfer. H staat voor hard. B staat voor zacht. Het cijfer geeft de gradatie aan. Hoe hoger het cijfer hoe harder/zachter het potlood. Als hardheden gebruiken wij: schetsen: HB of nr: 2 tekenen: H of nr: LIJNSOORTEN 3.1. Lijnpatronen LIJNSOORT LIJNPATROON VOORSTELLING Volle lijn Zicht- en hulplijn Streeplijn Niet zichtbare lijn Gemengde streeplijn Aslijn en Afbreeklijn Dubbele gemengde streeplijn Doorsnede aanduiding Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 4

5 3.2. Lijndikten en toepassingen Lijndikte Volgende lijndikten zijn in CADKEY beschikbaar: TIP: Om deze resultaten te krijgen moet je de printer op de hoogste resolutie laten afdrukken Toepassingen LIJNDIKTE SOORT LIJN SCHAAL <= 1/10 <= 1/2 <= 1/1 1/1 Dikke lijn Doorsnede Medium lijn Zichtlijnen Dunne lijn Hulplijnen Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 5

6 Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 6

7 4. OPBOUW 4.1. Tekening De tekeningen worden zoveel mogelijk opgebouwd op schaal 1/1. Maak hierbij zeker gebruik van lagen en kleuren. Teken alle lijnsoorten in een andere kleur en/of laag. Hierdoor kan je voor het printen je tekening eenvoudig aanpassen aan de lijndikte en soort zoals besproken onder punt 3. TIP: Teken nooit alles in één kleur en één laag! Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 7

8 4.2. Teksten en maten Manueel tekenen Bij het manueel schrijven van letters en cijfers gebruikt men het recht schrift. AFMETINGEN TEKSTHOOGTE C.A.D. (computer) De teksten en de maten zijn in verhouding tot je tekening. Daarom kan je gebruik maken van volgende tekst- en maathoogte:?? 2.5 mm?? 3.5 mm?? 5 mm?? 7 mm Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 8

9 Als lettertype kan men kiezen tussen:?? Arial (voorkeur)?? Bold?? Box Zorg ervoor dat je bij de instellingen van CADKEY een basis/hoogte (B/H) verhouding van 0,8 neemt en zeker ingevuld aanvinkt. Let op: - Teksten en maten worden in hetzelfde lettertype weergegeven. Wanneer bij bepaalde tekeningen door de complexiteit zeer veel maten vereist zijn, kan het zijn dat dit in lettertype arial te zwaar gaat overkomen. In dit geval kan er overgeschakeld worden naar een lichter lettertype, zodat de hoofdtekening blijft primeren. - Respecteer de juiste hoogte van tekst en maten bij het printen. (opletten met verschalen) 4.3. Kader en titelhoek Elke technische tekening zal van een kaderlijn of boord worden voorzien. De minimum breedtes van de boord voor de diverse standaardafmetingen van de tekenbladen zijn hieronder vermeld. Verder vindt men de afmetingen van de verschillende papierformaten. De nuttige tekenruimte is afhankelijk van de boordbreedte. Let op: - Bij het printen zal je merken dat de boord onder niet kan gerespecteerd worden zoals besproken is. Dit is afhankelijk van het soort printer. - De perforatierand bevindt zich links van het blad en bedraagt steeds 25 mm. - Tekenbladen A4-formaat worden bij voorkeur verticaal gebruikt.de overige formaten mogen zowel verticaal als horizontaal gebruikt worden. Zorg er wel voor dat de titelhoek zich steeds rechts onder bevindt - Als men een A4-formaat toch horizontaal gebruikt, dan draait men het tekenblad zo dat de titelhoek rechts en de perforatierand bovenaan komt. FORMAAT BOORD MAX. TEKENRUIMTE MET PERFORATIERAND VERTICAAL HORIZONTAAL A x x 821 A x x 574 A x x 410 A x x 287 A x Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 9

10 Tip: De titelhoek wordt steeds onderaan rechts tegen de kaderlijn geplaatst. Titelhoek en plaatsing: 5. PROJECTIEMETHODE 5.1. ISO symbool Voor de aanduiding van de gebruikte projectiemethode, wordt het internationaal symbool gebruikt. Europese projectiemethode Amerikaanse projectiemethode (ANSI) Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 10

11 De Europese projectiemethode wordt op school gebruikt en de Amerikaanse projectiemethode wordt niet gebruikt. Voorstelling van de Europese projectiemethode Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 11

12 Onderstaande figuur stelt een eenvoudige technische tekening voor volgens de Europese projectiemethode: Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 12

13 6. AANZICHTEN en DOORSNEDEN 6.1. Plaatsen van benamingen Men plaatst het opschrift juist onder het desbetreffende aanzicht, gelijk met de linker zijkant. De afstand tussen het aanzicht en de onderkant van de tekst bedraagt min. 10 mm. (of min. 10 mm onder de maatlijn) De tekst wordt steeds voluit geschreven. - VOORAANZICHT - ZIJAANZICHT - LINKER ZIJAANZICHT - RECHTER ZIJAANZICHT - BOVENAANZICHT - ONDERAANZICHT - ACHTERAANZICHT OPMERKING: De schaal van de aanzichten moet steeds duidelijk terug te vinden zijn Doorsnede Definitie Een doorsnede dient om de constructie van een voorwerp te verduidelijken en om extra maten aan te duiden. Hiervoor wordt het voorwerp denkbeeldig doorgesneden. De doorgesneden delen in het snijvlak worden gearceerd en de omtreklijnen worden steeds dikker getekend Aanduiding van de doorsneden Een snijvlak kan verticaal (blauw), horizontaal (rood) of frontaal (bruin) getekend zijn. De snijvlakken worden aangeduid met een snijlijn (een dubbele gemengde streeplijn 3.1). Hierbij wordt de kijkrichting aangeduid met een klein lijntje. Elke doorsnede wordt ook nog eens benoemd: vb A-A, B-B (zie voorbeelden blz.11) Van een doorsnede met een andere schaal dan deze van de tekening, wordt de schaal onder de benaming geplaatst Schikking van de doorsneden In principe worden de doorsneden geschikt zoals bij het tekenen van de aanzichten. Indien men om een bepaalde redenen van deze regel afwijkt, dient de tekening al de nodige aanduidingen te bevatten om ze te begrijpen. Bij het meubeltekenen op schaal 1/1 (werktekening) worden de doorsneden in het vooraanzicht getekend. (zie voorbeeld bijlage) Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 13

14 VOORBEELD SCHRIJNWERK VOORBEELD MEUBEL Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 14

15 6.3. Arceringen Algemeen - Alle doorgesneden onderdelen, m.a.w. alle snijvlakken, in een doorsnede worden gearceerd. - Aan de arceringen in de doorsnede is het soort materiaal te herkennen. - De doorgesneden vlakken worden altijd met een dikke lijn getekend, terwijl de arcering steeds gebeurt in een dunne lijn. Opmerking: - Indien het voor de duidelijkheid van de tekening gewenst is, kunnen de specificaties van de materialen in een legende bij de tekening vermeld worden, met verwijzing(en) naar de doorsnede via een aanwijzer Soorten aceringen Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 15

16 7. MAATAANDUIDING Bij constructietekeningen is het weergeven van duidelijke en leesbare maten zeer belangrijk. Daarom enkele aandachtspunten: - Alle maten worden weergegeven in mm voor het meubeltekenen en in cm voor het bouwtekenen. - De werkelijke maat wordt weergegeven ongeacht welke schaal. - Het cijfer wordt steeds in het midden, boven de maatlijn geplaatst. - Verticale maten worden steeds links van de maatlijn geplaatst en worden vanaf rechts gelezen. (Instelling cadkey = uitlijnen actief) - Plaats de maatlijnen nooit te dicht op je constructielijnen (duidelijkheid). Tracht alle maatlijnen op een gelijke afstand van elkaar te plaatsen. - Bij doorsneden in massief hout worden de maten in het midden van de doorsnede geplaatst. De arcering mag onderbroken worden. Men plaatst hierbij steeds de horizontale maat eerst en dan de verticale maat. - Bij het aangeven van stralen van bogen wordt een punt en pijl gebruikt. De maatgetallen worden voorafgegaan door de letter R. Opmerking: Soms is het noodzakelijk van de algemene regel af te wijken, maar blijft het toch belangrijk dat de maten duidelijk worden weergegeven. Onder cadkey zijn vele mogelijkheden waarmee men maten kan weergeven. Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 16

17 8. BESLAG EN HULPMATERIALEN Scharnieren, schuif- en sluitsystemen, magneten, enz. kunnen, indien nodig, voor de duidelijkheid volledig getekend worden, maar ze mogen ook symbolisch aangegeven worden. Bij elk beslag en hulpmateriaal wordt duidelijk vermeld waarover het gaat: type, firma, bestelnr., enz. Voorstelling van enkele hulpmiddelen: LIJMVERBINDING SCHROEF NAGEL Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 17

18 9. PRINTEN Bij het printen van je tekeningen is het belangrijk te weten op welke schaal je dit gaat uitvoeren. Let hierbij op dat je een logische schaal gebruikt. Zorg ervoor dat je ook de juiste normen betreffende lijndikte, teksthoogte enz. ( 3 en 4) toepast. Elke tekening wordt geprint op een blad voorzien van het juiste kader en de juiste titelhoek. Er zijn twee mogelijke uitvoeringen betreffende het printen, waarbij we steeds vertrekken vanuit een schaal 1/1: UITVOERING I 1. Haal het patroon van je kader met titelhoek op en plaats het rond je tekening met schaal 1/1. 2. Let hierbij op dat je het patroon met de juiste schaalverhouding vergroot. 3. Het hele scherm, tekening met kader en titelhoek, wordt dan op de juiste schaal verschaald en geprint afhankelijk van welk tekenpapier er gebruikt wordt. Let op dat de tekennormen worden gerespecteerd. Hierbij is het vooral belangrijk dat de teksthoogte moet aangepast worden voor het uitprinten, d.w.z. dat bij de instellingen van tekst maten, deze met dezelfde schaalverhouding moeten vermenigvuldigd worden. UITVOERING II Voorbeeld: Tekening op schaal 1/1 en uitprinten op schaal 1/50 1. Kader met titelhoek op ware grootte binnenhalen en vergroten met schaal Bij de instellingen tekst maten, deze vermenigvuldigen met Het hele scherm printen op schaal1/50 Hierbij is het belangrijk dat we van de verschillende papierformaten een patroon hebben met het juiste kader en de juiste titelhoek. 1. Tekening wordt op schaal 1/1 uitgevoerd. 2. Van de tekening op 1/1 wordt een patroon gemaakt. 3. Kader met titelhoek op schaal 1/1 ophalen (afhankelijk van welk papierformaat je gaat gebruiken). 4. Patroon van je tekening ophalen en verschalen op een logische schaal en deze plaatsen binnen je kader met titelhoek. 5. Tekst- en maathoogte van je tekening aanpassen en eventueel ook de lijndikte. 6. Hele scherm printen op schaal 1/1. Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 18

19 Opmerking: Welke uitvoering je ook toepast, het is vooral belangrijk dat je de tekening uitprint volgens de juiste tekennormen. De tekening moet leesbaar blijven en zij moet een goede bladschikking hebben. Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 19

20 WERKGROEP Dank aan de volgende medewerkers die geholpen hebben bij het samenstellen van deze bundel. Carton Paul Bervoets Conny Paredis Lambert Weltens Johan Schrooten Eric Verheyen Patrick Swennen Roland Sint-Jansberg Maaseik (pv-2003) 20