Lichaamsbewustzijn bij kinderen met psychiatrische problematiek

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Lichaamsbewustzijn bij kinderen met psychiatrische problematiek"

Cornelia Martens
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Lichaamsbewustzijn bij kinderen met psychiatrische problematiek Workshop GNOON n.a.v. Onderzoek Master Daphne Uphof & Maloe Hofland

2 Introductie Maloe Hofland Kind en Jeugd ambulant Master PMT Daphne Uphof Nijmegen Deeltijd, kliniek, zorglijn infants Master PMT Onderzoek 2012

3 Spelende kinderen

4 Hofland & Uphof Inhoud Vanuit de praktijk Literatuurstudie Methode Resultaten Discussie Hoe verder?

5 Hofland & Uphof Vanuit de praktijk Kinder- en jeugdpsychiatrie Lichaamsbewustzijn

6 Casus Jan Jan is 8 jaar en heeft ADHD Snel en onhandig; stoot en valt vaak Weinig contact met zijn lichaam Vaak en plotseling heel boos PMT: Lichaamssignalen en emoties herkennen 2012

7 Hofland & Uphof Wat is er bekend in literatuur? Geen observatie- en behandelmethodes Start onderzoek lichaamsbeleving bij volwassenen Weinig onderzoek naar lichaamsbewustzijn bij kinderen Literatuurstudie

8 Lichaamsbeleving Ontwikkeling lichaamsbeleving: Lichaamsbewustzijn Lichaamsattitude Lichaamswaardering Lichaamsbeeld

9 Hofland & Uphof Kinderen Volwassenen Verstoorde lichaamsbeleving

10 Lichaamsbewustzijn Bewustzijn van het eigen lichaam, grenzen van het lichaam, positie van ledematen, de lichaamssensaties, herkennen van emoties en subjectieve, gevoelsmatige ervaring van het lichaam (Emck et al. 2007) Verstoring lichaamsbewustzijn leidt tot bewegingsstoornissen, emotie- en impulsregulatie problemen (Simons, 2009)

gevoelsmatige ervaring van het lichaam (Emck et al.

11 Ontwikkeling lichaamsbewustzijn Start vanaf geboorte; bewustwording lichaam en mogelijkheden lichaam ontdekken Lichaamsdelen aanwijzen en benoemen (taal) Bewegen in complexe situaties (motoriek) Herkennen lichaamssensaties en emoties Motorische ontwikkeling en taalontwikkeling ontwikkeling lichaamsbewustzijn 2012

Bewegen in complexe situaties (motoriek) Herkennen lichaamssensaties en

12 Onderzoek bij kinderen Heel weinig onderzoek naar gedaan! Simons (2010): 3-6 jarige kinderen met psychiatrische problematiek Psychiatrische groep scoorden significant slechter Verband ontwikkeling taal en lichaamsbewustzijn Moore (2007): 2 jarige peuters Verband tussen winkelwagentest en spiegeltest Bewegen fundamenteel voor ontwikkeling van het lichaamsbewustzijn 2012

scoorden significant slechter Verband ontwikkeling taal en lichaamsbewustzijn Moore (2007):

13 Hofland & Uphof Lichaamsbewustzijn bij kinderen Conclusie onderzoeken: Kinderen met psychiatrische problematiek lopen groot risico op verstoring van de ontwikkeling in het algemeen (taal- en motorische ontwikkeling). En dus ook van het lichaamsbewustzijn en de lichaamsbeleving

risico op verstoring van de ontwikkeling in het algemeen (taal- en

14 Verstoorde lichaamsbeleving voorkomen In puberteit wordt lichaamsbeleving geïnternaliseerd, daarna beïnvloeding moeizaam (Killen, 2006) Voorkomen van verstoorde lichaamsbeleving; richten op lichaamsbewustzijn van kinderen in de prepuberteit: 8-12 jaar (Munck & Roedelof, 2002)

(Killen, 2006) Voorkomen van verstoorde lichaamsbeleving; richten op

15 Hofland & Uphof Vraagstelling Is er verschil in lichaamsbewustzijn tussen kinderen van 8-12 jaar met een psychiatrische stoornis en normaal ontwikkelende kinderen van 8-12 jaar?

16 Successen en knelpunten literatuurstudie Goede basis voor onderzoek Goede basis voor onderzoek Gegrepen door het onderwerp Andere blik werk en cliënten Veel schrappen Veel tijd en energie en dan moeten we nog beginnen 2012

het onderwerp Andere blik werk en cliënten Veel

17 Hofland & Uphof Methode Vragenlijst: LichaamsBelevingslijst voor Kinderen (LBK) Kruisjestest bij twee bewegingsarrangementen

18 LBK vragenlijst Ontwikkeld door studenten VU, bewegingswetenschappen (Damen, Dop, Dries & Timmermans, 2011) 3 subschalen van elk 12 vragen: lichaamsbewustzijn, lichaamsattitude en lichaamswaardering Acceptabele betrouwbaarheid en validiteit (Cronbach s alpha 0.72) 2012

subschalen van elk 12 vragen: lichaamsbewustzijn, lichaamsattitude

19 Hofland & Uphof LBK vragenlijst voorbeeld Hele- Een maal beetje waar waar of Een Hele- Beetje maal waar waar Ik vind honden eng Ik vind honden niet eng

20 Vragenlijst Ik stoot mij vaak Ik stoot me niet zo vaak Ik merk duidelijk aan mijn lichaam of ik moe ben Ik merk niet zo goed aan mijn lichaam of ik moe ben Ik voel aan mijn lichaam als iets spannend is Ik voel niets aan mijn li-chaam als iets spannend is

aan mijn lichaam of ik moe ben Ik voel aan mijn lichaam als

21 Kruisjestest Lichaamsbewustzijn meten in actie Activiteit in de gymzaal vanuit de praktijk Fysieke en complexe (emotionele) sensaties objectieve en subjectieve propriocepsis 2012

22 Kruisjestest PMT arrangementen: Fysiek: Eén minuut springen op de plek Complex: Lopen over een bank, waarbij één kant van de bank 1 meter hoog hangt, en er vervolgens afspringen (2x)

23 Lopen over de wiebelbank

24 Hofland & Uphof Kruisjestest score Meerdere kruisjes, nummering, 1 e en 2 e kruisje meegenomen in de analyse 9 zones: hoofd, hals/nek, borst, armen/handen, buik, rug, bekkengebied, benen, voeten Niets gevoeld 2-20 punten per onderdeel, 6-60 punten te behalen over 3 onderdelen

25 Aan de slag.. Deelnemers werven! Onderzoeksgroep - Controlegroep Toestemmingsformulieren Procedure beschrijven 2012

26 Hofland & Uphof Populatie Onderzoeksgroep: Kinderen met één of meerdere psychiatrische stoornissen geworven op Pro Persona, Karakter, PI en RBB Controlegroep: Kinderen vanuit regulier basisonderwijs uit Nijmegen en Beek (gld)

27 Successen en knelpunten methode Goede basis voor onderzoek Vanuit literatuurstudie in uitvoering Veel kinderen en enthousiaste reacties Toestemming onderzoek Welke gegevens wel/ niet Deelnemers werven, instellingen en scholen Planning afname 2012

28 Hofland & Uphof Resultaten - Onderzoeksgroep: 115 kinderen - Controlegroep: 193 kinderen

29 Hofland & Uphof Diagnoses onderzoekspopulatie

30 Resultaten LBK Onderzoeksgroep Controlegroep Testwaarden Gemiddelde SD Gemiddelde SD t(df) p LBK totaal 104,29 10,40 110,50 9,78 (284) -5,11 0,000* Lichaams- Bewustzijn 36,93 4,82 39,32 3,81 (295) -4,73 0,000* Lichaams- Waardering 37,43 6,82 40,24 6,62 (292) -3,48 0,001* Lichaams- Attitude 29,96 5,25 30,80 4,60 (289) -1,45 0,

32 Hofland & Uphof

34 Hofland & Uphof Resultaten per diagnose Diagnose ASS (n=64) ADHD (n=23) Angst en stemming (n=7) Gemiddelde SD Gemiddelde SD Gemiddelde SD LBK Totaal 103,67 10,29 105,91 9,61 104,14 10,54 Lichaamsbewustzijn 36,40 4,56 37,91 4,71 39,14 5,73

35 Hofland & Uphof Kruisjestest Onderzoeksgroep Controlegroep Testwaardes Activiteit Gemiddelde SD Gemiddelde SD t p Springen in een hoepel (max 20 p) 16,93 3,02 16,66 2,79 0,79 0,429 Lopen over de wiebelbank totaal 33,63 5,77 35,55 4,67-3,14 0,002* (max 40 p) Kruisjestest totaal (max 60 p) 50,63 7,17 52,21 6,01-2,03 0,042*

36 Hofland & Uphof Samenhang LBK & kruisjestest Springen in de hoepel Lopen over de wiebelbank Kruisjestest totaal r p r p r p LBK totaal -0,040 0,503 0,145 0,015* 0,089 0,138 Lichaamsbewustzijn -0,048 0,416 0,129 0,029* 0,079 0,170

37 Successen en knelpunten resultaten Goede basis voor onderzoek SPSS, rekenen, grafieken SPSS, rekenen, grafieken Significante verschillen!! Uitkomsten na praktijk Analyse kruisjestest Grenzen analyseren: wat wel en niet? Kort & krachtig beschrijven 2012

38 Hofland & Uphof Conclusie Significant verschil ten aanzien van het lichaamsbewustzijn bij kinderen met en zonder psychiatrische problematiek

39 Hofland & Uphof Discussiepunten

40 Hofland & Uphof Positieve punten onderzoek Significante verschillen gevonden tussen de twee groepen Grote groep onderzochte kinderen Standaardisatie van onderzoek

41 Hofland & Uphof Negatieve punten onderzoek Geen acceptabele betrouwbaarheid op domein lichaamsbewustzijn van de LBK Geen normscores bij de kruisjestest Vraag of deelnemers representatief zijn

42 Hofland & Uphof Aanbevelingen en discussie Vervolgonderzoek met: Gelijke verdeling tussen groepen wat betreft jongens/meisjes, leeftijden, BMI en diagnoses Betrouwbare en valide vragenlijst omtrent lichaamsbewustzijn voor kinderen Representatieve normscores bij kruisjestest Effectonderzoek naar behandeling om lichaamsbewustzijn van kinderen met psychiatrische problematiek te verbeteren

43 Successen en knelpunten conclusie & discussie Goede basis voor onderzoek Beperkingen onderzoek eindelijk uitwerken Kloppend & rond verhaal Wat kan je concluderen? Naast negatieve ook positieve punten 2012

44 Hofland & Uphof Hoe nu verder met het onderzoek? Artikel schrijven Meer gegevens verzamelen

45 Hofland & Uphof Hoe nu verder in de praktijk? Observatiemiddel bij diagnostiek of start behandeling Ontwikkelen gestandaardiseerde PMT behandeling

46 Bedankt voor jullie aandacht!

Vergelijkbare documenten

ONTWIKKELING VAN LICHAAMSBEWUSTZIJN BIJ KINDEREN MET PSYCHIATRISCHE PROBLEMATIEK. Daphne de Jong-Uphof

ONTWIKKELING VAN LICHAAMSBEWUSTZIJN BIJ KINDEREN MET PSYCHIATRISCHE PROBLEMATIEK Daphne de Jong-Uphof INHOUD Terminologie Lichaamsbewustzijn Lichaamsbeleving Onderzoek bij kinderen Methode Resultaten