Ouders corrigeren met een knipoog

Transcriptie

1 Marijke Fleuren, adjunct-directeur hockeybond Ouders corrigeren met een knipoog Sommige ouders droppen hun kind op de parkeerplaats van de hockeyclub en rijden daarna snel weg. Andere ouders raken langs de zijlijn helemaal van de kook als er tegen hun kind wordt gefloten. De hockeybond zou graag zien dat ouders van hun jeugdleden ergens in het midden gaan zitten op de schaal van desinteresse en betrokkenheid. De campagne Sportiviteit & Respect, die de bond samen met de verenigingen heeft opgezet om (wan)gedrag op en rond de velden bespreekbaar te maken, kan daar een flink steentje aan bijdragen. Dat moet ook, want met de explosieve groei van het aantal hockeyers hebben verenigingen de ouders kei- en keihard nodig. En als ze regelmatig rijden, af en toe een bardienst draaien of assisteren bij een training, mogen ze ook best eens een keertje iets roepen langs de zijlijn. Maar als ze het te bont maken, moeten ze wél op hun gedrag kunnen worden aangesproken. Marijke Fleuren, adjunct-directeur van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB), geeft tekst en uitleg over de campagne. Het fatsoen op en rond de hockeyvelden was de laatste jaren steeds verder te zoeken. Die schreeuwende meneer langs de zijlijn, is dat jouw vader? Deze slogan maakt deel uit van Sportiviteit & Respect, de campagne die de KNHB in 2002 startte, met als doel het ongewenst gedrag voor, tijdens en na de hockeywedstrijd bespreekbaar te maken (zie ook het interview met Astrid Cevaal op pagina 85-95). Er móest ook iets gebeuren, want het fatsoen op en rond de hockeyvelden was de laatste jaren steeds verder te zoeken, zegt Marijke Fleuren, adjunct- sport en kennis 119

2 directeur van de KNHB en een van de initiators van de campagne. Ouders zijn voor ons een heel belangrijke, zo niet de belangrijkste, doelgroep. Enerzijds moeten we hen langs de lijn steeds vaker aanspreken op hun gedrag, anderzijds hebben we hen, met de explosieve groei van het aantal hockeyers, ook nodig. Om te rijden, te fluiten, achter de bar te staan of een jeugdteam te coachen. Ouders zijn voor ons een belangrijke, zo niet de belangrijkste, doelgroep. Verschuiving Marijke Fleuren trad in 1994 toe tot het bestuur van de hockeybond, met onder andere tuchtzaken in haar portefeuille. Het viel mij op een gegeven moment op, dat er een verschuiving gaande was wat betreft de uitgedeelde kaarten. Niet alleen werden er meer rode en gele kaarten gegeven, maar de tuchtzaken kregen ook meer en meer betrekking op zaken die eigenlijk niet veel met het hockey zelf te maken hadden. Zo werden bijvoorbeeld scheidsrechters steeds vaker onheus bejegend. Niet alleen door spelers, maar ook door mensen langs de lijn, coaches en ouders. Om het tij te keren, hebben we met het bestuur een aantal maatregelen genomen. De eerste stap was een reorganisatie van het tuchtsysteem. Iedere derde gele kaart in een seizoen betekende automatisch een wedstrijd schorsing. Tot dan toe kon een speler gerust vijf of tien gele kaarten per seizoen halen, zonder dat dat verder consequenties had. Maar daarmee waren we er natuurlijk nog niet, want gedrag op de parkeerplaats, in het clubhuis of van ouders langs de lijn kun je niet bestraffen met een gele of rode kaart. Dan gaat het eigenlijk meer om hoe je met elkaar omgaat. Samen met een medewerkster van de KNHB heb ik toen een A4 tje gepakt en uitgeschreven wat voor ons fair play inhoudt als het om hockey gaat, zowel op als naast het veld, voor, tijdens en na de wedstrijd. Want hockeyen bij een vereniging is veel meer dan op zaterdag of zondag twee keer een half uur met een stick in je hand achter een bal aan rennen. Zwarte kaart Het A4 tje van Marijke Fleuren vormde de basis voor de campagne Sportiviteit & Respect en staat ook wel bekend als de Zwarte Kaart ; de symbolische straf die voor onsportief gedrag werd uitgedeeld. Fleuren vertelt: De campagne is pas later gekomen. Toen we de vinger eenmaal op de zere plek hadden gelegd, hebben we eerst uitvoerig met de verenigingen gesproken en uiteindelijk samen gedefinieerd wat we onder sportiviteit en respect verstaan. Daarbij hebben we echt alle doelgroepen betrokken: sporters, coaches, scheidsrechters, bestuurders en vooral ook de ouders. Belangrijkste vraag was: Hoe gaan we (weer) normaal met elkaar om? Uiteindelijk hebben we met behulp van alle betrokkenen een speciaal handboek ontwikkeld, met diverse praktische tips en handvatten 120 sport en kennis

3 Plezier is belangrijker dan winnen. die verenigingen kunnen gebruiken bij hun beleid op het gebied van sportiviteit en respect. De campagne was ook een onderdeel van het handboek of andersom. Met prikkelende slogans op posters, flyers, bierviltjes, banners voor websites, advertenties voor clubbladen en andere materialen die clubs konden inzetten, hebben we mensen aan het denken gezet. Tegelijkertijd waren het hulpmiddelen om mensen op een relatief eenvoudige manier te wijzen op ongewenst gedrag. Stel dat een ouder langs de lijn constant de scheidsrechter beledigt, dan kun je hem op zijn schouder tikken en naar het raam op het clubhuis wijzen waar de poster met Die schreeuwende meneer, is dat jouw vader? hangt. Dat is corrigeren met een knipoog, maar het werkt wél, zo hebben wij gemerkt. In 2002 verruilde Marijke Fleuren haar functie als vice-voorzitter van de KNHB voor die van adjunct-directeur. Niet geheel toevallig was dat ongeveer gelijktijdig met de start van de campagne. De campagne bestond uit zeven verschillende thema s, variërend van jeugdfeesten tot tophockey & toeschouwers. Niet voor niets zijn we begonnen met het thema jeugd & ouders. Daar ligt in onze ogen sport en kennis 121

4 Sommige ouders ben je als vereniging liever kwijt dan rijk. de basis voor - op den duur - een gedragsverandering. Waarschijnlijk heeft het ook wel te maken met de opkomst van internet en , maar we kregen de laatste jaren steeds meer signalen van wangedrag langs de lijn, met name bij de jongste jeugd. Ons beleid is erop gericht, dat ze bij de jongste jeugd spelenderwijs leren hockeyen. Plezier is belangrijker dan winnen. Daarom werken we daar ook nog met spelleiders en niet met scheidsrechters. Een van de taken van die spelleiders is ervoor te zorgen, dat er geen al te grote uitslagen voorkomen. Maar sommige ouders hebben daar geen boodschap aan. Die willen dat hún kind wint en het liefst met zo veel mogelijk doelpunten verschil. Zij snappen niet dat de spelleider dat juist probeert te voorkomen en schelden hem of haar gerust uit als er tegen hun kind wordt gefloten. Ook kregen we geregeld klachten over coaches van hogere jeugdteams bij de B- of A-junioren. Nader onderzoek leerde dan dat die opgewonden coach langs de lijn vaak een ouder van een van de spelers was... Ouders die coachen langs de lijn, al dan niet in functie; het is een fenomeen dat volgens Marijke Fleuren nooit helemaal zal verdwijnen. Dat hoeft ook niet. Sommige ouders ben je als vereniging liever kwijt dan rijk, maar met de meeste is heel goed te leven. Sterker nog, je hebt hen nodig! Tussen 1999 en 2005 hebben we er liefst nieuwe leden bij gekregen en als de groei zich zo doorzet, zouden we in 2015 weleens hockeyers kunnen hebben in Nederland. Dat is prachtig natuurlijk, maar vraagt tegelijkertijd om beleid waarbij een nog belangrijkere rol is weggelegd voor de ouders. Want hoe meer sporters we krijgen, hoe meer handjes, oftewel kader, we nodig hebben en daarbij is de vijver met ouders toch de grootste en belangrijkste om in te vissen. Gedragscorrectie De tijd is voorbij dat de aanwas van een hockeyclub voornamelijk bestaat uit kinderen van wie de ouders zelf ook hockeyen of hebben gehockeyd. Door de toegenomen populariteit van hockey op scholen, melden kinderen zich ook uit zichzelf aan of gaan ze met vriendjes of vriendinnetjes mee die al lid zijn. Kinderen van ouders die nooit hebben gehockeyd, zijn van harte welkom op de clubs, maar het vraagt extra begeleiding om hen wegwijs te maken in de gebruiken op en rond het veld, zegt Marijke Fleuren. Zeker als ze ook nooit lid zijn geweest van een andere sportclub. Het is moeilijk deze groep ouders aan te spreken op hun gedrag langs de lijn, want meestal zijn ze zich er totaal niet van bewust dat ze iets fout doen. Of ze zijn het in andere sporten niet gewend dat ze op hun gedrag worden aangesproken. Verder is het bij een hockeyvereniging vrij normaal dat je als ouder bij toerbeurt naar de uitwedstrijden rijdt, dat je eens een keertje in het clubhuis helpt of af en toe assisteert 122 Sport en kennis

5 Sport en Kennis Deze preview is een gedeelte uit het boek: Langs de lijn of erover? Ouders en sport Meer informatie Voor meer artikelen en andere uitgaven kunt u terecht op