De puzzel als metafoor. De Lezing Erik van Meersbergen. p puzzel als metafoor. 1 Puzzel met gedrag. Lezing Gedragsvraagstukken WIB /22/2014

Transcriptie

1 De Lezing Erik van Meersbergen p puzzel als metafoor Gedragsvraagstukken: acht aanraders om de puzzel te leggen Gedrag en probleemgedrag kun je als puzzelstukken zien. De beoordeling van gedrag is als het puzzelen met 1000 of meer stukken. De hoekjes en de randen zijn meestal zo gelegd. De puzzel als metafoor 1 Puzzel met gedrag Gedrag is meer dan wat je ziet Gedrag en probleemgedrag kun je als puzzelstukken zien. De beoordeling van gedrag is als het puzzelen met 1000 of meer stukken. De hoekjes en de randen zijn meestal zo gelegd

2 2 Zoek de relatie tussen leren en gedrag TOOL Kijkwijzer ecologie van de leerling Beschermend of protectief FACTOREN Risico of belemmerend Kind/Leerling School Leraar Schoolteam Zorg Klas/groep Peergroup Vrije tijd / clubs / recreatie Gezin / familie Samenleving Telkens een unieke vraag om ondersteuning TOOL Checklist relatie leren en gedrag voor observaties van de taak-/werkhouding Let tijdens de observaties op: ruim dertig aandachtspunten

3 3 Benoem onderwijsbehoeften op gedrag Doelen en onderwijsbehoeften gedrag en seco Formuleren van onderwijsbehoeften m.b.v. steunzinnen A B C D omgaan met zichzelf omgaan met de leerkracht (anderen) omgaan met de groepsgenoten (anderen) omgaan met taak-/ werkhouding TOOL Overzichtslijst onderwijsbehoeften seco en werkhouding A Omgaan met zichzelf zelfbeeld zelfhandhaving zelfbeschikking zelfcontrole TOOL Overzichtslijst onderwijsbehoeften 1-2 B Omgaan met anderen met de leerkracht C Omgaan met anderen: groepsgenoten D Omgaan met Taak-/Werkhouding taakgericht gedrag motivatie werkorganisatie concentratie Voorbeeld C Omgaan anderen Marcel heeft groepsgenoten nodig: met wie hij samenwerkend kan leren met wie hij kan overleggen over activiteiten die interesse hebben in wat hij van iets vindt die hem vragen mee te spelen in de pauze die zijn clowneske gedrag negeren en er niet om lachen die hem niet uitdagen met wie hij zich kan meten die in conflictsituaties meedenken over de meest geschikte oplossing die hij ook eens kan helpen

4 4 Kijk en onderzoek gedrag Snelle scan voor het eerste beeld de IB er bespreekt met de leerkracht : Brede scan: nog eens kijken voor het tweede beeld Brede scan Leerlinggedrag Onderzoeksmiddelen Vervolgvragen Diagnostiek Leerling kenmerken Groep kenmerken Leerkracht kenmerken Is het gedrag feitelijk waargenomen of mijn interpretatie? Is het leerlinggebonden of meer situatie-gebonden gedrag? Is dit gedrag uit onmacht, onkunde of onwil? Wie heeft er hier het probleem: de leerling, de groep of de leerkracht? - Impulsief - LVS SECO-beeld - lichamelijk - ADHD-vragenlijst onrust - Diagnostisch gesprek - Niet-taakgericht met de leerling: - Uitdagend zelfbeeld - Niet op de - Taakgerichtheid: ander Tijdsteekproef afgestemd - Betrokkenheidobservatie - Friemelen aan spullen - A-B-C-observatie - Aandachtvragend - checklist relatie leren vanuit gedragstheorie en gedrag (werkhouding) - Klimaatschaal - Kijkwijzer pedagogisch Klimaat - Sociogram - Observatie tijdens vrije situaties - Vragenlijst omgevingsfactoren concentratie - Ruimte en faciliteiten - Interactiewijzer - Pedagogische voorkeursstijl - Goodness-of-fit - Reflectie op puzzel - leerling - Visie op ontwikkeling kinderen/leerlingen - Kijk op taak van de leerkracht Verklaringsmodellen: 5 Begrijp gedrag vertrekken vanuit eigen aannames komen zo tot een verklaring van de ontstane problemen kiezen dan een aanpak die daarop aansluit Vaak in onderwijs gebruikt het Gedragsmodel AA ontlokken B en CC versterken B het Meervoudig risicomodel >groter Risico s = >Kans op Probleemgedrag het Interactionele model G= P X S

5 Eén casus: drie keer gedrag begrijpen A. Hoe zou het probleemgedrag volgens dit model begrepen worden? (De leerling heeft.) B. Wat zal als oorzaak genoemd worden? (De oorzaak is.) C. Waaruit zal de gedragsaanpak bestaan? (Dit gaan we doen ) Wie van de drie? Probeer het ook eens anders! Overweeg of een van de drie verklaringsmodellen dicht bij je huidige manier van verklaren van probleemgedrag komt 6 Ondersteun je collega bij gedrag 7 Ondersteun de leerling bij gedrag Kader voor ondersteuning 4 bouwstenen en in totaal 16 dimensies

6 Tool kader ondersteuning Dimensies Ondersteuning Invalshoek Leerling Groep Leerkracht Bouwsteen Cognitie Vaardigheid Beleving Schaal gedrag Angstig Teruggetrokken Weinig communicatief Weinig gemotiveerd Wisselende stemmingen Overbeweeglijk Dominant Dwars Betrokkenheid Laag Hoog Vroeg Laat Van welke dimensie heb ik informatie Van welke dimensie wil ik meer weten Op welke dimensies richt ik mijn ondersteuning 8 Werk met de school aan gedrag Hoe sterk is de eenzame fietser die kromgebogen over zijn stuur tegen de wind zichzelf een weg baant? naar Boudewijn de Groot Structuur voor schoolbrede ondersteuning Veel succes bij het leggen van je puzzel 1. de visie op sociale en emotionele competentieontwikkeling van leerlingen 2. een doorgaande leerlijn voor seco 3. de afstemming op onderwijsbehoeften op verschillende niveaus 4. de centrale waarden van de school 5. een samenhangende aanpak van leer-en gedragsvraagstukken 6. de afstemming op de ondersteuningsbehoeften van de collega s 7. een netwerk van ondersteuning 8. facilitering van de ambities Vragen, reacties? Dank voor jullie aandacht Website: h.vanmeersbergen@fontys.nl