Zelfbeschadiging inventarisatie en behandeling

Transcriptie

1 1 Zelfbeschadiging inventarisatie en behandeling Over de eerste keer dat je jezelf beschadigde 1. ik deed het omdat ik het wilde en van plan was 2. het gebeurde toevallig/per ongeluk 3. leek gewoon te gebeuren buiten me om, of in verwarring Had je eerder gehoord over zelfbeschadiging? 1. nee 2. van een vriend(in) of collega 3. via de media 4. van iemand anders die zichzelf beschadigde 5. anders, namelijk: 6. als je er over gehoord had, heeft dit je beïnvloed? ja / nee Over je meeste recente zelfbeschadigen 1. had je het gepland? 2. zou je zeggen dat het: bewust ging / dwangmatig / impulsief / anders? 3. ben je je bewust van wat je triggerde om te gaan automutileren? 4. kun je dit uitleggen? 5. had je op dat moment nare gedachten, traumatische herinneringen of flashbacks? 6. ben je je bewust van wat je dacht voor het zelfbeschadigen? 7. kun je beschrijven wat je dacht of tegen jezelf zei? 8. had je gedachten die met elkaar botsten? Hoorde je stemmen? 9. heb je geprobeerd jezelf uit het zelfbeschadigen te praten? Als dat even lukte, wat hielp je daarbij, wat zei je tegen jezelf? 10. heb je manieren gebruikt om jezelf af te leiden van het zelfbeschadigen (bv iemand bellen of iets gaan doen)? 11. wat was er gebeurt als je jezelf niet had kunnen beschadigen? Sommigen mensen denken dat ze dan gek worden, of dat ze suïcidaal worden. Gevoelens voor zelfbeschadigen 1. had je voor het beschadigen gevoelens van vervlakking, onthechting of wegraken (dissociatie/personalisatie)?

2 2 2. welke gevoelens ervoer je? Bijvoorbeeld overdonderd, was je de controle kwijt, bang, woedend. Doel van zelfbeschadiging 1. wat was het doel van de zelfbeschadiging? 2. kun je in je eigen woorden beschrijven wat je er mee hoopte te bereiken. 3. is het een manier om jezelf te prikkelen als je niks meer voelt, of juist een manier om alle gevoelens en prikkels van binnen rustiger te krijgen? Gedurende de zelfbeschadiging 1. was het pijnlijk om jezelf te beschadigen? 2. raakte je vervreemd van jezelf, alsof je van een afstandje naar jezelf zat te kijken? 3. voelde je controle over de situatie? 4. wanneer wist je dat je kon stoppen? Direct na de zelfbeschadiging 1. hoe voelde je je vlak nadat je het gedaan had? Vaak noemen mensen woorden als kalm, verdoofd, opgelicht, ontspannen, in controle. 2. was je verbaasd of geshockeerd door hoe ernstig je jezelf had beschadigd? 3. was je aardig naar jezelf na het zelfbeschadigen? Sommigen mensen zorgen dán goed voor zichzelf zijn lief voor zichzelf. 4. heb je zelf je wonden verzorgd, of moest je er iemand anders naar laten kijken? Hoe was dat om te doen of om mee te maken? Wat langer na het zelfbeschadigen 1. hoe voel je je na een tijdje (bijvoorbeeld een paar uur)? Ben je dan boos op jezelf, voel je je schuldig, schaam je je, of voel je je juist sterk en in controle? 2. wat doe je als je deze gevoelens hebt? Leidt het er wel eens toe dat je dan opnieuw moet gaan zelfbeschadigen? 3. verzorg je de wonden, of ben je er juist op een niet-verzorgende manier mee bezig (bijvoorbeeld wonden openhouden)? 4. laat je jouw wonden of littekens zien, of verberg je ze juist? Waarom?

3 3 Algemeen 1. wat zie je als voordelen en wat als nadelen? 2. zou je willen stoppen? 3. wat zou je er mee opschieten als je zou stoppen, wat zou het voordeel daarvan zijn? 4. en wat zou je verliezen? 5. vind je het verslavend? 6. als je eerder gestopt bent, welke strategie of therapie heeft je geholpen? 7. hoe oud was je toen je begon? 8. hoe lang doe je het? Voortdurend, of met periodes waarin het er niet is? 9. hoe vaak doe je het ongeveer? 10. beschadig je jezelf alleen als je helemaal alleen bent? 11. veroordeel je het van jezelf, vind je het slecht en verwerpelijk? 12. doe je het wel eens omdat je opdrachten van stemmen krijgt? Of zo verward bent dat je niet meer in de realiteit staat en psychotisch bent? Littekens en rituelen 1. zie je zelfbeschadigen als een manier om je lijf te veranderen? Sommige mensen doen dergelijke dingen om een zichtbare en herkenbare markering aan te brengen, die ook door anderen gezien mag worden? Wat zijn je gedachten daarover? 2. kun je uitleggen wat je littekens voor je betekenen? 3. heb je een bepaald ritueel, een manier van doen, voordat je gaat zelfbeschadigen? 4. wat zou je doen als een vriend(in) zou vertellen dat hij of zij zichzelf beschadigt? Ernst en manieren 1. hoe beschrijf je de ernst van je zelfbeschadigingen? a. oppervlakkig (weinig bloed en littekens) b. best ernstig (bloed en blijvende littekens) c. anders, namelijk 2. zijn er pleisters nodig? verband? hechtingen? behandeling in het ziekenhuis of opname? 3. hangt de ernst af van wat er gebeurt voorafgaand aan het zelfbeschadigen (de trigger, de stress)? 4. hoe vaak heb je jezelf beschadigd in je leven?

4 4 a. paar keer b. tientallen keren c. honderden keren d. duizenden keren 5. zou je jezelf beschrijven als iemand die af en toe zichzelf beschadigt, of is het echt een deel van wie je bent en waar je je mee identificeert (ik ben een snijder..). Of kijk je er naar als iets wat niet bij je past, niet bij jou hoort? 6. met welke middelen heb je jezelf wel eens beschadigd? Bijvoorbeeld: a. nagels b. scheermesjes c. andere messen d. scharen e. glasscherven f. naalden g. sigaretten of kaarsen h. aanstekers i. stompe voorwerpen (hamer of ander zwaar voorwerp) j. door mezelf te knijpen of te slaan k. mijn hoofd of andere lichaamsdelen te bonken l. aan mijn haren trekken m. dingen inslikken of in mijn lichaam stoppen n. op andere manieren, namelijk: 7. heb je een speciaal voorwerp daarvoor? 8. wat doe je als je die niet bij de hand hebt en wel het idee hebt dat je jezelf moet beschadigen? Anderen 1. zijn er mensen uit je directe omgeving die er van weten? Hoe was het voor je toen ze daar achter kwamen en daarop reageerden? 2. zo niet, wat zouden ze er van vinden en wat zou dat voor je betekenen? 3. is je zelfbeschadigen een manier om duidelijk te maken aan jezelf of aan anderen dat dit jouw lijf is, waar jij de baas over bent? 4. is zelfbeschadigen een manier om anderen te laten zien dat je het heel moeilijk hebt 5. is het een manier om anderen te laten voelen wat ze fout hebben gedaan? Wie zou dat moeten voelen?

5 5 6. geeft het je een gevoel dat je verbonden bent met anderen, bijvoorbeeld vriendinnen, die ook beschadigen? Kun je je daar wat bij voorstellen? Positieve effecten 1. vind je het wel eens prettig of goed om te doen? Welke uitspraak past daar bij? a. ik voel me in controle b. het is iets waar anderen niks over te zeggen hebben c. ik voel me sterk en zelfbewust d. de pijn geeft me een kick e. het is goed omdat ik straf verdien f. het is goed, omdat het een manier is om anderen te straffen g. het voelt goed omdat ik dan niet aan andere dingen hoef te denken of die hoef te voelen h. het is goed om mijn lichaam te voelen omdat ik soms niet meer goed voel dat het van mij is i. andere positieve effecten: Negatieve effecten 1. wanneer het ook negatieve effecten voor je heeft, welk van onderstaande passen dan bij je? a. ik voel me slecht en schuldig b. ik voel me mislukt, ik voel me falen, had het anders moeten doen c. het doet me pijn, lichamelijk of geestelijk d. ik vind de littekens of wonden lelijk en schaam me er voor e. ik straf mezelf, terwijl ik iemand anders zou willen straffen f. andere zullen me gek vinden, of een aandachtvrager g. het kost me veel tijd en energie om er van te herstellen h. andere negatieve effecten:

6 6 2. Kun je op onderstaand plaatje markeren waar je jezelf meestal beschadigt Is er een speciale reden waarom die plek(ken)? Mag en durf je daar wat over te zeggen?

7 7 Behandeling Bijhouden van hoe ernstig het is 1. hoe vaak heb je deze week jezelf beschadigd? a. nooit b. 1 keer c. 2-5 keer d. meer dan 10 keer 2. hoe ernstig was het lichamelijk? a. niet ernstig (jij ziet geen gevolgen, geen bloed, geen blauwe plekken enz.) b. oppervlakkig c. behoorlijk ernstig (bloed, verwondingen) d. heel ernstig (moest gehecht worden, naar de dokter of had dat moeten doen) 3. hoe ernstig was het geestelijk/voor jou als persoon? a. niet ernstig (deed me niks, was goed zo, geen probleem) b. redelijk ernstig (voelde me niet goed daarna) c. behoorlijk ernstig (was boos, voelde me schuldig, slecht, erg verdrietig) d. heel ernstig (raakte in de war, zo schuldig dat ik mezelf haatte, mezelf ook daarna weer beschadigde) 4. wat waren de aanleidingen (triggers)? in jezelf (gedachten, gevoelens, herinneringen, beelden) buiten jezelf (gebeurtenissen, televisie, muziek, foto s, dagboek, gesprekken)

8 8 5. hoe vaak is het je afgelopen week ongeveer gelukt niet jezelf te beschadigen terwijl je wél de neiging had? a. nooit b. 1 keer c. 2-5 keer d. meer dan 10 keer 6. Wat heeft je daarbij geholpen? wat heb je zelf gedaan zelf gedacht (tegen jezelf gezegd) wat hebben anderen gedaan hebben/gezegd hebben 7. Hoe graag wil je dat het zelfbeschadigen minder wordt? a. ik wil eigenlijk niet dat het minder wordt b. maakt me niet uit

9 9 c. best wel graag d. ik wil heel graag dat het minder wordt 8. Wat motiveert je bij vraag 7, waarom wil je dat het minder wordt? Beschrijf de voordelen op korte termijn en op langere termijn. op korte termijn op langere termijn 9. Wat kun je de komende tijd uit je signaleringsplan (lijst met activiteiten om de spanning te verminderen) gebruiken om jezelf niet te beschadigen? Gebruik je signaleringsplan daarvoor. 10. Wat zijn de komende week risicomomenten? Waarom? 11. Wat kun jij doen, of heb je van anderen nodig om die momenten deze week goed door te komen? jij (wat, wanneer) anderen (wie, wat, wanneer) 12. Wat kun je doen om jezelf te belonen en te motiveren als het je gelukt is niet jezelf te beschadigen? Als je een moeilijk moment bent doorgekomen. Welke dingen kun je doen om aardig voor jezelf te zijn en voor jezelf te zorgen als het gelukt is?

10 10