Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot"

Transcriptie

1 Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot Carolien Verstraten RN MSc Janneke M. de Man-van Ginkel RN PhD, Silke Metzelthin PhD, Marieke Schuurmans RN PhD & Basic Care Revisited onderzoeksgroep

2 BASIC CARE REVISITED Funding ZonMW: Tussen Weten en Doen II Wetenschappelijk bewijs genereren voor verpleegkundige zorg gericht op: Beperkingen in ADL, lichamelijke zorg en mobiliteit Doel BASIC CARE REVISITED stelt zich tot doel evidence based besluitvorming in de dagelijkse verpleegkundige zorg te bevorderen. Overzicht van studies en settings Ziekenhuis Thuiszorg Verpleeghuis Communicatie X X Voeding Wassen en Kleden X X X X Mobiliteit X X

3 Aanleiding 1. De ernstige gevolgen van immobiliteit van ouderen opgenomen in het ziekenhuis. 2. De relatie tussen depressie en fysiek actief zijn, vooral bij patiënten met een beroerte. 3. Weinig bewijs voor effectiviteit van de verpleegkundige zorg terwijl heel veel mensen dit ontvangen. (Covinsky et al. 2003; Brown e.a. 2004; Resnick 2009; 2012; De Man-van Ginkel 2013; Rahm-Hallberg 2009)

4 Doel verpleegkundige zorg Opvatting van verpleegkundigen zelf: Voorkomen van functieverlies Verbeteren en handhaven van optimaal functioneren in lichamelijke activiteiten. Echter..., in de praktijk toch nog vaak zorgen VOOR in plaats van zorgen MET Kirkevold 1997; Magaziner ea 2000Long 2002; Pryor 2002; Brown e.a. 2004; De Vliegher ea 2005; Gill ea 2006 Huijben-Schoenmakers ea 2009; Resnick 2009; 2012; De Man-van Ginkel 2013)

5 Function Focused Care Een zorgbenadering waarin de verpleegkundige de patiënt helpt om actief deel te nemen aan ADL activiteiten en fysieke activiteiten met als doel behoud en herstel van lichamelijk functioneren Naar: Boltz et al. (2012). Functional decline in hospitalized older adults: Can nursing make a difference? Geriatric Nurs. 33(4):

6 Patients: - physical - beliefs - capability - ect E Nurses: - demographics - knowlegde - beliefs - physical activity - ect Interpersonal for nurses / patients: Inter c.q. Multidisciplinary team / family, peers, friends Environment: Evaluation of the fit between person and environment Policy: Unit/side/home policies, norms and practices

7 2. Pilot op 2 afdelingen 1. Ontwikkeling FFC in het ziekenhuis 3. Onderzoek op 4 afdelingen 4. Implementatie Naar: Craig, P., Dieppe, P., Macintyre, S., Michie, S., Nazareth, I., & Petticrew, M.. Developing and evaluating complex interventions: the new Medical Research Council guidance. BMJ. 2008, 337.

8 Ontwikkeling FFC in het ziekenhuis Literatuur: Gevolgen onvoldoende bewegen in het ziekenhuis Behoeften patiënten zorg op maat en behoud van zelfstandigheid Werkgroep toekomstige gebruikers FFC Analyse huidige praktijk Welke veranderingen zijn nodig voor FFC zorg Analyse bevorderende en belemmerende factoren bij implementatie Ontwikkeling handboek en scholing (Fried et al, 2011) FFC in voor de Nederlandse ziekenhuissetting

9 Oefening

10 Pilot studie - doel 1. Eerste indruk van de haalbaarheid en toepasbaarheid van Nederlandse versie FFC 2. Testen implementatie procedures 3. Testen dataverzameling

11 Pilot studie - methode Deelnemers: Alle verpleegkundigen van 2 afdelingen van een algemeen ziekenhuis (n=54) Ouderengeneeskunde (leerwerkplaats) Neurologie afdeling /Stroke care unit 10 patiënten per afdeling

12 Toepassing FFC - Verpleegkundigen Scholingen positief beoordeeld (inhoudelijk en werkvorm) Verpleegkundigen (en andere disciplines) staan positief tegenover FFC Doelen maken samen met patiënt verdient nog aandacht: Wij weten vaak wel wat goed is voor patiënt Veranderen kost tijd ik ben tijdens de zorg nu toch wat meer bewust om patiënt meer zelf te laten doen, neem toch nog wel snel dingen over vooral als het druk is

13 Dataverzameling uitkomsten patiënten 7 patiënten op ouderengeneeskunde 9 patiënten op neurologie Meetinstrumenten niet belastend Ik vond het wel gezellig Patiënten hebben vaak nog het idee dat ze uit moeten rusten, maar ook: Ik wil niemand tot last zijn

14 Cultuur en omgeving

15 Uitdagingen bewustwording dat bewegen nodig is voor herstel. Patiënt (en familie) meer de regie in eigen handen nemen Patiënten Verpleegkundigen Veranderingen in denken over wat is goede zorg. Focus op zorgen met in plaats van zorgen voor Prioriteiten stellen Organisatie Managers: belangrijke rol! randvoorwaarden; stimuleren Veranderingen in cultuur: de zorg speelt zich af rond het bed; op tijd klaar zijn voor de koffie.

16 Conclusie Function Focused Care is toepasbaar in de Nederlandse ziekenhuissetting. Door de pilot weten we met welke kansen en bedreigingen we rekening moeten houden tijdens het onderzoek. Komende jaren onderzoek in 2 andere ziekenhuizen om de effectiviteit te onderzoeken. Dank en tot ziens!

17 FFC = patiënten stimuleren om fysiek actiever te zijn behoud en herstel van lichamelijk functioneren Uitdagingen: Veranderen in denken over wat is goede zorg Focus op zorgen met in plaats van zorgen voor Bewustwording cultuur en beleid Zelf invloed: Prioriteiten stellen en creatief zijn

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q)

DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) Onderzoeksgroep Chronisch zieken, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht, Nederland Jeroen Dikken, MSc, RN Jita G. Hoogerduijn, PhD Marieke

Nadere informatie

Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie

Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Margriet Pol MSc Docent/onderzoeker Ergotherapie Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum ACHIEVE 1 TRENDS IN SENSOR TECHNOLOGIE

Nadere informatie

Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids

Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids Deborah Zinger MSc, fysiotherapeut UMC Utrecht Identificeer probleem/ hulpvraag patiënt Formuleer klinisch relevante vraag ZSU Maak

Nadere informatie

Dr. W. Paans, Lector Verpleegkundige Diagnostiek, Hanzehogeschool Groningen

Dr. W. Paans, Lector Verpleegkundige Diagnostiek, Hanzehogeschool Groningen Dr. M.L.A.Luttik, Senior onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, Projectleider IWP Familiezorg, Hanzehogeschool Groningen/Trainer Familiezorg, FamiliezorgGroningen m.l.a.luttik@pl.hanze.nl Dr.

Nadere informatie

Position Paper #Not4Sissies

Position Paper #Not4Sissies huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid

Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid Bijlage 3: Beschrijving totstandkoming interventies op basis van gedragsanalyse Den Haag, december 2017 Dr. Bert Pol Carolien Veldkamp MSc Joost

Nadere informatie

Voeding, een taak voor verpleegkundigen?

Voeding, een taak voor verpleegkundigen? Voeding, een taak voor verpleegkundigen? Debbie ten Cate, MSc RN PhD kandidaat Roelof Ettema, RN PhD Verplegingswetenschap en Epidemiologie Marieke Schuurmans, RN PhD Professor Verplegingswetenschap Lectoraat

Nadere informatie

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Clin J Am Soc Nephrol sept 2017 09-02-2018 Drs. Ismay van Loon, aios Interne, Drs. Namiko Goto, aios geriatrie UMCU/Dianet Dr. M. Hamaker,

Nadere informatie

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces

Nadere informatie

Kennis van verpleegkundigen een probleem?

Kennis van verpleegkundigen een probleem? Kennis van verpleegkundigen een probleem? Jeroen Dikken Msc, BN jeroen.dikken@hu.nl Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Prof. dr. Marieke Schuurmans dr.

Nadere informatie

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017 Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017 Welkom Namens NHG en UM, CAPHRI, vakgroep HAG Speciaal welkom aan: - Familie en vrienden - Sprekers - Medewerkers

Nadere informatie

St. Thomas's Risk Assessment Tool In Falling Elderly Inpatients

St. Thomas's Risk Assessment Tool In Falling Elderly Inpatients St. Thomas's Risk Assessment Tool In Falling Elderly Inpatients (STRATIFY) Oliver, D., Britton, M., Seed, P., Martin, F. C., and Hopper, A. H. (1997) "Development and Evaluation of Evidence Based Risk

Nadere informatie

Onvrijwillige zorg in de thuissituatie

Onvrijwillige zorg in de thuissituatie Onvrijwillige zorg in de thuissituatie Jan Hamers 1 Voorbeelden lopende projecten 24-uurs verpleeghuiszorg voor mensen met dementie op de zorgboerderij Nurses on the move Bewegen gerelateerd aan dagelijkse

Nadere informatie

Marten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet. Een bekende ziekte. Problemen. Nederland: > Patiënten!

Marten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet. Een bekende ziekte. Problemen. Nederland: > Patiënten! Marten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet Een bekende ziekte Nederland: > 70.000 Patiënten! 1 Progressief 1994 1998 2001 Motorische symptomen zijn topje van de ijsberg Parkinson Beven Traag en onhandig

Nadere informatie

Plan van aanpak. Module Verdieping in de beroepspraktijk. Preventie en behandeling van het delier bij klinische patiënten van 70 jaar en ouder.

Plan van aanpak. Module Verdieping in de beroepspraktijk. Preventie en behandeling van het delier bij klinische patiënten van 70 jaar en ouder. Plan van aanpak Module Verdieping in de beroepspraktijk Preventie en behandeling van het delier bij klinische patiënten van 70 jaar en ouder. Naam : Renate Agterhof Student nummer : 1002628 E-mailadres

Nadere informatie

De werkwijzen en attitudes van verpleegkundigen in relatie tot passende hospicezorg: een mixed-methods studie. woensdag 11 oktober 2017

De werkwijzen en attitudes van verpleegkundigen in relatie tot passende hospicezorg: een mixed-methods studie. woensdag 11 oktober 2017 De werkwijzen en attitudes van verpleegkundigen in relatie tot passende hospicezorg: een mixed-methods studie. woensdag 11 oktober 2017 ACHTERGROND Waarom onderzoek? Groot aantal (zelfstandige) hospices

Nadere informatie

Intervention Fidelity Matters

Intervention Fidelity Matters Zorgprogramma Preventie en Herstel (ZPH) Intervention Fidelity Matters Annemarie JBM de Vos Ton JEM Bakker Paul L de Vreede Jeroen DH van Wijngaarden Ewout W Steyerberg Johan P Mackenbach Anna P Nieboer

Nadere informatie

e-exercise bij knie en heup artrose

e-exercise bij knie en heup artrose e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof

Nadere informatie

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community Bianca Buurman, RN, PhD, Professor of Acute Geriatric Care AMC & HvA Deze link openen om te laten zien Link youtube:

Nadere informatie

Evidence based nursing: wat is dat?

Evidence based nursing: wat is dat? Evidence based nursing: wat is dat? Sandra Beurskens Lector kenniskring autonomie en participatie van mensen met een chronische ziekte Kenniskring autonomie en participatie EBN in de praktijk: veel vragen

Nadere informatie

DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK

DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK Katrien Beeckman, PhD Cel wetenschappelijk onderzoek, departement verpleeg- en vroedkunde UZ Brussel Docent Erasmushogeschool Brussel

Nadere informatie

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015 Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van

Nadere informatie

Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen

Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen Drs. Jelle de Gelder huisarts i.o. Drs. Jacinta Lucke SEH arts Drs. Laura Blomaard arts-onderzoeker Ontwikkeling van de APOP screener

Nadere informatie

Reumaverpleegkundigen in Nederland: werkgroep Verpleegkundig onderzoek

Reumaverpleegkundigen in Nederland: werkgroep Verpleegkundig onderzoek Reumaverpleegkundigen in Nederland: werkgroep Verpleegkundig onderzoek Yvonne van Eijk-Hustings, PhD, gespecialiseerd verpleegkundige Voorjaarscongres V&VN reumatologie 17 mei 2017 Presentatie Achtergrond:

Nadere informatie

Advanced Practice Nursing

Advanced Practice Nursing Workshop Advanced Practice Nursing Prof. dr. Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Miguel Lardennois, FOD DG Gezondheidszorg Waar hebben we het over? Waar hebben we

Nadere informatie

Innovatie Werkplaats Familiezorg

Innovatie Werkplaats Familiezorg Innovatie Werkplaats Familiezorg Marie Louise.Luttik m.l.a.luttik@pl.hanze.nl Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek Academie voor Verpleegkunde Hanzehogeschool Groningen Ism TSN-thuiszorg/Icare/Interzorg/UMCG

Nadere informatie

NEUROLOGIE. Opname op de Stroke Unit

NEUROLOGIE. Opname op de Stroke Unit NEUROLOGIE Opname op de Stroke Unit Opname op de Stroke Unit U bent opgenomen op de Stroke Unit, een onderdeel van de afdeling Neurologie. De Stroke Unit is bedoeld voor mensen die speciale neurologische

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen in de thuiszorg: een multimethod analyse

Het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen in de thuiszorg: een multimethod analyse Het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen in de thuiszorg: een multimethod analyse Kristien Scheepmans Promotor: Prof. dr. Koen Milisen Co-promotor: Prof. dr. Bernadette Dierckx de Casterlé Inleiding

Nadere informatie

Navigeren door het zorglandschap De ontwikkeling van de VS en PA. Dr. Iris Wallenburg

Navigeren door het zorglandschap De ontwikkeling van de VS en PA. Dr. Iris Wallenburg Navigeren door het zorglandschap De ontwikkeling van de VS en PA Dr. Iris Wallenburg wallenburg@bmg.eur.nl Onderzoeken naar taakherschikking EU (FP7) onderzoek (MUNROS): kosten en effecten van taakherschikking

Nadere informatie

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging

Nadere informatie

Innovaties op het snijvlak van ziekenhuis en zorg thuis

Innovaties op het snijvlak van ziekenhuis en zorg thuis Bruggen bouwen in de zorg: Innovaties op het snijvlak van ziekenhuis en zorg thuis Dr. Bianca Buurman, senior onderzoeker Transmurale Zorg, AMC Dr. Susanne Smorenburg, programmamanager care-cure, Cordaan

Nadere informatie

UMC Utrecht in Beweging op de afdeling Geriatrie

UMC Utrecht in Beweging op de afdeling Geriatrie UMC Utrecht in Beweging op de afdeling Geriatrie K. Valkenet, Dr. (Karin), Projectleider C. Drent- van Maanen, Dr. (Clara), Geriater T. Mandersloot (Tim), Seniorverpleegkundige S. Bakker, MSc (Susan),

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Zorgpad Beroerte (deel drie) Informatie voor afasiepatiënten over het verblijf in Tergooi

Patiënteninformatie. Zorgpad Beroerte (deel drie) Informatie voor afasiepatiënten over het verblijf in Tergooi Patiënteninformatie Zorgpad Beroerte (deel drie) Informatie voor afasiepatiënten over het verblijf in Tergooi Zorgpad Beroerte (deel drie) Informatie voor afasiepatiënten over het verblijf in Tergooi

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering In deze presentatie Palliatieve zorg bij Stichting Prisma Definitie van palliatieve zorg Kenmerken van de palliatieve

Nadere informatie

Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona

Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona Environment Genotype Phenotype Omgeving Gen Psychose Omgeving

Nadere informatie

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking?

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Jeroen van Oostrum Hoofd Business Intelligence Center 24 november 2009 Stellingen Stelling 1: Patiëntuitkomstmaten, zoals heropnames, complicaties en patiënttevredenheid,

Nadere informatie

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999).

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999). WESTERGREN S SCREENING FOR DYSPHAGIA (WSD) Westergren, A., Hallberg, I.R., & Ohlsson, O. (1999). Nursing assessment of Dysphagia among patients with stroke. Scandinavian journal of Caring Sciences, 13,

Nadere informatie

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling

Nadere informatie

In verbinding onderzoek doen

In verbinding onderzoek doen In verbinding onderzoek doen Rede uitgesproken op 22 maart 2018 te Den Bosch bij de uitreiking van de Ds. Visscherprijs 2018 Petri Embregts Ter verhoging van de kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven

Nadere informatie

Even voorstellen. Eline Bruinenberg Ariën van der Lugt Martien Hess

Even voorstellen. Eline Bruinenberg Ariën van der Lugt Martien Hess Even voorstellen Eline Bruinenberg Ariën van der Lugt Martien Hess Vroegmobiliseren op de ICU Literatuur Bedrust Mensen die zwak zijn door ziekte kunnen niet veel anders doen, dan naar bed te gaan Allen

Nadere informatie

Succesbepalende factoren voor zorg in vrijheid

Succesbepalende factoren voor zorg in vrijheid Succesbepalende factoren voor zorg in vrijheid Jan Hamers Als ik later in het verpleeghuis ben opgenomen, hoop ik dat de zorgverlener mij vastbindt als hij/zij denkt dat dit goed voor mij is. EENS / ONEENS

Nadere informatie

Literatuurstudie Afstemmingskennis in de

Literatuurstudie Afstemmingskennis in de 2 Patiëntvoorkeuren in de verpleegkundige besluitvorming Literatuurstudie Afstemmingskennis in de Evidence-Based Ervaring van de professional Practice Ria den Hertog PhD 1 8 dec 2015 2 Inhoud Mr. Paul

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis Sophia de Rooij 2 Mw C. Bundel-Katz 3 Mw C. Bundel-Katz 4 Mw C. Bundel-Katz 5 Mw C. Bundel-Katz 6 Mw C. Bundel-Katz Voelt zich na een korte wandeling in haar tuin niet

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE ZORG aan CVA PATIËNTEN

PSYCHOSOCIALE ZORG aan CVA PATIËNTEN PSYCHOSOCIALE ZORG aan CVA PATIËNTEN Mariska van Dijk PhD RN Mariska.vandijk@han.nl & Janneke de Man-van Ginkel PhD RN J.M.deMan@umcutrecht.nl Onderwerpen Depressie na CVA Vroeg signalering De Post-Stroke

Nadere informatie

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Workshop TraZAG Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Opbouw Screenen van ouderen Zorgplan/proces TraZAG instrument Opbouw TraZAG

Nadere informatie

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen 10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11 Inhoud Voorwoord 9 Samenstelling van de werkgroep 11 Samenvatting 13 Samenvatting van de aanbevelingen 13 Symptomen van het PD 13 Criteria voor PD 14 Risicofactoren 14 Meetinstrumenten 14 Patiëntenperspectief

Nadere informatie

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Dr. Jita Hoogerduijn Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hogeschool Utrecht Jita.hoogerduijn@hu.nl Mw Anna Smit

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor andere doelgroepen

Palliatieve zorg voor andere doelgroepen Palliatieve zorg voor andere doelgroepen CVA, Dementie, COPD, Hartfalen, psychiatrische aandoening, verstandelijke beperking 27 november Rob Krol en Annemiek Kwast Aanleiding IKNL activiteiten palliatieve

Nadere informatie

Hospital Elder Life Program studie

Hospital Elder Life Program studie Hospital Elder Life Program studie Drs. Carolien Verstraten, verpleegkundig expert ouderengeneeskunde, Diakonessenhuis. Marije Strijbos MSc, promovendus HELP studie, Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie

Better in, Better out, ervaringen uit de praktijk. Ellen Oosting, 2013

Better in, Better out, ervaringen uit de praktijk. Ellen Oosting, 2013 Better in, Better out, ervaringen uit de praktijk Ellen Oosting, 2013 Ziekenhuis Gelderse Vallei 650 gewrichtsvervangende operaties per jaar 6 orthopeden Zorgpad Joint Care : THP / TKA Opnameduur gemiddeld

Nadere informatie

UMC Utrecht Divisie Hart & Longen

UMC Utrecht Divisie Hart & Longen Introductie COPD patiënten worden in het dagelijks leven geconfronteerd met functiebeperkingen. Vaak zijn zij kortademig, hoesten ze veel en hebben zij last van verminderde spierkracht. Ook kunnen zij

Nadere informatie

De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen

De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen Simon Malfait, RN, MSc Junior researcher, Universitair Ziekenhuis Gent PhD-kandidaat, Universiteit Gent, Universitair Centrum voor

Nadere informatie

Op weg naar gezinsgerichte zorg

Op weg naar gezinsgerichte zorg Op weg naar gezinsgerichte zorg 1 Op weg naar Gezinsgerichte Zorg Moeder en Kindcentrum Reinier de Graaf Madelon de Beer, senior verpleegkundige afdeling neonatologie Laura van der Meer, kinderarts-neonatoloog

Nadere informatie

Implementatie VMS-thema in UMC Utrecht

Implementatie VMS-thema in UMC Utrecht Dossier Implementatie Implementatie VMS-thema in UMC Utrecht Eén van de tien thema s van het landelijk VMS Veiligheidsprogramma is het thema Kwetsbare ouderen dat eind 2012 in alle ziekenhuizen in Nederland

Nadere informatie

The quality of dying: autonomie en begeleiding

The quality of dying: autonomie en begeleiding 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht The quality of dying: autonomie en begeleiding Marieke Schreuder Verpleegkundig specialist UMCUtrecht/IKMN haschreuder@ikmn.nl Inhoud Concept autonomie Onderzoeksresultaten

Nadere informatie

Marleen Huijben, MSc, Phd Candidate

Marleen Huijben, MSc, Phd Candidate The effects of increased therapy time on cognition and mood in frail patients with a stroke who rehabilitate on rehabilitation units of nursing homes in the Netherlands: a protocol of a comparative study

Nadere informatie

Op weg naar herstel Consensus over een zorgpad geriatrische revalidatiezorg: een Delphi studie Irma Everink & Jolanda van Haastregt

Op weg naar herstel Consensus over een zorgpad geriatrische revalidatiezorg: een Delphi studie Irma Everink & Jolanda van Haastregt Op weg naar herstel Consensus over een zorgpad geriatrische revalidatiezorg: een Delphi studie Irma Everink & Jolanda van Haastregt 12-02-2016 Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing

Nadere informatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015 Achtergrond Even voorstellen Creatieve

Nadere informatie

De patiënt houdt een spiegel voor

De patiënt houdt een spiegel voor De patiënt houdt een spiegel voor Emma Schell Kalorama Foundation Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen Radboud University medical Centre IQ healthcare Kalorama Foundation Nieuwe definitie gezondheid Gezondheid

Nadere informatie

Masterlijke fysiotherapie in het ziekenhuis

Masterlijke fysiotherapie in het ziekenhuis Masterlijke fysiotherapie in het ziekenhuis 24 april 2013 Remco Looijen, master geriatriefysiotherapie Ziekenhuis Gelderse Vallei 230.00 inwoners 510 beschikbare bedden 22.271 klinische opnamen 126.747

Nadere informatie

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 In de praktijk horen we niet alleen dat de kwaliteit van het voorschrijven

Nadere informatie

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest. Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met

Nadere informatie

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen Maureen Rutten-van Mölken SELFIE tweede nationale workshop 29 maart 2018 Agenda 12:00 12:30u Inloop met koffie, thee en broodjes 12:30 12:45u Voorstelrondje 12:45

Nadere informatie

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering

Nadere informatie

Leerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study

Leerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study Advance care planning: voorbereiden op een onzekere toekomst Dr. Daisy J.A. Janssen Specialist ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Leerdoelen Na deze lezing: Kent u de definitie van advance care

Nadere informatie

Ouderen ondersteunen bij zelfredzaamheid

Ouderen ondersteunen bij zelfredzaamheid Ouderen ondersteunen bij zelfredzaamheid Sandra Zwakhalen 6 november 2015 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Andere kijk op gezondheid Gezondheid als 'een toestand

Nadere informatie

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Maarten de Wit 31 mei 2013 Lokatie Tilburg University Overzicht 1. Wat is het patiëntenperspectief? 2. Hoe krijg je als onderzoeker toegang tot de

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD

Nadere informatie

Workshop APN congress Future of Nursing. 1/12/17, verslag BVVS. A. Van Hecke - M. Lardennois. APN = advanced practice nurse

Workshop APN congress Future of Nursing. 1/12/17, verslag BVVS. A. Van Hecke - M. Lardennois. APN = advanced practice nurse Workshop APN congress Future of Nursing 1/12/17, verslag BVVS A. Van Hecke - M. Lardennois APN = advanced practice nurse Belangrijke evolutie in de ziekenhuizen is de introductie/ontwikkeling van advanced

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

De impact van het gezondheidsonderzoek Henk J. Smid, directeur ZonMw

De impact van het gezondheidsonderzoek Henk J. Smid, directeur ZonMw De impact van het gezondheidsonderzoek Henk J. Smid, directeur ZonMw Missie ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie Vooruitgang vraagt om onderzoek en ontwikkeling. ZonMw financiert gezondheidsonderzoek

Nadere informatie

Bewegingsarmoede bij ouderen: implementatie van beweegprogramma s

Bewegingsarmoede bij ouderen: implementatie van beweegprogramma s Paramedisch Onderzoek Centrum POC Bewegingsarmoede bij ouderen: implementatie van beweegprogramma s Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Fysiotherapie werkt Veelgehoorde redenen om niet te bewegen Ik heb teveel

Nadere informatie

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research

Nadere informatie

Broodje met. Familiezorg

Broodje met. Familiezorg Broodje met. Familiezorg UMCG, 07-02-2017 Family Nursing: van patiënt centraal naar de familie centraal Dr. M.L.A.Luttik, Senior onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, Projectleider IWP Familiezorg,

Nadere informatie

13/03/2014. Even kennismaken. Activiteiten van het dagelijkse leven. Identificatie van betekenisvolle activiteiten voor bewoners van een WZC

13/03/2014. Even kennismaken. Activiteiten van het dagelijkse leven. Identificatie van betekenisvolle activiteiten voor bewoners van een WZC Patricia De Vriendt Dominique Van de Velde Elise Cornelis Activiteiten van het dagelijkse leven Identificatie van betekenisvolle activiteiten voor bewoners van een WZC Even kennismaken Prof Dr Patricia

Nadere informatie

Debby Gerritsen. Kaf van Koren weten wat werkt

Debby Gerritsen. Kaf van Koren weten wat werkt Debby Gerritsen Kaf van Koren weten wat werkt Doelen UKON 1) Kennis ontwikkelen (=onderzoek) 2) Deze kennis delen en vertalen in praktische producten voor deskundigheidsbevordering (=onderwijs en opleiding)

Nadere informatie

Implementatie van Samen Beslissen

Implementatie van Samen Beslissen Implementatie van Samen Beslissen Successen en uitdagingen Drs. Hoda Al-Itejawi, arts-onderzoeker VU Medisch Centrum Overzicht Implementatie-studie Implementatiegraad Evaluatie en gebruik van de keuzehulp

Nadere informatie

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by Call to Action voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa Powered by Het VN verdrag voor de rechten van het kind is door 196 landen geratificeerd en stelt vast dat het kind, wegens zijn lichamelijke

Nadere informatie

Alliantie Regionale TopZorg. Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland

Alliantie Regionale TopZorg. Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland Alliantie Regionale TopZorg Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland Inhoud Alliantie Regionale TopZorg Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland De kwaliteitswinst van samenwerking

Nadere informatie

Dwang(reductie) in de psychiatrie

Dwang(reductie) in de psychiatrie Dwang(reductie) in de psychiatrie Drs. Yolande Voskes Research Programme > Quality of Care Department of Medical Humanities Separatie: problematisch? Traumatische en emotionele ervaring Cliënten: angst,

Nadere informatie

Ontwikkeling van Familiebeleid in Geestelijke Gezondheidszorg Wat? Waarom? Hoe?

Ontwikkeling van Familiebeleid in Geestelijke Gezondheidszorg Wat? Waarom? Hoe? Ontwikkeling van Familiebeleid in Geestelijke Gezondheidszorg Wat? Waarom? Hoe? Inhoud Uitgangspunt vanuit familieperspectief Wat is familiebeleid? Verantwoording en vaststellingen vanuit familieperspectief

Nadere informatie

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:

Nadere informatie

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:

Nadere informatie

Triage GR Vangnet of zeef? 12 februari 2016 Aafke de Groot

Triage GR Vangnet of zeef? 12 februari 2016 Aafke de Groot Triage GR Vangnet of zeef? 12 februari 2016 Aafke de Groot Triage neurologie Mw. D, 87 jaar, sinds een week op de afdeling neurologie Ernstig icva doorgemaakt : volledige verlamming rechter arm, gedeeltelijke

Nadere informatie

Evidence Based Nursing

Evidence Based Nursing Evidence Based Nursing - filosofie - Bart Geurden, RN, MScN Van verpleegkundige Diagnostiek naar evidence-based handelen Medische Diagnostiek >1900 Multi- Disciplinaire Problemen 1980- Verpleegkundige

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement

Nadere informatie

Revalidatie centreren of zo dicht mogelijk bij huis?e

Revalidatie centreren of zo dicht mogelijk bij huis?e Home no. 4 Augustus 2014 Eerdere edities Verenso.nl Revalidatie centreren of zo dicht mogelijk bij huis?e Definities van volume en concentratie Prof. dr. Wilco P. Achterberg, Marije Holstege, Monique Caljouw,

Nadere informatie

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers?

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Transvorm Actueel en de zorg verandert mee Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Woensdag 17 december 2015 Dr. Monique Veld E-mail: monique.veld@ou.nl

Nadere informatie

Revalidatie na een beroerte

Revalidatie na een beroerte Neurologie en Neurochirurgie Revalidatie na een beroerte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU039 / Revalidatie na een beroerte / 26-03-2019

Nadere informatie

Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Lectoraat Acute Intensieve Zorg Dr. Lilian Vloet (projectleider) Marijke Noome MSc (onderzoeker en verpleegkundige) Drs. Boukje Dijkstra (onderzoeker en IC-verpleegkundige) Lectoraat Acute Intensieve Zorg Inhoud Aanleiding project End-of-life

Nadere informatie

Vernieuwingen in de eerstelijnszorg voor ouderen. Henriëtte van der Horst Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc

Vernieuwingen in de eerstelijnszorg voor ouderen. Henriëtte van der Horst Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc Vernieuwingen in de eerstelijnszorg voor ouderen Henriëtte van der Horst Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc Thema s NPO: netwerken, eerstelijns transitie-experimenten Opbrengsten

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

De indeling van de sector Gezondheidszorg

De indeling van de sector Gezondheidszorg De indeling van de sector Gezondheidszorg Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zeven subsectoren: 1 Geneeskunde 2 Verlos- en verpleegkunde 3 Tandheelkunde

Nadere informatie

Beïnvloedende factoren vanuit EBNN die de implementatie van innovaties op verpleegafdelingen bevorderen

Beïnvloedende factoren vanuit EBNN die de implementatie van innovaties op verpleegafdelingen bevorderen Associatiedag Katrin Gillis, Krista Turnhout Heeren 12 en september Hilde Lahaye 2011 Beïnvloedende factoren vanuit EBNN die de implementatie van innovaties op verpleegafdelingen bevorderen 1 De EBNN bijdragen

Nadere informatie