4 havo. 1

Transcriptie

1 4 havo 1

2

3 chronologisch= de in tijd op elkaar volgende momenten of gebeurtenissen Als lezer leg je verbanden: je moet je zelf de juiste chronologische volgorde van de gebeurtenissen vaststellen.

4 hoofdpersoon streeft een bepaald doel na betrokken bij de belangrijkste gebeurtenissen komt tot belangrijk inzicht maakt een ontwikkeling door bijpersonen helper tegenstander ook: emoties, omstandigheden of karaktereigenschappen

5 1. directe manier duidelijke opsomming van karaktereigenschappen, uiterlijk en innerlijk 2. indirecte manier door wat ze doen of nalaten, denken, zeggen of verzwijgen

6 1. de psychologische benadering Je vindt wat een personage doet of nalaat verklaarbaar en aannemelijk of vreemd en onbegrijpelijk. 2. op basis van normen en waarden Het gedrag van personages wijkt soms af van wat jij als lezer zelf zou doen.

7 setting= tijd en ruimte afhankelijk van het genre (het soort verhaal) historische tijd= de tijd waarin een verhaal zich afspeelt de Tachtigjarige oorlog, een onbestemd heden ruimte= omgeving plekken, plaatsen, streken, steden, straten, etc.

8

9 verteltijd= de tijd die je nodig hebt om een tekst te lezen (of luisteren) in uren of aantal bladzijdes vertelde tijd= de tijd die de gebeurtenissen in het verhaal in chronologische volgorde innemen in jaren Let op: als het verhaal niet chronologisch is, moet jij als lezer de volgorde van de gebeurtenissen vaststellen.

10 1. chronologische volgorde 2. niet-chronologische volgorde: vooruitwijzingen naar wat nog zal gaan gebeuren terugverwijzingen naar wat al is gebeurd verbanden leggen is samenhang ontdekken flashback= uitvoeriger dan een terugverwijzing een personage beleeft gebeurtenissen die eerder hebben plaatsgevonden opnieuw functie: informatie geven over een personage

11 motieven= elementen die in verhalen herhaald worden; betekenisvolle herhalingen 1. verhaalmotief= terugkeren van bepaalde situaties, waarnemingen, opvattingen, gebeurtenissen of gevoelens. 2. leidmotief= de herhaling van een bepaald woord of een volgens jou als lezer betekenisvol concreet voorwerp.

12 verhaallijn= een samenhangende reeks van gebeurtenissen Als in het verhaal de gebeurtenissen en bijbehorende personages veranderen, ontstaat er een nieuwe verhaallijn.

13

14 schrijver= een echt mens die in de werkelijkheid buiten het verhaal bestaat, of bestaan heeft vertelinstantie = verteller: is een aspect van het verhaal maakt deel uit van de verhaalwerkelijkheid

15 1. Is de verteller merkbaar in het verhaal aanwezig? nee personale vertelinstantie in hij/zij-vorm meestal de waarnemingen van slechts één personage ja, zie stap 2 2. Wel of geen personage in het verhaal? wel personage? ik-vertelinstantie geen personage? auctoriale vertelinstantie geeft commentaar, uitleg weet wat alle personages denken en voelen meer dan één ik-verteller? meervoudige ikvertelinstantie

16

17 titelverklaring Welk verband kun je leggen tussen de titel en het verhaal? De titel kan zowel letterlijk als figuurlijk bedoeld zijn.

18 Soms heeft een verhaal een ondertitel waardoor jij je als lezer kunt laten leiden. bijvoorbeeld: Bint. Roman van een zender.

19 motto= meestal een citaat uit een (beroemd) boek dat aan het verhaal voorafgaat fungeert als leesaanwijzing verwijst vaak naar het onderwerp of de belangrijkste problematiek in het verhaal

20 20