LES: Vier op een rij. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Vier op een rij (zie p. 5) kleurpotloden, potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

Transcriptie

1 LES: Vier op een rij DOEL oefenen van keersommen; inzicht ontwikkelen in welke verschillende keersommen dezelfde uitkomst hebben; het patroon herkennen van keersommen in de tabel. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Vier op een rij (zie p. 5) kleurpotloden, potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE 1

2 1. Les deel 1: Sommen kiezen bij een uitkomst De kinderen hebben kleurpotloden, een potlood en gum op hun tafeltje. U deelt het onderstaande werkblad uit aan de kinderen en vraagt hen om eerst alleen met het bovenste sommenveld te werken. Laat ze de sommen die dezelfde uitkomst hebben dezelfde kleur te geven. Werkblad Vier op een rij Na 3 minuten legt u het werk stil. De kinderen hoeven niet klaar te zijn met de opdracht. Op het (digitale) schoolbord staat hetzelfde werkblad als de kinderen hebben. Stel de volgende vragen: - Hoeveel sommen in eenzelfde kleur heb je gevonden? (meestal 2) Wat valt je op aan die sommen? (omkeersommen) - Kun je ook meer dan twee sommen met dezelfde uitkomst vinden? Wie heeft dat gevonden?' (bijv. 4x3, 3x4, 2x6, 6x2) - Zijn er ook sommen die niet bij een andere som passen? (1x1, 3x3, 5x5, 7x7, 9x9) - Eventueel: Waar staan de omkeersommen op het veld? (spiegellijn van linksboven naar rechtsonder) - Welke sommen staan naast elkaar? En welke staan onder elkaar? 2

3 Nu gaat u met de klas Vier op een rij spelen met het onderste veld. (Maak niet de vergelijking met het spel Vier op een rij, dat bij de leerlingen bekend zal zijn, want dit zorgt voor verwarring.) U legt uit dat u steeds een getal gaat noemen, en dat de leerlingen één som moeten zoeken die dit getal als uitkomst heeft. Ze moeten deze som dan aankruisen. Vier op een rij ontstaat als er 4 vakjes onder elkaar, naast elkaar of diagonaal zijn aangekruist. Laat voorbeelden zien van de verschillende manieren van Vier op een rij. Zeg dat de kinderen, als ze Vier op een rij hebben, hun hand moeten opsteken en Vier op een rij! roepen. De kinderen gebruiken alleen het onderste veld. U noemt de volgende getallen: 40, 16, 3, 9, 12, 4, 25, 6 (nu kunnen er kinderen Vier op een rij hebben, zowel horizontaal, verticaal als diagonaal). Ga door met het noemen van de getallen 30, 14, 10, 35, 5. Iedere leerling zal nu wel een keer Vier op een rij gevonden hebben. U legt het spel stil. Op het (digitale) schoolbord staat hetzelfde werkblad als de kinderen hebben. U geeft een paar kinderen een beurt om te vertellen hoe ze vier op een rij hebben. Zorg dat aan bod komen: - Zijn er verschillende manieren van Vier op een rij? (horizontaal, verticaal en diagonaal) - Hoe bedenk je een som bij een uitkomst? - Zijn er meerdere sommen mogelijk bij een uitkomst? Hoe kan dat? Maak de kinderen er van bewust dat er bij een uitkomst verschillende sommen mogelijk zijn. 2. Speelsessie 1 Dan zegt u dat de kinderen een spelletje mogen spelen op de computer (alleen of in tweetallen), waarbij ze ook Vier op een rij moeten maken. Laat de kinderen zien hoe ze naar de spelletjeswebsite kunnen gaan, door op het digibord of op een computer naar de website te gaan. De leerlingen kunnen eerst op het voorbeeldfilmpje klikken om een filmpje te bekijken waarin wordt uitgelegd hoe het spelletje werkt. Als ze op het plaatje bij het spelletje klikken, kunnen ze het spelletje gaan spelen. Zorg dat de kinderen eerst het voorbeeldfilmpje bekijken: laat het klassikaal zien of individueel. Laat de kinderen 10 minuten het spelletje spelen, alleen of in tweetallen. Afhankelijk van het aantal beschikbare computers spelen de kinderen allemaal tegelijk of om beurten. U hervat de les met de deel 2 als alle kinderen het spelletje hebben gespeeld. 3. Les deel 2 In dit deel wordt het spelletje klassikaal nabesproken. Doel is om de structuur van het veld met keersommen onder de aandacht te brengen. Het is de bedoeling dat u de kinderen deze de getalstructuur zelf laat ontdekken, door de volgende vragen te stellen: - Hoe wist je welke som er bij een getal hoorde? Waren er meer mogelijkheden? Welke som koos je dan? Waarom die? 3

4 - Kon je het antwoord snel vinden? Hoe deed je dat? - Wat zijn makkelijke getallen om een som bij te zoeken? En wat zijn moeilijke? Waar staan de sommen die erbij horen? - Als het getal 80 is, waar ga je dan de som zoeken? (rechtsonder) En als het getal 3 is? (linksboven) - Hoeveel mogelijkheden zijn er bij het getal 36?' (3: 4x9, 9x4, 6x6) 'En bij het getal 40?' (4: 4x10, 10x4, 5x8, 8x5) Sluit de les af door te vragen het aantal behaalde punten. Wie is tot nu toe de kampioen? 4. Speelsessie 2 Laat de kinderen hierna nog 10 minuten spelen met het spelletje. Dit kan meteen na deel 2 van de les of op een later moment. 4

5 Werkblad Vier op een rij (Spel Vier op een rij ) 1x1 1x2 1x3 1x4 1x5 1x6 1x7 1x8 1x9 1x10 2x1 2x2 2x3 2x4 2x5 2x6 2x7 2x8 2x9 2x10 3x1 3x2 3x3 3x4 3x5 3x6 3x7 3x8 3x9 3x10 4x1 4x2 4x3 4x4 4x5 4x6 4x7 4x8 4x9 4x10 5x1 5x2 5x3 5x4 5x5 5x6 5x7 5x8 5x9 5x10 6x1 6x2 6x3 6x4 6x5 6x6 6x7 6x8 6x9 6x10 7x1 7x2 7x3 7x4 7x5 7x6 7x7 7x8 7x9 7x10 8x1 8x2 8x3 8x4 8x5 8x6 8x7 8x8 8x9 8x10 9x1 9x2 9x3 9x4 9x5 9x6 9x7 9x8 9x9 9x10 10x1 10x2 10x3 10x4 10x5 10x6 10x7 10x8 10x9 10x10 1x1 1x2 1x3 1x4 1x5 1x6 1x7 1x8 1x9 1x10 2x1 2x2 2x3 2x4 2x5 2x6 2x7 2x8 2x9 2x10 3x1 3x2 3x3 3x4 3x5 3x6 3x7 3x8 3x9 3x10 4x1 4x2 4x3 4x4 4x5 4x6 4x7 4x8 4x9 4x10 5x1 5x2 5x3 5x4 5x5 5x6 5x7 5x8 5x9 5x10 6x1 6x2 6x3 6x4 6x5 6x6 6x7 6x8 6x9 6x10 7x1 7x2 7x3 7x4 7x5 7x6 7x7 7x8 7x9 7x10 8x1 8x2 8x3 8x4 8x5 8x6 8x7 8x8 8x9 8x10 9x1 9x2 9x3 9x4 9x5 9x6 9x7 9x8 9x9 9x10 10x1 10x2 10x3 10x4 10x5 10x6 10x7 10x8 10x9 10x10