PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN HANDLEIDING SCHOLIERENVERKIEZINGEN 2015

Transcriptie

1 PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN HANDLEIDING SCHOLIERENVERKIEZINGEN

2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 2 Praktische voorbereiding... 3 Wanneer?... 3 Organisatie... 3 Hoeveel tijd ben ik kwijt?... 3 Oproepkaarten... 3 Aankondiging verkiezingen... 4 Leden van het stembureau... 4 Inrichting stemlokaal... 4 Materiaal en projecten over Provinciale Staten... 5 Informeren plaatselijke pers... 6 Vragen... 6 De verkiezingsdag... 7 De taak van het stembureau... 7 Het stemmen in stappen... 7 Afronding... 8 Reglement van de Scholierenverkiezingen... 9 Standaardpersbericht

3 PRAKTISCHE VOORBEREIDING WANNEER? De Scholierenverkiezingen Provinciale Staten zijn van woensdag 11 maart tot en met dinsdag 17 maart Bij de Scholierenverkiezingen wordt gestemd via internet. Het digitale stemlokaal is van 11 tot en met 17 maart geopend van tot uur. Eerder en later is het niet mogelijk om te stemmen. De verkiezingsuitslag wordt op dinsdag 17 maart tijdens een persconferentie gepresenteerd door ProDemos. Direct na de bekendmaking publiceren we de uitslag op De uitslag is per school terug te vinden. ORGANISATIE Wilt u Scholierenverkiezingen op uw school organiseren? Dan zijn er een aantal stappen die u moet nemen: 1. Meld uw school aan via de website 2. Plan de dag(en) waarop u de Scholierenverkiezingen op uw school organiseert. 3. Richt een stembureau in en vraag leerlingen of collega s om het stembureau te bemannen. HOEVEEL TIJD BEN IK KWIJT? Als u een goed werkend stembureau heeft, bent u met de Scholierenverkiezingen niet veel tijd kwijt. Een korte bijeenkomst om de leden van het stembureau te instrueren Opbouwen van het stemlokaal (stemhokjes maken, posters ophangen etc.): 1 uur Afbouwen stemlokaal: 1 uur Op de verkiezingsdag moeten de klassen een voor een naar het stembureau om hun stem uit te brengen. Hoe meer stemcomputers er beschikbaar zijn, hoe minder tijd u hier aan kwijt bent. OPROEPKAARTEN ProDemos stuurt oproepkaarten aan scholen die zich hebben aangemeld. Bij uw aanmelding geeft u aan hoeveel leerlingen er op uw school meedoen aan de Scholierenverkiezingen. Voor iedere aangemelde leerling krijgt u een oproepkaart. 3

4 U mag zelf bepalen wie er stemgerechtigd zijn (bijvoorbeeld alle klassen of alleen de bovenbouw of onderbouw). Elke oproepkaart heeft een unieke combinatie van een gebruikersnaam en een wachtwoord. Zorg ervoor dat aan elke leerling niet meer dan één oproepkaart wordt verstrekt. Van de gebruikersnamen is alleen geregistreerd aan welke school ze verstrekt zijn, zodat het ook mogelijk is de uitslag per school bekend te maken. De verkiezingen zijn geheim en anoniem: er mag niet geregistreerd worden aan wie welke gebruikersnaam verstrekt wordt. Alle stemgerechtigden moeten op een lijst worden vermeld die in het stembureau aanwezig is (zie het reglement achterin deze handleiding). AANKONDIGING VERKIEZINGEN Alle stemgerechtigden moeten goed weten waar, wanneer en hoe laat ze hun stem kunnen uitbrengen. U kunt tijdens de lessen of bijvoorbeeld via posters bekendmaken waar het stembureau is en hoe laat welke klassen mogen stemmen. LEDEN VAN HET STEMBUREAU Bedenk van tevoren wie het stembureau gaan bemannen. Deze personen (minimaal drie van wie één de rol van voorzitter op zich neemt) moeten tijdens de verkiezingsdag toezien op de gang van zaken en zorgen voor een ordelijk verloop. In het reglement staan de taken van het stembureau omschreven. Wij raden u aan de scholieren (of docenten) van het stembureau de tijd, ruimte en middelen te geven om zich goed voor te bereiden op deze verantwoordelijke taak. INRICHTING STEMLOKAAL Probeer tijdens de Scholierenverkiezingen zoveel mogelijk de echte verkiezingen te simuleren. Richt een stembureau in en zorg voor verkiezingshokjes en een stembus. Soms is het mogelijk om echte stemhokjes en -bussen te lenen; deze kunt u gebruiken om de stemcomputers in te plaatsen en de oproepkaarten in te verzamelen. U kunt dan het beste contact opnemen met uw gemeente en vragen naar de afdeling burgerzaken (medewerker verkiezingen). Lukt het niet om een echt stemhokje te regelen, dan kunt u een geïmproviseerd stemhokje rond de stemcomputer maken met bijvoorbeeld houten schotten of kartonnen dozen. 4

5 MATERIAAL EN PROJECTEN OVER PROVINCIALE STATEN Aan de Scholierenverkiezingen kunt u nog andere activiteiten koppelen. Onderwijskranten Provinciale Staten ProDemos maakt voor havo/vwo en vmbo een gratis onderwijskrant over de Provinciale Statenverkiezingen. Ook de Waterschappen en de Eerste Kamer komen in deze extra dikke onderwijskrant aan bod. Hiermee kunt u uw leerlingen goed voorbereiden op de Scholierenverkiezingen. Deze onderwijskrant kunt u via de website van ProDemos bestellen: Gratis gastlessen voor mbo Veel mbo-studenten mogen in 2015 voor het eerst stemmen. ProDemos helpt u graag om deze groep jongeren goed voor te bereiden op hun democratische plicht. Ter voorbereiding op de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen zijn de volgende gastlessen interessant: Stemmen en de stemprocedure, Formatiespel en Politieke Partijen. in Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant In de Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant kunt u het gratis educatieve programma Klassenbezoek@Provinciehuis boeken. Tijdens dit programma brengen uw leerlingen een bezoek aan de Statenzaal, spelen ze een Statenvergadering na en ontmoeten ze een Statenlid. Er zijn verschillende programma s voor mbo, vmbo, havo en vwo. Provinciehuis Provincie Overijssel De provincie Overijssel heeft samen met ProDemos een aantal projecten ontwikkeld om jongeren op een laagdrempelige wijze kennis te laten maken met de provinciale politiek: met een gastles in de klas of een democratiespel op het Provinciehuis. Beide programma s zijn opgebouwd uit interactieve werkvormen en worden op maat uitgevoerd voor de onderwijsniveaus (v)mbo en havo/vwo, zodat het programma gegarandeerd aansluit bij de belevingswereld van uw leerlingen. Overijssel Stemwijzer Acht van de twaalf provincies hebben ProDemos gevraagd een StemWijzer te maken: Groningen, Drenthe, Flevoland, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord- Brabant. Op kunnen uw leerlingen de stemwijzer invullen om te kijken met welke politieke partij zij de meeste overeenkomsten hebben. 5

6 Stemexamen Hoeveel weten uw leerlingen van Provinciale Staten en de Provinciale Verkiezingen? Dit kunnen ze testen in het stemexamen. Zelf organiseren Natuurlijk kunt u ook zelf een evenement organiseren zoals een politiek markt waarbij politieke (jongeren)partijen zich presenteren. Of een debat over de Provincie. INFORMEREN PLAATSELIJKE PERS Plaatselijke en regionale pers heeft vaak belangstelling voor de Scholierenverkiezingen. U kunt zelf lokale en regionale kranten, tv/radio en andere media over de Scholierenverkiezingen informeren. Een voorbeeld van een persbericht dat u daarvoor kunt gebruiken is achterin deze handleiding opgenomen. VRAGEN Indien u nog vragen heeft over de Scholierenverkiezingen, kunt u contact opnemen met Bas Banning, projectleider Scholierenverkiezingen / b.banning@prodemos.nl 6

7 DE VERKIEZINGSDAG DE TAAK VAN HET STEMBUREAU Het stembureau dient er zorg voor te dragen dat er geheim (onzichtbaar voor anderen) gestemd wordt en dat alle stemgerechtigden maar één keer hun stem kunnen uitbrengen. Een afstreeplijst met alle namen van leerlingen is daarvoor in principe voldoende. Als een leerling binnen komt om te stemmen, controleert het stembureau of hij of zij op de lijst staat. Als dat het geval is krijgt de leerling een oproepkaart en wordt de naam van de leerling afgestreept. Op de oproepkaart staan een gebruikersnaam en een wachtwoord vermeld. De stemgerechtigde moet deze gegevens invoeren in de computer om zijn of haar stem te kunnen uitbrengen. Als een gebruikersnaam eenmaal is ingevoerd, kan onder deze gebruikersnaam niet een tweede keer gestemd worden; ook kan een uitgebrachte stem niet worden gewijzigd. Gebruikte oproepkaarten moeten na het uitbrengen van de stem worden verzameld in een stembus om na afloop het aantal uitgebrachte stemmen te controleren. Het 'stembureau' ziet toe op de gang van zaken en vergelijkt na sluiting van het stembureau het aantal afgestreepte namen met het aantal terugontvangen oproepkaarten. Het stembureau mag voorafgaand aan en tijdens de verkiezingsdag inlichtingen verschaffen over de procedure van de verkiezingen, maar uiteraard niet (inhoudelijk) over de politieke partijen. Zie voor meer details het reglement achterin. Om de procedures inzichtelijk te maken, vragen we u het reglement goed en duidelijk zichtbaar op te hangen in het stembureau. HET STEMMEN IN STAPPEN Hieronder ziet u de stemprocedure in 7 stappen. U kunt deze stappen bij het stembureau ophangen zodat leerlingen begrijpen hoe ze hun stem moeten uitbrengen. 1. Ga op 11, 12, 13, 16 of 17 maart tussen en uur naar 2. Klik op de tekst voortgezet onderwijs en mbo. Klik op de knop Stem. Er verschijnt nu een inlogscherm. 3. Vul de gebruikersnaam en het wachtwoord in (zie oproepkaart). 4. Klik op Stem. Nu verschijnt het stemformulier met daarop alle partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in uw provincie. 7

8 5. Klik op het vakje van de partij waarop je wilt stemmen. 6. Klaar? Klik dan op OK. Nu verschijnt de volgende tekst in beeld: Maak plaats voor de volgende leerling. 7. Je stem is uitgebracht. Maak plaats voor de volgende leerling. De computer gaat zelf weer terug naar de welkomstpagina. AFRONDING De uitslag van de Scholierenverkiezingen wordt dinsdag 17 maart omstreeks uur bekendgemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst. Daarna wordt de uitslag bekend gemaakt op In dagbladen, radio, tv en internet zal aandacht worden besteed aan de Scholierenverkiezingen en aan de uitslag. Houd de media in de gaten zodat u deze uitzendingen misschien kunt opnemen om te gebruiken in een afsluitende les. Daarnaast kan het aardig zijn om de uitslag van de Scholierenverkiezingen te toetsen aan de uitslag van de officiële verkiezingen. Ook is het mogelijk de uitslag te vergelijken met andere scholen of steden, en/of u kunt de uitslag vergelijken met eerdere uitslagen op uw school (alleen als u eerder meedeed uiteraard). Via kunt u de uitslag opzoeken. Bij een dagblad (of via de Stichting Nieuws in de klas) kunnen meerdere exemplaren van de krant van de dag na de verkiezingen besteld worden, zodat de twee verkiezingen met elkaar in verband gebracht kunnen worden en als stof tot discussie kunnen fungeren. 8

9 REGLEMENT VAN DE SCHOLIERENVERKIEZINGEN ARTIKEL 1 STEMRECHT 1.1 De school(leiding) stelt vast welke leerlingen stemgerechtigd zijn en draagt zorg voor één of meer namenlijsten van stemgerechtigde leerlingen. 1.2 Alleen personen die op een lijst van stemgerechtigde leerlingen voorkomen, hebben stemrecht. 1.3 Alle stemgerechtigden kunnen één stem uitbrengen. Overdracht van stemrecht en stemmen bij volmacht is niet toegestaan. ARTIKEL 2 STEMBUREAU 2.1 Het stembureau bestaat uit tenminste drie leden, waaronder een voorzitter. 2.2 Het stembureau is verantwoordelijk voor de goede gang van zaken tijdens de verkiezingen en draagt zorg voor naleving van dit reglement. ARTIKEL 3 OPROEPKAARTEN 3.1 De voorzitter van het stembureau overhandigt aan elke stemgerechtigde die zich bij het stembureau meldt één oproepkaart, waarop een gebruikersnaam en wachtwoord staan vermeld. Een ander lid van het stembureau registreert op de lijst van stemgerechtigden aan wie oproepkaarten worden uitgereikt (bijvoorbeeld door aankruisen of doorstrepen van de namen). In geen geval mag worden geregistreerd welke gebruikersnaam en wachtwoord bij welke persoon hoort. 3.2 Stemgerechtigden die een oproepkaart ontvangen hebben, zijn verplicht om via de computer hun stem uit te brengen en de oproepkaart na afloop weer in te leveren bij een lid van het stembureau. Ingeleverde oproepkaarten worden door het stembureau in de stembus gedeponeerd. 9

10 ARTIKEL 4 STEMMING 4.1 De stemming is geheim en anoniem. De stemcomputers worden daarom zo opgesteld dat het scherm alleen zichtbaar is voor de stemgerechtigde die zijn stem uitbrengt. 4.2 Een eenmaal ingevoerde combinatie van gebruikersnaam en wachtwoord kan niet een tweede keer worden ingevoerd. Wanneer de stemgerechtigde op het scherm heeft aangegeven akkoord te gaan met de stem die hij of zij uitbrengt, kan deze uitgebrachte stem daarna daarom niet herroepen worden. ARTIKEL 5 STEMBUS 5.1 Gedurende de periode dat gestemd mag worden, blijft de stembus (een afgesloten bus, doos of kist) gesloten. De leden van het stembureau openen de stembus in het openbaar bij aanvang van de telling. ARTIKEL 6 TELLEN VAN DE OPROEPKAARTEN 6.1 De op het stembureau aanwezige oproepkaarten worden voorafgaand aan de opening van het stemlokaal in het openbaar geteld. 6.2 De ingeleverde oproepkaarten en de niet-uitgedeelde oproepkaarten worden in het openbaar geteld door de leden van het stembureau, onder leiding van de voorzitter. 6.3 Aan de hand van de in artikel 1 bedoelde lijsten wordt vastgesteld aan hoeveel stemgerechtigden een oproepkaart is uitgereikt. 6.4 Het totaal aantal terugontvangen oproepkaarten moet overeenkomen met het aantal stemgerechtigden dat een oproepkaart in ontvangst heeft genomen. Het aantal terugontvangen oproepkaarten, opgeteld bij het aantal niet-uitgereikte oproepkaarten, moet gelijk zijn aan het aantal voor opening van de stembus getelde oproepkaarten. Bij een verschil in aantallen wordt hiervan schriftelijk melding gemaakt aan ProDemos. 10

11 STANDAARDPERSBERICHT Scholierenverkiezingen op [naam school] Van woensdag 11 maart tot en met dinsdag 17 maart, een dag voor de Provinciale Statenverkiezingen, organiseert ProDemos Huis voor democratie en rechtsstaat voor de 23e keer de landelijke Scholierenverkiezingen. Deze schaduwverkiezingen geven een indruk hoe de Nederlandse politiek eruit zou zien als jongeren het voor het zeggen hebben [Naam school] zal met [aantal] leerlingen (uit [specificatie klassen]) aan de scholierenverkiezingen deelnemen. Het digitale stemlokaal (zie is geopend van tot uur. Naar verwachting zullen de meeste leerlingen op onze school stemmen tussen [tijd] en [tijd] uur. De leerlingen ontvangen bij aankomst in het stemlokaal een oproepkaart met een gebruikersnaam en een wachtwoord, waarmee een stem kan worden uitgebracht. Een stembureau, bestaande uit [X] leerlingen (en/of) [X] docenten, ziet toe op het eerlijke verloop van de verkiezingen. Elke leerling krijgt één oproepkaart uitgereikt. De verkiezingswebsite is zodanig beveiligd dat met een gebruikersnaam en wachtwoord maar één keer gestemd kan worden. Uitslag De uitslag van [naam school] en die van alle andere deelnemende scholen zal op dinsdag 17 maart omstreeks uur worden bekendgemaakt tijdens een feestelijke persconferentie. Daarna wordt de uitslag bekend gemaakt op Voor meer informatie: De verkiezingen op onze school: [Naam school] [Naam docent] [Telefoonnummer] Scholierenverkiezingen algemeen: ProDemos Bas Banning, projectleider Scholierenverkiezingen / b.banning@prodemos.nl 11