De uitkeringsgerechtigden ten laste van de RVA sedert 5 jaar en meer

Transcriptie

1 De uitkeringsgerechtigden ten laste van de RVA sedert 5 jaar en meer

2 De uitkeringsgerechtigde volledig werklozen - nietwerkende werkzoekenden sedert 5 jaar en meer Gewoonlijk onderzoekt men de werkloosheid van zeer lange duur (5 jaar en meer) binnen de groep van de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen niet-werkende werkzoekenden (UVW/NWWZ). Aangezien deze slechts % vertegenwoordigen van de totaliteit van de uitkeringsgerechtigden ten laste van de RVA, lijkt het ons zinvol de analyse uit te breiden tot de andere uitkeringsgerechtigden (met uitzondering van de loopbaanonderbrekers voor wie wij niet beschikken over deze gegevens en de tijdelijke werklozen die per definitie stempelen tijdens een korte duur). Wij zijn dus stapsgewijs te werk gegaan, beginnend met de UVW/NWWZ met een werkloosheidsduur van 5 jaar en meer, hetzij personen in de maand januari 2002 en eindigend met de totaliteit van de uitkeringsgerechtigden ten laste van de RVA sedert 5 jaar en meer, hetzij personen. Grafiek I Aantal UVW/NWWZ sedert 5 jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden Januari Vlaanderen Vlaanderen Tabel I Relatief aandeel van de UVW/NWWZ sedert 5 jaar en meer volgens geslacht en gewest (in %) Fysieke eenheden Januari 2002 Mannen Vrouwen Totaal Aandeel volgens Aandeel volgens Aandeel volgens gewest gewest gewest Vlaanderen 28 % 31 % 30,0 % Aandeel volgens geslacht 38 % 62 % 100 % 55 % 55 % 55,1 % Aandeel volgens geslacht 40 % 60 % 100 % 17 % 13 % 14,8 % Aandeel volgens geslacht 47 % 53 % 100 % Land 100 % 100 % 100,0 % Aandeel volgens geslacht 41 % 59 % 100 % 3

3 59% van de UVW/NWWZ van zeer lange duur (5 jaar en meer) zijn! Bovendien speelt de verdeling per gewest duidelijk in het nadeel van het Waals Gewest met 55,1 % van de UVW/NWWZ terwijl zijn aandeel binnen de bevolking op beroepsactieve leeftijd zich beperkt tot 32,1 %, hetzij bijna 23 procentpunten verschil. Het omgekeerde geldt voor het Vlaams Gewest met een gewicht van 30 % dat veel lager ligt dan zijn relatief gewicht binnen de bevolking op beroepsactieve leeftijd dat 58,5 % bedraagt, hetzij 28 procentpunten verschil. Het s Hoofdstedelijk Gewest ten slotte behaalt een score van 14,8 % hetzij 5,5 procentpunten meer ten opzichte van zijn gewicht van 9,3 % binnen de bevolking op beroepsactieve leeftijd. Het onevenwicht / is merkbaar in alle gewesten met uitzondering van het s Hoofdstedelijk Gewest waar dit minder groot blijkt. Grafiek II Verdeling van de bevolking op beroepsactieve leeftijd volgens gewest Onderzoek arbeidskrachten 2000 NIS 60,0% 50,0% 58,5% 40,0% 30,0% 32,1% 20,0% 10,0% 9,3% 0,0% Vlaams Gewest Waals Gewest s Hoofdstedelijk Gewest De UVW/NWWZ omvatten echter niet alle uitkeringsgerechtigde volledig werklozen. Andere statuten binnen de volledige werkloosheid zijn de moeite waard om even bij stil te staan, zoals bijvoorbeeld het statuut van oudere werkloze. Buiten de volledige werkloosheid, vormt het brugpensioen eveneens een vergoedingsstelsel waarvan de duur onze aandacht verdient. Laten we stap voor stap te werk gaan; laten we eerst de duur binnen de andere statuten van de volledige werkloosheid nader bekijken. 4

4 De andere uitkeringsgerechtigde volledig werklozen sedert 5 jaar en meer De andere uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (andere UVW) bestaan uit statuten 2 (volledig werklozen met vrijstelling wegens beroepsopleiding), 3 (volledig werklozen tewerkgesteld in een beschutte werkplaats), 5 (deeltijdse werknemers met behoud van rechten en IGU), 7 (volledig werklozen van 50 jaar of meer vrijgesteld van de verplichting zich in te schrijven als werkzoekende), 8 (volledig werklozen vrijgesteld van de verplichting zich in te schrijven als werkzoekende wegens moeilijkheden op sociaal of familiaal vlak) en 9 (volledig werklozen met vrijstelling om studies, cursussen te volgen ). Deze statuten van de volledige werkloosheid vormen een niet te negeren deel. In januari 2002 bereiken zij immers een totaal van bijna 36 % van de globale volledige werkloosheid. Bovendien, indien men enkel de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen sedert 5 jaar en meer in aanmerking neemt, wordt dit het overheersend aandeel. Het aandeel van de personen die behoren tot deze andere statuten, hetzij personen, bedraagt dan immers 57 % van het totaal. Tabel II Aantal UVW/NWWZ en andere UVW Relatieve aandelen alle duurtijden samen en duur van 5 jaar en meer - Fysieke eenheden Januari 2002 Aandeel Aandeel alle met duur duurtijden van 5 jaar samen en meer Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen - nietwerkende werkzoekenden (UVW/NWWZ) 64 % 43 % Andere volledig werklozen (andere UVW) 36 % 57 % De verdeling ziet er dan per geslacht en per gewest totaal anders uit: Grafiek III Aantal andere UVW sedert 5 jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden - Januari Vlaanderen Vlaanderen

5 Tabel III Relatief aandeel van de andere UVW sedert 5jaar en meer volgens geslacht en gewest (in%) Fysieke eenheden Januari 2002 Mannen Vrouwen Totaal Aandeel volgens Aandeel volgens Aandeel volgens gewest gewest gewest Vlaanderen 52 % 61 % 56,9 % Aandeel volgens geslacht 42 % 58 % 100 % 36 % 31 % 33,0 % Aandeel volgens geslacht 50 % 50 % 100 % 12 % 8 % 10,1 % Aandeel volgens geslacht 56 % 44 % 100 % Land 100 % 100 % 100,0 % Aandeel volgens geslacht 46 % 54 % 100 % De zijn steeds talrijker dan de. Het verschil tussen de geslachten valt vooral in het noorden van het land op. In het Vlaams Gewest zijn 58 % van de andere uitkeringsgerechtigde volledig werklozen sedert 5 jaar en meer ; in het Waals Gewest stelt men een evenwicht vast tussen de twee geslachten en in het s Hoofdstedelijk Gewest is er een onevenwicht ten nadele van de, vermits de se 44 % halen. Tussen de gewesten, vergeleken met hun relatief gewicht binnen de bevolking op beroepsactieve leeftijd, verdwijnen de verschillen. Het aandeel van het Vlaams Gewest bedraagt 56,9 %, hetgeen iets minder is dan zijn gewicht van 58,5 % binnen de bevolking op beroepsactieve leeftijd; het Waals Gewest behaalt een score van 33 % lichtjes hoger dan zijn gewicht van 32,1 %. De score van het s Hoofdstedelijk Gewest (10,1 %) ligt evenwel lichtjes hoger dan zijn gewicht van 9,3 % in de beroepsactieve bevolking. 6

6 De totaliteit van de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen sedert 5 jaar en meer Wanneer men nu de twee subpopulaties groepeert UVW/NWWZ enerzijds en andere UVW anderzijds bekomt men de totaliteit van de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW). De verdeling per geslacht en per gewest is opnieuw gevoelig veranderd: Grafiek IV Aantal UVW sedert 5jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden Januari Vlaanderen Vlaanderen Andere UVW Niet-werkende werkzoekende UVW Men stelt ondermeer vast dat het gewicht van de vrouwelijke uitkeringsgerechtigden van zeer lange duur (5 jaar en meer) in het Waals Gewest sterk vermindert wanneer deze andere subpopulaties van mannelijke en vrouwelijke zeer langdurige werklozen bijgeteld worden. Tabel IV Relatief aandeel van de UVW sedert 5jaar en meer volgens geslacht en gewest (in%) Fysieke eenheden Januari 2002 Mannen Vrouwen Totaal Aandeel volgens Aandeel volgens Aandeel volgens gewest gewest gewest Vlaanderen 43 % 48 % 45% Aandeel volgens geslacht 41 % 59 % 100 % 43 % 42 % 43 % Aandeel volgens geslacht 45 % 55% 100 % 14 % 11 % 12 % Aandeel volgens geslacht 52 % 48 % 100 % Land 100 % 100 % 100 % Aandeel volgens geslacht 44 % 56 % 100 % Het Waals Gewest dat bij de 55,5 % van de UVW/NWWZ van zeer lange duur voor zijn rekening nam, zakt nu naar de tweede plaats met een relatief aandeel van 42 %. Omgekeerd bekleedt het Vlaams Gewest nu de eerste plaats met 48 % van de vrouwelijke zeer langdurig werklozen. Tenslotte daalt het relatief aandeel van het s Hoofdstedelijk Gewest van 13 % naar 11 %. Per geslacht stelt men vast dat in Vlaanderen de een groter relatief aandeel bekleden dan de (48 % tegenover 43 %) terwijl in (11 % tegenover 14 %) en in mindere mate in (42 % tegenover 43 %), het omgekeerde waar is. De studie van de totaliteit van de uitkeringsgerechtigden ten laste van de RVA die zeer langdurig werkloos zijn (5 jaar en meer) zou echter niet af zijn indien men geen rekening zou houden met de voltijds bruggepensioneerden. Die personen zijn immers niet meer actief op de arbeidsmarkt en ontvangen onder andere een uitkering ten laste van de RVA. Door ze op te nemen in onze analyse, kunnen we bovendien het blijvende onevenwicht relativeren tussen en dat werd vastgesteld in de studie van de volledige werkloosheid! 7

7 Bruggepensioneerden vergoed sedert 5 jaar en meer De bruggepensioneerden ontvangen van de RVA een werkloosheidsuitkering tot op het ogenblik waarop ze met pensioen gaan; deze periode strekt zich dikwijls uit over meer dan 5 jaar. Hieronder vindt u de verdeling per geslacht en per gewest van het aantal bruggepensioneerden die uitkeringen ontvangen sedert 5 jaar en meer: Grafiek V Aantal bruggepensioneerden vergoed sedert 5jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden Januari Vlaanderen Vlaanderen Tabel V Relatief aandeel van de bruggepensioneerden vergoed sedert 5jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden Januari 2002 Mannen Vrouwen Totaal Aandeel volgens Aandeel volgens Aandeel volgens gewest gewest gewest Vlaanderen 67 % 57 % 66 % Aandeel volgens geslacht 92 % 8 % 100 % 29 % 35 % 30 % Aandeel volgens geslacht 89 % 11% 100 % 4 % 8 % 4 % Aandeel volgens geslacht 82 % 18 % 100 % Land 100 % 100 % 100 % Aandeel volgens geslacht 90 % 10 % 100 % Wat meteen opvalt, is het immens verschil tussen het aantal bruggepensioneerde en. Tweede belangrijke vaststelling: het hoge aantal Vlaamse bij de bruggepensioneerden dat sedert 5 jaar en meer vergoed is. 90 % van de bruggepensioneerden vergoed sedert 5 jaar en meer zijn immers en 67 % van die komen uit het Vlaams Gewest. Zo begrijpt men beter waarom, in het Vlaams Gewest, die reeds zeer lange tijd uitkeringsgerechtigd volledig werkloos zijn talrijker zijn dan de (59 % tegenover 41 % - zie tabel IV): zonder uitkeringsgerechtigde volledige werkloosheid en brugpensioen naast elkaar te plaatsen zou bijgevolg voor bepaalde onevenwichten geen correcte verklaring kunnen worden gegeven. Laten we nu de som maken van de uitkeringsgerechtigde volledige werkloosheid van zeer lange duur (5 jaar en meer) en het brugpensioen van zeer lange duur (5 jaar en meer). 8

8 UVW en bruggepensioneerden sedert 5 jaar en meer Dit totaalbeeld van de vergoedingen van zeer lange duur nuanceert grondig het beperkt beeld dat men heeft wanneer men zich enkel toespitst op de UVW/NWWZ. Niet alleen is het aantal uitkeringsgerechtigden vergoed sedert 5 jaar en meer veel hoger buiten het beperkte bestek van de UVW/NWWZ personen tegenover maar ook de verdelingen per geslacht en per gewest zijn fundamenteel verschillend. In dit opzicht spreekt de volgende grafiek voor zich. Grafiek VI Aantal UVW + bruggepensioneerden sedert 5jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden Januari Vlaanderen Vlaanderen Andere UVW + bruggepensioneerden Niet-werkende werkzoekende UVW Tabel VI Relatief aandeel van de UVW + bruggepensioneerden sedert 5 jaar en meer volgens geslacht en gewest - Fysieke eenheden Januari 2002 Mannen Vrouwen Totaal Aandeel volgens Aandeel volgens Aandeel volgens gewest gewest gewest Vlaanderen 51 % 48 % 49,4 % Aandeel volgens geslacht 54 % 46 % 100 % 39 % 42 % 40,1 % Aandeel volgens geslacht 51 % 49 % 100 % 11 % 11 % 10,6 % Aandeel volgens geslacht 54 % 46 % 100 % Land 100 % 100 % 100,0 % Aandeel volgens geslacht 53 % 47 % 100 % 9

9 Kentering van de toestand: het zijn nu de die het talrijkst zijn (53 % tegen 47 % ) die sinds 5 jaar en + een uitkering genieten ten laste van de RVA en die hetzij volledig werkloos, hetzij bruggepensioneerd zijn. De uit het Vlaamse Gewest nemen de eerste plaats in met gerechtigden op werkloosheidsuitkeringen of brugpensioen sedert 5 jaar en + i.p.v. de rechthebbenden van het begin (UVW/NWWZ die 5 jaar en + werkloos zijn), d.i. bijna 6,7 keer meer! De uit het Vlaamse Gewest nemen de tweede plaats in met bijna gerechtigden op werkloosheidsuitkeringen of brugpensioen sedert 5 jaar en + i.p.v. de gerechtigden van het begin, d.i. meer dan driemaal zoveel! Zonder onderscheid volgens geslacht behaalt het Vlaamse Gewest een score van 49,4 %, d.w.z. 9 procentpunten minder dan zijn relatief gewicht in de bevolking op beroepsactieve leeftijd. Men is dus ver van de 28 procentpunten verschil, vermeld bij het onderzoek van enkel de UVW/NWWZ (grafiek II)! Wat de uit het Waalse Gewest betreft, hun aantal loopt op van tot rechthebbenden, d.i. meer dan 2,6 keer zoveel! En wat met de Waalse, die veruit de grootste groep vormden onder de UVW/NWWZ? Zij zakken gewoonweg van de eerste naar de vierde plaats! Hun aantal stijgt van naar , d.i. minder dan het dubbel. Zonder onderscheid volgens geslacht behaalt het Waalse Gewest een score van 40,1 %, d.i. 8 procentpunten meer dan zijn relatief gewicht in de bevolking op beroepsactieve leeftijd. Men is dus ook ver van de 23 procentpunten verschil opgetekend bij de analyse van enkel de UVW/NWWZ. In het s Hoofdstedelijk Gewest komen andere mannelijke uitkeringsgerechtigden vergoed sinds 5 jaar en + bij de sinds 5 jaar en + UVW/NWWZ, d.i. 2,4 keer meer. De uit het s Hoofdstedelijk Gewest nemen toe in aantal maar in geringere mate (1,8 keer meer). Globaal beschouwd komt het relatieve aandeel van het s Hoofdstedelijk Gewest neer op 10,6 %, d.i. 1,3 procentpunt meer dan zijn gewicht in de bevolking op beroepsactieve leeftijd. WE wijzen weer op dat het verschil 5,5 procentpunten bedraagt wanneer enkel de UVW/NWWZ in aanmerking genomen worden. 10

10 Besluit Grafiek VII Vergelijking tussen het aantal UVW/NWWZ sinds 5 jaar en + en het aantal UVW + bruggepensioneerden sinds 5 jaar en meervolgens geslacht - Fysieke eenheden Januari % 50% 40% 41% 59% 53% 47% Per geslacht en per gewest verliezen de Waalse de eerste plaats aan de Vlaamse, die in absolute waarde de grootste groep gerechtigden vertegenwoordigen. Bovendien, blijkt uit bovenstaande grafieken dat het de Waalse zijn voor wie het verschil het kleinst is (1,7 keer meer zie grafiek VI) en omgekeerd dat het de Vlaamse zijn voor wie het verschil het grootst is (6,7 keer meer). 30% 20% 10% 0% Vóór (UVW/NWWZ) Mannen Na (UVW+WZ) Vrouwen Zich beperken bij de verdeling per geslacht tot de nietwerkende werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen om de werkloosheid van zeer lange duur (5 jaar en +) te begrijpen leidt onvermijdelijk tot het vertekenen van de werkelijkheid, vermits het hogere relatieve aandeel van de aldus wordt omgekeerd in het nadeel van de, van wie het relatieve aandeel ten onrechte een overwicht krijgt! Grafiek VIII Vergelijking tussen het aantal UVW/NWWZ sinds 5 jaar en + en het aantal UVW + bruggepensioneerden vergoed sinds 5 jaar en meer volgens geslacht en gewest- Fysieke eenheden Januari 2002 Mannen 60% 55% 51% 50% 40% 38% 30% 28% 20% 10% 0% 17% Vóór (UVW/NWWZ) Vlaams Gewest 11% Na (UVW+Brug.) s Hoofdstedelijk Gewest Waals Gewest Vrouwen 60% 55% 50% 40% 30% 32% 48% 42% 20% 10% 0% 13% Vóór (UVW/NWWZ) Vlaams Gewest 10% Na (UVW+Brug.) s Hoofdstedelijk Gewest Waals Gewest 11