Vergroting innovatievermogen van ondernemers is de sleutel voor succes
|
|
- Mark Verhoeven
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vergroting innovatievermogen van ondernemers is de sleutel voor succes Onderwerp : Vergroting innovatievermogen van ondernemers is de sleutel voor succes Naar aanleiding van : White Paper Challenge TKI Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Opgesteld door : Peter van der Sar Doelstelling van de White Paper Challenge Onderwerp van de White Paper Challenge is de vraag hoe de Nederlandse tuinbouwsector kan inspelen op de veranderende eisen, gedrag en behoeften van consumenten en hoe de sector zichzelf moet (her)positioneren in de waardeketen. Doelstelling van de challenge is relaties bloot te leggen tussen de maatschappelijke transities en de kansen voor de Nederlandse tuinbouwsector. Inleiding Nederland heeft een leidende rol in de wereld op het gebied van tuinbouw en innovatie. De sector is uniek in het samenspel tussen onderzoek, industrie en beleid maar staat voor de uitdaging te transformeren van een volume-gebaseerde productie naar een op waarde gericht productiesysteem. Wereldwijde maatschappelijke trends zullen de sector en de bedrijven veranderen. Om de leidende positie te kunnen behouden en zelfs uit te breiden zal de Nederlandse tuinbouwsector antwoord moeten vinden op deze uitdagingen. Opbouw white paper In deze White Paper wil ik ingaan op de in mijn ogen te eenzijdige aandacht binnen de tuinbouw voor de inhoud van innovatie, terwijl succes van innovatie vooral wordt bepaald door het innovatieproces. De wereld verandert en dit heeft grote invloed op de wijze waarop de tuinbouw acteert en innoveert. Of zoals Eric Moor van Sion dit in De Ondernemer verwoordt (31 maart 2017): We kunnen trots zijn over de kracht van het Nederlandse tuinbouw. Mijn bedrijf is gegroeid door samenwerkingen met iedereen in de keten. Maar we zijn te lang in oude verdienmodellen blijven hangen. Schakel om naar het nu voordat er nieuwe partijen langszij komen. We moeten sneller bewegen. Na een schetst van de huidige situatie binnen de tuinbouw rond innovatie en de gesignaleerde problemen, wil ik een voorstel doen ter verbetering om zo een bijdrage te leveren om Nederland ook in de toekomst haar leidende rol in de wereld op het gebied van tuinbouw en innovatie te laten behouden. Huidige situatie De huidige bedrijfsvoering binnen de tuinbouw sluit onvoldoende aan bij de eisen van een snel veranderende wereld; succes wordt behaald door bedrijven die zich aanpassen en flexibel zijn. Een flexibele organisatie maakt de verbinding met de benodigde kennis en weet deze te vertalen in innovatie (producten en verdienmodellen). Moderne bedrijven drijven op kennis; het is niet de technologie die bepalend is. Innovatiesucces komt vooral door de medewerkers. Dit is onderzocht door de Rotterdamse Erasmus Universiteit in een enquête onder ruim bedrijven uit de topsectoren 1. Succesvolle innovatie is voor 77 % te danken aan sociale innovaties en voor 23 % aan 1 Technologische en sociale innovatie in een concurrerende markt - Innovatie- en concurrentiemonitor topsectoren (M. Tempelaar, Y.M. Prince, K. Heij, drs. P. Gibcus, R.M. Braaksma, H. Volberda, J. Jansen )
2 technische innovaties. Bedrijven innoveren als de medewerkers de ruimte hebben om innovaties uit te voeren. Sociale innovatie bestaat uit het ontwikkelen van nieuwe managementvaardigheden, innovatieve organisatie vormen en samenwerken met anderen. De complexe maatschappelijke uitdagingen voor ondernemers vragen deze competenties om te komen nieuwe business. Essentieel is de vaardigheid tot het kunnen samenwerken, gecombineerd met een intrinsieke bereidheid en een open, nieuwsgierige houding; zowel richting de (potentiële) samenwerkingspartners als de eigen organisatie. Kennis en inzicht in de eigen competenties van de organisatie zijn hierbij cruciaal. Kennisparadox Succesvolle innovatie is ook afhankelijk van het hebben van een gunstig innovatieklimaat, dat wordt bepaald door bedrijven, overheden, onderwijs en -kennisinstellingen. In Nederland is er een kloof tussen onderzoek en bedrijfsleven. Dit wordt zichtbaar in de kennisparadox; men is goed in het ontwikkelen van nieuwe ideeën, maar minder in het doorvertalen en uitwerken hiervan in de praktijk. Zeker waar het ideeën betreft die over bestaande keten- en sectorstructuren heengaan. Ook binnen de Nederlandse tuinbouw is deze paradox zichtbaar. Onderzoeken en experimenten wijzen op de kansen voor de Nederlandse tuinbouw om in te spelen op maatschappelijke vraagstukken rond water, energie, duurzaamheid en gezondheid. Toch slagen ondernemers en onderzoekers er onvoldoende in om deze kansen om te zetten in succesvolle, nieuwe innovaties en daaraan gerelateerde verdienmodellen. Een voorbeeld hiervan is het project Kas als Apotheek. In dit project wordt gezocht naar verdienmodellen rond hoogwaardige inhoudsstoffen uit bedekte teelten en wordt gewerkt aan de productie van medicijnen uit planten, natuurlijke geur-, kleur- en smaakstoffen. De onderzoeksresultaten zijn op een aantal vlakken veelbelovend. Echter, het doel, kansrijke innovaties die opgeschaald kunnen worden naar nieuwe duurzame verdienmodellen voor de tuinbouwsector, is nog niet gerealiseerd. Redenen voor deze kennisparadox binnen de Nederlandse tuinbouw zijn: 1. Innovatie binnen de tuinbouw richt zich vooral op inhoud en minder op proces. Technologische innovatie staat voorop; niet het innovatievermogen 2. Maar ideeën alleen zijn niet genoeg, opschaling naar succesvolle business vraagt meer. Traditioneel ligt de focus van de Nederlandse tuinbouw bij teelt, product en technologie (wat decennia lang tot internationaal aanspreekbare resultaten heeft geleid). Een proces dat zich volledig afspeelde binnen de eigen sectorkolom. Ondernemers, onderzoek, onderwijs maar ook financiële dienstverleners; het was een eigen wereld gericht op optimalisatie. De wereld is echter veranderd; nieuwe technologieën en andere wijze van organiseren zorgen ervoor dat bedrijven gedwongen worden op zoek te gaan naar nieuwe businessmodellen. Hierbij zijn antwoorden op vragen uit de markt en maatschappij dusdanig complex, dat deze niet meer gevonden kunnen worden binnen de tuinbouwketen zelf. 2. Dit brengt ons bij de tweede reden: het ontbreken van voldoende verbinding van de Nederlandse tuinbouw met andere sectoren en ontwikkelingen in de maatschappij. Of zoals een medewerker van Philips Lighting (Signify) het omschreef: Tuinbouwondernemers zijn te weinig nieuwsgierig naar wat er om hen heen plaatsvindt; men is te afwachtend en reactief. 2 De betekenis van Innovatievermogen volgens het Encyclopedisch kennisplatform Ensie is Het vermogen om nieuwe ideeën om te zetten in producten of diensten waar de klanten (en maatschappij) om vragen.
3 Ondernemers zijn onvoldoende op de hoogte van ontwikkelingen en de onderliggende behoeften en vragen waardoor het lastig wordt om te komen tot nieuwe innovatieve business. 3. Er wordt rond innovatie te weinig samengewerkt; binnen de tuinbouwketen zelf en met bedrijven daarbuiten (cross-sectorale innovatie). Een voorbeeld van het ontbreken van samenwerking rond innovatie zijn de vele initiatieven rond de teelt van algen. Allen pogen op te schalen tot succesvolle verdienmodellen. Echter, slechts weinigen slagen daarin en pogingen om tot (meer) afstemming te komen lopen stuk op het onvermogen tot samenwerking. 4. De wijze waarop bedrijven binnen de tuinbouw georganiseerd zijn, maakt innovatie lastig. Bedrijven hebben een sterke focus op het productieproces; het vrijmaken van mensen, middelen tijd en financiën om gestructureerd aan innovatie te werken vindt onvoldoende plaats. Innovatie komt erbij en werkt te vaak verstorend voor het bestaande businessmodel. Zeker als de beoogde innovatie in samenwerking met andere bedrijven of organisaties plaatsvindt. Dit werd tijdens een bijeenkomst op 25 april 2018 rond het thema Inhoudsstoffen en businessmodellen onderstreept door Verstegen Spices & Sauces. Dit familiebedrijf heeft jarenlang gezocht naar een vorm om invulling te geven aan innovatie; ze vragen immers een eigen context en mogen de dagelijkse bedrijfsvoering niet verstoren. Daarom is onlangs een aparte entiteit opgericht die de ruimte krijgt innovaties tot een succes te maken. Lukt dit, dan volgt in een latere fase de afweging de nieuwe activiteit te integreren in de bestaande business of te kiezen voor een nieuw bedrijf. Men creëert een start-upachtige omgeving om innovatie de noodzakelijke ruimte in mensen, geld, tijd én aandacht te geven. Samengevat, het ontbreken van innovatievermogen, onvoldoende samenwerking en het niet op innovatie ingericht zijn van de bedrijven zijn de belangrijkste oorzaken voor uitblijven van succesvolle innovaties die aansluiten bij de ontwikkelingen, vragen en behoeftes uit de markt en maatschappij. Bestaande initiatieven Nu is het fascinerende van de tuinbouwsector dat er door ondernemersorganisaties, (semi-) overheden, onderzoek en onderwijs en andere stakeholders allerlei initiatieven worden genomen om antwoord te vinden op deze problemen. Echter, ieder initiatief kent een eigen insteek en belang, afhankelijk van de organisaties die erbij zijn betrokken. Gevolg hiervan is een versnipperde reeks van activiteiten, die onvoldoende op elkaar worden afgestemd. Enkele voorbeelden: Binnen de Greenports in Nederland stemmen overheden (Provincie en gemeenten) en onderzoek/onderwijs stemmen het (innovatie)beleid rond tuinbouw op elkaar af; de dagelijkse innovatiepraktijk van ondernemers staat echter op afstand. HortiHeroes is een beloftevol initiatief van bedrijven en gemeente Westland om samen te investeren in de toekomst van de glastuinbouw, gericht op het aantrekken en ontwikkelen van talent. Centraal voor HortiHeroes staat het innoveren als proces. Wageningen UR, Greenport Hub (samenwerking Universiteiten van Leiden, Delft en Erasmus), TKI Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en TNO leggen de focus juist op inhoud en onderzoek. Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen richten zich vooral op koplopers; het verbinden van met anderen, essentieel voor het creëren van een breed innovatiespeelveld, ontbreekt.
4 Coalitie HOT richt zich op grote thema s vanuit een landelijke scope en vastgesteld beleid. Nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen die hier buiten vallen, worden niet meegenomen. Door het ontbreken van afstemming wordt de kans om gezamenlijk te werken aan het innovatievermogen van de sector onvoldoende benut. En dat is jammer, want veel ondernemers in de tuinbouw staan open voor innovatie. Zij zoeken echter naar een aanpak die hen ondersteunt bij het omzetten van ideeën in producten of diensten waar klanten (en maatschappij) om vragen. Om dit te kunnen realiseren, wordt de betrokkenen (overheid, onderzoek, onderwijs, stakeholders, maar óók ondernemers zelf) gevraagd over hun eigen positie in dit proces heen te kijken en de stappen te zetten om tot een afgestemde aanpak te komen om invulling te kunnen geven aan de maatschappelijke uitdagingen die aan de Nederlandse tuinbouwsector worden gesteld. Voorstel Graag wil ik deze white paper afsluiten met een concreet voorstel om bovenstaande tekortkomingen binnen het huidige innovatiesysteem te overbruggen door de betrokkenen met elkaar te verbinden. Een aanpak, waarin de verschillende aspecten van innovatie (inhoud en proces) worden meegenomen en het werken aan het innovatievermogen (vanuit de praktijk) centraal staat. Uitgangspunt hierbij zijn de maatschappelijke uitdagingen en vragen uit de markt, die sturend zijn voor de richting van innoveren voor de tuinbouw. Essentieel hierbij is de samenwerking en inzet van alle betrokkenen, om zich vanuit eigen visie en kracht hierbij in te zetten. De aanpak: 1. Genereren van innovatieve ideeën op basis van maatschappelijke ontwikkelingen; Via het organiseren van (bijvoorbeeld) challenges wordt door ondernemers verbinding gemaakt met andere sectoren en/of studenten met diverse achtergronden (bijvoorbeeld thema s als gezondheid, voedselvraagstukken, energie, water). 2. Betrekken andere ondernemers en sectoren (cross-overs); Vanuit de aanname dat de benodigde competenties om invulling te geven aan de vragen uit de maatschappij verder gaan dan hetgeen de tuinbouw op dit moment heeft te bieden, wordt in een vroegtijdig stadium contact gezocht met (netwerken van) innovatieve ondernemers uit andere sectoren (Yess Delft, RDM Rotterdam, Brainport Eindhoven) om tot een meer multidisciplinaire invulling van het innovatietraject te komen. 3. Inrichting innovatie-omgeving; Succesvolle innovatie vraagt een omgeving die de ruimte (mensen, middelen, geld, tijd) biedt om tot succesvolle nieuwe businessmodellen te komen. Binnen veel bedrijven binnen de tuinbouwsector is dit lastig te organiseren. Er zal gekeken moeten worden naar een externe omgeving, waar gezamenlijk gewerkt kan worden in het realiseren van de innovatiekansen. De samenwerkende bedrijven zélf zijn hierbij in de lead; om tot succes te komen is hun betrokkenheid en inzet een voorwaarde. Dit onderscheidt zich van bestaande initiatieven van bijvoorbeeld TNO en universiteiten (in de vorm van labs ) die veelal onderzoek-gedreven zijn. 4. Ontwikkeling van het innovatievermogen van de bedrijven (en daarmee de sector); De voorgaande stappen kunnen alleen maar succesvol zijn en het beoogde resultaat (nieuwe, opschaalbare innovatieve business) opleveren als ze vergezeld gaan van een ontwikkelprogramma voor bedrijven om te werken aan de competenties die nodig zijn voor het
5 vergroten van het innovatievermogen. Geef een man een vis en hij heeft eten voor één dag. Leer een man vissen en hij heeft eten voor heel zijn leven luidt een Chinees spreekwoord. Niet de innovatie an-sich, maar het vermogen om zich continu aan te kunnen passen aan de veranderende (maatschappelijke) uitdagingen zal bepalend zijn voor de toekomst van de Nederlandse tuinbouw.
ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN
ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN Sociale innovatie doorslaggevend voor succes topsectoren: Topsectorenbeleid te eenzijdig gericht op technologische innovatie De markt dwingt bedrijven steeds sneller te innoveren
Nadere informatieVAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen
VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze
Nadere informatieConclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland
Conclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland Presentatie 8 februari 2017 Provincie Gelderland Provinciale Staten Commissie Economie, Energie en Milieu Linze Rijswijk,
Nadere informatieSUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!
Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatieDries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde. Uw businessmodel voor de toekomst
Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde Uw businessmodel voor de toekomst Missie: economische groei door versterken van innovatie in het MKB Concurrentiekracht van Nederland versterken Innovatie in het MKB
Nadere informatieTheo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder
HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever
Nadere informatieBrainport 2030 Focus op maatschappelijke uitdagingen
Brainport 2030 Focus op maatschappelijke uitdagingen Dirk Plees John Dreessen Hans Damsteegt Thomas Voncken Wereldproblemen als uitgangspunt Grondstoffen Gezondheid Energie Water Bevolking Voedsel en veiligheid
Nadere informatieSlimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren
Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Zorgorganisaties zijn innovatiever dan het bedrijfsleven; Zorgorganisaties investeren gemiddeld 25% meer in sociale innovatie,
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieTuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig
Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Conferentie Agro met Energie verbinden, Rotterdam, 10 mei 2011 Jan Smits Toekomst Tuinbouw in de Biobased Economy Achtergrond Wat willen we bereiken Kenniscentrum
Nadere informatieSmart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek
KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document
Nadere informatieInnoveren in de topsectoren chemie en energie. InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning
Innoveren in de topsectoren chemie en energie InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning Om innovaties in de topsectoren chemie en energie kansrijker te maken helpt InnovatieLink
Nadere informatieInnovatief ondernemerschap in recreatie en toerisme
Innovatief ondernemerschap in recreatie en toerisme Van idee tot realisatie van innovatie 100,- korting bij inschrijving vóór 1 mei Leergang September - December 2010 Locatie: KvK Eindhoven Innovatief
Nadere informatieInschrijving RBB- AWARD 2018
Inschrijving RBB- AWARD 2018 Organisatie: Kamer van Koophandel Contactpersoon voor de RBB over deze good practice: Menno Zwart E- mail adres: menno.zwart@kvk.nl Mobiele telefoon: 06 1135 8182 Akkoord lid
Nadere informatieDuurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis
Duurzame kennis door publiek-private samenwerking Annet Zweep Directie Agrokennis Opbouw van mijn verhaal 1. Introductie van mijzelf 2. Topsector en proces 3. Per PPS van vandaag: doel, opzet en wijze
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieWat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bevindingen Erasmus Innovatiemonitor Zorg Eindhoven, 5 oktober 2012 TOP INSTITUTE INSCOPE
Nadere informatieDE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM
DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten
Nadere informatieOperationeel Programma EFRO Noord-Nederland
Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio
Nadere informatieEconomische kracht van de maritieme sector in de Zuidvleugel (van tweede Maasvlakte tot Gorinchem) verder versterken door inzet op vier lijnen:
Bijlage 1B behorend bij Voortgangsrapportage vragen Economie door gemeenten MKB: overzicht initiatieven MKB-kennisinstellingen Naam project Maritime Delta Economische kracht van de maritieme sector in
Nadere informatieFunctieprofiel Innovatiemanager Provincie Zuid-Holland
Functieprofiel Innovatiemanager Provincie Zuid-Holland Provincie Zuid-Holland Innovatiemanager De provincie Zuid-Holland is een bedrijvige, veelzijdige provincie met 3,5 miljoen inwoners op een gebied
Nadere informatieKRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity BM-Support.org STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT
STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR SUCCES OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity
Nadere informatieKaderbrief 2018: Sterker in dialoog
Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog Deze kaderbrief geeft richting aan onze (team)plannen voor 2018. Zo zorgen we ervoor dat ontwikkelingen binnen Cello elkaar versterken én dat we invulling blijven geven
Nadere informatieE V E R B I N D I N G, N I E
innovatie Syntens N I E U W E V E R B I N D I N G, N I E U W E B U S I N E S S Het veld waarin bedrijven opereren is voortdurend in beweging. Om een bedrijf gezond en succesvol te houden, is het belangrijk
Nadere informatieHERWAARDEER AMBACHT, KOM TOT GROEI
AMBACHT VAKMANSCHAP TECHNOLOGIE s-hertogenbosch HERWAARDEER AMBACHT, KOM TOT GROEI We staan aan het begin van een nieuw maaktijdperk. Wereldwijd wordt het belang van het maken en creatieve ambachten voor
Nadere informatieWe zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen
We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:
Nadere informatie1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling...
Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar
Nadere informatieCOMMUNICEREN VANUIT JE KERN
COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie
Nadere informatieintelligent software for monitoring centres
intelligent software for monitoring centres Waarom UMO? Binnen Europa en daarbuiten hebben landen te maken met de vergrijzing. Daardoor stijgt de zorgvraag in het komende decennium sterk. Hoe wordt die
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatieKRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland
SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart
Nadere informatieDiensteninnovatie: wat is dat?
Over de AWT De Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) adviseert regering en parlement over beleid voor wetenschap, technologie en innovatie De AWT adviseert gevraagd en ongevraagd.
Nadere informatieSymposium Groene chemie in de delta
DPI Value Centre als onderdeel van TKI SPM en het valorisatienetwerk 2.0 Symposium Groene chemie in de delta A. Brouwer, 12 November 2012 TKI Smart Polymeric Materials Topresearch in polymeren 5-10 jaar
Nadere informatieOnderwijs en Kennisoverdracht
Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen
Nadere informatieSamenwerken aan een toekomstbestendige retailsector
Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere
Nadere informatie5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT
5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in
Nadere informatieEnergie van ons allemaal
VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht
Nadere informatieCao Metalektro: die deal doen we samen
Cao Metalektro: die deal doen we samen De drive om iets slimmer, sneller of beter te doen met de inzet van techniek, heeft de maakindustrie in ons land groot gemaakt. En daar zijn we trots op. Met technologische
Nadere informatieArnold Monshouwer. Business Club Bernisse
Arnold Monshouwer Business Club Bernisse Wie zijn wij? Waarom innoveren? Wat is innovatie? Hoe kom ik op ideeën? Hoe pak ik het aan? Agenda Even voorstellen 1. Beter, eerder en sneller innoveren 2. Onafhankelijk
Nadere informatieUitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30
Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober 2018 13:00-17:30 Beste genodigde, Een urgenter vraagstuk dan de toekomst van onze planeet is er niet. Daarom is er ook geen urgentere
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieWordt een Innovatieve Organisatie
Wordt een Innovatieve Organisatie Waarom innovatie door samenwerking?! Omdat ideeën leiden tot groei en tot meer betrokkenheid. Ideeën leiden tot groei en betrokkenheid 75 procent van de managers zijn
Nadere informatieSTRATEGISCHE AGENDA 2011-2015. Verbinden, inspireren en activeren
STRATEGISCHE AGENDA 2011-2015 Verbinden, inspireren en activeren Radboud Vorage, juli 2010 ACHTERGROND Netwerkprogramma loopt af Rol GAN continueren, vanuit het bedrijfsleven Aansluiten bij behoefte deelnemers/participanten
Nadere informatieCluster Agro en Food Regio Zwolle
Cluster Agro en Food Regio Zwolle Dé proeftuin voor duurzame, innovatieve systemen en nieuwe verdienmodellen: een living lab voor Agro en Food Cluster Agro en Food Regio Zwolle Werk en innovatie Sterk
Nadere informatieMAC Midden-Brabant platform voor zorginnovaties
platform voor zorginnovaties Ontwikkeling Business Case MAC 25 november 2010 Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van De Ideale Connectie (REAP) Pagina: 2 Business Case De business case
Nadere informatieOperationeel Programma EFRO Noord-Nederland Inzet op innovatie en een koolstofarme economie
Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie oktober 2014 In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren
Nadere informatieWerk slimmer: Innoveer! www.dbr.nl
Werk slimmer: Innoveer! www.dbr.nl Van klantgericht naar innovatief Inmiddels is het niet genoeg om als organisatie klantgericht te zijn in je processen en producten. De huidige omstandigheden zoals snellere
Nadere informatieTuinbouwakkoord. Preambule
Tuinbouwakkoord Preambule Ondergetekenden beogen een Nationale Tuinbouwagenda 2019 2030, onder het motto Circulaire tuinbouw in de praktijk, zoals voorbereid en opgesteld door bedrijfsleven, kennispartners
Nadere informatienew world CAMPUS Op de grens van organisaties begint de New World Campus
new world CAMPUS Op de grens van organisaties begint de New World Campus New World Water & Sanitatie Campus Agri & Food De New World Campus is dé plek waar oplossingen worden gevonden voor mondiale vraagstukken
Nadere informatieVisie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils
Visie op Valorisatie van onderzoeken naar ondernemen InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011 Maarten van Gils Agenda Persoonlijke introductie Het onderzoeken bij MICORD De overgang in
Nadere informatieDutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017
Dutch Coastline Challenge Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Bevindingen 1 e bijeenkomst: Ons gezamenlijk verhaal Klimaatverandering beheerst het nieuws en de eerste zichtbare effecten staan bij
Nadere informatieBusiness Model Innovation Guide
Business Model Innovation Guide Over waarom business model innovatie cruciaal is en hoe je dat aanpakt Uitgave: April 2016 Auteur: Eefje Jonker-van Dun Strategy Designer & Managing Director Business Models
Nadere informatieR&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018
R&D-barometer 2018 Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven November 2018 Inhoud 1. Achtergronden onderzoek 2. Kerncijfers R&D-barometer 2018 3. De trends in R&D; samenwerking blijft
Nadere informatieNL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen
NL.IN.BUSINESS 2020 Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen MONDIALE UITDAGINGEN Verstedelijking, economische groei en verduurzaming brengen uitdagingen met zich mee op bijvoorbeeld het gebied van
Nadere informatieIndustrie & innovatie
Industrie & innovatie Boardroomdiscussie Corné Kranenburg sectorspecialist Industrie Marlise van der Plas themamanager Innovatie Welkom! 2 Programma Introductie 12:00 12:15 Ontwikkelingen in de wereld
Nadere informatieIn 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren. Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf
In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf Colofon De tekst van deze brochure is tot stand gekomen met medewerking van NEMACC, het mkb-kenniscentrum waarin de NBA
Nadere informatieTweede call voor offertes voor projecten
Tweede call voor offertes voor projecten Thema : kleur- geur- en smaakstoffen uit planten Inleiding Het Kenniscentrum heeft tot doel om doorbraken te bewerkstelligen voor de valorisatie van werkzame stoffen
Nadere informatieVan der Hoeven Tuinbouwprojecten met IQ
Van der Hoeven Tuinbouwprojecten met IQ Een kassenbouwer die mee verandert Hoeveel is er allemaal al niet veranderd in de internationale glastuinbouw? Misschien is het grootste verschil wel de ontwikkeling
Nadere informatieBESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN
BESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN Projectleider Afdeling Iris van Gils Kerngroep Visie/Missie Datum 28 november 2014 Planstatus Vastgesteld in de Fusieraad 24 november 2014 Opdrachtgever Stuurgroep
Nadere informatieMasterclass IT Savvy. Impact van trends
Masterclass IT Savvy Impact van trends Regelmatig komen onderzoeksbureaus zoals Gartner en McKinsey met rapporten waarin nieuwe trends worden aangekondigd. Belangrijke vraag, en niet eenvoudig te beantwoorden,
Nadere informatieVoorbereiding hbo kunstonderwijs
Keuzedeel mbo Voorbereiding hbo kunstonderwijs gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0184 Penvoerder: Sectorkamer ICT en creatieve industrie Gevalideerd door: Sectorkamer ICT en creatieve
Nadere informatieInnovatieagenda Melkveehouderij
Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de
Nadere informatieonderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden
onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden 6 De wereld verandert: om ons heen zien we langzaam systemen en instituties omvallen. Wat daarvoor in de plaats komt? Hbo-onderzoek
Nadere informatieVijf speerpunten voor de regio
Vijf speerpunten voor de regio Ondernemers, kennisinstellingen en overheden geven aan dat vijf speerpunten van belang zijn om de metropoolregio Amsterdam te profileren als koploper op het gebied van duurzaam
Nadere informatiePanelonderzoek Smart Indusrty
Panelonderzoek Smart Indusrty Geacht panellid, In juli/ augustus 2014 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een onderzoek over Smart Industry. Nogmaals hartelijk dank voor uw deelname!
Nadere informatieFUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord
FUNCTIEPROFIEL LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle 1. LTO Noord LTO Noord is dé belangenbehartiger en partner voor boeren en tuinders in de negen provincies
Nadere informatieVERBINDEN, VERSTERKEN EN ONTWIKKELEN
Foto: Platform Slappe Bodem, Vincent Basler VERBINDEN, VERSTERKEN EN ONTWIKKELEN In oktober 2016 is het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling (voorheen kennisprogramma Klimaat, Water en Bodemdaling (KWB))
Nadere informatieMet onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief. Verbeteren kan alleen van binnenuit.
Met onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief Verbeteren kan alleen van binnenuit. Onze visie, missie en strategie Visie: dat er in alle organisaties een
Nadere informatieDe Innovator. Trendanalyse. De Trendanalyse in een notendop. de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen
De Innovator Trendanalyse De Trendanalyse in een notendop de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Trendanalyse DE INNOVATOR Het gedrag van klanten wordt steeds grilliger en door trends bepaald; Daarom
Nadere informatieGimv Health & Care fonds Investeren in de gezondheids- en zorgsector van de toekomst. Brussel, 27 februari 2013
Gimv Health & Care fonds Investeren in de gezondheids- en zorgsector van de toekomst Brussel, 27 februari 2013 Inhoud 1. Health & Care fonds zorgt voor kritische massa en multiplicatoreffect (Urbain Vandeurzen)
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieCo-creatie in verandering
Marijke Smit CMC Co-creatie in verandering Dag van de Orde, 30 oktober 2012 Opbouw Verkenning Adhv casus uit eigen praktijk Theoretisch kader Model WVOO (gebaseerd op Nelson en Burns) Koppeling aan praktijk
Nadere informatieLIPSS LIPSS LIPSS LIPSS 21-9-2011. Inhoud van de presentaties. Inhoud van de presentaties. De sprekers. DOEL & RESULTAAT voor U
Open ICT ketenplatform voor naadloze informatievoorziening in het logistieke systeem van de groothandelaar in bloemen en planten. De sprekers Kenlog : de bedrijfskunde Coena : de IT technologie DOEL &
Nadere informatieOnze ambitie Welvaart voor toekomstige generaties mogelijk maken
Onze ambitie Welvaart voor toekomstige generaties mogelijk maken 2 Nieuwe technologie zorgt voor fundamentele veranderingen In tijden waarin technologie en de economie ons meer welvaart geven, streven
Nadere informatiePresentatie EDB Nicole Ottenheim Gemeente Venlo. Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen. Hans Aarts Fontys Hogescholen
Presentatie EDB 27-9-2017 Nicole Ottenheim Gemeente Venlo Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen Hans Aarts Fontys Hogescholen Bedrijfsleven: personeelspiramide wordt personeelsruit Outsourcing HO MBO
Nadere informatieOpen data als basis voor innovatie in de landbouw
Open data als basis voor innovatie in de landbouw Een interview met Geert Hermans Door: Henk van der Bijl en Jan Willem Kruize geert.hermans@zlto.nl, henk.vanderbijl@planet.nl, janwillem.kruize@wur.nl
Nadere informatieLeven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU
Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU Quality of live Opzet Lezing Waarom is er kennis over de ondergrond nodig?
Nadere informatieNEEM DE TIJD LEER ONS BETER KENNEN
LOOK CLOSER UNDERSTAND MORE NEEM DE TIJD Ontdek Robeco 1 Wij willen alles weten over de wereld en hoe die werkt, over de risico s en kansen. Op deze manier herkennen we langetermijnkansen, innoveren we
Nadere informatieSMART SOCIETY DESIGN
SMART SOCIETY MEETS DESIGN De wereld staat voor grote uitdagingen en tegelijkertijd hebben we al die technologische mogelijkheden. dat kan alleen maar tot volledige wasdom komen met creativiteit en een
Nadere informatieHet Nieuwe Werken: Transitie van Controle naar Vertrouwen
Het Nieuwe Werken: Transitie van Controle naar Vertrouwen Het Nieuwe Werken (HNW) is een van de meest populaire trends op het gebied van organisatieontwikkeling van de laatste jaren; meer dan een kwart
Nadere informatieGroot Composiet II Houtkoolschets
II Groot Composiet II Houtkoolschets Europa investeert in uw toekomst uit het Europese fonds voor regionale ontwikkeling Europa investeert in uw toekomst uit het Europese fonds voor regionale ontwikkeling
Nadere informatieDe Corporate University als strategisch instrument Symposium DNB Toezichtacademie Amsterdam, 3 juni 2013
De Corporate University als strategisch instrument Symposium DNB Toezichtacademie Amsterdam, 3 juni 2013 Dr. Martijn Rademakers Corporate universities Het aantal organisaties met een corporate university
Nadere informatieTNO draagt bij aan de oplossing van verschillende complexe maatschappelijke vraagstukken op terreinen als energievoorziening, watermanagement,
TNO draagt bij aan de oplossing van verschillende complexe maatschappelijke vraagstukken op terreinen als energievoorziening, watermanagement, landbouw, gezondheidszorg, mobiliteit, veiligheid en bouw.
Nadere informatieIBN ALS SOCIALE ONDERNEMING VOOR EEN BREDERE GROEP
IBN ALS SOCIALE ONDERNEMING VOOR EEN BREDERE GROEP IBN ALS SOCIALE ONDERNEMING VOOR EEN BREDERE GROEP IBN biedt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meer kansen door het optimaal benutten van talenten,
Nadere informatieKoopstromenonderzoek 2019
Retailsymposium Koopstromenonderzoek 2019 Onderzoek 2009 Ontwikkelingen vraag Marktconsultatie aanbod gedragen programma van eisen Uitvoering onderzoek 2018 : marktconsultatie 2019 : uitvoering onderzoek
Nadere informatieIn 5 stappen een businessmodel innoveren
1 www.pluc.nl In 5 stappen een businessmodel innoveren Inclusief 5 praktische tips voor het werken met het Business Model Canvas 2 In 5 stappen een businessmodel innoveren Over het Business Model Canvas
Nadere informatieDe Groene Kennispoort Twente Regionale voedselketen Twente. Woensdag 25 april Dagmar Essing
De Groene Kennispoort Twente Regionale voedselketen Twente Woensdag 25 april Dagmar Essing Programma vandaag Verwachtingen kenniswerkplaats? Voorstel ronde (5 min) Presentatie Groene Kennispoort Twente
Nadere informatieBantopa Kennismaken met Samenwerken
Bantopa Kennismaken met Samenwerken Vernieuwen door Samenwerken Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking met andere bedrijven
Nadere informatieomgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren
Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie
Nadere informatieDutch Agri Food Week
Dutch Agri Food Week Over Dutch Agri Food Week 2 e editie van 12-25 oktober 2016 Events en activiteiten in regio s verspreid over NL Doelen Helder en open zijn als sector, deuren openen en maatschappelijke
Nadere informatiePitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut
Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut A S S E N E M M E N M E P P E L De aanleiding Innovatie in het mbo moet omdat: - Technologie en digitalisering leiden tot andere (inhoud van)
Nadere informatieWat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?
Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.
Nadere informatiePOWERED BY BEPURE. Elke dag beter
POWERED BY BEPURE Elke dag beter Hallo zelfvertrouwen! Hallo inzicht! Hallo POWERED BY BEPURE Elke dag beter Innoveren is kansen zien en deze omzetten in producten of diensten die uw klanten echt willen.
Nadere informatieSamenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new
Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new strategic approach ( Blueprint ) to sectoral cooperation
Nadere informatieHealthValley. where health & innovation meet. Succesvol innoveren in de zorg
HealthValley where health & innovation meet Succesvol innoveren in de zorg 1 Succesvol innoveren in de zorg Health Valley Health Valley is een netwerk van bedrijven, overheden, kennis- en zorginstellingen
Nadere informatieLeergang Leiderschap voor Professionals
Leergang Leiderschap voor Professionals Zonder ontwikkeling geen toekomst! Leergang Leiderschap voor Professionals Tijden veranderen. Markten veranderen, organisaties en bedrijven veranderen en ook de
Nadere informatieDuurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?
Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie
Nadere informatie