De Vlaamse arbeidsmarkt uit het dal? Luc Sels

Transcriptie

1 De Vlaamse arbeidsmarkt uit het dal? Luc Sels WSE Arbeidsmarktcongres december 2010

2 1. Van welvaart naar crisis en terug?

3 Procentuele kwartaal- en jaargroei BBP (België en EU27; 2008-I tot 2010-III) (%) ,6 0,8 1,9 0,5 1,1 0,1 1,0 0,4 1,7 2,6 1,0 2,1 0,5 0-0,4-0,1 0, ,3-1,7-3 -2,2-2, ,7-4,1 Jaargroei BE Kwartaalgroei BE Kwartaalgroei EU27 Bron: NBB, Eurostat (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

4 jan/07 feb/07 mrt/07 apr/07 mei/07 jun/07 jul/07 aug/07 sep/07 okt/07 nov/07 dec/07 jan/08 feb/08 mrt/08 apr/08 mei/08 jun/08 jul/08 aug/08 sep/08 okt/08 nov/08 dec/08 jan/09 feb/09 mrt/09 apr/09 mei/09 jun/09 jul/09 aug/09 sep/09 okt/09 nov/09 dec/09 jan/10 feb/10 mrt/10 apr/10 mei/10 jun/10 jul/10 aug/10 sep/10 okt/10 Steunpunt WSE 180 (index jan/07=100) Conjunctuurindicatoren Vlaamse arbeidsmarkt Bevolking op arbeidsleeftijd Uitzendactiviteit (BE) Tijdelijke werkloosheid Bedrijfsoprichtingen Bedrijfsfalingen Ontvangen VDAB-vacatures Bron: VDAB, RVA, Graydon, Federgon (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

5 3 Procentuele jaargroei van arbeidsvolume en aantal werknemers (Vlaams Gewest; 2008-I tot 2010-II) ,1 1,9 1,9 1,5 1,7 1,0 1,2 1,0 0,6 0, I 2008-II 2008-III 2008-IV 2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II (r) -0,2-0,3-0,7-0,6-0,8-1,3-1,9-3 -2,5 Werknemers -2,8-2,7 VTE Bron: RSZ (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

6 Trendevolutie van de tewerkstelling (RSZ) in de hoofdsectoren (Vlaams gewest, 2008-I tot 2010-II) index: 2008-I = I 2008-II 2008-III 2008-IV 2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II (r) Secundaire sector Tertiaire sector Quartaire sector Totaal Bron: RSZ (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

7 Evolutie werknemers en arbeidsvolume naar profielkenmerken (Vlaams gewest, 2008-I tot 2010-I) Algemeen Totaal -3,1-0,1 Man Vrouw -5,9-2,4 0,8 2,6-25 jaar jaar 50+ jaar -13,6-9,0-4,3-1,8 6,8 9,9 Arbeider Bediende Ambtenaar -9,6-2,7 1,6 0,5 1,1 0,9 Voltijds Deeltijds Speciaal -21,9-9,8-5,5-3,3 8,4 8,0 <90 euro euro euro >150 euro -23,7-18,4-13,4-8,8 Werknemers VTE 6,0 9,2 19,8 19,2 Bron: RSZ (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

8 2. De arbeidsmarkt snel uitgeziekt?

9 Evolutie gemiddeld aantal niet-werkende werkzoekenden en werkloosheidsgraad in de gewesten ( , gemiddelde januari-oktober) Evolutie nwwz Aantal nwwz (n) Werkloosheidsgraad (%) Aantal nwwz (n) Werkloosheidsgraad (%) (n) (%) Vlaams Gewest , , ,1 Waals Gewest , , ,0 Brussels H. Gewest , , ,1 Bron: RVA en Vlaamse Arbeidsrekening (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

10 40 Procentuele jaargroei kortdurige en langdurige werkloosheid (Vlaams Gewest; 2008-jan tot 2010-okt) Kortdurige werkloosheid Langdurige werkloosheid Bron: VDAB (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

11 t t+2 t+4 t+6 t+8 t+10 t+12 t+14 t+16 t+18 t+20 t+22 t+24 t+26 t+28 t+30 t+32 t+34 t+36 t+38 t+40 t+42 t+44 t+46 t+48 t+50 t+52 t+54 t+56 t+58 t+60 t+62 t+64 t+66 t+68 t+70 t+72 Steunpunt WSE Evolutie trendniveau kortdurige werkloosheid in drie crisissen (Vlaams Gewest) (index maand t = 100) 180 Piek 1990 crisis index 168 t index 121 t+12 = aug '09 index 132 t+18 = feb'10 index 126 t+27 = nov '10 Piek 2001 crisis index 151 t crisis (t=aug'90) 2001 crisis (t=jan'01) 2008 crisis (t=aug'08) Bron: VDAB (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

12 Totale duurtijd werkloosheidsstijging tijdens economische crisis (in maanden) Duitsland (12M) Wallonië (13M) Oostenrijk (16M) Zweden (19M) België (22M) Vlaanderen (22M) VK (22M) Brussel (23M) Frankrijk (24M) Portugal (24M) Noorwegen (25M) Luxemburg (28M) Spanje (40M) Ierland (41M) Kantelmoment bereikt Werkloosheid stijgt verder Bron: RVA, OECD (Bewerking Steunpunt WSE)

13 Kans op werk: gemiddelde maandelijkse uitstroom NWWZ naar werk (Vlaams Gewest; 2007-I tot 2010-III) (%) ste helft 2010: gemiddeld 10,5%, maar: - laaggeschoold: 8,2% - met arbeidshandicap: 4,4% - ouder dan 49 jaar: 3,1% - meer dan 2 jaar werkloos: 2,9% I II III IV I II III IV I II III IV I II III Bron: VDAB (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

14 3. Uitdaging 1 Jongeren in tijden van crisis

15 Werkloosheidsgraad (ILO) in het Vlaams Gewest ( ) (%) Werkloosheidsgraad (15-64) Jeugdwerkloosheidsgraad (15-24) '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 (%) Werkloosheidsgraden jaar Totaal Schoolverlaters Niet-schoolverlaters Vlaams Gewest 15,7 27,9 10,9 België 21,9 34,7 16,5 Nederland 7,8 8,9 5,1 Frankrijk 23,1 27,7 20,4 Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, Eurostat LFS (Bewerking Steunpunt WSE/Departement WSE)

16 % openstaande vacatures waarvoor werkervaring wordt gevraagd (Vlaams Gewest, 2008 versus 2010, gemiddelde januari - oktober) (%) (%) Beroepsgroepen Linear (Bissectrice) Bron: VDAB (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

17 4. Uitdaging 2 De knelpunteconomie

18 Spanning 5 3 SP < 5 Spanning < 3 Bron: VDAB (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE) Steunpunt WSE 2010 Spanning < 3 Spanning 3 tot < 5 Spanning 5 Vertegenwoordiger Technicus Informaticus Ingenieur Bewaker Boekhouder Tekenaar Economist Leerkracht 3 de /4 de gr. Huisbewaker / schoonmaak Metaalbewerker Kader privé-sector Andere hogere bedienden Electricien Houtbewerker Arbeider voeding Architect-meetkundige Machinist/kraanbestuurder 2008 Verkoper Paramedicus, verzorging Hotel- en keukenpersoneel Andere in de diensten Andere bureaubedienden Bouwarbeider Werknemer verkeer Opvoeder Maatschappelijk assistent Secretaress / dactylografe Havenarbeider, magazijnier Handlanger algemeen Landbouwer, visser Leerkracht basisonderwijs Kunstenaar, mediaperson. Leerkracht 1 ste /2 de gr. Inpakker Schilder behanger Drukkerijarbeider

19 (n) Evolutie spanningsratio (Vlaams Gewest, , gemiddelde januari - oktober) 7,5 8,9 8,3 7,8 (n) ,1 5,4 5,6 4,3 5,5 5, , Spanningsratio (rechteras) NWWZ VDAB-vacatures 00 Bron: VDAB (Bewerking Steunpunt WSE / Departement WSE)

20 5. Uitdaging 3 De vergrijzing

21 Werkzaamheidsgraad (%) Steunpunt WSE Een blik achteruit: langetermijnevolutie werkzaamheid (Vlaams Gewest ) 72,2 72,8 72,3 70, WZH Mannen WZH Vrouwen Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, Eurostat LFS (Bewerking Departement WSE / Steunpunt WSE)

22 Werkzaamheidsvooruitzichten tot 2020, voor 20- tot 64-jarigen (%) 75 (Vlaams Gewest) 74 73,6 74, , , ,7 69, r2015 r2020 Geobserveerde werkzaamheidsgraad Scenario 1: vergrijzing Scenario 2: vergrijzing + feminisering Bron: Federaal Planbureau, FOD Economie - Algemene Directie Statistiek EAK (Bewerking Departement WSE / Steunpunt WSE)

23 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 81,3 71,7 69,7 47,9 Het huzarenstuk: 60% werkzame 55-plussers in 2030 (België) 79,3 67,7 65,9 43,9 77,3 65,7 62,0 41,0 75,3 63,7 73,3 54,8 50,7 35,6 31,9 61,7 71,9 19,7 49,4 36,0 30,3 15,4 60,6 38,6 54,9 33,8 27,4 13,5 Mannen (nulllijn) Mannen (2030) Vrouwen (nullijn) Vrouwen (2030) 49,7 47,0 55 jaar 56 jaar 57 jaar 58 jaar 59 jaar 60 jaar 61 jaar 62 jaar 63 jaar 64 jaar 24,8 11,9 29,8 23,5 19,5 7,8 Bron: DWH AM & SB, Federaal planbureau (Bewerking Steunpunt WSE).

24 Steunpunt Werk en Sociale Economie Parkstraat 45 bus Leuven T: + 32(0) steunpuntwse@econ.kuleuven.be