Wanneer is het epilepsie?

Transcriptie

1 Wanneer is het epilepsie? Vascular rounds 2018 Syncope: een multidisciplinaire aanpak Mariëlle Vlooswijk

2 Disclosure potential conflicts of interest Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld nvt Honorarium of andere (financiële) vergoeding nvt Aandeelhouder Nvt Andere relatie, namelijk nvt

3 Wanneer is het epilepsie? Introductie syncopeteam MUMC+ Doel presentatie Patroonherkenning Enkele karikaturen Rol van aanvullende diagnostiek Take home message

4 4 Syncope team MUMC Mariëlle Vlooswijk Esther Bouwmans Rob Rouhl Neurologie Vasculaire Geneeskunde Bram Kroon Esther Gerrits Trang Dinh Joey Ubachs Maurice Pluijmen Cardiologie

5 5 Syncope poli Wekelijks op vrijdagmiddag 4 nieuwe patiënten Gezamenlijk spreekuur - Even weken: cardiologie en vasculaire geneeskunde - Oneven weken: cardiologie en neurologie Tweewekelijks MDO A priori kans op diagnose epilepsie bij syncopepoli: < 3%

6 Leerdoel U herkent enkele patronen voor epileptische en psychogene niet epileptische aanvallen (PNEA)

7 Een voorbeeld

8 Definitie epilepsie Aandoeningen gepaard gaande met spontane epileptische aanvallen Epileptische aanvallen: een stoornis in elektrische prikkeloverdracht die tot klinische verschijnselen leidt. Incidentie is leeftijds Afhankelijk Prevalentie - Lifetime 5.8:1000 mensen - Actieve epilepsie 4.9:1000 mensen (NL: mensen)

9 Wanneer is het epilepsie? Aandoeningen gepaard gaande met spontane epileptische aanvallen

10 Wanneer is het een epileptische aanval? Epileptische aanval Niet epileptische aanvallen

11 Wanneer is het een epileptische aanval? Er is géén algoritme om tot diagnose epileptische aanval te komen PATROONHERKENNING en STEREOTYPIE belangrijke uitgangspunten

12 Patroonherkenning

13 Aanvalsclassificatie

14 Aanvallen als syncope-mimics

15 De tonisch-clonische aanval

16 Tonisch-clonische aanval vs syncope Kenmerk Tonisch-clonische aanval Syncope Stressvolle omstandigheden + + Positie Alle Cardiaal: alle Vasovagaal: niet liggend Voorgevoel +- (bijv autonoom) Autonome klachten Stijf omvallen + +- (vaker slap) Trekkingen >15 seconden <15 seconden Urine-incontinentie + + Laterale tongbeet + - Duur bewusteloosheid Tot minuten Seconden Nasleep Verwardheid en amnesie Direct helder

17 Valkuilen Convulsieve syncope Ictale asystolie

18 Gedragsonderbreking

19 Episode met niet of verminderd reageren Differentiaal diagnose Clous Epileptische aanval met gestoorde gewaarwording - Absence (kinderleeftijd) - Focale aanval met gestoorde gewaarwording TIA (met spraak- of taalstoornis) Complete of gedeeltelijke amnesie voor de aanval Automatismen (smakken, wrijven, kauwen, knipperen, etc) Kan optreden tijdens gesprek / activiteit Geen amnesie Dagdromen Reageert op aanspreken; altijd in rust Slaapaanval Syncope Ogen dicht, in rust of eentonige bezigheden; bij OSAS, narcolepsie Bleek, lage bloeddruk ten tijde van episode

20 Gedragsonderbreking met automatismen

21 Atone aanval

22 Astatische aanval vs collaps door syncope Astatische aanval (drop attack): val door epileptische aanval Kan door atone, myoclone of tonische mechanismen Clou Epileptische drop attack Syncope typische patiënt Verstandelijke beperking Dooze (kinderleeftijd) Oudere Bewustzijn Meestal intact Gestoord (maar bij ouderen amnesie) Voorbode Geen / korte schok Evt autonome verschijnselen

23 Je kunt het zo gek niet bedenken Stereotiep!

24 Stereotiep!

25 Overweeg psychogene niet epileptische aanvallen (PNEA) bij Kenmerk Toelichting Langdurige bewusteloosheid Tonisch-clonische aanval 3 minuten Wisselend bewegingspatroon tijdens zelfde aanval Ogen dicht Elke aanval nét anders Postictaal huilen Niet passend bij patroon van bijv tonisch-clonische of hypermotore aanval Bij epileptische aanvallen en syncope meestal ogen open Epileptische aanvallen verlopen stereotiep (NB wel meerdere aanvalstypes bij één patient mogelijk!) Bij volwassenen Andere SOLK in voorgeschiedenis PNEA is vorm van conversie (géén simulatie!)

26 Rol aanvullende diagnostiek Diagnose epileptische aanval obv beschrijving en video! EEG Herhalingsrisico Syndroomdiagnose MRI Structurele oorzaak (focus) Herhalingsrisico

27 Vragen?

28 Take home message A priori kans op epilepsie bij wegrakingen is klein ivm syncope Diagnose epileptische aanval obv patroonherkenning Diagnose epilepsie obv meerdere spontane aanvallen en/of afwijkende aanvullende diagnostiek