Kinderen kunnen én willen niet zonder natuur
|
|
- Erika Simona Bos
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Natuurbeleving als vaste waarde in een veranderende wereld Education is the most powerful weapon which you can use to change the world - Nelson Mandela September
2 Kinderen kunnen én willen niet zonder natuur - Effect natuur op gezondheid en welzijn van kinderen is onomstotelijk bewezen. - Kinderen houden van buitenspelen, vooral in de natuur (in het bos), in de buurt en op het schoolplein. - Kinderen willen graag meer leren over de natuur. - Door natuur dichtbij te beleven en er meer over te leren, gaan ze er beter voor zorgen. En toch - Spelen kinderen minder vaak buiten dan ze buiten zouden willen spelen, met name kinderen uit sterk stedelijk gebied. - Als kinderen buitenspelen, spelen ze steeds vaker buiten onder toezicht van hun ouders. - Vinden veel kinderen de omgeving waarin zij spelen (thuis, buurt, schoolplein) saai. 2
3 Hoe komt dat? - Kinderen hebben minder tijd (brengen veel tijd door bij BSO/ veel andere activiteiten in hun vrije tijd, schermen ). - Als ze met het gezin op stap gaan, zijn dat vaak dagtrips/ uitjes naar bv. pretparken. - Ouders ervaren gevoel van onveiligheid buiten (toename verkeer, ontvoeringsverhalen ). - De fysieke omgeving is veranderd: minder groen, minder vrije speelplekken dichtbij huis. - Natuureducatie speelt op school een minder belangrijke rol. Wat zijn bepalende factoren voor natuurbeleving kinderen? - Stimulans door omgeving: ouders en scholen - De aanwezigheid van groen in de directe omgeving (tuin, buurt, schoolplein als groene, veilige speelplek) Opvallend: - Hoe ouder het kind en/of hoe hoger het opleidingsniveau van de ouders, hoe minder vaak zij natuuractiviteiten ondernemen. - Factoren als sociale klasse van de ouders, regio, allochtoon/autochtoon en geslacht van de jongere blijken een minimale invloed op natuurbeleving te hebben. 3
4 IVN Scharrelkids: een methodiek Met Scharrelkids laat IVN ouders en kinderen de natuur van dichtbij beleven thuis, in de buurt, op school en in de natuur. Dat doen we op een scharrelende manier omdat scharrelen zelf laten ervaren en ontdekken dé manier is om kinderen weer in contact te brengen met de natuur. Scharrelkids is daarmee als methodiek toe te passen op projecten, campagnes en activiteiten, gericht op (gezinnen met) kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar. Onze visie Scharrelen doe je zelf. Op je eigen manier. Buiten, in je eigen achtertuin, op het schoolplein of een bos in de buurt. In een park, buiten de paden. Hutten bouwen, je verstoppen onder blaadjes, lekker liggen kijken naar de wolken. Zelf je verhaal maken. Niet voorgekauwd, uit een boekje. Tijdloos, zonder tijd te doden. Loslaten. Koesteren maar niet inlijsten. In het moment. Scharrelen is 'genoeg', vervult behoeftes. Is instinctief; altijd aanwezig. Niet de knop omzetten, maar andere knoppen uitzetten. Scharrelen is vrij, uit de plooi. Met je haren in de wind en je handen in de modder. Heel hard zingen in jezelf. Durven om uit die net te hoge boom te springen. 4
5 Onze droom: alle Nederlandse kinderen de natuur in! In 2015 gaan we daarom: -Inzetten op twee aansprekende campagnemomenten die aansluiten bij bestaande activiteiten van IVN-afdelingen. Daarmee willen we ouders enthousiast maken om samen met hun kinderen de natuur dichtbij te beleven. - Bouwen aan een groot en consistent aanbod IVN-activiteiten, verspreid over het hele land (binnen een straal van 20 km bereikbaar voor alle kinderen). - Werken aan fysieke vergroening op schoolpleinen, en aan een beweging waarbinnen natuureducatie weer op de kaart staat in het basisonderwijs. We betrekken ouders bij natuureducatie en groen op school en leiden in 3 jaar nieuwe natuurouders op. - Scharrelkids introduceren op de kinderopvang, te beginnen met een pilot in We bieden (betaalde) trainingen aan en vergroening van de locatie. IVN Scharrelkids campagne 5
6 Wat gaan we doen? Er zijn in 2015 twee campagnemomenten, die aansluiten bij bestaande activiteiten van IVN-afdelingen: - 13/14 juni 2015: IVN Slootjesdagen. Door het hele land ontdekken kinderen en hun (groot)ouders wat er leeft en gebeurt in en om de sloot. In 2014 deden 80 IVN-afdelingen mee met bezoekers. Wens 2015: minimaal 100 deelnemende IVN-afdelingen en bezoekers. - Najaar 2015: Speuren naar paddenstoelen. In 2014 ruim 90 deelnemende IVNafdelingen, met bijna 200 activiteiten. Wens 2015: minimaal 100 deelnemende IVN-afdelingen, waarbij de focus nog meer ligt op het organiseren van kinderactiviteiten. We willen via de campagnes meer mensen bekend maken met IVN en deelnemers binden aan IVN-afdelingen. Doe je mee? - We vragen IVN-afdelingen om verrassende, en bijdetijdse activiteiten te organiseren: op 13 of 14 juni 2015 een slootjesactiviteit, en in het najaar 2015 een paddenstoelenactiviteit. - Informatie over hoe je dat aanpakt, en ondersteunende communicatiematerialen zoals voorbeeld persbericht, factsheets en beeldmateriaal vind je op Ons IVN. - De landelijke afdeling communicatie zorgt voor landelijke publiciteit (mediapartners). 6
7 Groot aanbod kinderactiviteiten, het hele jaar door Organiseer een Scharrelkidsactiviteit - We willen in 2015 bouwen aan een groot aanbod van kinderactiviteiten tijdens de campagnemomenten, maar ook daarbuiten. - We willen IVN-afdelingen enthousiasmeren om 2015 kinderactiviteiten te organiseren, en om bestaande kinderactiviteiten Scharreliger te maken. - In de Scharrelkids-catalogus (begin 2015 klaar) vind je alles wat je als afdeling kunt gebruiken om met Scharrelkidsactiviteiten aan de slag te gaan. - Er is al (cursus)materiaal beschikbaar voor: Scharrelkidscursus Scharrelkids moestuinieren Scharrelkids handen uit de mouwen! (voorheen: werken in de natuur) Deze handboeken kun je bestellen bij de IVN Servicedesk: servicedesk@ivn.nl 7
8 Scharrelkidscursus - De Scharrelkidscursus laat (groot)ouders en hun (klein)kinderen ervaren hoe leuk het is om samen de natuur te beleven. - Cursusboek vol praktische tips en voorbeelden waarmee IVN-afdelingen een Scharrelkidscursus (of workshop/ activiteit) kunnen organiseren. - Vraag het cursusboek aan bij de IVN Servicedesk: servicedesk@ivn.nl Scharrelkids - moestuinieren - Met IVN Scharrelkids - Moestuinieren leren ouders en grootouders in drie dagdelen de basisbeginselen van moestuinieren met kinderen. - De cursus biedt ouders en grootouders handvatten om op een laagdrempelige manier hun (klein)kinderen in aanraking te brengen met natuur in het algemeen en met gezond voedsel in het bijzonder. - Bestel het cursusboek bij de IVN Servicedesk: servicedesk@ivn.nl 8
9 Scharrelkids handen uit de mouwen! - Met Scharrelkids handen uit de mouwen! ervaren (groot)ouders en kinderen hoe leuk het is om samen in de natuur te werken. - Handboek vol praktische tips, waarmee IVNafdelingen een natuurbeheeractiviteit of cursus kunnen organiseren voor (groot)ouders en kinderen. - Bestel het handboek via de IVN Servicedesk: servicedesk@ivn.nl Natuureducatie (terug) naar de basisschool Scharrelen is zelf je verhaal maken 9
10 IVN Scharrelkids: het schoolplein als buitenlokaal - We willen in drie jaar 100 IVN Scharrelkids buitenlokalen creëren, binnen en buiten het project Gezonde schoolpleinen. - Nemen docenten mee in dit traject: hoe gaan we dit buitenlokaal gebruiken? - Lesplan voor het gebruik van het buitenlokaal. - We stimuleren duurzame relaties tussen IVN-afdelingen en scholen, ook gericht op werving, vernieuwing en verjonging van afdelingen: met de IVN Natuurouder Doe mee: samen leiden we IVN Natuurouders op - We werven in drie jaar betrokken ouders van leerlingen. - IVN ers leiden hen op tot natuurouder. - Natuurouders helpen docenten bij de organisatie en uitvoering van natuur- en milieulessen op school. - Natuurouders (w.o. ook schoolgidsen, IVN-jeugdbegeleiders, IVN-Natuurgidsen) maken het mogelijk een aantal keer per jaar met schoolklassen op pad te gaan, de natuur in! - De cursussen natuurouders en schoolgidsen worden op dit moment geheel vernieuwd en zijn eind 2014 / begin 2015 beschikbaar voor IVN-afdelingen. - Materialen komen (kosteloos) beschikbaar voor afdelingen. De cursus wordt gecombineerd met lidmaatschap van IVN. 10
11 Tot slot - Houd Ons IVN in de gaten voor meer informatie over IVN Scharrelkids, en beschikbare materialen en ondersteuning. - Kijk regelmatig op en volg Scharrelkids op social media (@Scharrelkids / om te kijken wat we landelijk communiceren richting publiek (ouders/grootouders). - Tip ouders en grootouders op de Scharrelkids-kanalen, en geef aan dat ze zich op kunnen abonneren op de digitale nieuwsbrief Scharrelkids! - Via Ons IVN (promotiemateriaal) zijn algemene Scharrelkidsflyers te bestellen, die je kunt uitdelen aan deelnemers van activiteiten. - Heb je vragen, suggesties of tips/ ervaringen die relevant zijn voor andere afdelingen? Wij delen ze graag! Laat het ons weten via scharrelkids@ivn.nl 11
12 Dit hebben we al Dit hebben we al 12
13 Dit hebben we al Dit hebben we al 13
14 Dit hebben we al Aan de slag! 14
15 15
Jaarverslag IVN-Apeldoorn Jaarverslag 2017 samenvatting - Pagina 1 -
Jaarverslag 217 IVN-Apeldoorn Jaarverslag 217 samenvatting - Pagina 1 - IVN Apeldoorn - Jaarverslag 217 - Samenvatting IVN-afdeling Apeldoorn wil bijdragen aan een duurzame samenleving door uitvoering
Nadere informatiePOSITIONERING VAN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS. Yuro Dipotaroeno MSc.
POSITIONERING VAN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS Yuro Dipotaroeno MSc. Het belang van onderwijs UNICEF geeft aan dat goed onderwijs de sleutel is voor de ontwikkeling van een kind én van een samenleving.
Nadere informatieJaarverslag Jaarverslag jarig jubileum. Ledenactiviteiten en projecten. Excursies. Natuurcursussen. Natuurdag
Jaarverslag 218 7 jarig jubileum Natuureducatie voor scholieren Ledenactiviteiten en projecten Excursies Natuurcursussen Natuurdag Jaarverslag 218 Boomfeestdag in Park Zuidbroek IVN Apeldoorn - Jaarverslag
Nadere informatieCursus IVN Natuurouder. Handleiding Organisatie en opzet
Cursus IVN Natuurouder Handleiding Organisatie en opzet IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid 2015 Deze cursus is mede mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij. Het cursusboek is
Nadere informatieTRAININGEN NATUUR IS EEN FEEST NAJAAR 2015/ VOORJAAR 2016
TRAININGEN NATUUR IS EEN FEEST NAJAAR 2015/ VOORJAAR 2016 WWW.NATUURISEENFEEST.NL/TRAININGEN 06-29096804 @NATUURISEENFEEST.NL Serieuze maar toch vrolijke trainingen. Natuur is een Feest biedt praktische
Nadere informatieFONDSENWERVING DE WENNING, PESSE
FONDSENWERVING DE WENNING, PESSE WAT GAAN WE DOEN? Wie zijn Jantje Beton en NUSO? Doelen Fondsenwerving 2019 breder dan Collecte en Loterij Ontwikkeling Doelgroep Marketing Pilots binnen C & L, maar ook
Nadere informatieVrijwilligersmarketing. Ralf Fleuren
Vrijwilligersmarketing Ralf Fleuren - ralf@bliqsem.nl - 06-3441 7041 Kennismaken als de Bliqsem Voorstelrondje - via Mentimeter: Voor welke organisatie volg je deze training? Wat wil je leren? Vrijwilligersmarketing:
Nadere informatieKnokken voor natuurbeleving. Door Monique Dongelmans 20 september 2013
Knokken voor natuurbeleving Door Monique Dongelmans 20 september 2013 Even Voorstellen 10 jaar directeur-bestuurd Kinderopvang Mundo beeldend kunstenaar Ik geloof in het plezier van echte belevenissen
Nadere informatieBUITENSPELEN ONDERZOEK 2018
BUITENSPELEN ONDERZOEK 2018 ONDERZOEK BUITENSPELEN 2018 In opdracht van Jantje Beton heeft Kantar Public (voorheen TNS Nipo) onderzoek uitgevoerd naar het speelgedrag van kinderen. In dit onderzoek stonden
Nadere informatieOogst van twee jaar natuur midden in de samenleving
Oogst van twee jaar natuur midden in de samenleving De oogst van twee jaar Groen en Doen Van oudsher steken vele duizenden vrijwilligers de handen uit de mouwen om onze natuur en ons landschap te beschermen
Nadere informatieEen midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015
Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:
Nadere informatieBUITENSPELEN ONDERZOEKEN 2019
BUITENSPELEN ONDERZOEKEN 2019 ONDERZOEKEN BUITENSPELEN 2019 Jantje Beton wil bereiken dat alle kinderen in Nederland voldoende buiten spelen en bewegen. Buitenspelen is essentieel voor een gezonde fysieke,
Nadere informatieHet IVN lidmaatschap van de VNMW. Wat doen we er mee, wat kost het en wat levert het op. Plus een voorstel ter verbetering.
Het IVN lidmaatschap van de VNMW Wat doen we er mee, wat kost het en wat levert het op. Plus een voorstel ter verbetering. Info voor onze nieuwste leden De VNMW werd in 1990 opgericht als paraplu vereniging
Nadere informatieNatuur doet je goed, ook mensen met dementie. Training voor mantelzorgers, vrijwilligers en beroepskrachten
Natuur doet je goed, ook mensen met dementie Training voor mantelzorgers, vrijwilligers en beroepskrachten Naar buiten Frisse buitenlucht en beweging is gezond voor iedereen, daar hoeven we niet meer over
Nadere informatieOnline communicatie & de basisscholen van Leerplein055
Online communicatie & de basisscholen van Leerplein055 Leerplein055 doet onderzoek naar de wensen en behoeften van ouders over de inzet van online communicatie. Waarom dit onderzoek? Leerplein055 is de
Nadere informatieOrganisatie info AGORA-beroepsvereniging
Netwerken formele- en informele zorg - AGORA Organisatie info AGORA-beroepsvereniging https://www.agora-beroepsvereniging.nl AGORA is de landelijke beroepsvereniging voor coördinatoren in Zorg en Welzijn
Nadere informatieProgramma overzicht. Groene Straatdag voorjaar Jordaan & Gouden Reael. 19 april 2015 12:00 16:00. Noorderspeeltuin 2 e lindendwarsstraat
Programma overzicht Groene Straatdag voorjaar Jordaan & Gouden Reael 19 april 2015 12:00 16:00 Voorwoord: Noorderspeeltuin 2 e lindendwarsstraat De Groene Straatdag komt tot stand in een samenwerking tussen
Nadere informatieScholen in het groen. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt.
Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt. Scholen in het groen 1 Scholen in het groen Opgroeien in een groene omgeving is belangrijk voor kinderen en draagt
Nadere informatieOpgeleverde producten Handig met Internet
Opgeleverde producten Handig met Internet Subsidieregeling Mediawijsheid 2009 Periode: mei 2009 maart 2010 Datum: 19 maart 2010 Door: Karlien Dijkstra, projectleider Handig met Internet bij SeniorWeb 1
Nadere informatiePubliciteit en werving OSA
Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan
Nadere informatieWilderniservaring in ruige natuur dichtbij huis
Wilderniservaring in ruige natuur dichtbij huis Scharrelen, genieten, ontdekken, verwonderen, betrokkenheid JEUGDPROJECTEN Nu scharrelen, genieten en verwonderen, straks meer betrokkenheid voor natuur
Nadere informatieCursus Eenheidshealing. Lieve mensen,
NIEUWSBRIEF 26 augustus 2012 1 Lieve mensen, Fijne zomer Nu de vakanties langzaamaan worden afgerond en iedereen zijn of haar gewone levensritme weer heeft opgepakt stuur ik jullie de eerste nieuwsbrief
Nadere informatieOok$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in!
Ook$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in! Inleiding Ook met kinderen van 0-4 jaar kun je de natuur in! Kinderen willen spelen, ontdekken, leren en genieten. Hun leefwereld wordt langzaam groter en
Nadere informatieTRAININGEN NATUUR IS EEN FEEST NAJAAR 2015/ VOORJAAR 2016 WWW.NATUURISEENFEEST.NL/TRAININGEN 06-29096804 INFO@NATUURISEENFEEST.NL
TRAININGEN NATUUR IS EEN FEEST NAJAAR 2015/ VOORJAAR 2016 WWW.NATUURISEENFEEST.NL/TRAININGEN 06-29096804 @NATUURISEENFEEST.NL Serieuze maar toch vrolijke trainingen. Natuur is een Feest biedt praktische
Nadere informatieToetsen om van te leren
Toetsen om van te leren Stefan van Langevelde stefan@gespreidleiderschap.nl Stedelijk Gymnasium Piter Jelles 28 november 2018 Vanavond Wat is toetsen? Wat is onze uitdaging rond toetsing? Wat kan de school
Nadere informatieKNVB Schoolvoetbal. Stappenplan KNVB Schoolvoetbal is er voor iedereen
KNVB Schoolvoetbal Stappenplan KNVB Schoolvoetbal is er voor iedereen KNVB Schoolvoetbal biedt kansen voor verenigingen Al ruim een eeuw organiseert de KNVB het landelijke schoolvoetbaltoernooi. Aan de
Nadere informatieENQUÊTE VAN IVN NIJKERK
December 2015 ENQUÊTE VAN IVN NIJKERK Deze enquête is gericht aan alle leden en donateurs van de natuurvereniging IVN Nijkerk. Het doel van de enquête is IVN Nijkerk inzicht te geven in welke richting
Nadere informatieJohnny van Bochove. Kerstviering
! Implacement Projecten heeft een mooi jaar achter de rug met vele vertrouwde gezichten die voor stabiliteit zorgden en nieuwe gezichten die een belangrijke bijdrage leverden aan verfrissende ideeën. Er
Nadere informatieGezonde Schoolpleinen
Gezonde Schoolpleinen Gezonde Schoolpleinen Een Gezond Schoolplein geeft jongeren uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroeps onderwijs de ruimte om te bewegen en te spelen in een
Nadere informatieMeer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf!
Meer jonge mensen in de techniek Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf! Over TechniekTalent.nu TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van acht technische sectoren met één doel: meer instroom
Nadere informatieStappenplan cursus organiseren
Stappenplan cursus organiseren Leuk dat je een cursus gaat organiseren! Of het nu gaat om een plantencursus, een vogelcursus, een schoolgidscursus of een andere IVN-cursus, in dit stappenplan lees je hoe
Nadere informatiePresentatiemap voor scholen Stichting BeHoCa
Presentatiemap voor scholen Stichting BeHoCa Wees de verandering die je in de wereld wil zien gebeuren. You must be the change you want to see in the world. Mahatma Gandhi Indiaas politiek en geestelijk
Nadere informatieVilla Kakelbont!! De Zomer uitnodigen
Dag mooi lief mens, Heb je de Volle Maan ook weer gezien, gevoeld, ervaren, beleefd of heb je gewoon heerlijk geslapen? Wat er ook is gebeurd, het maakt niet uit. Alles komt zoals het komt en alles is
Nadere informatieDagbesteding, SAMen spelen & ontmoeten in het Land van Cuijk
Dagbesteding, SAMen spelen & ontmoeten in het Land van Cuijk Historie Drie dromen van burgers die bij elkaar kwamen: 1. Een openbare speelplaats, toegankelijk voor kinderen met en zonder beperking. Waarbij
Nadere informatieHappy Sports & Holiday Foundation
Pagina 1 van 7 Pagina 2 van 7 Introductie Er wordt al van alles ondernomen om kinderen en volwassenen met een beperking aan het sporten te krijgen. Wat echter nog veel te weinig gebeurt, is dat men wat
Nadere informatieDe automatische piloot
Sessie 1 De automatische piloot De automatische piloot In de auto rijden we vaak kilometerslang op de automatische piloot, zonder ons er feitelijk van bewust te zijn wat we doen. Zo zijn we er een groot
Nadere informatieDrie vragen over je toekomst. Met partijen het thema profielkeuze op de kaart zetten vanuit het idee samen sterker CONCEPT
Drie vragen over je toekomst Met partijen het thema profielkeuze op de kaart zetten vanuit het idee samen sterker CONCEPT Wat? Leerlingen in het voortgezet onderwijs helpen om een goede profielkeuze te
Nadere informatieWerkboek. In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage. Maatschappelijke stage in en rond de kerk. In 7 stappen
kerk en stage Maatschappelijke stage in en rond de kerk In 7 stappen Werkboek In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage Inhoudsopgave In zeven stappen aan de slag met maatschappelijke stage 4
Nadere informatieWeerbaarheidstraining voor iedereen. Weerbaar met Accres. Accres.nl/weerbaarheid
Weerbaarheidstraining voor iedereen Weerbaar met Accres Accres.nl/weerbaarheid Stevig in je schoenen leren staan Weerbaarheidstraining voor iedereen! Overtuigend nee durven zeggen Weerbaar zijn betekent:
Nadere informatieJOUW TALENT. Activiteitenkalender. Krakeel, Wolfsbos en Zuid. Hoogeveen. van meivakantie tot zomervakantie. Sportief
Sportief Hoogeveen JOUW TALENT Activiteitenkalender Een overzicht van naschoolse activiteiten bij jou in de buurt. Ga op onderzoek uit en ontdek jouw talenten. Er is aanbod voor de groepen 1 tot en met
Nadere informatieBereikmetingen IVN Limburg 2013
Bereikmetingen IVN Limburg 2013 Rapportage bereikmeting Limburgse IVN afdelingen Bestuur IVN District Limburg, 20 januari 2015 Inhoud Samenvatting... 1 Bereik per regio of afdeling... 1 Nadere toelichting...
Nadere informatieBijen. Bovenbouw. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken
Bovenbouw De natuur beleven doe je buiten, maar onderzoeken kun je ook binnen! Met dit veldwerkmateriaal kunnen de leerlingen zowel buiten als binnen aan de slag rond thema s als vogels, water, afval en
Nadere informatieWat orakelkaarten zijn. Wat een reading is. Wie er met kaarten kunnen werken
Waarom ik met orakelkaarten werk Wat orakelkaarten zijn Wat een reading is Wie er met kaarten kunnen werken 5 stappen om zelf met kaarten te werken Dit is het begin van een nieuwe fase in je leven! Een
Nadere informatieCODER DOJO. Communicatieplan
CODER DOJO Communicatieplan 1 mei 2018 2 1 AANLEIDING: CODERDOJO Voor de communicatietoolkit dit keer geen themaweek of landelijke campagne, maar een onderwerp waar veel bibliotheken mee werken: CoderDojo.
Nadere informatieNooit meer te weinig vrijwilligers! Ilse Suijkerbuijk, IVN Gelderland
Nooit meer te weinig vrijwilligers! Ilse Suijkerbuijk, IVN Gelderland Agenda Kennismaking Levenscyclus van een vrijwilliger Voorbeelden uit de praktijk Zelf aan de slag Afsluiting Rondje kennismaken Wie
Nadere informatieWAARSCHUWING. Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren.
WAARSCHUWING Als je wilt dat in je leven niets verbetert, leg dit boek dan NU weg. Het is niets voor jou. Koop een fles champagne en ga het vieren. INLEIDING BIJ DEZE SPECIALE EDTIE Je herkent het vast:
Nadere informatieBELEIDSPLAN. Stichting LSLibraries
BELEIDSPLAN Stichting LSLibraries Inhoud 1. Voorwoord... 2 2. Strategie... 2 2.1. Kernprincipes van de stichting... 2 2.2. Visie en Missie... 2 2.2.1. Visie... 2 2.2.2. Missie... 2 3. Beleid... 3 3.1.
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding
Handboek Inhoudsopgave Inleiding... 1 Thema... 2 1. Aan de slag... 3 2. Waar beginnen?... 4 2.1 WANNEER?... 4 2.2 AANMELDEN ALS ORGANISATOR... 5 2.3 SAMENSTELLEN VAN EEN TEAM... 5 2.4 WAARVOOR MOETEN WE
Nadere informatieSamenwerkingsovereenkomst
Samenwerkingsovereenkomst voor het project Tiny Forest in gemeente De gemeente, bij deze overeenkomst vertegenwoordigd door wethouder, hierna te noemen de gemeente en Stichting IVN, bij deze overeenkomst
Nadere informatie10 dingen om te doen op je GROENE SCHOOLPLEIN
10 dingen om te doen op je GROENE SCHOOLPLEIN Avontuurlijk spelen Buitenlessen geven Eten van je plein Natuur beleven Onderzoekend leren Planten en dieren leren kennen Risico s leren nemen Spelen met water
Nadere informatieInformatiebrochure voor verenigingen. Doe mee en word in 2013 ook aanbieder van Start Handboogsport!
Doe mee en word in 2013 ook aanbieder van Start Handboogsport! Inleiding De Nederlandse Handboog Bond breidt in 2013 haar dienstverlening aan handboogverenigingen verder uit. De NHB doet dit met de landelijk
Nadere informatieWerkboek. Online 3 maanden Traject. transformeer het samenleven met je hond
Werkboek Online 3 maanden Traject transformeer het samenleven met je hond Laat conditionering weer plaats maken voor beleving, echte aandacht en een diepe verbinding Welkom bij het online 3 maanden traject
Nadere informatieHANDLEIDING DAG VAN DE BOUW
HANDLEIDING DAG VAN DE BOUW Hoe bereid je jouw project optimaal voor om deel te nemen aan Dag van de Bouw? Leuk dat je meedoet aan de Dag van de Bouw! Op deze dag laten we samen zien hoe de bouw- en infrasector
Nadere informatieWe helpen jouw club graag en daarom staan er diverse tools voor je klaar. Denk hierbij aan:
Tips & truc s Leden werven & behouden Hoi Sportclub, Leuk dat je mee doet met de AH Sportactie! Tijdens de AH Sportactie willen we heel Nederland de sport laten ontdekken die bij hem of haar past. Een
Nadere informatieHandleiding. De scholen zijn weer begonnen
Handleiding De scholen zijn weer begonnen De campagne In deze handleiding vindt u informatie over de noodzaak voor - en opzet van - de campagne. Verder vindt u informatie over mogelijke manieren waarop
Nadere informatieNatuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014
Stichting Natuur & Landschap Zwijndrechtse Waard (SN&LZW) zet zich in voor behoud en verbetering en duurzaamheid van Natuur en Landschap in de Zwijndrechtse Waard. De IVN-schoolgidsen verzorgen natuur-
Nadere informatieWelkom bij: Visie op een groen schoolplein. Sophie Sliepen
Welkom bij: Visie op een groen schoolplein Sophie Sliepen 1 Wat ik doe: En: Sophie@sliepenonderwijsadvies www.sliepenonderwijsadvies.nl 2 a room with a view. 8 jaar lang dagelijks spelen op geasfalteerd
Nadere informatieGeef uw verhaal door Anne Marie Hoekstra Voorlezen aan kleinkinderen Lindi van Beest. Gespreksgroep: Mijn (klein-)kind komt niet in de kerk
Gespreksgroepen Mijn (klein-)kind komt niet in de kerk Wim Bevelander Rouwen om een kleinkind - Marja Bos Meeuwsen Contact met tieners en social media - Rob Hondsmerk Geestelijke erfenis en gebed voor
Nadere informatieNovember 2016 Jaargang 2, Nr. 13. Wat een prachtige herfst om ons heen! Vriendelijke groeten Carmela Tumminaro
Nieuwsbrief van RK BS Wijzer aan de Vecht Wijzernieuws November 2016 Jaargang 2, Nr. 13 Inhoud Flessenactie. 2 Personele zaken.... 2 Peutermiddag. 2 Social schools.... 3 Buurtsportclub.. 4 Nationaal schoolontbijt.4
Nadere informatieBovenbouw. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer kosten Vanwege een gemeentelijke bijdrage lenen
Bovenbouw De natuur beleven doe je buiten, maar onderzoeken kun je ook binnen! Met dit veldwerkmateriaal kunnen de leerlingen zowel buiten als binnen aan de slag rond Deze leskist is een echte bijenkast.
Nadere informatiejongeren op gezond gewicht In Weststellingwerf JOGG-toolkit Activiteiten promoten, zelf én met hulp van Jongeren Op Gezond Gewicht Weststellingwerf
jongeren op gezond gewicht In Weststellingwerf JOGG-toolkit Activiteiten promoten, zelf én met hulp van Jongeren Op Gezond Gewicht Weststellingwerf Een uitgave van gemeente Weststellingwerf, 2016 Activiteiten
Nadere informatiehet thema kind en natuur waarmee een basis gelegd wordt voor betrokkenheid op latere leeftijd.
Plan van Aanpak Vermaatschappelijking van groen, natuur en landschap 2016-2017 23 november 2015 Aanleiding De provincie geeft aan dat draagvlak en betrokkenheid van burgers en maatschappelijke organisaties
Nadere informatieJaargang 16, nummer 25 Woensdag
Jaargang 16, nummer 25 Woensdag 22-03-2017 Mee naar huis genomen De kinderen (per gezin) krijgen deze week flyers en een boekje mee naar huis over drinkwater met een stickervel zoekplaat over speuren naar
Nadere informatieEen basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012
Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een
Nadere informatieDoe locaties 50-dingenlijst
Doe locaties 50-dingenlijst De 50-dingenlijst Er zijn 50 dingen in de natuur die je eigenlijk gedaan moet hebben voor je twaalfde. Hieronder vind je wat leuke locaties zijn voor elke activiteit. De websites
Nadere informatieJongeren op Gezond Gewicht
Jongeren op Gezond Gewicht Overgewicht Putten: de cijfers ongeveer 1 op de 7 kinderen is te zwaar 5/6 jaar 9% 9/10 jaar 18% 12-15 jaar 15% 16-20 jaar 16% Bron: Icare Jeugdgezondheidszorg, betreft kalenderjaar
Nadere informatie18 februari 2015, nummer 13. Wij nodigen u uit voor een ouderavond met als thema: Kinderen en social media Datum: maandag 23 maart 2015
OBS Kloosterveen, Dalton-onderwijs De Boomgaard 5, 9408 JA Assen Telefoon: 0592 39 87 56 Email: post@obs-kloosterveen-assen.nl Website: www.obs-kloosterveen-assen.nl 18 februari 2015, nummer 13 Uitnodiging
Nadere informatieDe laatste periode voor de zomervakantie vonder er weer diverse leuke activiteiten plaats.
Nieuwsbrief Juni/Juli Zomervakantie U heeft reeds een aparte nieuwsbrief ontvangen met het zomerprogramma en informatie over het eerste kamp van ZieZoo Pijnacker! Die nieuwsbrief kunt u overigens nog nalezen
Nadere informatieDOK Delft Educatie Tineke Kistemaker
DOK Delft Educatie Tineke Kistemaker team DOK educatie: 5 fte ( 11 vrouwen) Doelgroep: Peuteronderwijs / kinderdagverblijven Basisonderwijs Ouders van de leerlingen 2 Voorschoolse periode Boekstart / baby
Nadere informatieGa toch fietsen! Oproepen tot actie (call to action)
Ga toch fietsen! Oproepen tot actie (call to action) Oproep om in beweging te komen Een fietsstimuleringsprogramma roept op tot gedragsverandering; om letterlijk en figuurlijk in beweging te komen. In
Nadere informatiePedagogisch beleid. buitenschoolse opvang. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/-of verspreid zonder. maatwerk kinderopvang voor elk gezin
Pedagogisch beleid buitenschoolse opvang maatwerk kinderopvang voor elk gezin Pedagogisch beleidsplan 1.1 Visie 1.2 Missie 1.3 Uitgangspunten 1.4 Pedagogische doelen 1.4.1. Emotionele en lichamelijke veiligheid
Nadere informatie2 Veelkleurige gemeente Typering van onze gemeente en kernwaarden (wat vinden wij belangrijk)
Protestantse Gemeente Veendam Beleidsplan 2019-2025 Inhoud 1 Missie 2 Veelkleurige gemeente Typering van onze gemeente en kernwaarden (wat vinden wij belangrijk) 3 Visie 2025 4 Speerpunten Beleid 2019-2025
Nadere informatieWerkplan EduDivers 2013
kenniscentrum voor onderwijs en seksuele diversiteit Werkplan EduDivers 2013 Inhoud Werkplan EduDivers 2013... 1 Introductie... 1 De Onderwijsalliantie voor Seksuele Diversiteit... 1 Deskundigheidsbevordering...
Nadere informatieNatuurWijs De natuur als klaslokaal
NatuurWijs De natuur als klaslokaal Bijeenkomst Leiden Margret Notté 28 juni 2018 Projectleider grote steden/trainer Inhoud presentatie! NatuurWijs! Invoering NatuurWijs in Leiden! Werken als NatuurWijzer
Nadere informatieBuitenspelen. Kwaliteit van de speelomgeving in de eigen buurt
Buitenspelen Kwaliteit van de speelomgeving in de eigen buurt Index 1. Opzet onderzoek p. 3 2. Buitenspelen p. 5 3. Favoriete speelplekken en spellen p. 10 4. Buitenspelen in de buurt p. 15 5. Wat maakt
Nadere informatieBodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar
Bodemdiertjes Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieOntmoet nieuwe klanten tijdens ONZE sfeervolle events! WORKSHOPAVONDEN THEMA EVENTS. Waarde voor ondernemers POWERED BY
Ontmoet nieuwe klanten tijdens ONZE sfeervolle events! WORKSHOPAVONDEN THEMA EVENTS Waarde voor ondernemers POWERED BY Stop met adverteren met events bereik je meer! Hoe bereik ik nieuwe klanten voor mijn
Nadere informatieJaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018
Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018 Inleiding Home-Start is een programma voor opvoedondersteuning waarbij vrijwilligers gezinnen ondersteunen met minimaal één kind
Nadere informatieOver De Veenbrug. Nog. vier. nachtjes. slapen
Over De Veenbrug Jaargang 16, nummer 8 30 november 2015 Nog vier nachtjes slapen Kind op maandag Week 49 30/11-04/12 Thema: Er komt een tijd We beginnen deze adventstijd met verhalen over Jesaja. Hij leeft
Nadere informatieGRADATIES VAN GROEN VAN TEGELPLEIN TOT SPEELNATUUR
VAN TEGELPLEIN TOT SPEELNATUUR PAGINA 2 SPELEN EN LEREN IN EN MET GROEN INTRODUCTIE Een Gezond Schoolplein geeft kinderen de ruimte om te bewegen en te spelen in een uitdagende, groene en rookvrije omgeving.
Nadere informatieNAW-gegevens Stichting Een Heerlijk Thuis Walraven van Halllaan NJ Gouda
JAARVERSLAG 2018 NAW-gegevens Stichting Een Heerlijk Thuis Walraven van Halllaan 8 2806 NJ Gouda http://www.eenheerlijkthuis.nl contact@eenheerlijkthuis.nl 06-24893958 Organisatiegegevens Stichting Een
Nadere informatieBijen. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer
Bijen groep 5 t/m 8 Deze leskist is een echte bijenkast. Hierin vind je o.a. foto-opdrachten die met behulp van allerlei materialen als honingraten en imkerattributen uitgevoerd kunnen worden. Er zijn
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Belangrijke data: Talenten kleure n kinderen... Beste ouders,
NIEUWSBRIEF Talenten kleure n kinderen... Beste ouders, Belangrijke data: Donderdag 5 juli Rapportgesprekken groepen 1 t/m5 Adviesgesprekken groepen 6 en 7 Afgelopen vrijdag hebben we ons jaarlijkse Samsam
Nadere informatieLesbrief met leuke opdrachten voor bij de voorstelling Dag Meneer van Dalen
Lesbrief met leuke opdrachten voor bij de voorstelling Dag Meneer van Dalen Emiel de Jong namens tg Graasland Beste docent, U komt binnenkort met uw klas kijken naar de voorstelling Dag Meneer Van Dalen
Nadere informatieResultaten bewonerscampagne LaatjeHoorn In Hoorn-Noord en Venenlaankwartier 2016
Resultaten bewonerscampagne LaatjeHoorn In Hoorn-Noord en Venenlaankwartier 2016 Koepoortsweg Deen Mariaschool Terugkoppeling Hoorn-Noord 3 en 10 oktober 2016 Programma 19.15 19.25 uur Toelichting op het
Nadere informatieBontepietenpad. Bijenkorf
Bijenkorf Bontepietenpad Onderbouw De wereld om je heen verkennen met je zintuigen. Natuurpaden en ander lesmateriaal voor natuurbeleving in de klas of in de buurt van je school voor leerlingen van. Poppenkastspel
Nadere informatieCollectief aanbod Jeugd Houten
Collectief aanbod Jeugd Houten Groepsmaatschappelijk werk Santé Partners in Houten 2018-2019 1 Inhoud Blz. Training Sterk staan 9-12.... 3 Zomertraining Plezier op School (aankomende brugklassers). 4 Assertiviteitstraining
Nadere informatieCODERDOJO. Communicatieplan
CODERDOJO Communicatieplan 1 mei 2018 2 1 AANLEIDING: CODERDOJO Voor de communicatietoolkit dit keer geen themaweek of landelijke campagne, maar een onderwerp waar veel bibliotheken mee werken: CoderDojo.
Nadere informatieSport is friendship, sport is health, sport is education, sport is life, sport brings the world together.
MENUKAART SCHOLEN MENUKAART SCHOLEN Sport is friendship, sport is health, sport is education, sport is life, sport brings the world together. 2 INHOUDSOPGAVE TEAM 4 AANBOD STICHTING SPORTSTUIF PROJECT
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieActiviteiteninspiratie
Activiteiteninspiratie 22 T/M 30 SEPTEMBER 2018 www.weekvandezwinstreek.eu Voorwoord Beste ondernemer, De Week van de Zwinstreek komt dit jaar terug! Met deze week zetten we samen met u de spotlight op
Nadere informatieWeeknieuws. Schooljaar Weeknieuws 4 Week: 39. In dit nummer: De komende weken:
Schooljaar 2017-2018 Weeknieuws Weeknieuws 4 Week: 39 In dit nummer: - Bijdrage Piet - Open avond - Boekenpad - Verkeersouder gezocht - Verloren - Kinderopvang De komende weken: 4 oktober: Swim2play 6
Nadere informatie14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01
Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag
Nadere informatieMENUKAART SCHOLEN. Sport is Friendship, Sport is health, Sport is Education, Sport is life, Sport brings the world together.
MENUKAART SCHOLEN Sport is Friendship, Sport is health, Sport is Education, Sport is life, Sport brings the world together. Menukaart Sportstuif Leef! Aanbod Stichting Sportstuif project Leef! A. Het aanbieden
Nadere informatieIn deze periode zijn vrijwel alle kinderen in onze regio met het CNME-WM in aanraking gekomen en dat zorgde voor vele
BELEIDSPLAN CNME-WM 2013-2016 SAMEN DUURZAAM LEREN & LEVEN Dit jaar bestaat het Centrum voor natuur- en milieueducatie Westelijke Mijnstreek (CNME-WM) 10 jaar. In deze periode zijn vrijwel alle kinderen
Nadere informatieMonitor BoekStart. Haal meer uit de Monitor. [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019
Monitor BoekStart Haal meer uit de Monitor [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019 de Bibliotheek Z-O-U-T Eén van de gemeentelijke doelen waarin de Bibliotheek een rol speelt: Voorkomen laaggeletterdheid
Nadere informatieDoeltreffend communiceren over jouw Open Monument
Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument Een antwoord op jouw communicatievragen Hoe kan ik ervoor zorgen dat mensen naar mijn Open Monumentendag komen? Hoe communiceer ik over mijn programma
Nadere informatiePresentatie: De toekomst van Welkom op het water HISWA Vereniging / Stuurgroep Welkom op het water Lelystad 13 juni 2018
Presentatie: De toekomst van Welkom op het water HISWA Vereniging / Stuurgroep Welkom op het water Lelystad 13 juni 2018 Campagne voeren is pure noodzaak Romkje Groothedde, eigenaar Boot Akkrum: "De campagne
Nadere informatie