Voor deze docent ben ik iemand

Transcriptie

1 Voor deze docent ben ik iemand Symposium AvH, 28 nov Edith Roefs Lezing op basis van promotieonderzoek Presence in daily educational practice Hogeschool Windesheim & Radboud Universiteit

2 Waarbij je merkt: dit is belangrijk Momenten in de les dat je er helemaal in zit Hoe ervaren VO-leerlingen presence in de dagelijkse onderwijspraktijk? Blij, enthousiast, verdrietig, gefrustreerd, boos,?

3 Presence: hoe we betrokken zijn als levende, ervarende menselijke wezens Aandacht Waarneming Bewustwording Awareness Staying-with, with-standing & bereidwillig, open (Heidegger, 1927) Continue interactie: mens als geheel - omgeving (Dewey, 1934) Oer -bewustzijn als basis van leren (Greene, 1973; Merleau-Ponty) Een levendige realisatie van de lesstof (Dewey, 1934) Een diepgaander inzicht (Heidegger, 1927) Presence Het geeft weer wat ik belangrijk vind in het onderwijs Morele component: Awakening students relevant to their being in the world (Greene, 1978; Dewey) Persoonlijke groei: Coming into presence van leerlingen (Dewey, Heidegger; Biesta, 2005)

4 Presence in het onderwijs Weinig bekend over presence in de praktijk Interessant en veelbelovend: ideaalbeelden? Presence van leraren en leerlingen En dan? Het onderzoek? - Effect van presence op leerlingen? - Indicatoren voor presence? - Ervaringen? Methodologische en ethische overwegingen

5 Onderzoeksvraag Uitgangspunt fenomenologisch onderzoek: Ervaringen van mensen als een geldige bron van (wetenschappelijke) kennis Hoe ervaren VO-leerlingen presence in de dagelijkse onderwijspraktijk?

6 De opzet van het onderzoek Ik ben Ik want 12 focusgroepen met 4 à 5 leerlingen - Introductiegesprek - Verzamelen ervaringen van 10 schooldagen via WhatsApp Enthousiasme en betrokkenheid van leerlingen Leerlingen als participant in het onderzoek - Focusgroep Welke ervaring kun je je nog het meest levendig herinneren? Wat kun je daarover vertellen? Help! Mijn presence!??

7 Quotes [havo 4] C: Nou, dat was bij mij een paar dagen geleden. We hebben volgende week een toets voor natuurkunde en ik had nog niet zo veel gedaan. Dus ik dacht: ik moet nu wel ff goed opletten [vmbo-t 1] L: En zodra je daar de les inkomt, dan mag je niet meer praten en zodra je op je telefoon zit, wordt hij afgepakt. R: Dan zit je ook gewoon heel strak in de les. C: Ja, je zit daar de hele tijd zo [gaat kaarsrecht zitten, met een strak gezicht]

8 Voorlopige resultaten non-presence (1) Afstand tot de lesstof Je luistert wel en maakt de opdrachten, maar het blijft in zo n wolk boven je hangen. Geen deel uitmaken van de les Bam bam bam en er blijft maar stof aankomen. Het gaat over je heen, niet met je. Gebrek aan zin Je leert wel, bent het ook zo weer kwijt Dan kom je thuis en dan voel je je.. ja, wat heb ik nou gedaan vandaag? -> Leerlingen ervaren presence tegen de achtergrond van routinematig onderwijs

9 Voorlopige resultaten presence (2) Presence gaat voorbij aan routines en betekent: Zich opgenomen en betrokken voelen als persoon in de les echt in gesprek met ons, dan voel je je ook aangesproken als leerling. en actief en diepgaand verbindingen maken met de lesstof nadenken over hoe ze ontstaan en waarom je voorstellen. Dat wil je dan echt weten. een soort van geshockeerd verdrietig ook wel dieper op in, en ik vraag me dan echt af In die verbindingen worden de lesstof en de lesactiviteiten relevant en betekenisvol.. wow-moment. ik kan ook anders kijken goed gevoel, ja, ik kan het wel. Ik ben niet altijd dat kind die

10 Leerlingen vmbo-t 3 de klas over het analyseren van een kippenpoot bij biologie: C: Nou, die les met die kip. Eigenlijk wist ik niks van wat we aten van een kip, dat dat ook spieren waren. Dus daar was ik ten eerste al heel verbaasd over. Dus dan is het wel leuk dat je daar ook echt zelf achter komt, wat je eigenlijk eet. A: ja, maar sommige kinderen doen dan heel overdreven, dat ze moeten overgeven, ja, niet echt natuurlijk. Maar die gaan dan heel erg aanstellen en die willen naar de gang. M: ja, maar ik vond het gewoon leuk, ik had er nooit over nagedacht dat je dat aan het eten bent. [ ] En ja, als je het zelf ziet, kan aanraken en zelf kan doen, dan komt het meer binnen en dan onthoud je dat ofzo.

11 [vwo 5] M: en je hebt dan ook het gevoel dat je er een beetje toe doet voor zo'n leraar. Weet je wel, dat je niet gewoon maar wat maakt en ze kijken of je het hebt ingeleverd, nakijkt en cijfer. Maar dat ze ook echt persoonlijk denken en kijken en je dat laten merken. I: Ook dat ze niet alleen aan je uitlegt, maar ook in gesprek gaat. E: en ook haar eigen ervaring en hoe ze zelf er naar kijkt. Volgens mij had zij ook dat moment, van: Wow, dit is interessant. --- [havo/vwo 2] N: Ik werd ook echt boos, ik was het er dus echt helemaal niet mee eens [ ] en ja, dat je dan ontdekt, ja, dat je niet zo maar de mening van je ouders overneemt, maar dit is echt wat ik vind.

12 En de leraar? En de onderzoeker? Het is vaak het anders-zijn van hun standpunten dat leraren helpt niet alleen te leren over leerlingen, maar ook te leren over zichzelf als leraar en als persoon (Fielding, 2001)