Enterale en parenterale voeding in de thuiszorg

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Enterale en parenterale voeding in de thuiszorg"

Saskia Christel Kuiper
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Enterale en parenterale voeding in de thuiszorg 1

2 Complexere thuiszorg Door beperking van het aantal ziekenhuisbedden en de kortere ligduur worden stomazorg, zuurstoftherapie, pijntherapie, peritoneaal dialyse, voedingstherapie, meer naar de thuiszorg doorverwezen. 2

3 Voedingstherapie: Wanneer voedingstherapie: Bij malnutritie en bij moeilijke of onmogelijke voedselinname Keuze uit twee mogelijkheden voor voedingsinterventie: - Enterale voeding (sondevoeding): via het maag-darmkanaal - Parenterale voeding (TPN): rechtstreeks in de bloedbaan 3

4 Voedingsinterventie: Eetlust stimuleren Voeding verrijken met modules zoals bv. calorierijke poeders, eiwitrijke poeders, kant en klare bijvoedingen Kant en klare supplementen Sondevoeding als supplement 4

5 Wanneer starten met sondevoeding? Sondevoeding wordt opgestart indien de patiënt door ziekte, operatie of behandeling : - Niet wil eten - Niet kan eten - Niet mag eten - of onvoldoende eet Preventief Aanvullende behandeling 5

6 Enterale voeding Voordelen Fysiologische prikkeling van het maagdarmkanaal Verminderd risico voor : - villusatrofie - gastro-intestinale ulcera - cholecystitis Eenvoudiger dan parenterale voeding Lagere kostprijs Sluit meer aan bij het normaal verteringsproces 6

7 Enterale voeding Terugbetaling door ziekenfonds Aanvraag tot terugbetaling naar adviseur mutualiteit Voor patiënten thuis of RVT Op basis van een omstandig medisch verslag Patiënt lijdt aan erkende aandoening Goedkeuring voor 12 maand Maandelijkse factuur voeding en materiaal indienen bij ziekenfonds 7

8 Enterale voeding Erkende aandoening Ernstige neurologische pathologieën met afwezigheid van of incoördinatie van de slikreflex Gevolgen van heelkunde en/of radiotherapie met betrekking tot de mond en keel of het strottenhoofd Obstructie van de oropharynx, de slokdarm of de maag Erfelijke metabole ziekte Idiopathische inflammatoire darmziekten die geneesmiddelenresistent zijn en die de uitgebreide segmenten van de darm hebben aangetast Uitgebreide intestinale resecties 8

9 Enterale voeding Erkende aandoening Ernstige malabsorptie in de darm t.g.v. Radio-enteritis Totale darmvlokatrofie Intestinale lymfomen Chronische recidiverende pancreatitis Mucoviscidose Surinfectie van het spijsverteringskanaal bij AIDS Kinderen jonger dan 2 jaar lijdende aan ernstige ondervoeding met een weerslag op de ontwikkeling van de lichaamslengte en lichaamsgewicht. 9

10 Enterale voeding toedieningswegen Maag : - Nasogastrische sonde - Percutane endoscopische gastrostomie PEG-sonde - Ballonkatheter, button SLD Dunne darm : - Nasojejunale sonde, PEG + jejunale sonde - Jejunostomie 10

11 Enterale voeding toedieningswegen Nasogastrische sonde is de meest gebruikte methode Korte periode: < 4 weken ( als interim toegangswegen voor vb. PEG) Makkelijk te plaatsen: lowbudget Polyurethaan of silicone 11

12 Enterale voeding verwikkelingen bij naso-gastrische sonde Neus, keel slokdarm-irritaties Sinusitis, otitis Refluxoesofagitis Maagerosies Sonde verstopt makkelijk Steeds bevragen of herplaatsen kan in de thuiszorg 2,5%: over 4 jaar, 2000 plaatsingen NEX (nose-earlobe-xyphoïd) methode: NEX: 72% correct NEX+formule: 91% correct (NEX x 0,38696)+30,37 12

13 Enterale voeding Methodiek plaatsen naso-gastrische sonde Sonde markeren met watervaste stift (na afmeten) Glijmiddel gebruiken of water Zittende houding, hoofd iets naar achter: sonde glijdt over neusbodem, tot sonde in keelholte, kin op borst, laten drinken (slikken), snel invoeren tot markering Respiratoire destress= terugtrekken Inspectie mond (opgekruld) Deels vastkleven op de neus en sonde met speciale neusklever Voerdraad verwijderen en deze bijhouden Lucht inblazen (ploftest) 13

14 Enterale voeding Methodiek plaatsen naso-gastrische sonde PH-meting : (< 5,5 ph ligt de sonde in de maag) Inspectie aspiraat: -maagaspiraat 81% juist -jejunumaspiraat 64% juist -luchtwegaspiraat 46% juist Noteren van afstand, uitslag ph-test in dossier (EVD) Dagelijks controle voor aanhangen voeding via kenmerk op sonde 14

15 Enterale voeding PEG-sonde Een PEG-sonde heeft bij chronische toepassing minder complicaties dan een neussonde 15

16 Enterale voeding Indicaties PEG-sonde 1. Onvoldoende voedselinname Voedselweigering, coma, sedatie, slecht-smakende diëten (pediatrie) 2. Slokdarmpathologie - structureel: tumoren, NKO chirurgie, post-radiotherapie - functioneel: CVA, MS, ALS 3. Maagpathologie - structureel: antrumtumoren, vernauwingen - functioneel: gastroparese, postchirurgie 16

17 Enterale voeding Contra-indicaties PEG-sonde GEEN contra-indicatie: ventriculoperitoneale shunt,, slokdarmstenose, partiële gastrectomie RELATIEVE contra-indicatie: stollingsstoornissen, buikwandinfectie, laag albumine ABSOLUTE contra-indicatie: portale hypertensie, ascites, peritoneale dialyse

18 Enterale voeding Tips en tricks Verzorging eerste tien dagen verschillend met erna Dompelen (2X/week) en 360 draaien dagelijks Externe fixatieplaat voldoende laten aanspannen om lekkage aan de insteekplaats te vermijden Bij infectie stoma arts verwittigen en aangepaste verzorging Bij hypergranulatie: zilvernitraat, hydrocortisone 1% crème, Terracortril of Maxitrol oogzalf 18

Afbeelding: Flocare PEG-Nutricia CH 14 1. voedingsconnector 2.

19 Afbeelding: Flocare PEG-Nutricia CH voedingsconnector 2. uitwendig deel PEG 3. klem 4. blauw fixatieklepje 5. uitwendige fixatieplaat 6. inwendig plaatje 19

20 Enterale voeding Besluit Veilig Eenvoudig Comfortabel Economisch Efficiënt 20

21 Parenterale voeding (TPN) Totaal betekent dat TPN alle voedingsstoffen bevat die u nodig heeft. Parenteraal betekent dat deze voeding niet via het maag-darmstelsel gegeven wordt, maar rechtstreeks in de bloedbaan. Nutritie betekent voeding. 21

22 Parenterale voeding Voorwaarden Eerste voorwaarde: patiënt is ondervoed of risico tot: nutritieplan nodig Tweede voorwaarde: enterale route kan/mag niet gebruikt worden: bv. pancreatitis, onbehandelbaar braken, malabsorptie bij inflammatoire darmziekten Geen functionele gastro-intestinale tractus bij verschillende soorten patiënten: Heelkunde: pre/post operatief Internistisch: oncologie, geriatrie, gastro-enterologische patiënt Pediatrie: extreme prematuriteit 22

23 Parenterale voeding Wat zit er in TPN Aminozuren Koolhydraten Lipiden Vocht Soms nog extra vitamines en spoorelementen

24 Parenterale voeding Toedieningswijze Centraal veneuze catheter Poortcatheter PICC katheter Toedienen door middel van een pomp, verschillend van ziekenhuis. Soms werken ze met dia-flow 24

25 Parenterale voeding Zakken en pompen 25

26 Parenterale voeding Aandachtspunten Om TPN op een vlotte, veilige manier toe te dienen, hebt u volgende zaken nodig: Een katheter in de bloedbaan Voedingszakken en materiaal Een infuusstaander Eventueel een extra ijskast Een aangepaste huiskamer en omgeving Voldoende deskundigheid om de handelingen te kunnen uitvoeren 26

Parenterale voeding Aandachtspunten Het is niet veilig om de voedingszak te gebruiken als u merkt dat: De vervaldatum van de zak is overschreden.

27 Parenterale voeding Aandachtspunten Het is niet veilig om de voedingszak te gebruiken als u merkt dat: De vervaldatum van de zak is overschreden. De zak een verkleuring vertoont wanneer deze nog verpakt is. De voedingszak lekt. De voedingszak bevroren is geweest of te warm werd bewaard. De zuurstofindicator zwart verkleurd is als de zak nog in de verpakking zit. (zie foto) Een voedingszak waarvan de zuurstofindicator zwart verkleurd is, mag niet gebruikt worden. 27

28 Parenterale voeding Mogelijke complicaties Infectie van catheter en/of sepsis Embolen Trombosen Katheterdislocatie Pinch-off, catheter wordt afgekneld tussen sleutelbeen en eerste rib Overvulling of fat-overload syndroom Hypoglycemie (na stoppen TPN) Complicaties met betrekking tot de voedingsoplossing te veel/te weinig 28

29 Parenterale voeding Algemeen besluit Werk steeds steriel!! Volg de procedures van de verschillende ziekenhuizen Wees goed voorbereid en geïnformeerd voor je aan de zorg begint Laat steeds een telefoonnummer achter bij de patiënt zodat ze je kunnen bereiken bij problemen Volg de uren van aan-en afkoppelen steeds strikt na 29

30 30

Vergelijkbare documenten

IND N I D CA C T A IE E TPN

IND N I D CA C T A IE E TPN Indicaties en contra-indicaties TPN Life Long Learning ESPEN VVKVM Sabeth De Waele 14-06-2007 Indicaties en contra-indicaties TPN 1. DEFINITIE A. ALGEMEEN B. TPN 3. CONTRA-INDICATIE 4. BESLUIT 1. DEFINITIE