Tekst in verdana of georgia

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tekst in verdana of georgia"

Transcriptie

1 Tekst in verdana of georgia Scenarioverkenning Welkom bij de scenarioverkenning

2 Tekst in verdana of georgia Scenarioverkenning Programma: 9.30 uur Welkom en inleiding Maurits Schaafsma 9.45 uur Presentatie door Otto Raspe van PBL uur Opgaven voor het spoor in de 4 scenario s uur Inbreng vanuit de zaal voor de 4 scenario s uur Vaststellen no regrets voor de toekomst uur Afronding, vervolgafspraken en lunch

3 Tekst in verdana of georgia Scenarioverkenning Wat speelt er allemaal? - Lange termijn Spoor Agenda - Spoorvisie Manifest OV Diverse studies van leden, vanuit alle stakeholders, Europese spelers - En nog veel meer.

4 Ledenvergadering Scenarioverkenning spoorvisie 1 - Effectief & efficiënt voorzien in vervoersvraag (pv en gv) - Betere (inter)nationale bereikbaarheid stedelijke gebieden, mainports e.d. - Betere leefbaarheid steden en (krimp)regio s - Duurzamere mobiliteit en transport - Veilige en betrouwbare mobiliteit & transport - Sociaal, toegankelijke mobiliteit

5 Ledenvergadering Scenarioverkenning spoorvisie 2 - Genetwerkte mobiliteit, alle modaliteiten - Regisseur van eigen mobiliteit, reisinfo - Betere kwaliteitsbeleving door gebruikers - Comfortabel, gemakkelijk, ontzorgend reizen en vervoeren - Stations en knooppunten voor reis en verblijf en op/overslag - Slim werken, slim reizen

6 Scenarioverkenning Planning in juni Scenarioverkenning 21 juni Bestuur Railforum Juli/Aug Schrijven van toekomstvisie September Bijeenkomsten politieke partijen Oktober Bijeenkomsten met leden 7 nov. Jaarcongres 10 dec. Foeke Kuiperdebat met politici

7 Tekst in verdana of georgia Scenarioverkenning Programma: 9.30 uur Welkom en inleiding Maurits Schaafsma 9.45 uur Presentatie door Otto Raspe van PBL uur Opgaven voor het spoor in de 4 scenario s uur Inbreng vanuit de zaal voor de 4 scenario s uur Vaststellen no regrets voor de toekomst uur Afronding, vervolgafspraken en lunch

8 Scenarioverkenning

9 Scenarioverkenning spoorvervoer Maurits Schaafsma Railforum, 7 juni 2013

10 Presentatie 1. Welkom op Schiphol 2. Trends spoor / Hoe staat het spoor er voor? 3. Maatschappelijke ontwikkelingen 4. Het belang van steden: Presentatie Otto Raspe 5. Scenario s als hulpmiddel MS / UP 10

11 Schiphol

12 Airport Planning: Airside perspective

13 Schiphol Plaza (Railway Station), Terminal West

14 Terminal West, Plaza, Sheraton, WTC

15 Schiphol Real Estate: Hilton, WTC

16

17 Masterplan Schiphol 2020 New Terminal South New Piers Railway Station / Landside transportation center Road system

18 Landside Connectivity Schiphol scale levels Catchment Area Metropolitan Region Airport Corridor Aerotropolis Intermodal Airport MS / UP

19 Airport Planning: Regional perspective

20

21 Amsterdam Zuidas

22 1. Trends spoor Amadeus: Liberalisering Nieuwe vervoerders Nieuwe hogesnelheidslijnen Nieuwe multi-modale hubs met lange afstands- of hoge snelheidstreinen (Ten-T) Air-rail en rail-rail samenwerkingen Technologie: Voertuigtechniek Kosten Verkeersleiding c.a. Projecten: High speed rail projecten Crossrail, Le Grand Paris, S-Bahn Z (2), GEN,.. Light rail en hybride systemen Stationsprojecten MS / UP 22

23 1. Hoe staat het spoor er in Nederland voor? Bron: Amadeus MS / UP 23

24 1. Hoe staat het spoor er in Nederland voor? S Fijnmazig OV Intercity netwerk Stations Chipkaart (in potentie) Betrouwbaarheid W Governance Reputatie Gebrek aan innovatie Robuustheid net (zeer intensief gebruik) Integratie systemen Stadsgewestelijk OV Stadstram / light rail O Stedelijke markten (vervoer, stations) Europese markt Multimodale ketens Congestie autosysteem en luchtvaart Klimaatbeleid Leefstijlen T Korte termijn focus Vooral investeringen in wegen Beperkte middelen overheid Personeelstekort MS / UP 24

25 MS / UP 25

26 2. Waarom? Veranderende markten / Inspelen op ontwikkelingen in de samenleving. Economie en internationale concurrentie Internationale taakverdeling Economisch belang steden / steden in netwerken Kenniseconomie Demografie Bevolkingsgroei en krimp Vergrijzing Omgeving Klimaat Energie Ruimtelijk Metropoolregio s Zuidvleugel Amsterdam, Utrecht Succes Eindhoven als technologiestad Krimpregio s MS / UP 26

27 2. Waarom? Veranderende markten / Krimpregio s MS / UP 27

28 2. Waarom? Veranderende markten / Vergrijzing MS / UP 28

29 De concurrentiepositie van Nederland & het belang van steden RAILFORUM Scenarioverkenning LTSA Schiphol Hoofdgebouw, Amsterdam Airport, 7 juni Otto Raspe, Anet Weterings & Mark

30 30

31 'Global-local paradox' Porter 'Triumph of the city' Glaeser 'Geography and Trade' Krugman 'Reshaping Economic Geography' Worldbank 'Competitive cities in a global economy' OECD 'EU Agenda reformed cohesion policy; place-based approach' 31

32 (gerelateerd of niet-gerelateerd) Agglomeratievoordelen Gespecialiseerde arbeidsmarkt (labor market pooling) Toeleveranciers (input sharing) Kennisspillovers Kortom: Transport van goederen, mensen en kennis is efficiënt geregeld in steden Drie typen Urbanisatievoordelen (voor alle bedrijven) Localisatievoordelen (clustervoordelen) Love of variety (gerelateerd of niet- gerelateerd) 32

33 (gerelateerd of niet-gerelateerd) Kern is nabijheid : dat faciliteert interactie: Formeel en informeel Bedoeld en onbedoeld Gepland en toevallig Face-to-face contact Persoonlijke en complexe kennisuitwisseling Vertrouwen Continue en accurate beoordeling van potentieel aan veranderende relaties Van elkaar leren Je kunnen vergelijken met anderen (peers) 33

34 (gerelateerd of niet-gerelateerd) Is het vestigingsklimaat van de Nederlandse regio s op orde om internationaal te kunnen concurreren? 34

35 Twee kanten van internationale concurrentie 1. Buitenlandse bedrijven 2. Export 3. Topsectoren buitenlandse bedrijven & Export 35

36 Werken aan de concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Planbureau voor de Leefomgeving i.o.v. Ministerie van Infrastructuur en Milieu i.s.m. Ministerie van Economische Zaken: s 36

37 37 Welke ruimtelijke strategieën (nationaal en regionaal) kunnen worden ontwikkeld om de internationale concurrentiekracht van Nederland te versterken?

38 Benchmarks concurrentiekracht: achterliggende vragen Wie zijn de belangrijkste concurrenten van de bedrijven in de topsectoren? Welke factoren zijn belangrijk voor een goede concurrentiepositie? Hoe verhoudt het Nederlandse vestigingsklimaat zich op deze factoren tot haar belangrijkste concurrenten? Op welke factoren is het in te lopen 'gat' met de concurrenten groot en welke factoren zijn goed op orde? Hierbij gaat het om: Bedrijven (uit de topsectoren) in Nederlandse regio's Revealed competition': export en buitenlandse investeringen 38

39 39 Voorbeeld Hightech in Noord-Brabant

40 40

41 41

42 42

43 43

44 Investeringsagenda Hightech in Noord-Brabant Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: Noord-Brabant mist agglomeratiekracht Urbanisatievoordelen: massa en dichtheid Het Hightech cluster is relatief klein Clustering en concentratie Bereikbaarheid is slechter De internationale connectiviteit door de lucht Congestie (weg) 44

45 45 Voorbeeld Zakelijke Diensten in Utrecht

46 46

47 47

48 48

49 49

50 Wat valt op, alle benchmarks overziend? Nederlandse regio s missen agglomeratiekracht Nederlandse regio s blijven achter in private kennisinvesteringen De bereikbaarheid van de Nederlandse regio s is gunstig (maar wel relatief veel congestie) Clusters zijn geen gouden regels voor succes (Nederlandse clusters zijn relatief klein). Investeringen voor een concurrerend vestigingsklimaat zijn regio- en sectorspecifiek (maatwerk).

51 Vier noties bij een regionale concurrentiestrategie 1. Borrowed size en borrowed qualities 2. Contramal strategie 3. Spelen in je eigen league 4. Regionaal weerstandsvermogen

52 Vier noties bij een regionale concurrentiestrategie 1. Borrowed size en borrowed qualities 2. Contramal strategie 3. Spelen in je eigen league 4. Regionaal weerstandsvermogen Zie

53 Borrowed size en borrowed qualities Nederlandse regio s missen agglomeratiekracht Nabijgelegen steden/agglomeraties kunnen elkaar versterken. Cruciaal: leen de kracht van je buren, bijvoorbeeld op het vlak van massa/dichtheid (=borrowed size); Hetzelfde geldt voor qualities, bijvoorbeeld kennis of internationale connectiviteit Verbindingen tussen regio s zijn daarvoor cruciaal. Centrale vraag: Wat zijn de cruciale verbindingen (fysiek en organisatorisch) die agglomeratiekracht ondersteunen?

54 Dank u voor uw aandacht!

55 Concurrerende metropolen Nederlandse metropoolregio s in hun internationale context. The Global City Regions GaWC 2010 MS / UP 55

56 MS / UP 56

57 4. WAT Scenario s Onzekerheden: 1. Taakverdeling wereldwijd of productie lokaal 2. Steden groter of kleiner Scenario s zijn mogelijke toekomstbeelden, bedoeld als hulpmiddel om de toekomst te verkennen. Scenario s zijn consistent en alle even plausibel. Scenario s zijn geen voorspellingen van de toekomst. Er wordt geen scenario gekozen. Scenario s worden opgebouwd rond twee bepalende onzekerheden. MS / UP 57

58 4. WAT Scenario s CPB MS / UP 58

59 MS / UP 59

60 4. WAT Scenario s CPB Concurrerende grote steden - Stadsgewestelijke netwerken Europees netwerk - HSL Oost - HSL Noordoost Krimpregio s steunen Grote groei Concurrerende metropolen - Metropolitane netwerken Noordvleugel en Zuidvleugel Europees netwerk - HSL Oost OV voor milieu? Steden verbinden - Intercity Regionaal OV Beperkte groei Concurrerende metropolen - Metropolitane netwerken Noordvleugel en Zuidvleugel MS / UP 60

61 4. WAT Scenario s CPB Concurrerende grote steden - Stadsgewestelijke netwerken Europees netwerk - HSL Oost - HSL Noordoost Krimpregio s steunen Grote groei Concurrerende metropolen - Metropolitane netwerken Noordvleugel en Zuidvleugel Europees netwerk - HSL Oost OV voor milieu? Steden verbinden - Intercity Regionaal OV Beperkte groei Concurrerende metropolen - Metropolitane netwerken Noordvleugel en Zuidvleugel MS / UP 61

62 4. WAT Strong Europe Concurrerende grote steden - Stadsgewestelijke netwerken Europees netwerk - HSL Oost - HSL Noordoost Krimpregio s steunen Politieke integratie Europa Eurosolidariteit, milieubeleid 18,9 miljoen inwoners +30% reizigerskilometers Grote groei Beperkte groei MS / UP 62

63 4. WAT Global Economy Wel wereldhandel, geen politieke integratie 19,7 miljoen inwoners +40% reizigerskilometers Grote groei Concurrerende metropolen - Metropolitane netwerken Noordvleugel en Zuidvleugel Europees netwerk - HSL Oost Beperkte groei MS / UP 63

64 4. WAT Regional Communities Soevereiniteit landen 15,8 miljoen inwoners +5% reizigerskilometers Grote groei OV voor milieu? Steden verbinden - Intercity Regionaal OV Beperkte groei MS / UP 64

65 4. WAT Transatlantic Market Geen politieke integratie Europa Interne markt met VS 17,1 miljoen inwoners +20% reizigerskilometers Grote groei Concurrerende metropolen - Metropolitane netwerken Noordvleugel en Zuidvleugel Beperkte groei MS / UP 65

Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s

Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Symposium Ministerie van Infrastructuur en Milieu Den Haag, 4 maart 2013 Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen, Frank van Dongen

Nadere informatie

De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland

De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland Minisymposium Metropoolregio Rotterdam Den Haag & Planbureau voor de Leefomgeving Delft, Metropoollab 15-03-2012 Otto Raspe, Anet Weterings & Mark

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Oost-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Oost-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Oost-Vlaanderen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Utrecht. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Utrecht. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Utrecht Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Friesland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Friesland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Friesland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Drenthe. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Drenthe. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Drenthe Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Flevoland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Flevoland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Flevoland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. West-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. West-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie West-Vlaanderen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zeeland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zeeland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Zeeland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Groningen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Groningen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Groningen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Liège. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Liège. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Liège Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Overijssel. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Overijssel. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Overijssel Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Noord-Holland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Gelderland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Gelderland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Gelderland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Brabant. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Brabant. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Noord-Brabant Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Antwerpen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Antwerpen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Antwerpen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zuid-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zuid-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Zuid-Holland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Trier. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Trier. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Trier Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Weser-Ems. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Weser-Ems. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Weser-Ems Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Köln. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Köln. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Köln Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda

Nadere informatie

Steden als motoren van economische groei

Steden als motoren van economische groei Steden als motoren van economische groei CROW Inspiratiedag hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) Het Bimhuis, Amsterdam 7 December 2017 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe @leefomgeving 2 Nieuwe geografie van banen

Nadere informatie

De Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf

De Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf De Verdeelde Triomf Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad 23 maart 2016 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe #verdeeldetriomf Trends in de regionale economie http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl_2014_trendsin-de-regionale-economie_1374.pdf

Nadere informatie

De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid. Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011

De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid. Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011 De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011 (PBL-onderzoek samen met Mark Thissen, Arjan Ruijs & Dario Diodato)

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren

De internationale concurrentiepositie van de topsectoren De internationale concurrentiepositie van de topsectoren De internationale concurrentiepositie van de topsectoren Planbureau voor de Leefomgeving Voorwoord Om de internationale concurrentiekracht van

Nadere informatie

DE ECONOMIE VAN DE STAD IN DE MONDIALE CONCURRENTIE. Otto Raspe Planbureau voor de Leefomgeving

DE ECONOMIE VAN DE STAD IN DE MONDIALE CONCURRENTIE. Otto Raspe Planbureau voor de Leefomgeving 20 DE ECONOMIE VAN DE STAD 02 IN DE MONDIALE CONCURRENTIE Otto Raspe Planbureau voor de Leefomgeving Inleiding De laatste decennia waren we getuige van een sterke globalisering van de economie. Aangejaagd

Nadere informatie

De internationale concurrentiekracht van. regio s in Europa. Frank van Oort Arjen Ruijs

De internationale concurrentiekracht van. regio s in Europa. Frank van Oort Arjen Ruijs De internationale concurrentiekracht van Nederlandse sectoren en regio s in Europa Mark Thissen Frank van Oort Arjen Ruijs Dario Diadato Aanleiding Aanleiding De internationale concurrentiekracht van Nederland

Nadere informatie

Regionaal Platform 20 april 2016

Regionaal Platform 20 april 2016 Regionaal Platform 20 april 2016 Programma Tijd Activiteit 13.00 uur Opening en welkom 13.15 uur Strategische agenda s metropoolvorming Door Staf Depla 14.00 uur Bereikbaarheidsopgave - stand van zaken

Nadere informatie

steden Concurrentiekracht van polycentrische 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl

steden Concurrentiekracht van polycentrische 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl Frank van Oort Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Utrecht F.G.vanOort@uu.nl Zuidas Amsterdam, financiële en zakelijke

Nadere informatie

DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT

DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT Vereniging Deltametropool i.s.m. College van Rijksadviseurs DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT 14.10.2014 Metropolen zijn de krachtbronnen van de wereldeconomie De economische ontwikkeling concentreert

Nadere informatie

Notitie. Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s. Notitie voor het ministerie van Infrastuctuur en Milieu

Notitie. Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s. Notitie voor het ministerie van Infrastuctuur en Milieu Notitie Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Notitie voor het ministerie van Infrastuctuur en Milieu Otto Raspe & Frank van Dongen m.m.v. Mark Thissen, Anet Weterings,

Nadere informatie

Investeringsstrategie MRDH

Investeringsstrategie MRDH Investeringsstrategie MRDH Aanleiding De economische ontwikkeling van de MRDH blijft achter bij die van Amsterdam en Eindhoven en zeker bij die van andere Europese metropolitane regio s Agenda Economisch

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de

Nadere informatie

25 jaar bewegen rond de luchthaven

25 jaar bewegen rond de luchthaven 25 jaar bewegen rond de luchthaven Peter Joustra Senior Projectleider 13 november 2015 @peter_joustra #SADC_NL Outline 1. SADC : organisatie en scope. 2. Van 1987 tot heden: de ontwikkeling van luchthaven

Nadere informatie

MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject

MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject Reisschema langs Midsize NL Het waarom: voor op het nachtkastje Waar ligt midsize NL? 7 trends en veel meer vragen Blik vooruit: scenario s

Nadere informatie

Sessie Verstedelijking en Mobiliteit => Onderdeel Mobiliteit. provincie Zuid-Holland

Sessie Verstedelijking en Mobiliteit => Onderdeel Mobiliteit. provincie Zuid-Holland Sessie Verstedelijking en Mobiliteit => Onderdeel Mobiliteit provincie Zuid-Holland Nieuwe visie op mobiliteit? Waarom? Nieuwe impulsen: Hoofdlijnenakkoord 2011-2015: versterking economie in combinatie

Nadere informatie

Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren,

Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, 2012-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

De innovatieve stad. Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam. 11 april Dr.

De innovatieve stad. Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam. 11 april Dr. De innovatieve stad Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam 11 april 2017 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe @leefomgeving Nieuwe geografie van banen Triomf van de stad (agglomeratie-voordelen) Maar niet

Nadere informatie

Onderzoeksflits. Utrecht.nl/onderzoek

Onderzoeksflits. Utrecht.nl/onderzoek Onderzoeksflits Platform31 De concurrentiepositie van Nederlandse steden. Nieuwe inzichten voor de Utrechtse economie en voor intergemeentelijke samenwerking Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling

Nadere informatie

Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS)

Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS) Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS) versterking internationale concurrentiekracht Noordelijke en Zuidelijke Randstad & Brainport Eindhoven RE(OS)FLECTIES Utrecht, 3 maart 2016 ir. Harry van

Nadere informatie

New CPB Scenario Study. Question. Approach. Answer. Policy. How will we earn our daily bread in 2040? Scenarios to deal with uncertainty

New CPB Scenario Study. Question. Approach. Answer. Policy. How will we earn our daily bread in 2040? Scenarios to deal with uncertainty www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 New CPB Scenario Study Question How will we earn our daily bread in 2040? Approach Scenarios to deal with uncertainty Answer Smart people Strong

Nadere informatie

DUURZAME INFRASTRUCTUUR

DUURZAME INFRASTRUCTUUR DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde

Nadere informatie

Agglomeratiekracht -! kunnen we het maken?

Agglomeratiekracht -! kunnen we het maken? Agglomeratiekracht - kunnen we het maken? Op 23 april 2014 vond een eerste verkennend debat plaats in het kader van REOS: een Ruimtelijk-Economische Ontwikkelstrategie voor de Noordvleugel en Zuidvleugel

Nadere informatie

PBL-Notitie. Eindrapportage

PBL-Notitie. Eindrapportage PBL-Notitie De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant Welk vestigingsklimaat is nodig om internationaal te excelleren? Eindrapportage Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario

Nadere informatie

Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur

Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur Geïntegreerde netwerken en knooppunten: veranderingen in de maatschappij Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur Project uitwerking en planvoorbereiding Advies verkenningen Onderzoek duurzame stedenbouw

Nadere informatie

Metropoolregio Amsterdam (MRA) Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT)

Metropoolregio Amsterdam (MRA) Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) Metropoolregio Amsterdam (MRA) Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) Laren, 3 mei 2017 Marijn den Uijl Programmamanager Fysiek Domein 1 Regio Gooi en Vechtstreek 2 Regio Gooi en

Nadere informatie

Sociaaleconomische Toekomstscenario s

Sociaaleconomische Toekomstscenario s Sociaaleconomische Toekomstscenario s Geschikt voor zoet en zout? door Gert Jan van den Born 1 Toekomstverkenningen Scenario s zijn gekoppeld aan onzekerheden in de toekomst Binnen domein van ruimtelijke

Nadere informatie

PRESENTATIE Eindhoven Airport. Airneth 14 februari 2013

PRESENTATIE Eindhoven Airport. Airneth 14 februari 2013 PRESENTATIE Eindhoven Airport Airneth 14 februari 2013 Ondernemingsvisie Eindhoven Airport Een goede internationale bereikbaarheid faciliteert de regio Zuidoost-Brabant bij de economische ontwikkeling.

Nadere informatie

MIRT - Verkenning Antwerpen Rotterdam VISIE

MIRT - Verkenning Antwerpen Rotterdam VISIE MIRT - Verkenning Antwerpen Rotterdam VISIE 2010-2020 POSITIONERING DELTALANDSCHAP 2010 BESTAANDE TOEKOMST DELTALANDSCHAP 2010-2020 STRUCTUURBEELD DELTALANDSCHAP 2020 POSITIONERING STEDELIJKE DELTA 2010

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011

Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote investeringen: bv wegen, dijken Grote

Nadere informatie

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam

Nadere informatie

Networking for Urban Vitality

Networking for Urban Vitality Networking for Urban Vitality Mobiliteit Infrastructuur Ruimtelijke ontwikkeling en Leefomgeving Utrecht, 20 mei 2016 Raymond Linssen Jasper Snippe Henk de Snoo Networking for Urban Vitality (NUVit) Wat

Nadere informatie

Nederlandse economie. Welvaart onder druk

Nederlandse economie. Welvaart onder druk Nederlandse economie Welvaart onder druk 1 Vier toekomstscenario's van Nederland Zeer aantrekkelijke infrastructuur Sterk concurrerende samenleving A... B. D.. C.. Zwak concurrerende samenleving Niet aantrekkelijke

Nadere informatie

11 september 2001; de oorlog in Irak; de SARS epidemie; de fusie tussen Air France en de KLM; de opkomst van de goedkope luchtvaartmaatschappijen.

11 september 2001; de oorlog in Irak; de SARS epidemie; de fusie tussen Air France en de KLM; de opkomst van de goedkope luchtvaartmaatschappijen. Kan Schiphol de reizigers nog wel aan in 2020? Eric Kroes Directeur van Significance Hoeveel luchtreizigers zijn er op Schiphol te verwachten in 2020? Kan de luchthaven die aantallen nog wel aan? Levert

Nadere informatie

Ruimte en mobiliteit In wisselwerking Trends en veranderingen Effectief beleid. Heerlen, 23 november 2018 Arie Bleijenberg

Ruimte en mobiliteit In wisselwerking Trends en veranderingen Effectief beleid. Heerlen, 23 november 2018 Arie Bleijenberg Ruimte en mobiliteit In wisselwerking Trends en veranderingen Effectief beleid Heerlen, 23 november 2018 Arie Bleijenberg Nieuwe mobiliteit na het autotijdperk www.ariebleijenberg.nl Infrastructuur Business

Nadere informatie

Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma. Victor / Klaas

Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma. Victor / Klaas Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma Victor / Klaas Ondertussen in de regio Roadmap Next Economy Oeso-rapport Investeringsprogramma / Tordoir Real Life Testing Ground NOA / NOVI REOS Monitor

Nadere informatie

MIRT- onderzoek goederenvervoercorridor Oost. Tiel 18 mei 2016 Programma manager: Zuhal Gül

MIRT- onderzoek goederenvervoercorridor Oost. Tiel 18 mei 2016 Programma manager: Zuhal Gül MIRT- onderzoek goederenvervoercorridor Oost Tiel 18 mei 2016 Programma manager: Zuhal Gül Vraagstelling MIRT onderzoek 1. Kansen/belemmeringen voor optimalisatie (t.b.v bereikbaarheid en concurrentiekracht)

Nadere informatie

Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl

Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl Metropoolregio Rotterdam Den Haag Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl 2 3 Metropoolregio by night feb 2012 4 Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad

Nadere informatie

Beleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017

Beleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Beleidscommissie Strategische raadsagenda Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Opdracht strategische raadsagenda Wat willen we bereiken: Visie op de positionering van Harderwijk in de context

Nadere informatie

www.nl2040.nl Taak en plaats in 2040 26-9-2011 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 Tijden veranderen Tijden veranderen Scenariostudies

www.nl2040.nl Taak en plaats in 2040 26-9-2011 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 Tijden veranderen Tijden veranderen Scenariostudies 26-9-2011 Tijden veranderen Taak en plaats in 2040 George Gelauff NOBCO conferentie 2011 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote investeringen: bv wegen, dijken

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 De nieuwe CPB Scenario Studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Zin en onzin van de WLO-scenario's Léon Groenemeijer

Zin en onzin van de WLO-scenario's Léon Groenemeijer Zin en onzin van de WLO-scenario's Léon Groenemeijer Ruimteconferentie, 21 mei 2013 13086-ABF Inhoud Scenario s en prognoses WLO-scenario s Plausibel en intern consistent Houdbaarheid Gebruik Conclusie

Nadere informatie

Van Wederopbouw naar Reconstructie

Van Wederopbouw naar Reconstructie Van Wederopbouw naar Reconstructie Maarten Hajer Volg PBL: @leefomgeving @maartenhajer 1985/7, Nederland Nu Als Ontwerp Vier scenario s Zorgvuldig Dynamisch Kritisch Ontspannen De geschiedenis Wederopbouw,

Nadere informatie

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Jan Dirk Gardenier 17 april 2015 Lokale verschillen in leefbaarheid veel gesloten platteland Economie is afhankelijk van ruimtelijke gebiedsontwikkeling en de

Nadere informatie

Vijf overtuigende vestigingsfactoren

Vijf overtuigende vestigingsfactoren SCHIJF van VIJF Vijf overtuigende vestigingsfactoren Binnen Nederland biedt bedrijvenpark Laarakker een uitstekende locatie voor bedrijven in de agrifoodindustrie Een gezonde keuze om uw bedrijf hier

Nadere informatie

Commissie voor Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen

Commissie voor Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Griffie Commissie voor Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Datum commissievergadering : - Document nummer : 2833947 Behandelend ambtenaar : T. de Graaf Directie/bureau : Economie & Mobiliteit/ Bureau Mobiliteitsbeleid

Nadere informatie

Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen?

Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Presentatie Ruimtelijke plannen voormalig Stadsregio Omgevingsvisie Gelderland Huidige situatie na opheffen stadsregio Doelstellingen Omgevingswet

Nadere informatie

Hier komt tekst Agenda Utrecht. Utrecht.nl

Hier komt tekst Agenda Utrecht. Utrecht.nl Hier komt tekst Agenda Utrecht Hier RIA 15 komt sept ook 2015 tekst Opzet 1. Rijk, EU, onderzoekers en beleidsmakers herontdekken de stad 2. Dat biedt voor snelgroeiend Utrecht in het bijzonder kansen

Nadere informatie

Grensoverschrijdend. Interoperabel ticketing

Grensoverschrijdend. Interoperabel ticketing Grensoverschrijdend Interoperabel ticketing Bas van Os en Bas van Weele Dag van de Rail Utrecht, 21 juni 2017 Inhoud Probleem en oplossing Account-BasedReizen en EUROPEAN Travellers Club Waarom? vanuit

Nadere informatie

Een duurzaam Schiphol: Waarom?

Een duurzaam Schiphol: Waarom? Een duurzaam Schiphol: Waarom? Duurzaam bedrijf voeren, hoe doe je dat? Duurzaam bedrijf voeren, Hoe doe je dat? KIVI NIRIA 11-01-2012 Waarom Duurzaam? Schiphol staat letterlijk en figuurlijk midden in

Nadere informatie

Programma. Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding. #wlo

Programma. Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding. #wlo Programma Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding #wlo Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (WLO) Demografische en macro-economische

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag

Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad 2040 (Structuurvisie Rijk, 2008/09) Herwaardering belang steden voor economie Randstad geen samenhangende metropool

Nadere informatie

Slimme Mobiliteit de toekomst begint in het heden. Prof. Henk Meurs Radboud Universiteit

Slimme Mobiliteit de toekomst begint in het heden. Prof. Henk Meurs Radboud Universiteit Slimme Mobiliteit de toekomst begint in het heden Prof. Henk Meurs Radboud Universiteit Doel en opzet Trends in mobiliteit Toekomst is nu al zichtbaar Gevolgen voor opgaven Bijdrage van Slimme Mobiliteit

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 De nieuwe CPB Scenario Studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse

Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse RSAN voorjaarsmiddag Antwerpen 24/04/2014 Frank van Dongen, Olaf Jonkeren & Otto Raspe 1 Agenda Motivatie Onderzoeksvraag

Nadere informatie

DEELFIETS: HYPE OF HOOP

DEELFIETS: HYPE OF HOOP DEELFIETS: HYPE OF HOOP Arnoud van Waes - Utrecht University SMART URBAN REGIONS OF THE FUTURE - 30 November 2017 - Utrecht 70 AANBIEDERS 16 MILJOEN FIETSEN 130 MILJOEN GEBRUIKERS Onderzoek Interactie

Nadere informatie

Regionaal economisch beleid voor een concurrerend Nederland

Regionaal economisch beleid voor een concurrerend Nederland Regionaal economisch beleid voor een concurrerend Nederland Olaf Jonkeren, Otto Raspe, Mark Thissen, Frank van Dongen Nederlandse bedrijven krijgen meer en meer te maken met een internationaler competitief

Nadere informatie

JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016

JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 Verdere verstedelijking Groei concentreert zich in grotere steden o omvang van de stad o ligging ten opzichte van het economisch kerngebied o aanwezigheid van hoger

Nadere informatie

Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad

Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad Mark Thissen Aanleiding: Verzoek EZ De vernieuwende ruimtelijk-economische visie op de

Nadere informatie

Ruimtelijk economische dynamiek metroregio R dam-den Haag positie en kansen Plaspoelpolder

Ruimtelijk economische dynamiek metroregio R dam-den Haag positie en kansen Plaspoelpolder Ruimtelijk economische dynamiek metroregio R dam-den Haag positie en kansen Plaspoelpolder Presentatie, bijeenkomst VNO-NCW West 10-02-2016 Prof dr Pieter Tordoir GPIO, Universiteit van Amsterdam Telos,

Nadere informatie

SCENARIO S in de ruimtelijke ordening

SCENARIO S in de ruimtelijke ordening SCENARIO S in de ruimtelijke ordening WERKCOLLEGE BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2019 Wat gaan we vandaag doen? Scenarioplanning Waarom de toekomst verkennen? Wat is de zin van scenario s? Werken met inrichtingsvarianten

Nadere informatie

De identiteit van de Westas. Auteur: Mark Noordzij

De identiteit van de Westas. Auteur: Mark Noordzij De identiteit van de Westas Auteur: Mark Noordzij 1 1. De Westas Wat en Waarom? Auteur: Mark Noordzij Wat is jouw identiteit? Een vraag die veelal synoniem staat aan de vraag: Wie ben je? Een complex,

Nadere informatie

Winnaars en verliezers

Winnaars en verliezers Winnaars en verliezers Regionaal economische concurrentie in Nederland en Vlaanderen Mark Thissen & Frank van Oort Project: Napoleon, platform 31 & PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur

Nadere informatie

Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld

Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld Henri L.F. de Groot Vrije Universiteit Amsterdam en Ecorys Deze bijdrage Sociaal-economische trends Verval en revival van de stad beschrijving en oorzaken Recente

Nadere informatie

MIRT onderzoek Noordwestkant Amsterdam. 1 juni 2016 PORA Terugblik Analysefase en Vooruitblik Oplossingsrichtingenfase

MIRT onderzoek Noordwestkant Amsterdam. 1 juni 2016 PORA Terugblik Analysefase en Vooruitblik Oplossingsrichtingenfase MIRT onderzoek Noordwestkant Amsterdam 1 juni 2016 PORA Terugblik Analysefase en Vooruitblik Oplossingsrichtingenfase 1-6-2016 1 Presentatie 1. Aanleiding + waar we staan met NowA 2. Resultaten analysefase

Nadere informatie

Noordoost Fryslân Maakt Verschil!

Noordoost Fryslân Maakt Verschil! Noordoost Fryslân Maakt Verschil! Marga Waanders - 26 januari 2017 Netwerk Noordoost Gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel, de provincie

Nadere informatie

Meer bereiken door ruimtelijk inrichten 9 maart 2016

Meer bereiken door ruimtelijk inrichten 9 maart 2016 Meer bereiken door ruimtelijk inrichten 9 maart 2016 Barry Zondag Inhoud 2 Inhoud 3 Ruimtelijk inrichten i van inrichten onderdeel programma meer bereiken ruimtelijke inrichten als oplossingsrichting Ter

Nadere informatie

Onderzoeksprogramma TOD in de Zuidvleugel

Onderzoeksprogramma TOD in de Zuidvleugel Onderzoeksprogramma TOD in de Zuidvleugel Karst Geurs, Universiteit Twente Piet Rietveld, Vrije Universiteit Kees Maat, Technische Universiteit Delft 10/16/12 Title: to modify choose 'View' then 'Heater

Nadere informatie

Thema Rotterdam <i>rotterdam in de metropoolregio<i> Marloes Hoogerbrugge TU Delft en Platform31 <i>m.m.hoogerbrugge@tudelft.nl<i>

Thema Rotterdam <i>rotterdam in de metropoolregio<i> Marloes Hoogerbrugge TU Delft en Platform31 <i>m.m.hoogerbrugge@tudelft.nl<i> Thema Rotterdam rotterdam in de metropoolregio Marloes Hoogerbrugge TU Delft en Platform31 m.m.hoogerbrugge@tudelft.nl Evert Meijers TU Delft e.j.meijers@tudelft.nl Martijn Burger Erasmus

Nadere informatie

Statenmededeling. 1. De provincie Noord-Brabant onderschrijft de doelen uit de notitie Contouren Toekomstbeeld OV 2040.

Statenmededeling. 1. De provincie Noord-Brabant onderschrijft de doelen uit de notitie Contouren Toekomstbeeld OV 2040. Statenmededeling Onderwerp Contourennota Toekomstbeeld OV 2040 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De landelijke Contouren Toekomstbeeld OV, een belangrijk vervolgdocument in het

Nadere informatie

Economische interactiemilieus

Economische interactiemilieus Economische interactiemilieus Focus op vestigingsplaatsfactoren is van belang voor concurrentiekracht stedelijke regio s Mattijs van t Hoff De stedelijke regio s vormen de pieken in economische activiteit

Nadere informatie

MULTIMODALE KNOOPPUNTEN en de wisselwerking van stad, spoor en snelweg. TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism

MULTIMODALE KNOOPPUNTEN en de wisselwerking van stad, spoor en snelweg. TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism MULTIMODALE KNOOPPUNTEN en de wisselwerking van stad, spoor en snelweg TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Nederlandse regio s in nw Europese context Multimodale kaart vervoersnetwerken Europa

Nadere informatie