Risicomanagement is een keuze

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Risicomanagement is een keuze"

Lodewijk Bernard van den Pol
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 naar de blokkades voor het implementeren van expliciet risicomanagement bij woningcorporaties

2 Onderwerpen Aanleiding Probleem- en doelstelling Conclusies en Pagina 2

3 Aanleiding Pagina 3

4 Probleem- en doelstelling Probleemstelling Ondanks de verplichting vanuit de Aedescode, wordt er bij veel woningcorporaties geen of weinig expliciet risicomanagement toegepast Doelstelling Kennisgebied vergroten tussen risicomanagement en woningcorporaties Antwoord op de vraag: Waarom passen corporaties geen risicomanagement toe? Pagina 4

5 Centrale vraagstelling Wat is expliciet risicomanagement bij woningcorporaties en wat zijn mogelijke blokkades voor het implementeren van expliciet risicomanagement bij middelgrote woningcorporaties? Onderzoeksvragen Wat wordt verstaan onder expliciet risicomanagement bij woningcorporaties? Wat is het doel en de meerwaarde van risicomanagement voor woningcorporaties? Wat is de aanleiding voor woningcorporaties om risicomanagement te implementeren in de organisatie? Welke organisatie kenmerken hebben invloed op het implementeren van risicomanagement? Pagina 5

6 Onderzoeksobject Middelgrote woningcorporaties in Nederland Heiloo ca woningen Enkhuizen ca woningen Bloemendaal ca woningen (Bron: CBS) Waarom bij middelgrote corporaties? Pagina 6

7 Fase 1: (begrippen als onderbouwing) Fase 2: (30 interviews bij 6 corporaties, interne documenten en gezamenlijke bijeenkomst) Fase 3: Conclusies en Pagina 7

8 Risicomanagement Woningcorporaties Organisatiekenmerken Pagina 8

9 Expliciet risicomanagement Risico = kans X effect Het continu beheersen van de risico s binnen de organisatie en dit op een gestructureerde manier vastleggen Pagina 9

10 Blokkades voor het implementeren van risicomanagement Van Staveren (2009): Motivatie Training Tools Gebrek aan inzicht in inhoud Angst voor transparantie Motivatie Gebrek aan tools Pagina 10

11 Wat maakt risicomanagement bij woningcorporaties zo lastig? management Positie in de markt Maatschappelijke doelstellingen Maatschappelijke doelstellingen Beleggingsdoelstellingen Portfolio- Strategisch Maatschappelijke doelstellingen Ontwikkeling Asset management Beheer Verkoop Vastgoeddoelstellingen Vastgoeddoelstellingen Leefbaarheid Veiligheid Uithuisplaatsing Maatschappelijke doelstelllingen Property management Maatschappelijke doelstellingen Maatschappelijke doelstellingen zijn moeilijk meetbaar Beleggingsdoelstellingen Pagina 11

12 Wat maakt risicomanagement bij woningcorporaties zo lastig? Risico s Politiek Marktrisico s Technische risico s Samenwerken Pagina 12

13 Wat maakt risicomanagement bij woningcorporaties zo lastig? Positie in de markt Risico s Maatschappelijke doelstellingen Corporaties moeten sturen op doelstellingen die moeilijk meetbaar zijn en continu inspelen op veranderingen in de markt & politiek Pagina 13

14 Organisatiekenmerken volgens ESH-model Bron: Kor e.a Pagina 14

15 Zachte elementen ESH-model Personeel Voorwaarde voor implementatieproces is dat het personeel gemotiveerd en betrokken is Cultuur (organisatiecultuur) Voorwaarde voor het implementatieproces is dat er een open cultuur aanwezig is Managementstijl Belangrijke rollen voor stimulator en producent. Zij praten veel met het personeel en motiveren hen Pagina 15

16 Harde elementen ESH-model Structuur Expliciet aanwezige structuur bevorderd het implementatieproces omdat de gebruikers weten wie er verantwoordelijk is Strategie Expliciet aanwezige strategie bevorderd het implementatieproces omdat de gebruikers weten wanneer er wat van hen verwacht wordt Systemen Moeilijkheidsgraad moet niet te hoog zijn Systemen of methodes voor risicomanagement moeten aansluiten bij bestaande systemen en type gebruikers Pagina 16

gesproken met Eén directielid Alle leden MT Ondersteunende managers (P&O, ICT) Totaal

17 Zes casestudy s Elan Wonen te Haarlem Seyster Veste te Zeist Domein te Eindhoven Woonstede te Ede Wonencentraal te Alphen aan den Rijn Tiwos te Tilburg Per corporatie gesproken met Eén directielid Alle leden MT Ondersteunende managers (P&O, ICT) Totaal 30 interviews van ca. één uur verdeeld over de zes corporaties Belangrijkste onderwerpen Pagina 17

18 Opvallende uitspraken tijdens interviews Er moet meer inzicht komen in de meerwaarde en de noodzaak van risicomanagement. (Manager vastgoedservice casestudy A) Risicomanagement is een vrij abstract iets, daarom is het lastig om dit spontaan en op een goede manier toe te passen, het is ingewikkeld voor iedereen. (Manager financiën en control casestudy B) We merken dat integraal risicomanagement door de hele organisatie nieuw is voor corporaties en dat we vaak opnieuw het wiel moeten uitvinden. Het ontbreekt aan een aanpak om risicomanagement te implementeren. (Directeur / bestuurder casestudy B) De aandacht voor risicomanagement is geboren uit calamiteiten omdat er in de corporatiesector onverantwoorde risico s zijn genomen, daarom is het op de agenda gekomen. (Directeur casestudy C) Pagina 18

19 Opvallende uitspraken tijdens interviews Het leeft niet bij de managers, dat is een risico en blokkade (Controller casestudy D) Risicomanagement staat hoog op de agenda. Het zou mij verbazen als de rest van het MT daar anders over denkt. (Manager vastgoed casestudy D) Risicomanagement is noodzakelijk. We communiceren er niet expliciet over, maar we doen er wel aan. (Manager projectontwikkeling casestudy E) Bij het implementeren van een bepaald systeem zijn er altijd blokkades. Deze blokkades zit primair in de kennis van eigen mensen. (Directeur / bestuurder casestudy E) Pagina 19

20 Opvallende uitspraken tijdens interviews Wellicht zijn we vanuit ons dorpse verleden in het algemeen te goed van vertrouwen. (Manager bestuurszaken casestudy A) Voor mij is het belangrijkste dat er nu wordt vastgesteld waar we heen willen met risicomanagement, wat willen we bereiken. (Manager financiën casestudy B) Risicomanagement is vaak het speeltje van de financieel directeur. (Controller casestudy C) Pagina 20

21 Casestudy B en F verder gevorderd omdat Personeel wordt betrokken Risicomanagement heeft een prominente plek binnen de organisatie Risicomanagement wordt gekoppeld aan de organisatiedoelstellingen Open cultuur Transparantie naar personeel Het MT lijkt zich bewust van de noodzaak van risicomanagement Beleving bij verantwoordelijke (controller en directeur) is groot Wat doen zij beter / anders dan andere corporaties? Pagina 21

22 Pagina 22

23 Blokkades per ESH-element Personeel Personeel lijkt niet gemotiveerd en betrokken Kennis en kunde lijkt te ontbreken Bij het personeel geen inzicht in het nut en de noodzaak Pagina 23 Cultuur Er is een cultuuromslag gaande Mensen lijken niet open te staan voor veranderingen De cultuur zelf wordt gezien als blokkade Managementstijl Een heldere definitie en het doel van risicomanagement verschilt per afdeling Bewustzijn over nut een noodzaak van risicomanagement ontbreekt bij MT Er wordt weinig gesproken met het personeel over het implementeren van risicomanagement

24 Blokkades per ESH-element Structuur Geen werkgroep aanwezig voor het implementeren van risicomanagement Er is geen expliciete structuur aanwezig voor het afleggen van verantwoording over risicomanagement Strategie Er is geen expliciet vastgelegde strategie voor het implementeren van risicomanagement Systemen Geen eenduidig systeem voor risicomanagement Systemen of methodes worden vaak gezien als extra last Systemen sluiten niet aan bij bestaande systemen of methodes Pagina 24

25 Conclusies Expliciet risicomanagement Aanleiding is externe druk Corporaties passen geen expliciet risicomanagement toe In beginfase Interne prioriteiten Geen eenduidige definitie van risicomanagement bij MT en directie Pagina 25

Managementstijl Cultuur Risicomanagement lijkt alleen iets te zijn van het MT en directie

26 Conclusies Blokkades voor het implementeren van risicomanagement Zachte elementen uit ESH-model zijn een blokkade voor het implementeren van expliciet risicomanagement Personeel Managementstijl Cultuur Risicomanagement lijkt alleen iets te zijn van het MT en directie Blokkades zoals Van Staveren (2009) omschrijft in zijn proefschrift gelden dus ook voor woningcorporaties Pagina 26

27 Aanbevelingen Woningcorporaties Extra aandacht besteden aan zachte elementen uit ESH-model bij het implementeren van risicomanagement Gebruikers meer betrekken bij implementatieproces Samenwerken met andere corporaties om kennis uit te wisselen Vervolgonderzoek Aanwezige culturen bij corporaties in relatie tot het toepassen van expliciet risicomanagement Hoe is de meerwaarde van risicomanagement te meten? Managers en adviseurs Meer aandacht voor zachte elementen bij het begeleiden van een implementatieproces van risicomanagement Meer handvatten bieden voor een eenduidig en herkenbaar systeem voor expliciet risicomanagement Pagina 27

28 Bedankt voor alle steun Participerende corporaties Louis Lousberg Vincent Gruis Hans Hubers Jacqueline van Ham Sjoerd Blokpoel Dick Smorenberg Henk en Alie Susan Huisgenoten Mink en Rik CHPR Alle andere vrienden, kennissen en familie Pagina 28

29 Vragen of opmerkingen Mogelijkheid voor het stellen van vragen Pagina 29

Vergelijkbare documenten

Risicomanagement is een keuze Casestudy s naar de blokkades voor het implementeren van expliciet risicomanagement bij middelgrote woningcorporaties

Risicomanagement is een keuze Casestudy s naar de blokkades voor het implementeren van expliciet risicomanagement bij middelgrote woningcorporaties Implementatie risicomanagement bij woningcorporaties;