ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Zernike College

Transcriptie

1 ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Zernike College Plaats : Groningen BRIN nummer : 20ER C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 1 december 2016 Datum vaststelling : 2 februari 2017

2 Pagina 2 van 10

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 1 december 2016 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op het Montessori Vaklyceum, afdelingen basis- en kaderberoepsgerichte leerweg en de theoretische leerweg van het vmbo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen. Het Montessori Vaklyceum is naast het Harens Lyceum en het Montessori Lyceum Groningen een van de drie scholen van het Zernike College. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd in januari 2015 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de onderwijsresultaten en het onderwijsleerproces op het Zernike College en de school is vervolgens onder geïntensiveerd toezicht geplaatst en er zijn afspraken gemaakt met het bestuur die zijn vastgelegd in het toezichtplan. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en of de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, voeren we nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uit. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd in januari 2015 konden de onderwijsresultaten niet worden beoordeelden en stelden we tekortkomingen vast in het onderwijsleerproces van de school. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 29 april De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en we hebben ons toezicht geïntensiveerd. Intensief toezicht betekent dat wij met het bevoegd gezag afspraken hebben gemaakt over het verbetertraject. Deze afspraken staan beschreven in een toezichtplan. Op 24 november 2015 is een voortgangsgesprek gevoerd met name gericht op de voortgang van het verbetertraject en de stand van zaken rond de Pagina 3 van 10

4 herconfiguratie van het Zernike College op dat moment. Op 12 april 2016 is een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd aan de hand van de afspraken in het toezichtplan. In het rapport dat is vastgesteld op 1 juli 2016 werd geconstateerd dat er onvoldoende werd voldaan aan de afspraken in het toezichtplan en dat er vragen bleven bij de veiligheidsbeleving van de leerlingen. Tevens is afgesproken dat het onderzoek naar kwaliteitsverbetering zou plaatsvinden in november Onderzoeksopzet Het onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bestaat uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met de schoolleiding, vaksecties, leraren, mentoren, leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Tijdens het onderzoek hebben wij indicatoren van de volgende aspecten beoordeeld: onderwijsresultaten, pedagogisch en didactisch handelen, schoolklimaat en kwaliteitszorg. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 10

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering zoals wij hebben uitgevoerd, heeft tot doel om te beoordelen of de kwaliteit van het onderwijs weer van voldoende niveau is en of aan alle afspraken is voldaan die in het toezichtplan zijn vastgelegd. Onze conclusie voor het Montessori Vaklyceum afdelingen bbl, kbl en tl van het vmbo is als volgt: Kwaliteit We kennen aan de afdelingen het basisarrangement toe omdat zowel de onderwijsresultaten als de kwaliteit van het onderwijs van voldoende niveau zijn. Er is geen reden om het geïntensiveerd toezicht te handhaven. De school valt in het ritme van de vierjaarlijkse cyclus van het bestuurgericht toezicht door de inspectie. Naleving We constateren dat de school voldoet aan de wet- en regelgeving. Pagina 5 van 10

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit van de onderzochte aspecten zijn gekomen. Eerst ziet u het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe Algemeen Beeld We beoordelen de kwaliteit van het onderwijs op het Montessori Vaklyceum als voldoende. De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat van de leerlingen verwacht mag worden. De school wil zich binnen haar voedingsgebied profileren met het onderwijsconcept gebaseerd op de principes van het Montessorionderwijs. Dit heeft de samenhang binnen de school vergroot en na de herconfiguratie van het Zernike College is meer eenheid gebracht binnen de beide locaties van het Montessori Vaklyceum. Er is een kwaliteitscultuur ontstaan gericht op professionalisering, vernieuwing en verantwoording van resultaten. Belangrijk verbeterpunt was ook de veiligheidsbeleving van de leerlingen, die we nu als positief beoordelen. Het feit dat de school de leerlingen betrekt bij veel zaken, heeft daar zeker ten positieve aan bijgedragen. Naast deze positieve constateringen zijn er ook verbeter- en ontwikkelpunten te benoemen. Deze liggen met name op het terrein van de kwaliteit van de individuele leraren en de mate waarin zij de ambities rond de kwaliteit van de lessen waar kunnen maken. We hebben de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld en zien daarin ook een belangrijke voorwaarde voor continuïteit, verdere ontwikkeling en bestendiging van de kwaliteit van het onderwijs. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de opbrengsten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Pagina 6 van 10

7 Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Legenda A : 20ER 08 VMBOB - VMBOB B : 20ER 08 VMBOK - VMBOK C : 20ER 09 VMBOGT - VMBOGT De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden A B C R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_B Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo-b R.3_K Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo-k R.3_GT Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo g/t EX_B Examencijfers voor de afdeling vmbo-b EX_K Examencijfers voor de afdeling vmbo-k EX_GT Examencijfers voor de afdeling vmbo g/t De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken A B C 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming A B C 5.3 De beleving van het sociale klimaat en de sociale veiligheid liggen op het niveau dat mag worden verwacht. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling A B C 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. Pagina 7 van 10

8 Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling A B C 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten A B C 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces A B C 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. A B C N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV). N2.2 De schoolgids bevat informatie over: Verzuimbeleid A B C N3. Passend onderwijs N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. N3.2 De schoolgids bevat informatie over: bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. A B C Pagina 8 van 10

9 N3. Passend onderwijs N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). A B C 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de onderwijsresultaten, de onderwijspraktijk en de kwaliteitszorg. De onderwijsresultaten We baseren ons oordeel met betrekking tot de onderwijsresultaten op de beschikbare gegevens voortkomend uit de oude situatie van het Zernike College en anderzijds op de door de school aangeleverde analyses van de onderwijsresultaten. Op grond daarvan concluderen we dat de onderwijsresultaten voldoende zijn, met de kanttekening dat er geconstateerde risico's zijn, waarvoor een verklaring is en waar acties op zijn ondernomen. De verklaring voor het aantal zittenblijvers in de onderbouw vindt zich in het feit dat het hier veelal leerlingen betreft met een persoonlijke problematiek die stagnatie in de voortgang van het onderwijs veroorzaakt. In de bovenbouw van de theoretische leerweg lopen nog teveel leerlingen vertraging op. In de eigen analyse heeft de school een positievere uitkomst. We zien dat de school maatregelen heeft getroffen onder andere door intensievere begeleiding van risicoleerlingen om deze leerlingen onvertraagd naar het diploma te leiden. De onderwijspraktijk De door ons geobserveerde lessen kenmerkten zich in de meeste gevallen door een gestructureerde aanpak en pasten bij het niveau van de leerlingen. De leertoon van de leraren was vriendelijk en het leerklimaat en het tempo bood de leerlingen voldoende gelegenheid zich de leerstof eigen te maken. Dat wil niet zeggen dat de actieve betrokkenheid van de leerlingen in alle gevallen even groot was. Leerlingen namen de ruimte om hun eigen prioriteiten te stellen, wat soms leidde tot corrigerende opmerkingen van de leraar, maar voor een deel van de klas het effect van de les verloren deed gaan. In enkele gevallen zagen we dat de leraar de leerlingen wist te motiveren en te prikkelen. Dan werden er ook vragen gesteld door de leerlingen of werd er in het kader van de les op elkaar gereageerd. De leraren richtten zich doorgaans wel op de leerlingen die extra instructie nodig hebben, maar we zagen minder dat er voor sterkere leerlingen een uitdaging tot verbreding en verdieping wordt geboden. Het geven Pagina 9 van 10

10 van feedback aan de leerling, wat gaat goed en wat moet beter, zien we nog te weinig in de lessen. De analyse van de vorderingen en resultaten van de leerlingen gaat bij de ene vakgroep beter dan bij de andere vakgroep. Ook de kwaliteit van de toetsen is onderwerp van gesprek binnen de vakgroepen. We komen tot de conclusie dat er hard gewerkt is aan de verbetering van de kwaliteit van de lessen. De lessen zijn onderwerp van bespreking en beoordeling en er is een gedeeld beeld waaraan een goede les moet voldoen. Een belangrijk verbeterpunt is ook het schoolklimaat. Daar waar daar eerder vraagtekens bij werden geplaatst, zien we dat nu niet meer als een risico. Naast het aanscherpen van regels en afspraken is er ook een meer eenduidige pedagogische benadering zichtbaar. De kwaliteitszorg We beoordelen de kwaliteitszorg als voldoende. De school heeft inmiddels een gedragen en gedeelde visie op het onderwijs met een eigen concept. Ambities en doelen zijn geformuleerd en met betrekking tot de opbrengsten en het onderwijsproces is een stelsel van kwaliteitszorg ingericht. Binnen de kwaliteitscultuur is evaluatie en verantwoording een vast onderdeel geworden. De mogelijkheid tot professionalisering en scholing staat open voor de leraren en wordt door de schoolleiding gestimuleerd. De borging heeft de aandacht. Om de continuïteit te monitoren en de bestendiging te waarborgen is dit essentieel om binnen de gestelde termijn de school te zijn die men ambieert. Pagina 10 van 10