Verslag PPJJ regionale conferentie Den Haag, 13 november 2018

Transcriptie

1 Verslag PPJJ regionale conferentie Den Haag, 13 november 2018 Groep 1 Annelies Kooiman (Movisie) Ronde 1: Canon van waarden Kennismaking laat zien dat in de groep een diversiteit aan achtergronden aanwezig is. Dat biedt tijdens de sessies extra perspectieven. Zowel beleid als uitvoering als wetgeving krijgen aandacht. We voeren een gesprek over alle waarden. Het getal achter de waarden staat voor het aantal keren dat mensen dit in de kennismakingsronde hebben benoemd als heel belangrijk. Sommige waarden hangen met elkaar samen. Zie onderstaand. Jeugdhulp is een vak en vraagt om erkenning (is geen aparte waarde, maar een statement die boven alles hangt) Ruimte voor professionele Ruimte voor leren, autonomie (1x) experimenteren en innoveren + Ontwikkeling, reflectie en deskundigheidsbevordering (2x) Maatwerk (2x) Jeugdigen en hun naasten (6x) staan centraal en hebben de regie Juiste professional op de juiste plek (1x) Samenwerken (3x) + Vertrouwen en partnerschap (2x) Toevoeging: Preventie > eerder in proces erbij zijn Professioneel overbodig maken Administratief ontlasten (regeldruk en privacy) Criteria voor administratie: Duidelijkheid Eenvoud Veilig

2 Jeugdhulp is een vak wordt door ieder onderschreven, maar vindt men geen aparte waarde of ankerpunt. Het staat in deze groep buiten kijf dat het een vak is. Alle waarden/ankerpunten dragen hieraan bij. Voor professionals is het wel een uitdaging om dit uit te dragen. Soms moeten zij veel uitleggen over hun werk, maar dat moeten ze als professional wel kunnen. Er wordt opgemerkt dat we een diplomaland zijn. Overal moet je erkende diploma s voor hebben. We dekken ons liefst in voor evt. missers. Dit geldt zeker voor registratie en privacyregels. We besmetten elkaar met dit in willen dekken. De juiste expertise is wel belangrijk en wordt geborgd via de norm verantwoorde werktoedeling. Over ruimte voor autonomie wordt opgemerkt dat professionals soms ook om kaders vragen en willen toetsen bij de leidinggevende, en soms de verantwoordelijkheid liever bij de leidinggevende leggen. Het gesprek gaat over het ontstaan van die kaders. Historisch gezien zijn de regels in jeugdhulp steeds strakker geworden. De incidenten liggen hier aan ten grondslag. Er is een afrekencultuur ontstaan. Men heeft angst voor hoofdelijke aansprakelijkheid. Wat wel en niet mag is bovendien niet zonder meer duidelijk. Zeker niet in het voorliggende veld. In jeugdbescherming zijn de kaders heel helder. Bij drang hebben we een veiligheidskader. De schrik van de privacywetgeving zit er goed in. AVG is een schrik ipv bescherming geworden. Sommige mensen ervaren de strakke SKJ kaders als last ipv als bevorderend voor kwaliteit. Iemand met goede diploma s kan zonder goede kwaliteit van handelen zomaar door de procedure komen. Iemand met veel ervaring en goede kwaliteit moet lange weg gaan, bv. via EVC, om erkend te worden. Professionals weten soms niet zo goed waarop ze kunnen worden aangesproken. Zij moeten ook wel eigen afwegingen kunnen maken, Veel gemeenten geven die ruimte wel. Maar dan grijpt de Hoge Raad soms in. En soms grijpt een teamleider in omdat het gewenste maatwerk te duur is. Conclusie over dit punt er is te weinig ruimte en geld om maatwerk te bieden en voldoende deskundigheidsbevordering. Ruimte voor experimenten: 1 deelnemer vertelt dat medewerkers soms veel weerstand hebben tegen bepaalde nieuwe interventies en het experiment niet willen aangaan. Belangrijk is om uit te leggen waarom je wilt vernieuwen en dat je fouten mag maken. Het proces van meer eigen regie voor cliënt loopt parallel aan proces van meer zeggenschap voor medewerkers. Samenwerken is belangrijk, maar is nog een hele uitdaging. Ook de samenwerking met cliënten. Sommigen hebben geen vertrouwen in je, zeker niet in de jeugdbescherming. Zij zullen hooguit over 10 jaar zeggen dat je ze verder geholpen hebt. Deze jongeren zitten niet altijd op samenwerking te wachten. Vertrouwen en partnerschap hoort bij samenwerken, maar dit vertrouwen moet je wel winnen. Sommige aanbieders zijn graaiers. Als gemeente moet je dus niet blind vertrouwen, maar steekproefsgewijs toetsen of de kwaliteit deugt.

3 Maatwerk: hier is lang niet altijd budget voor. En soms ook geen aanbod. We zitten met een groep kinderen waar we geen oplossing voor hebben. Dit leidt soms tot schrijnende situaties (Tip: film Alicia) van kinderen die tussen wal en schip vallen. Ronde 2: Recept voor mislukking Wat kun je doen om kwaliteit jeugdhulp + versterken vakmanschap totaal te laten mislukken? Ø het politieke landschap laten bepalen/ de Tweede Kamer zich ermee laten bemoeien - de markt zijn werk laten doen - bezig zijn met concurrentie in plaats van cliënten - verdere marktwerking in de ggz Ø nieuwe schotten bouwen - de scheiding houden tussen huisarts, Zvw, Wlz, gemeente en daarbinnen Wmo, W&I en Jeugd Ø geen passend aanbod bieden Ø meer kaders en richtlijnen voor de uitvoering, zoals - meer regels (2x) - je primair richten op protocollen - afvinklijsten - alles, alles vastleggen - administratie en inrichtingskeuzes - alles in de wet vastleggen - keurslijf voor professional - SKJ: doorgaan op dezelfde voet / weg ermee! Ø gemeentelijk beleid en inkoop - gemeenten niet standaardiseren - elke gemeente eigen inkoop/systemen - kiezen voor hoofdaanbieder in een gemeente - alleen inkopen en niet met elkaar leren en evalueren Ø Professionals niet methodisch werken wetenschap erbuiten laten > niet evidence based werken Ø Voorwaarden verslechteren - lange wachtlijsten - toename werkdruk - minder werkplezier - caseload verdubbelen - geen scholing/het mag niks kosten - te weinig geld - telefoon niet opnemen

4 - geen mails beantwoorden - geen salaris meer betalen - 80% zzp-ers, 20% met contract - minder continuïteit, kwetsbare groep, niet op ingericht Ø als er geen vervolg aan de in gang gezette activiteiten, procedures, kwaliteit wordt gegeven Ø stoppen met dromen over hoe het beter kan Ø niet luisteren naar kleine kinderen + ouders + personeel Ø niet met elkaar besluiten Wat als je de mislukkingen omdraait? 1) professionals zeggenschap over proces geven en kostenbewust maken 2) autonomie / ruimte voor creativiteit, out of the box (beredeneerd maatwerk) 3) eigen verantwoordelijkheid aanspreken 4) SKJ werkwijze flexibeler in (h)erkennen kwaliteit 5) ondersteunen bij toepassing tuchtrecht 6) in opleiding juiste W+N / respect bijbrengen + reflectie (educatie perm.) 7) organisatie en professional stellen zich open voor invloeden van buiten (wetenschap/voorb.) 8) steekproefsgewijze toetsing doen op kwaliteit organisatie en professionals (er zijn ook wel graaiers onder de aanbieders; dus niet blind vertrouwen) 9) samen blijven leren 10) sociale kaart kennen 11) ruimte voor werken aan kwaliteit 12) caseload = maatwerk per cliënt / medewerkers ( team-caseload ) 13) met gemeenten kijken naar het complete aanbod dat je doet, bijv. taxivervoer ontlast persoonlijke begeleiding Wie is verantwoordelijk voor bovenstaande acties? (de nummers verwijzen naar de bovenstaande omdraaiing) Kennisinstituten 7 Samen blijven leren = voor iedereen Ruimte voor werken aan kwaliteit 2, 3, 9, 11 Ministerie van VWS 7 4, 5, 11

5 Onderwijsveld (regulier/bij- en nascholing) 10 6, 7 6 / 2 Verdieping in Normen & Waarden Visie op opgroeien Gemeenten & uitvoering Steekproefsgewijze toetsing Blijven leren en reflecteren Inzet op wetenschappelijke vooruitgang Beroepstrots / 5 6 / 13 2 Anders inkopen en meer nadruk op toetsing tijdens contractuele relatie Brancheorganisaties Ruimte voor werken aan kwaliteit 4 2, 3, 5 12 Samen blijven leren > platform Beroepsverenigingen SKJ verbeteren ) actie: geef bij gemeente aan wat je nodig hebt

6 Groep 2 Magteld Beun (BPSW) Ronde 1: Canon van waarden In de groep is een levendig gesprek gevoerd over de kernwaarden, betekenissen, rollen en verantwoordelijkheden. Bij de term professionele autonomie is aangegeven dat je dat moet krijgen maar ook moet nemen. En dat is soms lastig. De vraag is besproken of dit anders is voor zzp-ers, die met een opvallend hoog aantal in de groep aanwezig zijn. Conclusie: zij moeten mogelijk iets bewuster de randvoorwaarden regelen, maar verder niet heel anders. In dit verband is ook de term dienend leiderschap gevallen. Ook ontstaat een discussie over aanbesteden/inkoop beleid (voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten ) waardoor de autonomie onder druk staat. De huid wordt soms duur verkocht door aanbieders, waardoor het organiseren voor randvoorwaarden om het werk kwalitatief goed te doen soms sneuvelen. Er wordt gesuggereerd dat in meerdere termen de behoefte om kwaliteit te definiëren doorklinkt, maar dat dit niet specifiek wordt gemaakt. Wat is die kwaliteit en moeten we die niet apart als thema benoemen? Kwaliteit gaat over een aantal zaken: een leven lang leren, een lerende sector als geheel, en reflecteren: supervisie en intervisie. In dit kader wordt nadrukkelijk opgemerkt dat men blij is met SKJ. Het woord kwaliteit als apart geladen kernwoord, sneuvelt in de discussie, juist omdat het op verschillende manier doorklinkt. Maar samen beslissen (over passende hulp) wordt ingebracht als thema. Maar het woord samenspel i.p.v. samenwerking wordt omarmd. Samenspel gaat om elkaar vinden, maar ook over de vraag wie neemt de regie en ook over ontschotten. Er is ook gesproken over de kramp die lijkt te zijn ontstaan na de dramazaken die een aantal jaren geleden de media hebben gehaald- een systeem dat is gebaseerd op angst en wantrouwen geen goede basis. Regie vindt men een ingewikkeld woord. Heeft de cliënt altijd de regie? Moet je dat willen? Wat zegt regie van de cliënt over je eigen professionele regie? Wel: altijd samen met de cliënt. Het woord vertrouwen dat in de canon is opgenomen roept ook veel vragen op. Is dat aan de orde? Mag je vragen van de cliënt jou als hulpverlener te vertrouwen? Het gaat wel om betrouwbaar zijn: transparant zijn, afspraken nakomen, geen beloften doen die je niet waar kan maken, etc. De administratieve last wordt vanzelfsprekend wel (h)erkend, maar men vindt dit geen plaats hebben in de kernwaarden/kernwoorden van de canon.

7 Uiteindelijk is de uitkomst van dit gesprek:

8

9 Ronde 2 wat kun jij doen om professionalisering/versterken vakmanschap totaal te laten mislukken? - Opleidingskwalificaties ter discussie stellen - Passief zijn - Overdracht/tegenoverdracht - Werkgevers geven geen tijd en besteden geen aandacht aan professionalisering - Hoge eisen opleggen - Standaard en verplicht professionalisering (ingekocht door gemeenten) - Hoop en idealisme verliezen - Geen opleidingsplan maken - Niet evalueren/geen concrete evaluatie criteria - Oude medewerkers demotiveren - de ander doet het - lekker roddelen - Opleidingen lopen scheef met de praktijk - HBO en WO-opleidingen (weg) bezuinigen - Heffen het SKJ op - Alleen maar onervaren mensen aannemen

10 Hoe zorg jij of een ander dat deze (professionalisering/vakmanschap) nooit op gang komt? Of escaleert? - Flink bezuinigen - Budget - Vakgroepen tegen elkaar uitspelen - Opschalen/afschalen - Zorg voor veel politieke wisselingen - Draai geldkraan dicht - Personeel niet in zijn kracht zetten - Altijd hetzelfde doen - Het niet met elkaar eens worden over de doelstelling van de hulpverlening - Patstelling - Je krijgt alle ruimte, niks beroepsstandaarden - Door regels / vinkjescultuur in rapportage het system laten voorkomen dat de juiste professional op de juiste plek komt Denk aan het worst case scenario: wat gebeurt er in dat geval en wie doet wat (niet)? - Jeugdhulp aanbieders trekken de stekker er uit, pleegzorgouders stoppen - Gemeenten nemen volledig de regie - Excessen met gemeenten - Jeugdwet valt weg - Geen open vizier - Verliezen ons zicht op veiligheid - Baan/carrière kwijtraken door wangedrag - Maatschappelijke ontwrichting - Niet professioneel, maar emotioneel reageren op het gedrag van een kind (gedrag van een kind escaleert en professional krijgt zijn gelijk ) - Financieringsdrempel van zorg voor kinder/ouders/school nog hoger maken - Kijk: TEDTALK Nadine Burke: Hoe jeugdtrauma s je gezondheid blijvend beïnvloeden Wat kan ik zelf doen? En wat is de opdracht voor de ander? Opdrachten aan professionals: - Het grote geheel dienen - Ik blijf staan voor mijn professionaliteit en blijf dus staan voor het kind. - Ouders informeren over PGB/SVB financiering - In school t gesprek blijven voeren over de noodzaak van passend onderwijs voor HB-leerlingen - Ik laat mijn collega weten dat een vraag uit de maatschappij vanaf nu dwars wordt opgepakt - Kracht verenigen met andere professionals - Meer direct cliënt contact - De rest van de tijd efficiënt benutten aan professionalisering - In kaart brengen wat de vergeten groepen zijn en meer over spreken

11 - Tijd efficiënt besteden, afspraken nakomen, gericht zijn op het resultaat voor je cliënten - continue Opdrachten voor aanbieders/organisaties: - Kracht verenigen met andere aanbieders - Actuele reacties op mogelijke maatschappelijke problemen met financieel budget - Interface functie innemen - Duidelijke visie en missie - Openstaan voor dus erkennen van expertise over Hoog begaafdheid - Hoogbegaafdheid als noodzaak voor zorg binnen ons reguliere systeem - Je personeel sterken in hun kracht zetten - Gericht zijn op het resultaat voor je doelgroep, continue - Snel schakelen - Krachten bundelen om opgaves te erkennen en aan te geven bij gemeentes Opdrachten voor cliënten: - Ik nodig cliënten uit om met vragen te komen - Gezien worden/erkenning - Geef ons feedback - Geef aan wat je nodig hebt of onderzoek wat je nodig hebt i.p.v. te volgen (of je daartegen te verzetten) - Doen wat je kunt - Je kwaliteiten vergroten - Aangeven wat je nodig hebt Opdrachten voor gemeenten: - Randvoorwaarden voor professionalisering - Jeugdwet blijven uitleggen (beoogde kwaliteitseisen) norm verantwoorde werktoedeling, rol gemeente/aanbieder/professional - Kosten/baten afwegen - Hoge eisen stellen aan aanbieders, goed controleren - Hulpverleners met elkaar in contact brengen - Verantwoordelijkheid nemen door verschillende opgaves te faciliteren - Ik vraag de gemeente om een professionaliseringstraject te starten - Ik nodig maatschappelijke organisaties om te komen met vragen

12 Groep 3 Wilma Lozowski (NIP) Ronde 1: Canon van waarden Er was veel no show bij deze groep. De samenstelling was divers. Van de 9 deelnemers voor de pauze zijn 4 mensen op dit moment niet actief in gemeente, als aanbieder of professional. Daarnaast nog 5 deelnemers met zeer verschillende praktijkervaringen. Na de kennismakingsronde werden direct kritische vragen gesteld over de (start-)kernwaarden. Waar die vandaan kwamen en dat het teveel containerbegrippen zijn waar je van alles onder kan verstaan. Ook werd de vraag gesteld of het ging om met micro-, meso- of macroniveau. Het is niet gelukt om alle deelnemers te vragen om aan de start aan te geven wat voor hen de belangrijkste kernwaarden zijn. Niet alle kernwaarden zijn besproken. Jeugdigen en hun naasten staan centraal en hebben de regie à Jeugdigen en hun naasten staan centraal Uit de groep kwam naar voren dat de focus op het kind moet zijn gericht en zijn naasten. Over de invulling van het begrip regie verschilden de meningen. Regie is hetzelfde als eigen verantwoordelijkheid. Regie door jeugdigen en hun naasten, daar moet achter staan daar waar mogelijk. Als de veiligheid in het geding is, kan dat niet. Daarop volgde een discussie over wat veiligheid is. In de jeugdbescherming is het niet mogelijk om de regie aan de jeugdige en zijn naasten te geven.

13 Soms zijn ouders niet in staat om veiligheid te bieden aan het kind. Dus kind centraal is maar de vraag of dat kan. Daar tegenover werd door de ervaringsdeskundigen benadrukt dat het hebben van regie belangrijk is voor het gevoel van eigenwaarde. Bijvoorbeeld bij een gedwongen opname is zeggenschap heel belangrijk om zelf, binnen wat mogelijk is, keuzes te kunnen maken. Het zegt iets over de attitude waarmee je benaderd wordt als cliënt. Samenwerken & Ruimte voor de professional als waarden werden door de groep bij elkaar genomen. Men zag de ruimte voor de professionele autonomie als een randvoorwaarde om te kunnen samenwerken. Als er sprake is van multiproblematiek hebben alle professionals een eigen opdracht. Dat bemoeilijkt het samenwerken. Er was twijfel in de groep of autonomie voor de professional wel een waarde van belang was. Uiteindelijk is die wel blijven staan. Benadrukt werd dat er vooral de nadruk moet liggen op wat is in het belang van het kind. Maatwerk vond iedereen in de groep een belangrijke waarde. Het gaat erom dat de professional zich steeds afvraagt wat heeft dit gezin nodig. Aan de orde kwam dat er vaak kortdurende trajecten worden ingezet, terwijl er een groep cliënten is die langdurig begeleiding nodig heeft bv gezinnen met ouders met eigen psychiatrische problematiek of een verstandelijke beperking. In sommige situaties volstaat een standaard aanpak. Maar soms is echt maatwerk nodig. Taal is erg belangrijk. Bureaucratie dan krijgt iedere burger hetzelfde, terwijl bij maatwerk er ook verschillen tussen burgers gemaakt worden. De discussie ging vervolgens over taal. Dat leverde de nieuwe waarde op 1Taal. Vooral in de samenwerking tussen gemeente en hulpverlening is het belangrijk dat je elkaars taal verstaat. Een gemeenschappelijke taal is belangrijk. De waarde: De juiste professional op de juiste plek werd door de deelnemers als een open deur beschouwd. Je bent geen goede professional als je niet de grenzen van je eigen bekwaamheid voortdurend in de gaten houdt. Deze waarde werd verwijderd. Samenwerken hangt ook nauw samen met vertrouwen en partnerschap. Belangrijk is het met elkaar te hebben over wat je wil bereiken. Deze waarde werd uiteindelijk Samenwerken op basis van een gezamenlijke missie van ketenpartners. Aan de orde werd gesteld dat veel organisaties met elkaar in concurrentie zijn. Belangrijk is steeds te kijken vanuit het kind/gezin. De deelnemers ervaren regelmatig dat de systeemwereld en de leefwereld van cliënten botsen. Een nieuwe waarde wordt toegevoegd: Systeemwereld in dienst van de leefwereld. Werken vanuit de bedoeling. Wat drijft je als professional. Jeugdhulp is een vak en vraagt om erkenning is een waarde die teveel uitgaat van een Calimero positie. Uitleggen wat je doet geldt voor ieder vak. Jeugdhulp vraagt om een eigen expertise. Deze waarde kan

14 dus weg. Aangegeven wordt dat nu veel tijd van de jeugdhulpverleners verloren gaat aan administratie. Ondersteunende (secretariële) ondersteuning is wegbezuinigd. Dat is ook een vak en kan de jeugdhulpverleners ontlasten. Administratieve systemen zijn vaak belastend ipv ondersteunend. Administratief ontlasten (regeldruk en privacy) vervalt uiteindelijk in de top 10 ten gunste van de waarde Normaliseren. In de groep wordt naar voren gebracht dat meer gedacht moet worden vanuit de herstelgedachte of oplossingsgericht werken. Na de pauze: Ronde 2: recept van mislukking Wat kun je doen om kwaliteit jeugdhulp + versterken vakmanschap totaal te laten mislukken? -Op je eigen eiland blijven zitten - niet communiceren - geen gebruik van ICT - zelf beslissen - geen deskundigheid van professionals inzetten - alles problematiseren - niet met de kinderen zelf spreken - vasthouden aan oude gewoonten - blijven geloven in diagnostiek/ behandeling en product denken ipv innovatie - onvoldoende middelen/ lage tarieven - kind is zijn diagnose - denken in zij-wij - geen complementaire inzet van professionals psychiaters die er niet bij willen horen. - als gemeenten te weinig blijven betalen - als aanbieders blijven denken in kolommen - als professionals te weinig ruimte krijgen bv een brief schrijven naar cliënten moet eerst langs veel schijven in het gemeentelijke apparaat. - als er schotten worden gezet tussen allerlei disciplines - geen toestemming van werkgevers om als professionals met elkaar om de tafel te gaan - niet transparant zijn - ingewikkelde cliënten doorschuiven. Vervalste rapportages maken/selectief rapporteren. - casuïstiek problematischer voorstellen omwille van ontlopen financiële risico s - niet op- en afschalen Wat als je de mislukkingen omdraait? - stoppen met indiceren en zelf hulpverlenen en iemand erbij halen als je er niet uitkomt - erkennen dat trajecten van multi probleemgezinnen vaak langdurig zijn - meer inzetten op preventie

15 - de specialisten naar de wijk halen is gedaan maar je krijgt in de tweede lijn nu nog zwaardere problematiek - bijvoorbeeld opvoeden in de wijk is weg De groep sloot de avond af met bespiegelingen over hoe je ervoor kan zorgen dat je de multi probleemgezinnen blijft bereiken in de wijk en waarom uithuisplaatsingen hoog blijven. Omgevingsgericht werken gebeurt nog te weinig. De concurrentie in de jeugdhulp wordt aangewakkerd door het aanbesteden. Er is bij gemeenten een angst voor het onbekende van nieuwe aanbieders. De zzp ers rukken ook op in de jeugdhulp. De keuze van gemeenten voor het werken met hoofdaannemers lijkt handig, maar is een bedreiging voor kleine aanbieders. Waarom zouden de hoofdaannemers kleinere aanbieders als onderaannemer contracteren? Bovendien zijn er voor hoofden onderaannemers grote risico s. Langere contracten van bv 5 jaar zijn voor nieuwe aanbieders een bedreiging. Bij het bieden van integrale hulp is de privacy-problematiek een probleem. Noodzakelijk is ruimte voor reflectie door de professionals evenals het terugdringen van de werkdruk. Op de vraag wat er landelijk geboden zou moeten worden, kwam naar voren meer duidelijkheid over regievoeren, bevoegdheid om partijen om de tafel te zetten en mandaat om integrale hulp te bieden. Afgesloten werd met enkele filosofische bespiegelingen: De maakbare samenleving relativeren: shit happens. Er worden te hoge eisen gesteld aan kinderen en de suggestie dat we alles kunnen voorkomen en oplossen is niet reëel. We zullen het gesprek met de samenleving moeten aangaan vanuit onze professie. De systeemwereld is te dwingend. Meer kijken naar de krachten in de samenleving, Nu teveel Kafka-situaties in de jeugdhulp. We zullen de thematieken zichtbaar moeten maken waar we iedere dag tegenaan lopen.

16 Verslag van groep 4 Monique Peltenburg (NDSD) Ronde 1: Canon van Waarden We startten met een groep van 10 mensen en hadden een mooi gesprek aan de hand van de canon en de waarden. We kwamen uit op de volgende punten: - Het gaat niet bij alle kaartjes om waarden, maar ook om: voorwaarden - Veel belang gehecht aan samenwerken, om een stap verder te komen, tot partnerschap te komen is vertrouwen erg belangrijk. Het vertrouwen staat helaas ook deels onder druk - Als het gaat om het leren, experimenteren en innoveren is het vooral van belang om daar ruimte voor te krijgen en ook de erkenning dat ruimte daarvoor nodig is. Het gaat ook om houding en het willen leren, ruimte nemen. - Gewaakt moet worden voor het teveel professionaliseren van het leren. - De waarden van de canon zijn vooral van belang als ankerpunten en kunnen functioneren als aanknopingspunten voor het gesprek; vooral het gesprek aangaan is van belang. Ronde 2: Recept voor mislukking We vervolgen ons gesprek met z n vijven. We verkennen eerst de beren op de weg en daarna de sleutels in het opruimen van deze beren. Beren op de weg: - Afwezigheid van deskundige samenwerking vertrekkend vanuit het hele gezin. - De gelaagdheid. - Politieke druk. - Verkeerde prikkels: afrekenen op cliënturen. - Druk op tijd vanuit wachtlijsten. - Vooral over het gezin praten, onvoldoende met; regie blijft teveel bij de professional. - Niet voldoende werkend vanuit de uitvoeringspraktijk. - Niet werken aan mens-zijn van kinds-af-aan. Sleutels in opruimen van de beren: - Deskundige samenwerking en echt in verbinding werken rondom en met het gezin (dieper verbonden weten). - Stilstaan, delen van verhalen en ervaringen. - Echt dieper duiken in gezinservaringen en de inzichten benutten. - Leren met en van de gezinnen samen met professionals. - Echt gezin centraal en regie bij het gezin. - Bespreekbaar maken van gewone zorgen; normaliseren. - Professionalisering niet te los van zorg en ondersteuning van gezinnen trekken.