Ons kenmerk MO10/ Datum uw brief

Transcriptie

1 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 10 november 2015 Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Carole Derks Onderwerp Voortgang Wonen en Zorg Datum uw brief Doorkiesnummer Geachte leden van de raad, Bij de toezending van het Planningskader Wonen en Zorg ( , 11 februari 2014) hebben wij uw raad toegezegd u periodiek te informeren over de voortgang. Expliciet werd daarbij vermeld dat wij dat planningskader één maal per twee jaar aangepast aan u zullen presenteren. Zover is het nog niet, maar de actualiteit rechtvaardigt deze tussenmelding. Daar komt bij dat u bij de bespreking van het raadsvoorstel Toepassen coördinatieregeling (voormalig) Smit Draad terrein op 7 oktober j.l. uw zorgen heeft geuit over de beschikbaarheid van zorgwoningen, nu het bestemmingsplan Smit Draad maar gedeeltelijk wordt aangepast en de realisatie van woonzorgwoningen niet mogelijk is omdat niet aan de geluidsvoorwaarden voldaan kan worden. Planningskader Het Coalitieakkoord benoemt de inhaalslag op het terrein van wonen en zorg als speerpunt. Mensen met een zorgvraag moeten goed en zoveel mogelijk zelfstandig kunnen wonen in hun eigen wijk, met een passend voorzieningenniveau. In 2014 is een planningskader vastgesteld met daarin de toekomstige vraag (naar 2030) en het aanbod van woningen voor ouderen, zorgbehoevenden en mensen met (functie)beperkingen. Er is rekening gehouden met de demografische ontwikkeling, extramuralisering en de afschaffing van de lagere Zorg ZwaartePakketten (ZZP s) binnen de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Op basis van de cijfers van het planningskader verwachten wij een groeiend tekort aan seniorenwoningen en levensloopgeschikte woningen in Nijmegen. In de wijken Centrum, Midden, Oost en Lindenholt geldt ook een tekort op het gebied van beschermd en verzorgd wonen, deze wijken zijn daarom aangewezen als prioriteitswijk. Langer thuis wonen Zowel landelijk als lokaal beleid is er op gericht dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen huis kunnen blijven wonen: Thuis gaat voor Tehuis. Landelijk is het Aanjaagteam langer zelfstandig wonen aan de slag om belemmeringen weg te nemen. In Nijmegen is het SWON gestart met de campagne Bewust wonen waarin bewoners van bestaande panden bewust worden gemaakt van de mogelijkheden om hun woning beter geschikt te maken (meer levensloopgeschikt). Naast

2 1 woningaanpassing vereist het langer zelfstandig wonen ook een aanbod van zorg- en welzijn en voorzieningen in de buurt en/of een mobiliteitsoplossing. De kanteling naar de wijk in het sociaal domein speelt hier op in. Daarnaast zijn we met het voorzieningenprogramma aan de slag. Het voorzieningenprogramma zorgt ervoor dat de ambities van de gemeente en de ambities van de maatschappelijke instellingen op terreinen als zorg, welzijn (participatie), cultuur, sport en accommodaties in nadrukkelijke samenhang worden bekeken. Die samenhang resulteert in een programma waarin de maatschappelijke voorzieningen beter zijn afgestemd op de sociaalmaatschappelijke opgave. Intramuraal aanbod nog steeds nodig Als thuis wonen niet meer gaat moet voldoende intramuraal verpleegzorgaanbod beschikbaar zijn, liefst in de eigen wijk. Dit kan in de vorm van een grote verpleeginstelling dan wel in de vorm van kleinschalig wonen. Op basis van het planningskader wordt er bij nieuwe locaties nadrukkelijk gekeken naar de kansrijkheid voor wonen met zorg. Zoals u weet voeren wij een nee tenzij beleid als het gaat om wonen in de bestaande stad. Dit om de voortgang van de grote ontwikkellocaties Waalsprong en Waalfront op peil te houden. Een criterium/uitzondering binnen het nee, tenzij beleid is wonen en zorg voor wijken en locaties waar dat wenselijk is zodat mensen zolang mogelijk kunnen blijven wonen in hun eigen wijk. Op een aantal locaties in de stad (en net daar buiten) worden op dit moment kleinschalige projecten voorbereid of al ontwikkeld voor verpleeghuiszorg beschermd wonen, zowel somatiek als Psycho Geriatrie. Het betreft wonen en zorg voor mensen die een indicatie met verblijf krijgen in het kader van de Wlz (vroeger de AWBZ). Hierbij gaat het om: de Wollewei in Malvert de Prins Mauritsschool in Zwanenveld de Horizon in de Meijhorst locatie Margriet in Oost locatie de Vijverhof (gemeente Groesbeek) cluster 24 op het eiland in Laauwik de locatie van Intersport de Waalboog is op de locatie van Joachim en Anna bezig met het verbeteren van de woonsituatie (meer kleinschalige woonvormen) planontwikkeling van de locatie Vlierestraat onderzoek naar mogelijkheden van locatie ROC Vossenlaan Als deze bovenstaande projecten gerealiseerd worden is het tekort aan verzorgd- en beschermd wonen opgelost voor de prioriteitswijken Oost en centrum. Voor Midden en Lindenholt ligt er dan nog wel een opgave. We blijven dus zoeken naar kanslocaties in die gebieden. Wanneer uitwerking van het bestemmingsplan Smit Draad wel weer opgestart kan worden, zullen we nadrukkelijk kijken of en in welke mate er nog behoefte is naar beschermd wonen voor ouderen in deze omgeving.

3 2 Wonen en zorg raakt veel andere terreinen Begin dit jaar hebben we bijeenkomsten georganiseerd met professionals en bewoners in de 4 prioriteitswijken wijken (Oost, Centrum, Lindenholt en Midden) om op te halen wat er nodig is rondom de thema s Wonen, Zorg en Welzijn. Op basis van deze bijeenkomsten trekken wij twee conclusies. Ten eerste is wonen en zorg een heel persoonlijk thema waar de burger zijn eigen oplossingen zoekt die niet volledig hoeven te stroken met de theorie achter het planningskader. Ten tweede raakt het aan een veelheid van maatschappelijke problematieken in de wijk zoals vereenzaming, overlast, toe- en doorgankelijkheid van de openbare ruimte, bereikbaarheid van voorzieningen en winkelaanbod. Door extramuralisering komen er meer bijzondere burgers in de wijk wonen die vragen om een andere benadering. Dat brengt uitdagingen met zich mee. Verbreding van de doelgroepen van Wonen en Zorg Het planningskader is gericht op ouderen, zorgbehoevenden en mensen met (functie)beperkingen. Er is echter een bredere groep in de samenleving met specifieke woonbehoeften waar we als gemeente zorg voor dragen vanwege onze regierol op het sociaal domein, beschermd wonen Ggz en volkshuisvesting. We willen de doelgroep van Wonen en Zorg daarom verbreden. Denk daarbij aan: extramuralisering van cliënten uit GGZ-instellingen en Maatschappelijke Opvang kwetsbare jongeren zoals tiener-moeders en uitstroom uit jeugdzorg-instellingen ex-delinquenten dak- en thuislozen Licht Verstandelijk Beperkten (LVG doelgroep) vergunninghouders Ook deze groepen hebben een specifieke woonbehoefte die eisen stelt aan: geschiktheid en betaalbaarheid van de woning begeleiding voor de bewoner bereikbaarheid van voorzieningen De woningmarkt in Nijmegen, en specifiek de sociale huurmarkt, wordt gekenmerkt door krapte: er is meer vraag dan aanbod. Meer kansen voor de ene groep betekent automatisch minder kansen voor andere groepen, tenzij de voorraad wordt uitgebreid door bouw of ombouw. Bij het bezien van kanslocaties moeten we de woonbehoeften van alle doelgroepen tegen elkaar afwegen, ook die van de gewone burgers. Daarnaast moeten we actief kanslocaties gaan creëren om aan de totale omvang tegemoet te komen. Ingegeven door de actuele toename van vergunninghouders zijn we gestart met een lijst van mogelijke locaties. Hier komen we in een aparte brief op terug. Introductie top 9 In de verbreding van doelgroepen en problematieken rond wonen en zorg hebben we gemeend focus aan te moeten brengen en een top 9 geformuleerd om duidelijk te maken wat de grote uitdagingen zijn. Daarmee geven we richting aan onze inspanningen. De top 9 is niet limitatief en geeft geen volledig beeld van alle acties die lopen.

4 3 Top 9 Wonen en Zorg Niveau Nr Titel Regio 1 Uitstroom Beschermd wonen Ggz Uitstroom van cliënten terug naar de maatschappij door afloop van indicaties stagneert vanwege gebrek aan huisvesting, Daarnaast vergt het goede begeleiding en een stabiele financiële huishouding om het zelfstandig wonen te laten slagen. Corporaties en zorgaanbieders moeten de handen ineen slaan. De eerstvolgende stap is het in kaart brengen van de omvang en de begeleidingsbehoefte. Daarna moet naar lijst van mogelijke locaties gekeken worden, maar ook naar mogelijkheden in de regio. Regio 2 Uitstroom Beschermd Wonen Maatschappelijke Opvang Regio 3 Huisvesting vergunninghouders Stad 4 Transitie zorgvastgoed en de spagaat tussen betaalbaarheid en geschiktheid van woningen Uitstroom van cliënten terug naar de maatschappij stagneert vanwege gebrek aan huisvesting. Daarnaast vergt het goede begeleiding om het zelfstandig wonen te laten slagen. Dit werkt tevens preventief en voorkomt instroom in de maatschappelijke opvang. De eerstvolgende stap is het in kaart brengen van de omvang en de begeleidingsbehoefte. Daarna moet naar lijst van mogelijke locaties gekeken worden, maar ook naar mogelijkheden in de regio. Uitdaging is het creëren van voldoende huisvesting en een goede sociale infrastructuur om de inburgering te laten slagen. Het betreft een groot volume. De volgende stap is het zorgen voor een goede sociale infrastructuur rondom Lent en daarnaast nieuwe huisvestingslocaties zoeken. Er wordt gewerkt aan een beleidsplan statushouders, waarin alle aspecten worden meegenomen (wonen, onderwijs, financieen, begeleiding etc.). Er is een regionaal bestuurlijk overleg gepland, waarin bekeken wordt hoe we een en ander kunnen afstemmen. Er is meer behoefte aan extramuraal vastgoed waarbij wonen en zorg gescheiden worden. Realisatie van nieuwbouw woonvormen en de financiering hiervan is een probleem. Woningcorporaties moeten namelijk hun woningen passend toewijzen, d.w.z. tegen een betaalbare huur aan mensen met een laag inkomen. Zij krijgen door de hogere bouwkosten en de lagere huur de exploitatie van het vastgoed niet meer rond. We hebben hierover in VNG verband met de minister

5 4 Stad 5 Huisvesting kwetsbare jongeren Wijk 6 Tekort aan beschermd en verzorgd wonen senioren in Lindenholt Wijk 7 Samenleven met GGz in Lindenholt Wijk 8 Langer thuis wonen met dementie gesproken, vooralsnog zonder resultaat. Naast nieuwbouw is het omvormen van intramuraal naar extramuraal een optie maar dit kan alleen als het vastgoed niet teveel verouderd is. Bij specifieke locaties worden nu ad-hoc oplossingen gezocht, bijvoorbeeld toch weer intramuraal huisvesten, maar dat is geen structurele oplossing. De eerstvolgende stap is in een gezamenlijke conferentie met zorgaanbieders en woningbouwcorporaties de belemmeringen boven tafel te krijgen en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken. Het betreft een groep met specifieke begeleidingsbehoeften en betaalbaarheids problematiek. Op onderdelen lopen projecten zoals Kamers met kansen en Tijdelijk wonen. De eerstvolgende stap is een inschatting maken van de kwantiteit en kwaliteit van de woonbehoefte van deze jongeren. Daarna moet naar de lijst van mogelijke locaties gekeken worden. Lindenholt is 1 van de prioriteitswijken maar de ontwikkeling van vastgoed om het tekort weg te werken stagneert. We willen partijen bij elkaar brengen om, in navolging van de aanpak voor Dukenburg, een afspraak te maken gericht op concrete ontwikkelkansen in Lindenholt. Daarna moeten we ook specifiek naar Midden kijken en de realisatie van het planningskader. De volgende stap is een verkenning met de woningsbouwcorporaties en zorgpartijen opstarten. Nijmegen is een stad met een hoge Ggz consumptie. Uit de verschillende wijken komen geluiden dat het extramuraal wonen niet zonder slag of stoot verloopt. In dit spoor gaan we bekijken hoe we meer begrip en hulp kunnen mobiliseren in de wijk. We starten in Lindenholt maar gaan daarna bezien of we dit breder kunnen uitrollen. Stap 1 in de wijk Lindenholt in kaart brengen wat er al gebeurt en bewoners betrekken bij ideevorming. Door het afschaffen van de lagere ZZP s krijgen mensen met lichte/beginnende vorm van dementie geen indicatie meer voor verblijf. Deze mensen wonen langer zelfstandig in hun eigen huis of wijk. Wanneer de dementie lijdt tot regieverlies ontstaan (wellicht) grotere problemen voor de cliënten, mantelzorgers familie en buurt. De vraag is wat er nodig is om langer thuis te kunnen wonen. Eerstvolgende stap is de vele lopende initiatieven in de

6 5 Wijk 9 Mobiliteit voor senioren in en om huis in Centrum en Hengstdal wijk in kaart brengen en vaststellen waar belemmeringen het thuiswonen onmogelijk maken. In beide wijken speelt dat zowel de verdiepingen in de huizen als de geaccidenteerde openbare ruimte belemmeringen vormen om langer thuis te wonen. Dit maakt dat mensen minder mobiel zijn om bij voorzieningen en tijdsvermaak te komen. Eerstvolgende stap is bij bewoners de omvang en aard van de problematiek in kaart brengen om tot een scala van oplossingen te komen.. Wij zullen uw raad blijven informeren over de voortgang van deze top 9 Wonen en Zorg en de realisatie van de ambities van het planningskader. Uiteraard zullen we ze ook meenemen bij de nieuwe prestatie-afspraken met de woningsbouwcorporaties. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg