Menopauze polikliniek. Charlotte Broos, menopauze consulente Ellen Marie Sparidaens, fertiliteitsarts

Transcriptie

1 Menopauze polikliniek Charlotte Broos, menopauze consulente Ellen Marie Sparidaens, fertiliteitsarts

2 Menopauze De menopauze is de laatste menstruatie van een vrouw. Als een vrouw, een jaar lang geen menstruatie heeft gehad is ze postmenopauzaal. In de periode ervoor is ze in de overgang of perimenopauzaal. De meeste vrouwen krijgen de laatste menstruatie tussen hun veertigste en zestigste jaar. De gemiddelde leeftijd is 51 jaar.

3 Menopauze polikliniek voor wie? Laagdrempelig toegankelijk voor vrouwen met (matig)-ernstige climacteriële klachten, die potentieel baat hebben bij een multidisciplinaire aanpak.

4 Een bezoek aan de menopauze polikliniek Gecombineerd spreekuur: Afspraak met de menopauze consulente (40 min) Afnemen Greene climacteric scale vragenlijst Lifestyle anamnese Lifestyle adviezen Evt. multidisciplinair behandeltraject Afspraak met arts (20 min) Uitleg over medicamenteuze opties Persoonlijk advies Controles à 3 maanden Afnemen greene climacteric scale vragenlijst Evaluatie lifestyle Evaluatie medicatie

5 Greene climacteric scale Meet de menopauze symptomen en wordt gebruikt om de veranderingen in de verschillende symptomen voor en na gebruik van therapie te meten. Alle symptomen worden afgezet op een 4 puntsschaal, waarbij de vrouw kan aangeven in welke mate zij last heeft van menopauzale klachten. De scores worden als volgt bevraagd: Helemaal niet = 0 af en toe = 1 vaak = 2 heel vaak = 3

6 Lifestyle: voeding We adviseren een mediterrane voeding: minstens 400 gram groenten en 300 gram fruit per dag; veel vis, liefst vette vis, 3 keer per week of vaker; Vlees: weinig rood vlees, meer gevogelte; Eieren, noten, zaden en peulvruchten. Minder: koffie, suiker, alcohol, zout Meer: water!, groenten, fruit en vezelrijk voedsel Kalk

7 Lifestyle: beweging We adviseren vrouwen meer te gaan bewegen en een combinatie van gewichtsondersteunende bewegingen, zoals zwemmen en fietsen en gewichtsdragende bewegingen : joggen of wandelen. Combinatie van bovenstaande twee is het beste!

8 Zelfzorg 1. Slik een multivitamine met selenium en rode klaver. 2. Doe net als mannen: één ding tegelijkertijd. 3. Geniet van seks. 4. Ga sporten. 5. Eet voedingsmiddelen met tryptofaan. 6. Zorg dat uw bloedsuikerspiegel in evenwicht blijft.

9 Lifestyle coaching We vragen bij patiënten na of er behoefte is aan een lifestyle coachingsgroep. In een groep van 8 a 10 personen onder begeleiding van een fysiotherapeut, psychologe en diëtiste aan slag met lifestyle!

10 Medicamenteuze opties Risico-inventarisatie: Voorgeschiedenis en familie anamnese: mammacarcinoom, endometriumcarcinoom, trombose, trombofilie, myocardinfarct of CVA op jonge leeftijd Rookstatus BMI Tensie Lab: TSH, glucose, lipidenspectrum. Op indicatie: Hb, FSH.

11 Counseling Medicatie niet altijd nodig, maar effectief voor behandeling van flushes, vaginale atrofie en stemmingswisselingen. Algemeen: voordelen wegen bij ernstige klachten op tegen risico's indien <60 en <10 jaar postmenopauzaal. Flushes meestal na 1 jaar minder. Na 5 jaar heeft een ruime meerderheid geen klachten meer % heeft > 5 jaar na menopauze nog klachten..

12 Non-hormonale opties Lifestyle + zelfzorg Cognitieve gedragstherapie: flushes en nachtzweten Acupunctuur Clonidine 0,025mg 2dd2: flushes en nachtzweten Bijwerkingen in eerste 2 weken: duizeligheid, droge mond, sedatie. Stoppen indien geen verbetering na een maand.

13 Hormonale therapie Uitgangspunten: Niet ter preventie van osteoporose, HVZ, dementie Vrouwen zonder uterus: alleen oestradiol. Oestradiol bij voorkeur transdermaal Vrouwen met uterus: toevoegen progestageen Perimenopauze: cyclisch progestageen Postmenopauze: continue progestageen Urogenitale atrofie: lokaal oestrogeen Geen tibolon (livial): endometriumcarcinoom, CVA Elke 6 maanden (in stappen) proberen te stoppen

14 Hormonale opties Perimenopauzaal HRT: Estradiolpleisters ( ) 2x/week met 12 dagen utrogestan 200mg 1dd s avonds of mirena Femoston 1/10 of 2/10 combiverpakking Indien anticonceptie nodig is Qlaira of Zoely Postmenopauzaal HRT: Estradiolpleisters ( ) 2x/week met continu 100mg utrogestan 1dd of mirena Activelle (1mg estradiol) Kliogest (2mg estradiol) Femoston (0,5/2,5 of 1/5)

15 Risico s hormonale therapie Veneuze trombose: Met name 1 e jaar. 4 extra per 1000 patiënten per jaar Voorkeur transdermaal oestrogeen Risico stijgt met leeftijd, roken en BMI >30 Mammacarcinoom: Combinatiepreparaat: risico stijgt na 3 jaar gebruik. 4 extra per 1000 patiënten per jaar. Risico daalt weer na stoppen HRT Oestrogeen suppletie alleen: minimaal risico Estradiol met utrogestan: geen verhoogd risico Deelname bevolkingsonderzoek, geen extra mammografie Acuut myocardinfarct: 1 extra per 1000 patiënten per jaar. Niet indien start < 60 jaar of oestrogeen alleen. Pleisters laagste risico.

16 Risico s hormonale therapie (2) CVA: Risico stijgt na 3 jaar gebruik. 2 extra per 1000 patiënten per jaar. Niet indien start < 60 jaar of oestrogeen alleen. Pleisters laagste risico. Diabetes mellitus type 2 en coloncarcinoom: Geen verhoogd risico Endometriumcarcinoom: Sterk verhoogd indien oestrogeen suppletie zonder progestageen Tibolon (livial) hoger risico Combinatie oestrogeen en progestageen: gering verhoogd risico indien gebruik > 5 jaar

17