Samen voor een beschermd thuis

Transcriptie

1 Samen voor een beschermd thuis Herstel en maatschappelijk participatie van kwetsbare burgers Judith Wolf 24 januari 2019 Gedreven door kennis, bewogen door mensen

2 Ja, je komt op een punt dat je nergens meer bij hoort. Je hoort niet meer bij die groep, maar je hoort ook niet bij de normale mensen.

3 Top tien urgente participatieachterstanden (10 van 40) gemeten met Taxatie van Sociale uitsluiting (Tax-Su) Cliënten van MO (n = 335; 100%) Problematische schulden 44% Langdurig financieel niet kunnen rondkomen 41% Verlies of dreigend verlies van woonruimte of onderdak 34% Conflicten of breuken in persoonlijke relaties (afgelopen jaar) 33% Moeite met het op orde houden van administratie 32% Moeite met probleemoplossing & dagstructurering 32% Psychische problemen 30% Geen werk of zinvolle dagactiviteiten 28% Slechte wooncondities 24% Moeite Impuls met - Onderzoekscentrum onderhoud van contacten maatschappelijke met zorg maatschappelijke instanties 22% Weinig arbeidskwalificaties 22%

4 Kwetsbaarheid kinderen in huishouden (n=64) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Onvoldoende geld om de kinderen te kleden/voeden. 36% Aanwijzingen voor verwaarlozing en mishandeling (incl. getuige van huiselijk geweld). 17% Aanwijzingen voor opvoedproblemen. 58% Kinderen in contact met Jeugdzorg en/of Kinderbescherming. 39% Ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing van kinderen. 13%

5 Mate van sociale uitsluiting per type woonsituatie mbv Tax-Su (n=335)

6 Pijlers van sociale inclusie (Advies Toekomst Beschermd wonen Commissie Dannenberg, 2015) Burgerschap, zelfbepaling en hoop Herstel en participatie Verstoorde zelfregulering compenseren Geïntegreerd, inclusief wonen Alleen onder condities!

7 Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Condities voor participatie en zelfregie (Wolf, 2016) Samenleving Formele relaties Bestaansvoorwaarden Maatschappelijke inbedding Kwaliteit van dagelijks leven Sociale inbedding Zelfregulering Informele relaties Individu

8 Beschikbare en betaalbare wooneenheden Aanpak schulden Formele relaties Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Condities voor participatie en zelfregie (Advies Toekomst BW, 2015) Duurzaam samenwerken tussen gemeenten en zorgverzekeraars Breed arsenaal van woonvarianten Dagactiviteiten werk Bestaansvoorwaarden Maatschappelijke inbedding Samenleving Kwaliteit van dagelijks leven Borgen van Ondersteuningscontinuüm kwaliteit en voor herstel & participatie vraaggerichtheid van toegang tot zorgfuncties Laagdrempelige Individu ondersteuning Vroegsignalering Versterken informele zorg Sociale inbedding Zelfregulering Versterken van zelfmanagement & ervaringsdeskundigheid Langdurige begeleiding met flexibele intensiteit Informele relaties

9 Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Zelfmanagement Basiszorg niveau 1 Maatschappelijke zorg niveaus 2, 3, 4

10 Twee belangrijke opgaven * Behoud van een goed thuis: instroom voorkomen * Transitie naar inclusief wonen: uitstroom versnellen

11 Knoppen om aan te draaien in basiszorg (Larsen et. al., 2014) Behoud van een goed thuis: instroom voorkomen 22% van mensen met dreigende huisuitzetting was eerder dakloos Vroegtijdig en systematisch signaleren en aanpakken Extra aandacht voor: aanhoudende en hoge schulden, ernstige lichamelijke beperkingen, weinig sociale steun Outreach boort oneindige vraag aan: selecteer! Integrale beoordeling en schakeling van interventies Inzet van informele steun Blijven volgen, niet loslaten

12 Knoppen om aan te draaien bij transitie Transitie naar inclusief wonen: uitstroom versnellen Voorkom langdurig verblijf: snelle start Extra aandacht voor: slechte lichamelijke gezondheid, detentieverleden, veel onvervulde hulpbehoeften, langdurige dakloosheid Kwaliteit van woonruimte en omgeving Leren wonen vraagt ontwikkeltijd = jezelf opnieuw uitvinden Tevredenheid met woonruimte Faciliteer ontmoeting in leefomgeving Werk aan stigma en zelfstigma Langdurige en flexibele begeleiding

13 Een eigen plek. Ik kreeg een sleutel in m n hand. Ik had een voordeursteutel! Ik denk, what the fuck! Die heb ik twee jaar niet gehad, een woningsleutel. Een eigen huis!

14 Critical Time intervention (D. Herman e.a.) Inzet: Transities in de levens van mensen Transitieondersteuning Vroeginterventie Doelen: Emotionele en praktische steun Verbindingen met sociaal en professioneel steunsysteem

15 CTI bij transitie: Resultaten Maatschappelijke opvang (N=183) Minder psychische klachten Meer steun van familie Meer tevreden met werkrelatie & resultaat Vrouwenopvang (N=136) Minder posttraumatische stresssymptomen Kleinere kans op onvervulde zorgbehoeften

16 Dit was inderdaad wat ik ervan hoopte. Ik moet er eerlijk ook bij zeggen: ik had het niet verwacht, maar het was wel wat ik hoopte. En ja, voor mij is het perfect uitgepakt. [ ] dat bij mekaar heeft er eigenlijk voor gezorgd dat ik het laatste half jaar eigenlijk de beste hulpverlening heb gehad die ik me kon denken. [ ] Als ik er haar een cijfer moet geven: een 10 +!

17 Vakbekwame, effectieve werkers Het is soms heel moeilijk als ze niks geven van zichzelf om die opening te blijven zien... Als ik niet in die weerstand schiet is het misschien bij die cliënt wel de opening om eindelijk een keer open te gaan. (werker) Toerusting: Hoop en perspectief bieden Wederkerigheid in werkrelatie Er op af en erbij blijven Systeembenadering Bestaansvoorwaarden, gezondheidsbevordering en veerkracht Een partner in netwerkzorg rondom cliënt Toetsing van kwaliteit & professionaliteit!

18 Radboudumc Geert Grooteplein EZ Nijmegen T E info@opvangherstel.nl I Judith Wolf: judith.wolf@radboudumc.nl; Radboud universitair medisch centrum