6,7. Verschillende vormen van schizofrenie: Werkstuk door een scholier 1824 woorden 26 augustus keer beoordeeld

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1824 woorden 26 augustus ,7 75 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Mijn profielwerkstuk gaat over schizofrenie. Ik heb voor dit onderwerp gekozen, omdat het me interessant leek. Dit vind ik nog steeds. Dit werkstuk hoort bij de vakken biologie en natuurkunde. Het natuurkundige gedeelte gaat over de PET-scan. De rest is vooral biologisch. Aan de hand van de volgende vragen heb ik dit werkstuk gemaakt. Wat is schizofrenie? Wat zijn de symptomen? Wat zijn de oorzaken? Wat is positron emissie tomografie? Hoe wordt schizofrenie behandeld? Hoofdstuk 1 Wat is schizofrenie? Schizofrenie is een ernstige psychiatrische ziekte. Meestal uit deze ziekte zich het eerst tussen de leeftijd van 15 en 30. Dit komt onder andere, doordat de adolescentie de meest kwetsbare fase in de ontwikkeling van de persoonlijkheid is. Schizofrenie komt voor bij één op de honderd mensen. Het woord schizofrenie betekent letterlijk gespleten geest. Deze betekenis zorgt voor veel misverstanden. Mensen die aan deze ziekte lijden hebben geen gespleten geest, geen hersenen die gespleten functioneren en ook geen gespleten persoonlijkheid. Schizofrenie is een ziekte van de hersenen, waarbij het denken, het gevoelsleven en het gedrag ernstig verstoord zijn geraakt. Verschillende vormen van schizofrenie: Er zijn een paar soorten schizofrenie te onderscheiden. Het verschil heeft te maken met symptomen die al dan niet op de voorgrond treden. Er zijn vier verschillende soorten: Gedesorganiseerde type. De patiënten zijn vooral erg verward. Hun gevoelens zijn vaak eigenaardig en niet op de situatie van toepassing. Catatone type. De patiënten praten nauwelijks en zitten soms urenlang stil in een vreemde houding. Paranoïde type. De patiënten hebben vooral last van wanen en psychose, die meestal negatief zijn. Defectschizofrenie. De patiënten hebben in het verleden psychoses gehad, maar nu niet meer. Zij hebben nu vooral last van de negatieve symptomen. Hoofdstuk 2 Pagina 1 van 5

2 Wat zijn de symptomen? De symptomen van schizofrenie worden in twee groepen ingedeeld. Er wordt van positieve symptomen gesproken als er nieuw gedrag is ontstaan. Bij negatieve symptomen is er iets uit het gedrag verdwenen. Positieve symptomen. Hallucinaties. Tijdens een psychose ziet, hoort, proeft of voelt de persoon dingen die er niet in werkelijkheid zijn. Wanen. Een waan is een onjuiste en niet te corrigeren overtuiging waarin de persoon zelf vaak een centrale plaats inneemt. Verward denken /spreken Negatieve symptomen. Verandering in het gevoelsleven. De patiënt voelt minder dan vroeger of laat minder emoties zien naar andere mensen toe. Veranderd gedrag. Dit hangt samen met de verandering van het gevoelsleven. Slaapproblemen Hoofdstuk 3 Wat zijn de oorzaken? Naar de oorzaken van schizofrenie is veel onderzoek gedaan. Het is ondertussen duidelijk geworden, dat het gezin en de maatschappij geen schizofrenie veroorzaken. Ook wordt vaak gedacht, dat drugs een oorzaak is, maar dit is niet waar. Wel kan drugsgebruik sommige symptomen verergeren. Tenslotte wordt stress ook gezien als een oorzaak van schizofrenie. En ook dit klopt niet. Wel kan stress aanleiding geven tot een psychose, maar het veroorzaakt geen schizofrenie. Bij de onderzoeken op het gebied van erfelijkheid had men meer succes. Uit onderzoek bleek dat kinderen met gezonde ouders één procent het risico lopen om er in de loop van hun leven aan te gaan lijden, kinderen met één schizofrene ouder is het risico ongeveer tien procent en bij kinderen met twee schizofrene ouders is het risico zelfs veertig procent. Iemand met een broer of zus die aan schizofrenie lijdt, loopt een risico van tien procent. Dit geldt ook als de ene helft van een twee-eiige tweeling aan schizofrenie lijdt. Bij een eeneiige tweeling is het risico vijftig procent. Door het feit dat bij een eeneiige tweeling ook alleen één van de twee aan schizofrenie kan lijden, is het wel bewezen dat er behalve erfelijkheid nog andere oorzaken zijn. Er is ook nog onderzoek gedaan bij geadopteerde kinderen. Een kind van gezonde ouders, dat geadopteerd wordt door een echtpaar waarbij één van beide schizofrenie heeft, heeft geen verhoogd risico. Toen men erachter was gekomen, dat schizofrenie gedeeltelijk erfelijk bepaald is, zijn ze gaan kijken op welk chromosoom dat ligt. Waarschijnlijk ligt het niet op één chromosoom. Schizofrenie wordt veroorzaakt door een combinatie van verschillende erfelijke factoren. Ook zou het kunnen dat schizofrenie wordt veroorzaakt door één of meerdere genetische mutaties. Hoe het precies zit met de erfelijkheid van schizofrenie, is nog niet duidelijk. Wel is het zeker, dat als een familielid van jou schizofrenie heeft, je een verhoogde kans hebt dat jij er ook aan gaat lijden. Hoofdstuk 4 Wat is positron emissie tomografie? Positron emissie tomografie (PET) is een techniek die onder andere wordt gebruikt om de activiteit en functie van de hersenen in kaart te brengen. Dit gebeurt met een kleine hoeveelheid radioactieve stof, die straling uitzendt waarvan de oorsprong gemeten kan worden. Omdat de radioactiviteit terecht moet Pagina 2 van 5

3 komen in de actieve delen van bijvoorbeeld de hersenen, wordt een stof gebruikt die in de hersenen een bepaalde functie vervult, zoals water, zuurstof of glucose. Zo n stof wordt radioactief gemerkt en in het bloed van de patiënt gebracht. De radioactieve atomen vervallen na enige tijd, waarbij de straling uitgezonden wordt, waardoor de oorsprong te meten is. Op deze manier kan de activiteit van de hersenen gemeten worden. De reden dat het positron emissie tomografie heet, is omdat het radioactieve atoom een positron uitzendt. Dit positron botst met een elektron, waarbij twee gammafotonen ontstaan, die vervolgens gemeten kunnen worden. Deze fotonen worden precies in tegenovergestelde richting uitgezonden. Doordat de patiënt in een cilindervormige detector ligt, kan de plaats van het ontstaan van de twee fotonen worden berekend door het tijdstip van hun moment van het contact met de detector te vergelijken. De plaats van het ontstaan van de fotonen komt overeen met de plaats van het radioactieve atoom en dus ook met het hersenproces. Wanneer een gebied in de hersenen een verhoogde activiteit vertoont, dan is hier ook een verhoogd energieverbruik. Een verhoogd energieverbruik gaat samen met een verhoogde doorbloeding. De verhoogde doorbloeding is te meten met de radioactieve stof de door het bloed wordt aangevoerd. pet-scan Een PET-scan kan bijvoorbeeld gedaan worden als je wilt weten welke hersengebieden een rol spelen in het uitspreken van woorden. Een proefpersoon krijgt woorden te zien op een monitor. Eerst moet hij gedurende een aantal minuten de woorden in zichzelf lezen, vervolgens moet hij de woorden hardop lezen. Van beide delen van het onderzoek wordt een PET-plaatje gemaakt. Deze twee plaatjes worden van elkaar afgetrokken. Hierdoor kunnen de hersengebieden gevonden worden die wel actief waren bij het hardop lezen, maar niet bij het gewoon lezen. Op welke manier kan een PET-scan bijdrage leveren aan het onderzoek naar schizofrenie? De radioactieve stof die wordt toegediend verdeelt zich afhankelijk van de stofwisseling in het lichaam. Met behulp van de PET-scan kan deze verdeling in beeld worden gebracht. Hierdoor kan de stofwisseling van iemand met schizofrenie en iemand zonder schizofrenie, worden vergeleken en kunnen mogelijke verschillen in kaart worden gebracht. Op deze manier is te bepalen welke gebieden van de hersenen een rol spelen bij schizofrenie. Het plaatje hieronder is een afbeelding van een pet-scan. Het roodgekleurde is dopamine. De bovenste twee plaatjes zijn van een normaal iemand. De volgende twee plaatjes zijn van iemand met Parkinson voor hij medicijnen heeft. En de laatste twee plaatjes na dat hij medicijnen heeft gekregen. Iemand met Parkinson heeft een te lage concentratie dopamine, terwijl iemand met schizofrenie een te hoge concentratie dopamine heeft. Dus als je een pet-scan maakt van de hersenen van iemand met schizofrenie zijn de rode vlekken groter. Hoofdstuk 5 Hoe wordt schizofrenie behandeld? Schizofrenie kan nooit helemaal overgaan. Het kan wel zo worden behandeld, dat je er minder last van hebt. Medicatie speelt een grote rol in de behandeling, maar het is wel belangrijk om dat te combineren met therapie. Een schizofrenie patiënt die een psychose heeft gehad, maakt zeventig procent kans om binnen een jaar nog een psychose te krijgen. Met behulp van medicijnen en therapie is die kans vijftien procent. Bij gesprekstherapie leert de patiënt onder andere om om te gaan met schizofrenie en om de signalen van een nieuwe psychose vroegtijdig te herkennen Medicijnen Pagina 3 van 5

4 De meest gebruikte soorten medicijnen zijn: Antipsychotica Antiparkinson middelen Angstdempers en slaapmiddelen. Antipsychotica: Deze medicijnen kunnen meehelpen bij het verminderen van de psychotische verschijnselen en het voorkomen van nieuwe psychoses. Mensen met schizofrenie hebben een te hoog dopamine gehalte. De antipsychotica blokkeren de dopamine receptoren. Dopamine is een neurotransmitter. Neurotransmitters zijn moleculen die een elektrisch signaaltje van de ene zenuw naar de andere zenuw kunnen doorgeven. Dopamine is belangrijk in de systemen die bewegingen controleren en bij de werking van het werkgeheugen, ook wordt dopamine verantwoordelijk geacht voor het reguleren van emotionele reacties. Het voordeel van dit medicijn is dat het niet verslavend is, maar er zijn ook een aantal bijwerkingen. Een paar voorbeelden hier van zijn: spierkrampen, parkinsonachtige verschijnselen toename van de eetlust. Antiparkinson middelen. Deze medicijnen helpen tegen de eerste twee bijwerkingen van de hierboven genoemde. Angstdempers en slaapmiddelen Angstdempers helpen om de angst te verminderen. Maar ook om een goed dag- en nachtritme te vinden. En aantal bijwerkingen van angstdempers zijn: moeite met duidelijk praten het maken van onhandige bewegingen sloom en slaperig worden. Slaapmiddelen zijn er uiteraard voor om slaapstoornissen te verhelpen. En nadeel van deze twee middelen is, dat ze na maandenlang gebruik verslavend kunnen worden. Conclusie Wat is schizofrenie? Schizofrenie is een ernstige psychiatrische ziekte, waarbij het denken, het gevoelsleven en het gedrag ernstig verstoord zijn geraakt. Er zijn vier verschillende vormen van schizofrenie, namelijk: Gedesorganiseerde type. Catatone type. Paranoïde type Defectschizofrenie. Wat zijn de symptomen? Hallucinaties Wanen Verward denken /spreken Verandering in het gevoelsleven Slaapproblemen Veranderd gedrag Pagina 4 van 5

5 Wat zijn de oorzaken? Ook al is er veel onderzoek naar gedaan, er zijn nog nooit duidelijke oorzaken gevonden. Wel is het zeker dat erfelijke factoren een belangrijke rol spelen. Wat is positron emissie tomografie? Positron emissie tomografie (PET) is een techniek om de activiteit en functie van de hersenen in kaart te brengen. Dit gebeurt met behulp van een radioactieve stof, die terecht komt in de actieve delen van de hersenen. Met behulp van een PET-scan kan de hersen activiteit in beeld gebracht worden. Hoe wordt schizofrenie behandeld? Schizofrenie kan nooit overgaan. Wel kan door middel van therapie en medicijnen die ziekte in de hand worden gehouden. De meest gebruikte soorten medicijnen zijn: Antipsychotica Antiparkinson middelen Angstdempers en slaapmiddelen. Literatuurlijst Websites: alcohol/body_drugs alcohol.html Boeken: Psychiatrie J.S. Reedijk. Leven met schizofrenie Rigo van Meer Breinmakers & breinbrekers Petra Hendriks, Niels Taatgen, Tjeerd Andringa Psychology Peter Gray Folders: Positron emissie tomografie AZG Schizofrenie rehabilitatiecentrum Assen. Psychoses wat zijn dat? AZG Pagina 5 van 5