VERMAAT- SCHAPPELIJKING VAN DE ZORG

Transcriptie

1 VERMAAT- SCHAPPELIJKING VAN DE ZORG BIJLAGE 4 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

2 4.1 Prevalentie (%) van chronische aandoeninge mannen vrouwen hoge bloeddruk gewrichtsslijtage (artrose, slijtagereuma) ernstige hardnekkige aandoening aan rug (hernia) astma, chronische bronchitis, longemfyseem, CARA andere ernstige aandoening aan nek of schouder hardnekkige darmstoornis langer dan 3 mnd diabetes migraine, ernstige hoofdpijn andere ernstige aandoening aan elleboog, pols, hand chronische gewrichtsontsteking (chronisch reuma) vernauwing bloedvaten in de benen chronisch eczeem andere ernstige hartaandoening onvrijwillig urineverlies kanker psoriasis hartinfarct beroerte andere langdurige aandoening / ziekte 15,8 7,1 8,6 8 6,3 2,1 6,8 4,2 4,7 3,2 4 2,2 3,7 1,6 2,7 2,5 3,3 1,6 7,7 16,6 13,7 8,4 8,7 9,9 3,1 5,7 7,9 7,4 6,3 3,1 4,3 2,5 4,1 2,7 2,3 1 1,1 9,8 16,2 10,8 8,5 8,4 8,3 3,1 6,2 6,2 6,2 4,9 3,5 3,4 3,1 3 2,7 2,4 2 1,4 8, Bron: GGD, Gezondheidsprofiel Groningen (1) zelf gerapporteerd en door arts vastgesteld 4.2 Ervaren gezondheid 2002 uitstekend / erg goed / goed mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen 19 tot 34 jaar 35 tot 49 jaar 50 tot 65 jaar 65 jaar en ouder 94 % 89 % 81 % 61 % 83 % 93 % 88 % 77 % 53 % 81 % 93 % 88 % 79 % 57 % 82 % 94 % 91 % 77 % 69 % 83 % 92 % 85 % 76 % 58 % 79 % 93 % 88 % 76 % 63 % 81 % 83 % 78 % Bron: GGD gezondheidsenquête, 2002, 2 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

3 4.3 Ervaren gezondheid: percentage uitstekende, erg goede en goede gezondheid naar leeftijd en naar regio () 100% 80% jaar 60% 40% 20% jaar jaar 0% stad Groningen Centraal Noord Oldambt Westerkwartier V / M / P S / V 65+ Bron: GGD gezondheidsenquête, 2002, 4.4 Beperkingen Bij het berekenen van de aantallen inwoners met beperkingen is gebruik gemaakt van de definities zoals gehanteerd in het rapport Aard en omvang Wmo-doelgroep, VNG, ). Deze wijken op een aantal punten af van gehanteerde definities in bijvoorbeeld Van later zorg (CMO, 2003). Mensen met lichamelijke beperkingen Lichamelijke beperkingen zijn gedefinieerd als beperkingen bij het zien, horen, verplaatsen, persoonlijke verzorging, huishoudelijke taken en zitten en staan. In de hebben naar schatting mensen ernstige beperkingen en matig. Vrouwen hebben vaker beperkingen dan mannen. En ouderen hebben vaker beperkingen dan jongeren. De meeste mensen met lichamelijke beperkingen wonen zelfstandig: slecht mensen met lichamelijke beperkingen (tot 65 jaar) wonen in een AWBZ-gefinancierde woonvoorziening. Ook van de ouderen woont het merendeel zelfstandig. Van de mensen met matig en ernstige beperkingen hebben ruim (ook) zintuiglijke problemen, van hen is ruim jaar of ouder. Deze cijfers wijken af van de aantallen visueel en auditief gehandicapten in het rapport Van later zorg (2003). In Van later zorg werd de OESOindicator gehanteerd: namelijk niet of met grote moeite een gesprek kunnen volgen (zo nodig met gehoorapparaat) of niet of met grote moeite de kleine letters in de krant kunnen lezen (zo nodig met bril). In genoemde aantallen gaat het om mensen die aangeven matig of ernstig beperkt te zijn bij zien of horen (afkomstig uit AVO). Deze andere vraagstelling levert andere cijfers. Overigens wordt in het Brancherapport VWS weer andere cijfers gebruikt: In visueel en auditief gehandicapten. 3 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

4 4.5 Prevalentie van lichamelijke beperkingen, inclusief zintuiglijke beperkingen (2) (1) 6-19 jr jr jr jr 65+ geen beperkingen wel beperkingen 91% 9% 80% 20% 40% 60% 76% 24% 91% 9% 80% 20% 40% 60% 76% 24% licht matig ernstig (4) 7% 2% (3) 13% 5% 2% 24% 21% 16% 13% 7% 4% 7% 2% (3) 13% 5% 2% 24% 21% 16% 13% 7% 4% aantal mensen met matige beperkingen aantal mensen met ernstige beperkingen (3) (3) aantal mensen met matige + ernstige beperkingen Bron: Gegevens afkomstig van AVO In: SCP, Rapportage gehandicapten 2001 (1) berekend op basis van bevolkingsomvang (2) beperkingen bij het zien, horen, verplaatsen, persoonlijke verzorging, huishoudelijke taken en / of zitten en staan. (3) aantal jongeren met ernstige beperkingen is bij de jongeren met matige beperkingen meegerekend (4) mensen kunnen bepaalde activiteiten helemaal niet meer uitvoeren en hebben altijd met meer dan één activiteit moeite 4.6 Mensen met verstandelijke beperkingen Gedefinieerd als mensen met een IQ van 80 of lager. In de zijn naar schatting ongeveer mensen met een verstandelijke beperking (berekend op basis van landelijke prevalentie cijfers). Naar schatting ongeveer volwassen verstandelijk gehandicapten wonen in de min of meer zelfstandig. 4.7 Mensen met psychische problemen en psychosociale problemen Er zijn in Groningen naar schatting mensen die chronisch psychische problemen hebben. Tweederde hiervan woont op zichzelf. Daarnaast hebben ruim plussers dementie. Naar schatting kamt 12 % van de se bevolking met psychosociale problemen: relatieproblemen, depressieve gevoelens, seksuele problemen, stress, schulden, opvoedingsproblemen, en het niet gebruik maken van rechten en voorzieningen. In Groningen gaat het dan om personen. Een deel van deze personen maakt gebruik van Algemeen Maatschappelijk Werk, GGz, eerstelijns psycholoog, huisarts, of andere ondersteunende voorzieningen. Bij een toenemende vergrijzing en de toenemende levensverwachting zal het aantal ouderen met dementie in de toenemen tot in 2010 en in In 2050 zullen in naar schatting ouderen dementie problemen hebben. 4 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

5 4.8 Aantal mensen met beperkingen (afgeronde aantallen), schatting en prognose 2020 (1) 2020 (2) aantal mensen met matige (3) en ernstige (4) beperkingen aantal 65-plussers met matige (3) en ernstige (4) beperkingen % + 60% verstandelijk gehandicapten (7) zelfstandig wonende verstandelijk gehandicapten (8) ± (5) ± % 0 % aantal mensen met chronisch psychisch probleem (9) waarvan zelfstandig wonend aantal 65-plussers met dementie (10) aantal mensen met psychosociale problemen (11) (4.200) (12) (4.200) (9.000) (73.000) 0 % 0 % (+ 40 %) (+ 4 %) dat voorzieningen gebruikt (3) % (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) berekend op basis van landelijke prevalentie (3,54% van de bevolking woont in de ) berekend met behulp van de bevolkingsprognose per leeftijdscategorie beperkingen bij het zien, horen, verplaatsen, persoonlijke verzorging, huishoudelijke taken en zitten en staan. mensen kunnen bepaalde activiteiten helemaal niet meer uitvoeren en hebben altijd met meer dan één activiteit moeite SCP, Zorg voor verstandelijk gehandicapten 2001 berekend op basis van landelijke prevalentie (3,54% van de bevolking woont in 2001 in de ) IQ lager dan 80 Aard en omvang WMO-doelgroep, VNG, juni NIZW, SGBO Handreiking ketensamenwerking in de WMO () Trimbos instituut ( POLS onderzoek () in Aard en omvang doelgroep WMO getallen tussen haakjes zijn minder betrouwbaar 4.9 De Het aantal dak- en thuislozen bleek bij een telling in de aanzienlijk lager. In 2003 werden er in de tussen de 230 en 250 personen geteld die dak- en thuisloos waren. De omvang van deze populatie was redelijk stabiel: er kwamen evenveel personen bij als dat er uitstroomden. Het merendeel van deze personen verblijft in de stad Groningen (Gemeente Groningen, 2003). Vanaf begin 2004 lijken er meer mensen uit te stromen dan dat er bijkomen (Gemeente Groningen, ). 5 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

6 4.10 Uren en personen die huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging en verpleging kregen 2004 t/m mei 2004 t/m mei uren huish. verzorging alphahulp huish. verzorging personen uren per persoon uren persoonlijke verzorg. personen uren per persoon uren verpleging personen uren per persoon uren personen (1) uren per persoon (1) Bron: CAK, (1) aantal unieke personen dat zorg heeft ontvangen en het daarbij behorende aantal uren per persoon 4.11 Om een inschatting te maken van de toekomstige vraag naar en het toekomstige aanbod van mantelzorg zijn de percentages Van mantelzorggevers en ontvangers uit toegepast op de bevolkingsomvang en -samenstelling van Prognose aantal mensen dat mantelzorg biedt bevolking prognose bevolking 2010 prognose bevolking 2020 % dat mantelzorg biedt in aantal dat mantelzorg biedt in aantal dat mantelzorg biedt in jaar jaar jaar jaar 75+ jaar ,4 % 18,1 % 23,2 % 14,5 % 9,9% Bron: prognoses: IPB, 2004; mantelzorg: GGD gezondheidsenquête, 4.12 Prognose aantal mensen dat mantelzorg geeft en krijgt bevolking prognose bevolking 2010 prognose bevolking 2020 % dat mantelzorg krijgt in aantal dat mantelzorg krijgt in aantal dat mantelzorg krijgt in jaar jaar 85+ jaar ,1 % 23 % 54,2 % Bron: prognoses: IPB, 2004; mantelzorg: GGD gezondheidsenquête, 6 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

7 4.13 Uren en personen die huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging en verpleging kregen, % 20% 15% 10% Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg gegeven 5% 0% Centraal stad Groningen Noord Oldambt Stadskanaal / Vlagtwedde Veend. / Menterw. / Pekela Westerkwartier Bron: GGD-gezondheidsenquete 4.14 Leefsituatie naar leeftijdscategorie in en, in en in de jaar in verzorgings- of verpleeghuis (of psychiatrische instelling) 45 % 5 % 42 % 7.4% 47 % 5 % 42 % 6.3 % 46 % 4 % 42 % 7.2 % 48 % 4 % 41 % 6.5 % 85+ in verzorgings- of verpleeghuis (of psychiatrische instelling) 16 % 7 % 45 % 32.1 % 18 % 6 % 48 % 28.0 % 17 % 6 % 46 % 31.7 % 18 % 6 % 47 % 29.4 % (1) CBS statline 4.15 Zelfstandig en niet zelfstandig wonende 75-plussers in de in en Groningen - 75-plussers in verzorgings- of verpleeghuis (of psychiatrische instelling) % + 7% - 1% - 3% -7% Bron: CBS statline, 7 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

8 4.16 Percentage zelfstandig en niet zelfstandig wonende 75-plussers per gemeente () Zuidhorn Winsum Winschoten Vlagtwedde Veendam Stadskanaal Slochteren Scheemda Reiderland Pekela Menterwolde Marum De Marne Loppersum Leek Hoogezand-Sappemeer Haren Grootegast Groningen Eemsmond Delfzijl Ten Boer Bellingwedde Bedum Appingedam samenwonend met partner alleenstaand overig samenwonend in verz./verpl. huis Bron: CBS statline, 8 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

9 4.17 Prognose zelfstandig en niet zelfstandig wonende ouderen in de (op basis van verdeling in ) Groningen % van in jaar institutioneel 45 % 39 % 16 % 0,5 % jaar institutioneel 79 % 4 % 17 % 0,5 % jaar institutioneel 72 % 3 % 24 % 1,2 % jaar institutioneel 48 % 4 % 41 % 6,5 % jaar institutioneel 18 % 6 % 47 % 29,4 % institutioneel 50 % 30 % 18 % 1,5 % Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

10 4.18 Woonvoorzieningen en aantal inwoners aantal aantal beschikbare plaatsen verzorgingshuis verpleeghuis dagbehandeling woningen speciaal voor ouderen (1) aanleunwoningen serviceflats ( 02) (2) ( 02) (2) aantal plaatsen per inwoners verzorgingshuis verpleeghuis woningen speciaal voor ouderen aanleunwoningen serviceflats 493 ( 02) ( 02) aantal plaatsen per 1000 inwoners dagbehandeling gehandicaptenorganisaties (bedden) Bron: Sociale Monitor, (1) zelfstandige woning bestemd of geschikt gemaakt voor ouderen, bijvoorbeeld een bejaardenwoning (aangepast voor ouderen), een aanleunwoning (nabij een verzorgingshuis), een serviceflat (met dienstverlening), of een woonzorgcomplex (met zorgverlening). Aantallen gelden voor respectievelijk 2002 en. (2) gegevens uit het WBO komen eind beschikbaar Opgave 2015 op basis van Andante-scenario (1) Intramuraal (plaatsen) Beschermd wonen (plaatsen) Verzorgd wonen (woningen) Nultredenhuurwoningen Grootegast Leek Marum Zuidhorn Bedum Haren Hoogezand-Sappemeer Slochteren Ten Boer Winsum Assen Noordenveld Tynaarlo Totaal Bron: Companen, 1) Andante scenario: Tempo van extramuralisering voor verpleeghuizen (+33%), verzorgingshuizen (-50%), internaten voor gehandicapten (-33%), en woonvormen / tehuizen voor gehandicapten (-50%) 10 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

11 4.20 Opgave 2015 op basis van presto scenario (1) Intramuraal (plaatsen) Beschermd wonen (plaatsen) Verzorgd wonen (woningen) Nultredenhuurwoningen Grootegast Leek Marum Zuidhorn Bedum Haren Hoogezand-Sappemeer Slochteren Ten Boer Winsum Assen Noordenveld Tynaarlo Totaal Bron: Companen, (1) Presto scenario: Tempo van extramuralisering voor verpleeghuizen (-33%), verzorgingshuizen (-75%), internaten voor gehandicapten (-66%), en woonvormen/ tehuizen voor gehandicapten (-100%) 4.21 Opgave woningen 2015 in 10 gemeenten (2) Intramuraal (plaatsen) Beschermd wonen (plaatsen) Verzorgd wonen (woningen) Nultredenhuurwoningen aanbod aanbod 2015 (1) andante scenario vraag 2015 opgave presto scenario vraag 2015 opgave Bron: Companen, (1) berekend op basis van de Primos - bevolkingsprognose voor 2015 (2) Grootegast, Leek, Marum, Zuidhorn, Bedum, Haren, Hoogezand-Sappemeer, Slochteren, Ten Boer en Winsum 4.22 Verzorgings- en verpleeghuisplaatsen in de aantal inwoners aantal aantal beschikbare plaatsen verzorgingshuis verpleeghuis aantal plaatsen per inwoners verzorgingshuis verpleeghuis Bron: Sociale Monitor, 11 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

12 4.23 Capaciteit van intramurale woonvoorzieningen en gezinsvervangende tehuizen (GVT) voor overige groepen, provincie Groningen en, en 2003 (1) intramuraal GVT intramuraal GVT lichamelijk gehandicapten zintuiglijk verstandelijk gehandicapten GGz-cliënten Bron: VWS, Aantal personen met een handicap naar omvang van woonvorm, per gemeente (juni ) aantal personen in woonvorm t/m 9 bewoners aantal personen in woonvorm 10 t/m 19 bewoners aantal personen in woonvorm 20 t/m 29 bewoners aantal personen in woonvorm 30 t/m 49 bewoners aantal personen in woonvorm met 50 of meer bewoners Appingedam Bedum Delfzijl De Marne Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Loppersum Marum Menterwolde Scheemda Slochteren Stadskanaal Veendam Vlagtwedde Winschoten Winsum Zuidhorn provincie Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

13 4.25 Wachtlijsten in zorg in de v&v sector op 1-1- aantal cliënten Groningen SOM PG SOM PG zorg met verblijf (1) zorg zonder verblijf (2) Bronnen: CVZ, Rapportage landelijke wachtlijstmeting 1 januari (1) (tijdelijke) opname verzorgingshuis, (tijdelijke) opname verpleeghuis somatiek of PG, aanvullende verpleeghuiszorg, intermitterende opname verpleeghuis (2) alle overige producten (huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, semi-murale voorzieningen Wachtlijsten in zorg per plussers in de v&v sector op 1-1- aantal cliënten Groningen SOM PG SOM PG zorg met verblijf (1) zorg zonder verblijf (2) Bronnen: CVZ, Rapportage landelijke wachtlijstmeting 1 januari (1) (tijdelijke) opname verzorgingshuis, (tijdelijke) opname verpleeghuis somatiek of PG, aanvullende verpleeghuiszorg, intermitterende opname verpleeghuis (2) alle overige producten (huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, semi-murale voorzieningen Wachtlijsten in lichamelijk gehandicapten (LG) en verstandelijk gehandicapten (VG) in LG VG LG VG LG VG met verblijf zonder verblijf LG = lichamelijk gehandicapten VG = verstandelijk gehandicapten 4.28 Wachtlijsten in lichamelijk gehandicapten (LG) en verstandelijk gehandicapten (VG) in en in de (1-1-) Groningen LG VG LG VG zorg met verblijf zorg zonder verblijf Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport

14 4.29 Wachtlijsten in lichamelijk gehandicapten (LG) en verstandelijk gehandicapten (VG) per inwoners in en in de (1-1-) Groningen LG VG LG VG zorg met verblijf zorg zonder verblijf Aantal voorzieningen nu en in de toekomst, omvang nu schatting omvang 2020 aantal gebruikers nu aantal gebruikers 2020 huishoudelijke verzorging (uren per jaar) woonvoorzieningen (2) (verstrekkingen /jaar) rolstoelen vervoer overige voorzieningen persoonlijke verzorging extramurale begeleiding voorzieningen chronisch psych / sychosociaal ( ) (1) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Bron: Aard en omvang WMO-doelgroepen, (1) cijfers tussen haakjes zijn minder betrouwbaar (2) woningaanpassingen, verhuizing en inrichting, roerende woonvoorzieningen, overige woonvoorzieningen. 14 Onderzoeksbureau CMO Groningen - Sociaal Rapport