Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid

Transcriptie

1 Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid

2 Inhoud 1. WHO environmental noise guidelines 2. Resultaten hinderinventarisatie Resultaten GGD gezondheidsmonitor 2016 Stand van zaken rond geluidhinder 2 april 2019

3 Ontwikkeling WHO geluid advieswaarden

4 Doel van de WHO richtlijnen Systematische review van wetenschappelijk bewijs Gezondheidseffecten van omgevingsgeluid Effectiviteit van interventies om blootstelling te reduceren en gezondheid te bevorderen Aanbevelingen voor Europees en nationaal beleid END: Environmental Noise Directive Verschillende geluidbronnen 4

5 WHO advies: geluidbronnen 5

6 WHO advies: gezondheidseffecten Kritische gezondheids eindpunten Hartvaatziekten Geluidhinder Slaapverstoring Leerprestaties Gehoorproblemen en tinnitus Belangrijke gezondheids eindpunten Diabetes en stofwisselings ziekten Effect op het ongeboren kind Quality of life, mentale gezondheid en welzijn 6

7 Samenvatting WHO advieswaarden 7

8 Wat is geluidhinder (1) Wet geluidhinder: hinder = Gevaar, schade of hinder, als gevolg van geluid Europese Richtlijn 2002/49/EG evaluatie en beheersing van omgevingslawaai hinder = mate van geluidshinder voor de gemeenschap als bepaald met veldonderzoek 8

9 Wat is geluidhinder (2) WHO: hinder = een verzamelterm voor allerlei negatieve gevoelens, zoals ergernis, ontevredenheid, boosheid, teleurstelling, zich teruggetrokken voelen, hulpeloosheid, neerslachtigheid, ongerustheid, verwarring, het zich uitgeput voelen en agitatie. Ervaring kan verschillen tussen mensen Ervaringen verschillend, maar ook beide waar (subjectieve beleving) Oorzaak is geluid, maar andere factoren spelen een belangrijke rol (persoonlijke gevoeligheid, verwachtingen, houding tov de geluidbron, ) 9

10 Hinder meten met een vragenlijst 10

11 Hinder berekenen met een dosis-effect relatie Bron: 11

12 Inventarisatie Verstoringen 2016 Langlopend onderzoek ( ) 2016: 7 e onderzoek Hinder en slaapverstoring door geluid Nationale en provinciale cijfers Trends in de tijd 12

13 2016: Belangrijkste veroorzakers geluidhinder 13

14 2016: Geluidhinder per provincie 14

15 2016: Geluidhinder typen wegverkeer 15

16 2016: Geluidhinder in en om het huis 16

17 2016: Slaapverstoring door geluid 17

18 IV: Conclusies geluidhinder Wegverkeer belangrijkste bron geluidhinder in NL, gevolgd door geluid van de buren en vliegverkeer. Wegen tot 50 km/u leiden tot de meeste geluidhinder, wel afname in de tijd. Duidelijke verschillen in geluidhinder door wegverkeer tussen provincies. Lijkt samen te hangen met de bevolkingsdichtheid provincies en het daarmee samenhangende dichtere wegennet. Het gebruik van airconditioners en warmtepompen neemt toe in Nederland, maar dit is nog niet duidelijk zichtbaar in de hindercijfers. Geluidhinder door laagfrequent geluid is voor de eerste maal onderzocht, waarbij 8% van de bevolking aangeeft hier minstens enige hinder van te ondervinden. 18

19 IV: Conclusies slaapverstoring Percentages slaapverstoring door geluid lager dan voor geluidhinder, maar de mogelijke nadelige effecten van slaapverstoring op de gezondheid zijn groter. Belangrijkste oorzaken van slaapverstoring zijn wegverkeer en buren, gevolgd door recreatieve activiteiten. Vliegverkeer is landelijk gezien de vijfde oorzaak van slaapverstoring, maar dit is sterk regionaal bepaald tot de regio rond de luchthaven Schiphol. Er zijn nog relatief weinig nachtvluchten rond de overige luchthavens van nationaal belang. Opvallend is de sterke toename van de slaapverstoring door helikopters, vooral in het westen van het land. Het aandeel slaapverstoorden door blootstelling aan laagfrequent geluid is vrijwel even groot als het aandeel gehinderden. Dit geeft aan dat het laagfrequente geluid vaak wordt veroorzaakt door geluidbronnen die dag en nacht aanstaan. 19

20 GGD Gezondheidsmonitor 2016 Vragenlijstonderzoek door GGD en, in samenwerking met RIVM en CBS 19 jaar en ouder, respondenten 20

21 Geluidhinder per gemeente 21

22 Geluidhinder per wijk 22

23 Geluidhinder per wijk en buurt 23

24 Meer weten, bezoek dan: rivm.nl/geluid volksgezondheidenzorg.info rivm.nl/media/smap 24 atlasleefomgeving.nl