Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen

Transcriptie

1 Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen Actiepunten Datum Den Haag Pagina 1 van 6

2 1 Inleiding In het in 2014 afgesloten Steenkoolconvenant zijn het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nederlandse energiebedrijven overeengekomen acties te ondernemen ten aanzien van de verbetering van de steenkoolketen. De overheid heeft zelf verantwoordelijkheden met betrekking tot het beschermen van mensenrechten, maar verwacht ook van internationale bedrijven die in Nederland zijn gevestigd dat zij volgens internationale richtlijnen ondernemen. De overheid draagt graag bij aan een klimaat waarin Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) gedijt en doet dat onder andere door samenwerking te zoeken met andere overheden. Op basis van de United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP s) en de OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen (OESOrichtlijnen), hebben overheden de taak om mensenrechten te beschermen en hebben bedrijven de verantwoordelijkheid om negatieve impacts van hun bedrijfsactiviteiten of die van zakelijke relaties op mens en milieu te voorkomen of te mitigeren. Het toepassen van gepaste zorgvuldigheid is een eerste en noodzakelijke stap voor het boeken van resultaten. Gepaste zorgvuldigheid conform de UNGP s en de OESO-richtlijnen is niet een eenmalige, maar een voortdurende activiteit. Het actieplan voor 2019 omschrijft de acties en inzet van de Nederlandse overheid om de steenkoolketen verder verantwoord te maken. De rol van de Nederlandse overheid is om samen te werken met energiebedrijven, het maatschappelijk middenveld en internationale organisaties zoals de OESO. Daarin speelt de Nederlandse overheid een verbindende rol en ondersteunt de samenwerking waar nodig is het laatste jaar van het convenant, dat betekent dat er ook zal worden teruggeblikt op 5 jaar Steenkoolconvenant, en vooruit zal worden geblikt op de toekomst, dit ook in de context van de uitfasering van kolen in Nederland. Pagina 2 van 6

3 2 Actiepunten overheid 2.1 Hoofdactiviteiten Overheden aanspreken met betrekking tot hun verantwoordelijkheden in de steenkolenketen Landen stimuleren lid te worden van het Voluntary Principles Initiative (VPI) en ondersteunen bij toepassing van de Voluntary Principles (VP s) Engagement met sectorinitiatief Bettercoal en het initiatief actief onder de aandacht brengen Agenderen van Europese samenwerking - Verkennen van samenwerkingsmogelijkheden met partneroverheden Inspanningen in Colombia - Ondersteunen van de Waarheidscommissie, de Speciale Jurisdictie voor de Vrede en de Eenheid ter Opsporing van Vermiste Personen - Bevorderen van de actieve participatie van steenkoolbedrijven in Cesar in de Waarheidscommissie, mede door follow-up bezoek van Nederlandse ambassadeur aan regio Cesar - Ondersteunen van de implementatie van het Colombiaanse Nationaal Actieplan Mensenrechten & Bedrijfsleven - Ondersteunen van de Colombiaanse tak van het Institute for Human Rights and Business Organisatie stakeholderbijeenkomst in Q Publicatie eindrapportage convenant in Q Overige inspanningen - Met energiebedrijven vervolgstappen bespreken ten behoeve van het verbeteren van de kwaliteit van due diligence rapportages - Responsible Mining Index bevorderen - Pagina 3 van 6

4 2.2 Toelichting activiteiten Overheden aanspreken met betrekking tot hun verantwoordelijkheden in de steenkolenketen - Er wordt rekening gehouden met dit thema in de werkbezoeken van bewindspersonen aan landen waar sprake is van steenkoolwinning, bijvoorbeeld door het te bespreken in bilaterale gesprekken. Landen stimuleren lid te worden van het Voluntary Principles Initiative (VPI) en ondersteunen bij toepassing van de Voluntary Principles (VP s) - Binnen het VPI zet de Nederlandse overheid zich in voor verbeterde communicatie over het initiatief, het uitbreiden van het aantal aangesloten leden (zowel overheden als bedrijven en Ngo s) en actieve participatie van leden zoals Colombia. - In geval mijnbouwbedrijven willen toetreden tot de VP s zal Nederland specifieke aandacht hebben voor het plan van aanpak van dat bedrijf met betrekking tot de impact op de lokale mensenrechtensituatie. Engagement met sectorinitiatief Bettercoal en het initiatief actief onder de aandacht brengen - In publieke uitingen toont de overheid zich voorstander van Bettercoal, zonder de kritische houding te verliezen op de ontwikkelpunten van het initiatief. De overheid zal in dit kader de volgende punten ter overweging voorleggen in zijn contacten met Bettercoal en energiebedrijven: o Ga door met geaggregeerd publiceren van bevindingen in 2019, zoals bijvoorbeeld opgenomen in de Conformity Review Reports met betrekking tot de Members Implementation Reporting Obligations. o Transparantie van de assessment reports blijft een belangrijk aandachtspunt. Het is daarom belangrijk om thematisch transparantie over risico s te vergroten die bijvoorbeeld overal groot zijn. Dit biedt ook gelegenheid om best practices uit te lichten. o Ga door met het publiceren van Public Assessment Reports van mijnbouwbedrijven en werk aan toenemende transparantie van deze auditrapportages. Garandeer dat materiële risico s die uit audits naar boven zijn gekomen met lokale omwonenden en gemeenschappen worden gedeeld. - Rondom de jaarvergadering van Bettercoal en stakeholderbijeenkomst voeren het ministerie van Buitenlandse Zaken en het bestuur van Bettercoal overleg over bovenstaande punten. - Waar passend zal Nederland Bettercoal als voorbeeld gebruiken van een collectieve aanpak die via identificatie van problemen door middel van audits bijdraagt aan verbetering van de situatie ter plaatse. Agenderen van Europese samenwerking - Nederland zal verdere mogelijkheden verkennen voor samenwerking en afstemming met partneroverheden in de EU, de Zwitserse en Duitse overheden in het bijzonder. - Er wordt ingezet op de effectievere implementatie van het duurzaamheidshoofdstuk in handelsovereenkomsten, waaronder het handelsverdrag tussen de EU en Colombia. Pagina 4 van 6

5 Inspanningen in Colombia - Nederland verleent politieke, technische en financiële steun aan de Waarheidscommissie, de Speciale Jurisdictie voor de Vrede, en de Eenheid ter Opsporing van Vermiste Personen, in nauwe samenwerking met het International Center for Transitional Justice (ICTJ). Nederland heeft hiervoor een bedrag van EUR 2,5 miljoen beschikbaar gesteld. - Op de Nederlandse ambassade wordt een lunch georganiseerd waar mijnbouwbedrijven in gesprek zullen gaan met de voorzitter van de Waarheidscommissie, Padre de Roux. - Er wordt in april 2019 een bezoek gebracht aan Cesar door de Nederlandse ambassadeur, daar zal o.a. de actieve participatie van steenkoolbedrijven in Cesar in het transitional justice mechanisme aan de orde komen. - Nederland ondersteunt de implementatie van het Colombiaanse Nationaal Actieplan Mensenrechten & Bedrijfsleven, onder andere door middel van technische assistentie en politieke dialoog met de Presidentieel Commissaris voor de Mensenrechten, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het kantoor van de Ombudsman (Defensoría del Pueblo). - Sinds de publicatie van het mede door Nederland gefinancierde Sector Wide Impact Assessment (SWIA) in 2016 zet de Nederlandse overheid zich in voor implementatie van de aanbevelingen. 1 De Nederlandse overheid ondersteunt de multistakeholderdialoog die de Colombiaanse tak van het Institute for Human Rights and Business faciliteren. Deze dialoog is op 19 maart 2019 van start gegaan. Het eerste agendapunt is de veiligheidssituatie in de mijnbouwregio en een betere bescherming voor mensenrechtenverdedigers, vakbondsactivisten en lokale leiders. De bedoeling is dat de actoren, d.m.v. de dialoog, een mechanisme vormgeven dat omwonenden van de mijnen access to remedy geeft. Tegelijkertijd wordt een bijdrage geleverd aan het bouwen van vertrouwen tussen de diverse actoren, hetgeen een bijdrage levert aan vredesopbouw in de regio. - Nederland voert een actieve dialoog met betrokken maatschappelijke organisaties en vakbonden en bespreken zorgen en ontwikkelingen in de regio s Cesar en La Guajira met energiebedrijven en mijnbouwbedrijven, zoals bij het gezamenlijke werkbezoek van de Nederlandse en de Duitse ambassadeur aan de steenkoolregio in januari In april 2019 zal de Ambassadeur opnieuw een bezoek brengen aan Cesar. De Nederlandse ambassade in Colombia blijft zich, o.a. in het kader van het initiatief Embajadores con Defensores, inzetten voor de veiligheid en bescherming van mensenrechtenverdedigers. Organisatie stakeholderbijeenkomst - Gezamenlijk met de energiebedrijven organiseren van een stakeholderbijeenkomst waarin terug wordt geblikt op vijf jaar steenkoolconvenant en vooruit wordt gekeken naar de toekomst. Voor deze bijeenkomst worden relevante stakeholders, zoals Ngo s, CBO s, vakbonden, mijnbouwbedrijven, overslagbedrijven, havens, handelaren en overheden van steenkool importerende en exporterende landen uitgenodigd. Publicatie eindrapportage - Publiceren van een eindrapportage aan het einde van de looptijd van het convenant (Q4 2019). Deze evaluatie bevat onder andere een geaggregeerd overzicht van inspanningen en behaalde resultaten met betrekking tot de in het convenant genoemde activiteiten en doelstellingen. Bevindingen uit de recente IOB-evaluatie worden ook meegenomen. 1 Pagina 5 van 6

6 Overige inspanningen - Naar aanleiding van de bevindingen van Shift, wordt met de energiebedrijven vervolgstappen besproken ten behoeve van het verbeteren van de kwaliteit van due diligence rapportages. - De Nederlandse overheid faciliteert bij het 13th Forum on Responsible Mineral Supply Chains, dat mede wordt georganiseerd door de OESO, een panelsessie op het gebied van gender and mining. - De Nederlandse overheid zal de Responsible Mining Index blijven bevorderen. De RMI beoordeelt mijnbouwbedrijven, waaronder in de steenkoolsector, op hun presteren op milieu, economische, sociale en governance issues. In dit kader heeft Nederland een mine site assessment mede gefinancierd, die in januari 2019 is gepubliceerd Pagina 6 van 6