10254/16 ons/zr/as 1 DGC 2B

Transcriptie

1 Raad van de Europese Unie Brussel, 20 juni 2016 (OR. en) 10254/16 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 20 juni 2016 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties COHOM 78 CONUN 115 DEVGEN 132 FREMP 115 COPS 191 CFSP/PESC 484 nr. vorig doc.: 10136/16 COHOM 70 CONUN 113 DEVGEN 126 FREMP 109 COPS 186 CFSP/PESC 476 Betreft: Conclusies van de Raad over bedrijfsleven en mensenrechten Conclusies van de Raad (20 juni 2016) Voor de delegaties gaan in bijlage dezes de conclusies van de Raad over bedrijfsleven en mensenrechten die de Raad tijdens zijn 3477de zitting op 20 juni 2016 heeft vastgesteld /16 ons/zr/as 1 DGC 2B NL

2 BIJLAGE CONCLUSIES VAN DE RAAD OVER BEDRIJFSLEVEN EN MENSENRECHTEN Inleiding Raad Buitenlandse Zaken, 20 juni Het is deze maand vijf jaar geleden dat de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties unaniem de leidende beginselen van de VN inzake bedrijfsleven en mensenrechten heeft vastgesteld. De Raad steunt de leidende beginselen van de VN ten volle. De uitvoering ervan ondersteunt en propageert de mensenrechten en is goed voor iedereen omdat de risico s voor mensen en bedrijven erdoor worden teruggedrongen. De Raad steunt tevens de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen en de Tripartiete Verklaring van de IAO over multinationale ondernemingen en sociaal beleid, en erkent het belang van het Global Compact van de VN en het ISO richtsnoer inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen. 2. De Raad spreekt zijn volledige steun uit voor het waardevolle werk van de VN-werkgroep bedrijfsleven en mensenrechten. De Raad benadrukt dat de EU zal blijven samenwerken met en steun zal blijven verlenen aan de werkzaamheden van de werkgroep, met inbegrip van het jaarlijkse VN-Forum en de regionale fora inzake bedrijfsleven en mensenrechten. Daar worden op mondiaal niveau waardevolle kansen geboden voor verdere bewustmaking van het belang van de leidende beginselen en voor het bepleiten van de uitvoering ervan. 3. De Raad benadrukt de belangrijke rol die het bedrijfsleven moet spelen bij het helpen verwezenlijken van de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling (SDG s) en de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. De EU erkent dat het naleven van de mensenrechten door ondernemingen en de verankering van dit principe in activiteiten van ondernemingen en in waarde- en toeleveringsketens onontbeerlijk zijn voor duurzame ontwikkeling en de verwezenlijking van de SDG s. Alle partnerschappen bij de uitvoering van de SDG s moeten worden gegrondvest op eerbiediging van de mensenrechten en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. 4. De Raad herinnert aan zijn conclusies over het EU-actieplan inzake mensenrechten en democratie ( ) van 20 juni , waarin de EU en de lidstaten toezegden actie te zullen ondernemen om vooruitgang te boeken op het vlak van bedrijfsleven en mensenrechten. Daarnaast herinnert de Raad aan zijn conclusies van 12 mei 2016 over verantwoordelijke mondiale waardeketens, en over kinderarbeid Respectievelijk 8833/16 en 10244/ /16 ons/zr/as 2

3 De uitvoering van de leidende beginselen van de VN 5. De lidstaten van de EU hebben internationaal het voortouw genomen bij de ontwikkeling en vaststelling van nationale actieplannen voor de tenuitvoerlegging van de leidende beginselen van de VN of de integratie ervan in nationale strategieën voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Raad herinnert aan de toezegging van de lidstaten in dit verband 3. De Raad moedigt de Commissie en de EDEO aan peer learning te propageren inzake bedrijfsleven en mensenrechten, ook regio-overschrijdend. 6. De Raad verwelkomt het voornemen van de Commissie om in 2016 met een EU-actieplan over verantwoord ondernemerschap te komen. In dit actieplan dient aandacht te worden besteed aan de uitvoering van de leidende beginselen, onder meer met betrekking tot "due diligence" (zorgvuldig onderzoek) en toegang tot rechtsmiddelen, en moet een globaal beleidskader worden geboden. De Raad verzoekt de Commissie voorts om meer te doen voor de uitvoering van "due diligence", en dialoog en samenwerking tussen alle betrokken publieke en particuliere belanghebbenden te stimuleren. 7. De Raad herinnert aan de mondiale consensus die vijf jaar geleden werd bereikt over de leidende beginselen van de VN en benadrukt dat eventuele verdere stappen met betrekking tot het internationale juridische kader voor bedrijfsleven en mensenrechten op VN-niveau inclusief moeten zijn, en stevig verankerd in de leidende beginselen van de VN, en gericht moeten zijn op alle soorten ondernemingen. Het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen om de mensenrechten te eerbiedigen 8. De Raad roept alle bedrijven, zowel transnationale als binnenlandse, op zich te houden aan de leidende beginselen van de VN, de Tripartiete Verklaring van de IAO en de OESO-richtsnoeren, onder meer door middel van de integratie van "human rights due diligence" in hun activiteiten met als doel risico s op het gebied van mensenrechten beter in kaart te brengen, te voorkomen en te verminderen. 3 Actie 18a, Actieplan inzake mensenrechten en democratie ( ) 10254/16 ons/zr/as 3

4 9. De Raad wijst erop dat transparantie van het bedrijfsleven een cruciale rol speelt waar het erom gaat markten in staat te stellen eerbiediging van de mensenrechten door bedrijven te herkennen, te stimuleren en te belonen, waarbij de nauwe koppeling wordt onderkend met andere gebieden op de agenda van het maatschappelijk verantwoord ondernemen, bijv. ontwikkeling van de particuliere sector en beleid voor bestrijding van corruptie en mensenhandel. De Raad neemt in dit verband nota van de bijdrage van de EU-richtlijn met betrekking tot de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit door bepaalde grote ondernemingen en groepen, en ziet uit naar de niet-bindende richtsnoeren inzake de methodiek voor de rapportage van niet-financiële informatie die de Commissie nu ontwikkelt opdat bedrijven er in hun rapportages gebruik van maken. 10. De Raad streeft naar beleidssamenhang en onderstreept het belang van de integratie van mensenrechten in effectbeoordelingen voor het sectorale beleid van de EU, bijvoorbeeld op het gebied van handel en ontwikkelingssamenwerking. De Raad roept de internationale financiële instellingen (IFI s) op ervoor te zorgen dat zij de mensenrechten naleven wanneer zij programma s steunen en dat hun klachtenmechanismes stroken met de leidende beginselen van de VN. 11. De Raad moedigt de instellingen en de lidstaten van de EU aan hun verantwoordelijkheid als economische actoren op zich te nemen (bijv. bij openbare aanbestedingen) en bij het ondersteunen of het aangaan van partnerschappen met ondernemingen (bijv. door middel van exportkredieten, handelsbevordering, of subsidies voor de particuliere sector). De Raad verzoekt de Commissie na te gaan welke steun er kan worden verleend aan overheidsinstanties die vallen onder de herziene aanbestedingsrichtlijnen van de EU, door middel van instrumenten en richtsnoeren voor de uitvoering van de leidende beginselen van de VN en de richtsnoeren van de OESO en de Tripartiete Verklaring van de IAO. Toegang tot rechtsmiddelen 12. De Raad memoreert dat de toegang tot doeltreffende rechtsmiddelen voor slachtoffers van schendingen van de mensenrechten in het bedrijfsleven van cruciaal belang is en dat daaraan aandacht moet worden besteed in de nationale actieplannen. De Raad onderkent dat verdere vooruitgang inzake deze derde pijler van de leidende beginselen noodzakelijk is. 13. De Raad dringt er bij de Commissie op aan in het toekomstige EU-actieplan inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen rechtsmiddelen op te nemen, ook op het niveau van de EU-wetgeving, indien nodig, en te overwegen in dit verband sturing te geven aan de lidstaten /16 ons/zr/as 4

5 14. De Raad vraagt het EU-Bureau voor de grondrechten om deskundig advies over mogelijke manieren om belemmeringen voor de toegang tot rechtsmiddelen op EU-niveau weg te nemen, gelet op de bestaande EU-rechtsinstrumenten en de bevoegdheden op EU- en lidstaatniveau. 15. De Raad is verheugd over de recente goedkeuring van de Aanbeveling van het Comité van Ministers van de Raad van Europa over de mensenrechten en het bedrijfsleven, waarin speciale aandacht uitgaat naar de toegang tot rechtsmiddelen. De Raad moedigt de instellingen en de lidstaten van de EU aan om deze aanbeveling ten uitvoer te leggen. 16. De Raad prijst het initiatief 4 voor versterking van de verantwoordingsplicht en de toegang tot rechtsmiddelen van het VN-Bureau van de hoge commissaris voor mensenrechten (OHCHR), evenals het ermee verband houdende recente verslag van de hoge commissaris over de Versterking van de verantwoordingsplicht en de toegang tot rechtsmiddelen voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen in het bedrijfsleven, waarin wordt erkend dat dit initiatief wellicht de beste praktijken biedt die op EU- en lidstatenniveau kunnen worden gebruikt, onder meer inzake betere samenwerking tussen staten in grensoverschrijdende zaken. De Raad verbindt zich ertoe te zorgen voor de nodige ondersteuning van en bijdragen aan het OHCHR in dit verband. De Raad verzoekt de lidstaten aandacht te schenken aan dit initiatief, ook bij het vaststellen of actualiseren van nationale actieplannen waarin concrete maatregelen staan ter verbetering van de verhaalmechanismen. 17. De Raad moedigt de lidstaten die uitvoering hebben gegeven aan de OESO-richtsnoeren aan om de doeltreffendheid van hun nationale contactpunten (NCP s) verder te verbeteren. De Raad moedigt deze lidstaten aan collegiaal toetsen en leren over de werking en de prestaties van nationale contactpunten te propageren. De Raad verzoekt de Commissie en de lidstaten actief deel te nemen aan de inspanningen die de OESO zich getroost om de capaciteit van de nationale contactpunten in de EU en in de partnerlanden van de EU te vergroten. De Raad moedigt EU-ondernemingen aan om op operationeel niveau klachtenmechanismes in te stellen, of om tussen ondernemingen gezamenlijke initiatieven voor klachten op te zetten /16 ons/zr/as 5

6 Extern beleid 18. De Raad onderstreept hoe belangrijk het is dat de EU-instellingen en de lidstaten de leidende beginselen van de VN onder de aandacht blijven brengen en blijven werken aan de verbetering van de overheidsparticipatie in contacten met derde landen, onder meer in politieke dialogen. De Raad benadrukt het belang van de steun van de EU en de lidstaten aan derde landen en regio s, onder meer in de vorm van capaciteitsopbouw, in samenwerking met het maatschappelijk middenveld, voor de ontwikkeling van actieplannen inzake bedrijfsleven en mensenrechten. 19. De Raad erkent dat het van belang is binnen de EU-delegaties en de ambassades van de lidstaten capaciteit op te bouwen waarmee effectief kan worden gewerkt aan vraagstukken inzake bedrijfsleven en mensenrechten, met inbegrip van steun voor mensenrechtenverdedigers die zich inzetten voor de verantwoordingsplicht van bedrijven, en sturing voor ondernemingen over de leidende beginselen. De Raad verzoekt de hoge vertegenwoordiger en de Commissie de nodige instrumenten te ontwikkelen waarmee de EU-delegaties in deze behoeften kunnen voorzien, met als uitgangspunten onder meer de ondersteuning en de beste praktijken van de lidstaten /16 ons/zr/as 6