Omgaan met lichamelijkheid, intimiteit en seksualiteit in de kinderopvang

Transcriptie

1 >Specificaties Titel: Soort: Werksituatie: Eindproduct: Omgaan met lichamelijkheid, intimiteit en seksualiteit in de kinderopvang Cursus Als pedagogisch medewerker ben je verantwoordelijk voor het welzijn en de gezondheid van kinderen in de kinderopvang. Je biedt ze een veilige basis, van waaruit ze zich kunnen ontwikkelen. Om de ontwikkeling te kunnen stimuleren moet je voldoende kennis hebben van de normale ontwikkeling. Dit geldt ook voor de seksuele ontwikkeling en opvoeding. Als pedagogisch medewerker kun je allerlei vragen krijgen van kinderen. Bijvoorbeeld hoe een baby in een buik komt. Oudere kinderen kunnen samen praten over seks. Hoe reageer je daar op als pedagogisch medewerker? Kinderen laten ook seksueel getint gedrag zien. Hoe ga je daar als pedagogisch medewerker mee om. Welke grenzen en regels zijn er? Daarnaast heeft een pedagogisch medewerker ook een taak in het herkennen van seksueel misbruik. Het protocol treedt in werking en wellicht ga je een melding maken van seksueel misbruik. Als het goed is staat het beleid van een organisatie met betrekking tot seksuele opvoeding beschreven in het pedagogisch beleidsplan en vormt het het uitgangspunt voor het handelen in de praktijk. Seksuele opvoeding in het pedagogisch beleidsplan Niveau: 3 en 4 KD: Pedagogisch Werk Kerntaak: Werkproces: Competenties: Kernwoorden: 1. Opstellen van een activiteitenprogramma en plan van aanpak. 2. Opvoeden en ontwikkelen van het kind/de jongere. 3. Uitvoeren van organisatie- en professiegebonden taken 1.1 Inventariseert de situatie en wensen van het kind/de jongere. 2.1 Biedt het kind/de jongere opvang. 2.2 Biedt het kind/de jongere persoonlijke verzorging 3.2 Werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg B Aansturen C Begeleiden D Aandacht en begrip tonen E Samenwerken en overleggen F Ethisch en integer handelen K Vakdeskundigheid toepassen N Onderzoeken R Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen U Omgaan met verandering en aanpassen Lichamelijkheid, intimiteit, seksualiteit, Seksuele opvoeding, Normale seksuele ontwikkeling 0-12 jaar, Grensoverschrijdend gedrag, Seksuele opvoeding in verschillende religies en culturen, Seksuele opvoeding in het pedagogisch beleidsplan, Seksuele intimidatie, Seksueel misbruik, Protocol meldcode

2 Korte inhoud: Tijdsduur: In deze cursus staat de seksuele opvoeding van kinderen centraal. De normale seksuele ontwikkeling van kinderen wordt besproken. Hetzelfde geldt voor grensoverschrijdend gedrag door kinderen. Om kinderen seksuele opvoeding te kunnen geven, is het belangrijk om zelf een duidelijke visie te hebben op seksuele opvoeding in de kinderopvang. Hierover moet je open de dialoog aan kunnen gaan met medestudenten, collega s en ouders. Je moet je realiseren dat jouw visie kan afwijken van de visie van anderen. Hier moet je respectvol mee om kunnen gaan. Ook kan jouw eigen visie op seksuele opvoeding afwijken van de visie die beschreven is in het pedagogisch beleidsplan. Veiligheid en intimiteit zijn basisbehoeften. Het is belangrijk om te weten wanneer gewenste intimiteit over gaat in ongewenste intimiteit en seksueel misbruik. Dit geldt voor kinderen onderling, volwassenen onderling en voor kinderen en volwassenen. Als pedagogisch medewerker moet je signalen van seksueel misbruik herkennen en weten hoe je moet handelen. Dit geldt zoveel voor vermoedens van seksueel misbruik in de thuissituatie van kinderen als voor misbruik in de kinderopvang. 40 SBU

3 Prestatie-indicatoren Werkproces 1.1 Onderzoeken De pedagogisch medewerker 3 kinderopvang gebruikt verschillende bronnen om informatie over het kind te verzamelen, zodat hij een volledig beeld heeft van de situatie en wensen van het kind. De gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang gebruikt verschillende bronnen om informatie te verzamelen met betrekking tot afwijkingen in ontwikkeling en gedrag, zodat duidelijk is wat de oorzaken zijn en of/hoe hierop in de opvang kan worden ingespeeld. Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten inventariseert actief de wensen en verwachtingen van het kind en zijn ouders/vervangende opvoeders, zodat duidelijk is hoe de organisatie, binnen de mogelijkheden van de dienstverlening, kan inspelen op de situatie en wensen van het kind. Werkproces 2.1 Aansturen toont overwicht bij het handhaven van afspraken en regels, zodat het kind en de groep duidelijk is welke grenzen er zijn en dat deze niet overschreden mogen worden. Begeleiden geeft het kind heldere, eerlijke en constructieve feedback en stimuleert om alternatieven uit te proberen, zodat het functioneren van het kind wordt versterkt. Aandacht en begrip tonen toont betrokkenheid bij het kind en de ouders/vervangende opvoeders en luistert actief en herkent wanneer het kind het moeilijk heeft, zodat hij de nodige ondersteuning kan bieden. Samenwerken en overleggen informeert de ouders/vervangende opvoeders over de gang van zaken in de opvang en over de sociaalemotionele ontwikkeling van het kind en deelt met hen kennis, ervaring en inzichten met betrekking tot de opvoeding van het kind, zodat de ouders/vervangende opvoeders steeds op de hoogte zijn van de gang van zaken in de opvang en van de ontwikkeling van hun kind en bij opvoedingsvraagstukken kunnen profiteren van de kennis en ervaring die de pedagogisch medewerker 3 kinderopvang met hen deelt. Omgaan met verandering en aanpassen toont respect voor verschillende achtergronden van kinderen (en ouders/vervangende opvoeders) en is in staat om vragen of problemen vanuit diverse gezichtspunten te bekijken, zodat de eigenheid van het kind (en ouders/vervangende opvoeders) gerespecteerd wordt.

4 Werkproces 2.2 Begeleiden adviseert het kind over de persoonlijke verzorging, zodat het kind hier inzicht in krijgt en dit (zo veel mogelijk) zelfstandig kan uitvoeren. Ethisch en integer handelen gaat discreet om met lichaamscontact tijdens de persoonlijke verzorging en respecteert vertrouwelijkheid, zodat het kind zich op zijn gemak voelt. Vakdeskundigheid toepassen herkent de dynamiek van (met name) baby's en jonge kinderen en is daar continu alert op, zodat ze tijdig en adequaat reageert en daarmee ongelukken voorkomt. Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten geeft het kind een op de persoon toegesneden verzorging, zodat aan de behoeften van het kind wordt voldaan. Instructies en procedures opvolgen houdt zich bij de verzorging en bij ziekte en ongevallen aan de procedures en richtlijnen, zodat de veiligheid van het kind steeds gewaarborgd is. Werkproces 3.2 Instructies en procedures opvolgen De pedagogisch medewerker 3 kinderopvang houdt zich aan de voorgeschreven procedures rondom kwaliteitsverbetering, zodat hij een effectieve bijdrage levert aan het bevorderen en bewaken van de kwaliteitszorg. De gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang houdt zich aan de voorgeschreven procedures rondom kwaliteitsverbetering en aan wettelijke richtlijnen en stimuleert anderen om zich hier ook aan te houden, zodat hij een effectieve bijdrage levert aan het bevorderen en bewaken van de kwaliteitszorg.

5 Geraadpleegde bronnen Kleine mensen, grote gevoelens, Sanderijn van der Doef, 2007 Doktertje spelen en zo, Channah Zwiep, 2010 Aanraken: een levensbehoefte, Marijke Sluijter, 2010 Kindermishandeling: signaleren en handelen, Adrie Wolzak, 2009 Zwijgen is zonde, Barbera van Ginneken, Yuri Ohlrichs & Ineke van der Vlugt, 2007 Handleiding opgroeien met liefde, Rutgers Nisso Groep, 2008 Praten met je kind over relaties & seksualiteit, Sanderijn van der Doef & Silvia de Ruiter, RNG, 2008 De seksuele ontwikkeling van kinderen (0-18 jaar), RutgersWPF Richtlijn seksuele en relationele vorming, RutgersWPF Let s Talk, Rutgers Nisso Groep