Middelenbeleid in een onderneming

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Middelenbeleid in een onderneming"

Ida Maas
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Team psychosociaal welzijn Middelenbeleid in een onderneming Deel 1: Motieven (Waarom?) Inhoud Deel 2: Wat kun je er aan doen? (Wat?) Deel 3: Ontwikkeling beleid (Hoe?) 1

2 Deel 1: Waarom moet uw organisatie er iets aan doen? Aantal cijfers: 2,2 miljard euro in België ziekteverzuim, arbeidsongevallen, productieverlies en werkloosheid door alcoholmisbruik! 10 tot 30% arbeidsongevallen waarin alcohol rol speelt impact op de werkvloer! Bron: Prevent, 2004 Waarom moet uw organisatie er iets aan doen? Een probleemdrinker presteert gemiddeld 75% van zijn normale kunnen. (bron: Prevent; 2004) 13% van de Belgen heeft ooit cannabis gebruikt. (bron: druglijn) 2

alcoholmisbruik! 10 tot 30% arbeidsongevallen waarin alcohol rol speelt impact op de werkvloer!

3 Waarom moet uw organisatie er iets aan doen? Naast directe kosten ook indirecte gevolgen: Interpersoonlijke spanningen tussen collega s werkrelaties Verlies van ervaring en kennis bij uitval Imagoverlies Waarom moet uw organisatie er iets aan doen? Wettelijke taak: Gezondheid, veiligheid en welzijn van medewerkers verzekeren (welzijnswet 1996) CAO nr. 100 betreffende het opzetten van een preventief alcohol- en drugsbeleid 3

Verlies van ervaring en kennis bij uitval Imagoverlies Wettelijke taak: Gezondheid, veiligheid en welzijn

4 Niettegenstaande dit alles: Slechts 37% van de bedrijven heeft een beleid! Vaak naar aanleiding van acute situaties Deel 2: Wat kan uw bedrijf er nu wel aan doen? Beleid uitstippelen: Collectieve en preventieve aanpak Sensibiliseren 4

5 Beleid uitstippelen Formuleren van een visie Opstellen van een actieplan Implementatie Evaluatie Ons Procesmodel Draagvlak creëren Uitgangssituatie in kaart brengen Formuleren van een visie Opmaken van een beleidsplan Uitvoeren van het beleidsplan Evaluatie en bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 5

Formuleren van een visie Opmaken van een beleidsplan Uitvoeren van het beleidsplan

6 1. Draagvlak creëren ren Erkenning van middelengebruik als probleem Verantwoordelijkheid van het management Sensibilisatie en opleiding HL Betrokkenheid van medewerkers Betrokkenheid van de sociale overlegorganen 1. Installeren van een stuurgroep (2) Samenstelling: Lid van het Managementteam (interne trekker) Medewerker HR Interne PA Projectondersteuning door externe PA Medewerkers van de werkvloer Lid CPBW Evenwichtige en representatieve samenstelling Taak: Ontwikkelen van een visie en actieplan Regelmatig rapportering naar CPBW 6

Installeren van een stuurgroep (2) Samenstelling: Lid van het Managementteam (interne trekker) Medewerker HR Interne PA

7 2. Uitgangsituatie in kaart brengen Huidige alcoholcultuur binnen de organisatie? Zijn er reeds procedures (in AR?) Strafmaat voor disfunctioneren (in AR?) Risicofactoren? Knelpunten? Nood aan voortraject? 2.1. Alcoholcultuur Quid bedrijfsfeestjes, recepties e.d.? Beschikbaarheid van alcoholische dranken? Sociale normen rond drinken? Quid contacten met derden? (Sociale) controle op gebruik? Quid managementmeetings? 7

Nood aan voortraject? 2.1. Alcoholcultuur Quid bedrijfsfeestjes, recepties e.d.? Beschikbaarheid van alcoholische dranken?

8 2.2. Knelpunten Is de werkvloer duidelijk omlijnd? Zijn er buitendiensten? Waar ligt de grens tussen werk en privé? Aanpak pré-campagne: - gekende probleemgevallen - golden boys pré-campagne Beleid formuleren = veranderingsproces = weerstand 2.3. Risicofactoren binnen het werk Werkomgeving met voornamelijk mannen Wisselende werktijden en collega s Werksfeer met veel recepties en zakenlunches Werk dat spanning, stress en gevaar met zich mee brengt (Vb) Beschikbaarheid van alcohol op het werk 8

9 Ons Procesmodel: stappenplan Draagvlak creëren Uitgangssituatie in kaart brengen Formuleren van een visie Opmaken van een actieplan Uitvoeren van het actieplan Evaluatie en bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 3. Formuleren van een visie Basisprincipes en motivatie rond middelengebruik Begripsomschrijving middelengebruik Doelstellingen Integratie met personeels-, preventieen organisatiebeleid Uitzetten van bakens 9

10 3.1. Visie: basisprincipes en motivatie motivatie en uitgangspunten: Kansenbeleid Zorg voor veilige en gezonde werkomgeving Frequent voorkomen van incidenten op de werkvloer Kwaliteit van de corebusiness Functioneren van de medewerkers Multidisciplinaire aanpak Hoe is het gegroeid? 3.2. Visie: begripsomschrijving Welke middelen? Wie zijn de werknemers en gelijkgestelden? Op wie is het beleid van toepassing? Wat is de werkvloer? Wat is middelenbeleid? Wat? 10

medewerkers Multidisciplinaire aanpak Hoe is het gegroeid? 3.2. Visie: begripsomschrijving Welke middelen?

11 3.3. Visie: doelstellingen De effecten die men wenst te bereiken na de acties: voorbeeld: duidelijke regelgeving en handleiding aanreiken hulpverleningsaanbod sensibiliseren en vormen van medewerkers Wat willen we bereiken? 3.4. Visie: integratie Organisatiebeleid Preventiebeleid Integraal alcohol- en drugbeleid Gezondheidsbeleid Globaal HR-beleid 11

sensibiliseren en vormen van medewerkers Wat willen we bereiken? 3.4.

12 Ons Procesmodel: stappenplan Draagvlak creëren Uitgangssituatie in kaart brengen Formuleren van een visie Opmaken van een actieplan Uitvoeren van het actieplan Evaluatie en bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 4. Opmaken van een actieplan Actieplan om doelstellingen te verwezenlijken Partners en betrokkenen in het verhaal Timing Communicatieplan Evaluatiemomenten Hoe? In bijlage de resultaten van de acties (vb de procedures, protocollen enz.) 12

13 Uit te werken in 4 pijlers Regelgeving Procedures Hulpverlening Informatie en vorming Actieplan (2) Uit te werken op 3 interventieniveaus Primair Secundair Tertiair 4.1 Regelgeving Het opstellen van regels die betrekking hebben op: De beschikbaarheid op het werk (of niet) van alcohol Het binnenbrengen van alcohol en drugs Het werkgerelateerd gebruik van alcohol en drugs Arbeidsreglement 13

1 Regelgeving Het opstellen van regels die betrekking hebben op: De beschikbaarheid op het werk

14 Voorbeelden regelgeving Het gebruik van illegale drugs is verboden Het gebruik van alle alcoholistische dranken is verboden tijdens de diensturen Een beperkt gebruik van alcoholistische dranken is onder welbepaalde voorwaarden toegestaan tijdens zogenaamde sociale activiteiten 4.2 Procedures Procedures die dienen gevolgd te worden bij vaststelling van disfunctioneren op het werk tengevolge van mogelijk alcohol- of druggebruik 14

welbepaalde voorwaarden toegestaan tijdens zogenaamde sociale activiteiten 4.

15 Procedure bij acuut misbruik Een personeellid dat zoveel alcohol of drugs gebruikt heeft dat hij op dat ogenblik niet meer normaal kan functioneren. De leidinggevende stelt vast dat de WN niet meer in staat is te werken. Een onmiddellijke tussenkomst is meestal nodig omwille van veiligheidsrisico s. Voorbeeld Procedure bij chronisch misbruik Een personeelslid dat herhaaldelijk (gedurende een bepaalde periode) minder goed of slecht functioneert als gevolg van een (vermoedelijk) alcohol- of drugprobleem. Chronisch misbruik uit zich, in tegenstelling tot een acute situatie, meestal niet in dronkenschap. Voorbeeld 15

Voorbeeld Procedure bij chronisch misbruik Een personeelslid dat herhaaldelijk (gedurende een bepaalde periode) minder goed of slecht functioneert als

16 4.3. Hulpverlening 4.3 Hulpverlening Noodzakelijke hulp aanbieden met respect voor privacy en vertrouwelijkheid Mogelijkheid creëren iets aan het individueel onderliggend probleem te doen Doel Doorglijden naar echte verslaving voorkomen Probleemgebruikers eerlijke reïntegratiekans geven Kansenbeleid 16

vertrouwelijkheid Mogelijkheid creëren iets aan het individueel

17 4.4 Informatie en vorming Thema bespreekbaar maken Motiveren van elke medewerker om het beleid toe te passen De nodige informatie en opleiding m.b.t. uitvoeren van het preventiebeleid het gedrag van medewerkers beïnvloeden Interventieniveaus Primair: voorkomen van gebruik of misbruik preventief Secundair: opsporen van alarmsignalen om erge letsels of gevaren te voorkomen preventief Tertiair: opvang, behandeling, begeleiding curatief 17

18 3 niveaus van preventie PRIMAIRE PREVENTIE Primaire preventie beoogt het effectief voorkomen van het optreden van gezondheidsschade, door het elimineren van de risico s aan de bron, en moet leiden tot een objectieve daling van het aantal arbeidsongevallen en beroeps - ziekten. Het is evident dat deze vorm van preventie de belangrijkste is. SECUNDAIRE PREVENTIE TERTIAIRE PREVENTIE Secundaire preventie richt zich op het tijdig ontdekken van een beginnende schade aan de gezondheid en laat althans in principe bijsturing of tijdige behandeling toe. Er bestaat een relatie tussen primaire en secundaire preventie omdat primaire preventie moet gebaseerd zijn op resultaten die voortvloeien uit de analyse van de maatregelen genomen in het stadium van de secundaire preventie. Tertiaire preventie, tenslotte, is gericht op het voorkomen van blijvende, chronische gezondheidsschade en verdere verwikkelingen, de re - habilitatie en het herstel van stressgerelateerde ziekten Doelgroepen van probleemgebruikers 5% 20 % verslaafd risicodrinker 1% 9% 70% 5% Veilig gebruik 70% 20% 18

SECUNDAIRE PREVENTIE TERTIAIRE PREVENTIE Secundaire preventie richt zich op het tijdig ontdekken van een beginnende schade aan de gezondheid en laat althans in principe bijsturing of tijdige

19 Ons Procesmodel: stappenplan Draagvlak creëren Uitgangssituatie in kaart brengen Formuleren van een visie Opmaken van een beleidsplan Uitvoeren van het beleidsplan Evaluatie en bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 5. Uitvoeren van een beleidsplan Opleiding hiërarchische lijn Communicatieplan Sensibilisatiecampagne Infosessies 19

bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 5.

20 Ons Procesmodel: stappenplan Draagvlak creëren Uitgangssituatie in kaart brengen Formuleren van een visie Opmaken van een beleidsplan Uitvoeren van het beleidsplan Evaluatie en bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 6. Evaluatie en bijsturing Zijn de doelstellingen bereikt? Is het proces goed verlopen? Diverse evaluatiemomenten 20

bijsturing Visietekst Actieplan Oprichten van een stuurgroep Overleg sociale partners 6.

21 Postercampagnes Infosessies Gadgets Sensibilisatie Wat kunnen we voor u doen? Ondersteuning bij ontwikkeling van een beleid Opleiding voor hiërarchische lijn Infosessies voor medewerkers, vakbonden 21

22 Meer informatie bij Ons secretariaat risicobeheersing De Vliegher Annick 050/ Interessante links 22

Vergelijkbare documenten

Belang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid. Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten

Belang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten Wist u dat? Het aantal probleemdrinkers bij de beroepsbevolking wordt geschat op 5 tot